სიკვდილი უცნაური ამბავია. სიკვდილის გაგება და აღქმა. უფრო სწორედ გაუგებრობა და აღუქმელობა. ან როგორც გნებავთ.
„ჩემო ციცინათელა, რად მიჰფრენ ნელა–ნელა”…
ნელიე მღეროდა ხოლმე. ბოლომდე არ იცოდა, ფრაგმენტულად ახსოვდა. ის დროა, გულზე პირველად რაღაც რომ გაწვება ხოლმე, თითქოს უმიზეზოდ და, აი, მერე, აბამ და აბამ მიზეზებს – რომ სახეზე რაღაც უცნაურმა გამონაყარმა დაიდო ბინა და ცუდად უნდა იყო, რომ ჯინსის შარვალი შენმა კლასელმა უკვე ხუთი გამოიცვალა და შენ ერთი არ გქონია, და ბაკურიანის სურათები განახეს მეზობლებმა და იქ ალბათ ვერასდროს წახვალ დასასვენებლად, და ცუდად ხარ, და ნეტავ იმ გოგოს თუ შეუყვარდები, და ნეტავ მათემატიკა არ არსებობდეს, და დეპრესიაც ეგ არის. ოღონდ ვფიცავ, თავიდან უმიზეზოდ იწყება. დამეჯერება, 7-8 წლის მერე ვაკვირდები ამ შფოთვებს დილდილობით. იმატებს და იმატებს. ნელიე კიდევ მღეროდა… და ბაბუაჩემი ამოვიდა – ომი დეიწყო გოთვერანმა არძინბამო.
მანამდე სხვა სიკვდილები იყო. პირველად რაც მახსოვს, ბებიაჩემმა თქვა, საწყალი ფირუზიე გადაბრუნდა და მოკვდაო. ფირუზიე იყო ოდნავ მომწვანო, როცა კუბოში იწვა. მე ვფიქრობდი, სიკვდილი ასეთი რამაა – აუცილებლად უნდა გადაბრუნდე-მეთქი, და სულ გულაღმა ვწვებოდი, რადგან მითხრეს. მკვდრის უკან მობრუნება აღარ იქნებოდა. მერე გადავეჩვიე. ეგრე გადაეჩვია ალბათ თავის დროზე ფირუზიეც. და ყველა.
სიკვდილი ნიშნავდა ჭირიან ქათმებსაც წვიმიან დღეებში, ეზოში გუბეებთან რომ ისხდნენ მობუზულები და თვალდახუჭულები. ამაზე საშინელი სცენა მე იშვიათად მინახავს.
მერე მამიდაჩემი გარდაიცვალა. მისი საფლავის ქვისთვის ვახლდი მამაჩემს. ზუსტად ორ თვეში ჩემმა მეზობელმა, კარგმა კაცმა, ზედ ქორწილის დილით მოიკლა თავი. მართლა არნახული ამბავია. ვახტულია ერქვა. საცოლე სხვა რაიონიდან მოდიოდა თეთრი კაბით და ეგრეც მოვიდა. ამაზრზენი კინოკადრი იყო. ქორწილის სუფრა ქელეხად იქცა და მერე ახალი ომი დაიწყო. სამოქალაქო ამბები. დაყაჩაღებები. ხალხს შუქის მოსვლის ეშინოდა, უთოები გადაყარეს. დედაჩემს ქურქი ჰქონდა მოძვირფასო და უკუღმა იცვამდა, რომ არ წაერთმია ვინმეს ქუჩაში. მძიმე დრო. მაგრამ ბავშვობისას ამ ამბებს რაღაც უცნაურად აღიქვამ. ემოციურად, მაგრამ არამძიმედ.
ჩვენ ომობანას ვთამაშობდით, ისინი ომობდნენ. ჩემი დეიდაშვილი, დათო, ნასროლ ტყვიებს პოულობდა და შინ მოჰქონდა. მეორე დეიდაშვილი, თეონა – „დაჭრილებს გვმკურნალობდა”. ომობანას მერე გავიხსენებ. სიკვდილი კი ჩვეულებრივი ამბავი გახდა. სიცოცხლეზე უფრო ახლობელი.
ჩემი თაობა ცუდად დაეჩვია ამ საშინელ ამბავს. თითქოს თვალი წაუხუჭა. ჩვენი მამები და ბიძები და უფროსი ბიძაშვილები მოულოდნელ საფლავებად იქცნენ და მერე უკვე მოსალოდნელ ჩვეულებრიობად. სახიფათოდ გავგრილდით. თუ გავნელთბილდით. ვიღაცისთვის შეიძლება ეს უმჯობესიც იყო. ტკივილის გადატანის ამბავში. ცრემლის არიდების ამბავში. და ვერც გაამტყუნებ. მაგრამ მე ვერ გირჩევთ. არა როგორც ხელოვანი, რომელიც მანერული ან თუნდაც გულწრფელი ტანჯვისკენ მოგიწოდებთ. არა. უბრალოდ, ასე მგონია, სიკვდილის სისასტიკის შეუცნობლობით, სიცოცხლეს გავაუფასურებთ. მე სიცოცხლის მხარეს ვარ.
