სკოლაში თავის დამკვიდრება, მასთან შეგუება და საკუთარი შესაძლებლობების გამოვლენა არც ისე ადვილია. ეს ეხება როგორც მასწავლებლებს, ისე მოსწავლეებსაც, თუმცა ამ სტატიაში ყურადღებას მასწავლებლებზე გავამახვილებ. მასწავლებლებზე, რომლებმაც ეს-ესაა შეაღეს სკოლის კარი.
დამწყები მასწავლებლისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია გამოცდილების გაზიარება. თეორიული ცოდნა არ კმარა, ამიტომ საჭიროა, ვინმემ მას მენტორობა გაუწიოს.
არის რამდენიმე მნიშვნელოვანი საკითხი, რომლებიც აუცილებლად გასათვალისწინებელია. ბევრ რამეს პრაქტიკაში უფრო უკეთ ვსწავლობთ, თუმცა შეგვიძლია საკვანძო საკითხებზე ყურადღების გამახვილება.
ამ სტატიაზე მუშაობისას ჩემს სოციალურ ჯგუფში დავდე კითხვარი, სადაც კოლეგებს მოვუწოდე, გაეზიარებინათ ჩემთვის მოსაზრებები ქვემოთ მოცემული საკითხის შესახებ. შევსებულ კითხვარზე დაყრდნობით გთავაზობთ რამდენიმე რჩევას:
თვისებები, რომლებიც აუცილებლად უნდა ჰქონდეს დამწყებ (და არამხოლოდ) მასწავლებელს:
თუ მასწავლებლობა გადაწყვიტეთ, ძალიან უნდა გიყვარდეთ თქვენი საქმე და ბავშვები. უნდა იყოთ თბილი, მომთმენი და ყურადღებიანი. გამუდმებით უნდა ეძიებდეთ სიახლეებს. თქვენი გაკვეთილები უნდა იყოს ერთმანეთისგან განსხვავებული და კრეატიული. მნიშვნელოვანია სამართლიანობაც!
ის, რაც უნდა გაითვალისწინოთ მშობლებთან ურთიერთობის დროს:
თავდაპირველად გააცანით საკუთარი თავი, მერე კი წლის – სამოქმედო გეგმა, სწავლების მიდგომები და სტრატეგიები. მათაც მოუსმინეთ, ითანამშრომლეთ მათთან. აგრძნობინეთ, რომ ზრუნავთ მათ შვილებზე, და უფრთხილდებით მათ, რომ თქვენ და მშობლებს საერთო მიზანი გაქვთ. იქონიეთ საქმიანი კომუნიკაცია. დაინტერესდით მათი შეხედულებებით, უკუკავშირით. გქონდეთ მათდამი მეგობრული დამოკიდებულება, მაგრამ დაიცავით დისტანცია.
ის, რაც უნდა გაითვალისწინოთ კოლეგებთან ურთიერთობის დროს:
იყავით ღია თანამშრომლობისთვის. თუ დახმარება დაგჭირდათ, მიმართეთ კოლეგას. მოაწყვეთ შეხვედრა, სადაც კოლეგებს საშუალებას მისცემთ, საკუთარი გამოცდილება გაგიზიარონ, თქვენ კი შეგიძლიათ, საკუთარი იდეები და გეგმები გააცნოთ. დაესწარით კოლეგების გაკვეთილებს, ჩაინიშნეთ თქვენთვის საინტერესო აქტივობები. მათაც სთხოვეთ, შეგიფასონ გაკვეთილი. მიიღეთ და საჭიროებისამებრ გაითვალისწინეთ მათი რჩევები. იყავით კომუნიკაბელური და აზრის გამოთქმის არ მოგერიდოთ.
ის, რაც მასწავლებელს არ უნდა დაავიწყდეს:
მოსწავლეებთან იყავით სამართლიანი. არ მიაყენოთ მათ შეურაცხყოფა. არ დაამციროთ კლასის წინაშე. ყოველთვის გახსოვდეთ მოსწავლეთა შესაძლებლობები და ინტერესები. ინდივიდუალურად მიუდექით მათ. თუ რამეს დაჰპირდებით, აუცილებლად შეასრულეთ. იყავით ყოველთვის მოწესრიგებული. განუწყვეტლივ იზრუნეთ თვითგანვითარებაზე. უპასუხოდ არ დატოვოთ არცერთი კითხვა. გჯეროდეთ თქვენი მოსწავლეების!
