„იყავი ცვლილება, რომლის დანახვაც გსურს სამყაროში“
მაჰათმა განდი
„საზოგადოებამ ინდიგო ბავშვების მაღალი ცნობიერება ძველი ცნობიერების პროკრუსტეს საწოლში „ჩააწვინა“;
ინდიგო გახდა „განსაკუთრებულის“, „საუკეთესოს“, „მაღალგანვითარებულის“ სინონიმი და ამბიციური მშობლებისთვის – სტატუსური ემბლემა.
მაგრამ ეს ბავშვები გვიჩვენებენ ჩვენ, რომ ახალი ხედვა ძველი სამყაროს სისტემაში ვერ მოთავსდება“.
Lee Carroll, Jan Tober [1]
ლი კეროლი (Lee Carroll) წიგნში – “ინდიგო ბავშვები: ახალი ბავშვები უკვე მოვიდნენ” – გვიამბობს ამ მაღალი ცნობიერების ბავშვების შესახებ. კეროლი ინდიგო ბავშვების ოთხ ტიპს გამოჰყოფს. ესენია: ჰუმანისტები, მხატვრები, კონცეპტუალები და “ყველა განზომილებაში მცხოვრებნი”;
ჰუმანისტები ჰიპერაქტიურები და კომუნიკაბელურები არიან, მხატვრები – ზე-მგრძნობიარეები გარშემომყოფთა მიმართ, ამიტომ რთულად ესმით მათი; კონცეპტუალები – ლიდერები და მმართველები, ხოლო ისეთი იშვიათი ტიპი, როგორიცაა, „ყველა განზომილებაში მცხოვრებნი“ – გენიოსები არიან, ისინი არასდროს