რა არ ეპატიება მასწავლებელს:
მასწავლებელიც ადამიანია. შეუცდომელი ადამიანი კი არ არსებობს, თუმცა არის მნიშვნელოვანი საკითხები, რომლებიც განსაკუთრებულად უნდა გაითვალისწინოს მასწავლებელმა:
. არ მოატყუოთ მოსწავლეები. ნუ ისაუბრებთ მათთან სარკასტულად. გულგრილობა, საკუთარი პროფესიისადმი ზერელე დამოკიდებულება, მოსწავლის ფსიქოლოგიური/ფიზიკური დასჯა ის არის, რისი უფლებაც მასწავლებელმა თავს არ უნდა მისცეს.
რჩევები, რომლებსაც კოლეგები გვთავაზობენ:
. უსმინეთ ბავშვებს, მოიპოვეთ მათი ნდობა და სიყვარული – ეს უმთავრესია. შეაფასეთ და გამოკვეთეთ თითოეული მოსწავლის ძლიერი და სუსტი მხარეები, მათი ინტერესები და მიდრეკილებები და ამაზე დაყრდნობით დაგეგმეთ სასწავლო პროცესი.
. დააკვირდით ბავშვებს, მოუსმინეთ მათ – ისინი ყველაფერს გასწავლიან. გახსოვდეთ: მათთვის ბევრს ნიშნავს, როდესაც მათ სიტყვას პატივს სცემენ. იყავით გულწრფელი ბავშვებთან – ისინი ტყუილს ვერ იტანენ“.
. აუცილებელია გულწრფელობა, მაგრამ არ არის საჭირო ზედმეტი პათეტიკა. ნუ იქნებით ხელოვნური!
. შეიქმენით განწყობა, რომ ბავშვი ყველა კარგია. ეცადეთ დაინახოთ მათში დადებითი და დიდი სიფრთხილით დაეხმარეთ, გადალახონ უარყოფითი. ასწავლეთ კეთებით, რათა დარწმუნდნენ, რომ ყველაფერი შეუძლიათ. ხარისხიანი გაკვეთილი თქვენი იარაღია! აგრძნობინეთ ბავშვს, რომ ენდობით, თუმცა არ დაივიწყოთ, რომ პროფესია მათ კონტროლსაც გავალდებულებთ. არასდროს იყვიროთ! ესაუბრეთ თბილად. ყოველთვის გახსოვდეთ, რომ ბავშვებსაც აქვთ ოჯახური პრობლემები და ხშირად უჭირთ ემოციებთან გამკლავება. დაეხმარეთ, რომ დარწმუნდნენ საკუთარ ძალებში და მიეცეთ მოტივაცია. დააფასეთ ბავშვის უნარები და შეეცადეთ, წინ წამოსწიოთ ისინი. მიეცით ბავშვს საშუალება, იყოს გულწრფელი და ჰქონდეს თქვენგან დახმარების იმედი. ბავშვებს უყვართ მასწავლებელი, რომელიც ყოველთვის მზადაა დაეხმაროს და უმეგობროს მათ! ასეთი მასწავლებლის საგანს ისინი იყვარებენ. დაბოლოს, თუ თქვენს შორის ხიდი ჩატყდა, მიზეზი საკუთარ თავში ეძებეთ.
. ყოველთვის წარმოიდგინეთ თავი ბავშვის ადგილას.
. საქმით მიეცით ზნეობის, მეგობრობის, სიყვარულის, პატივისცემის, სამართლიანობის ღირსეული მაგალითი და არა სიტყვით, რადგან ბავშვები ჩვენს ქმედებებს იმეორებენ და არა დარიგებას!
. არასოდეს გაარჩიოთ მოსწავლეები ერთმანეთისგან.
. იყავით ყველასთან თბილი და მოსთხოვეთ ყველას მათი შესაძლებლობებისამებრ.
. არ შეშინდეთ, ისწავლეთ და ასწავლეთ. ემეგობრეთ ბავშვებს.
ვფიქრობ, ეს რჩევები ბევრ ახალბედა მასწავლებელს დაეხმარება სწავლების პირველ ეტაპზე, რომელიც ახლა რთული ეჩვენება. გახსოვდეთ: თუ მასწავლებლის პროფესიას აირჩევთ, სკოლაში შეაბიჯებთ, აღმოჩნდებით ჯადოსნურ სამყაროში ჯადოსნურ გმირებთან ერთად. არ მისცეთ თავს უფლება, ეს ჯადოსნობა დამთავრდეს!
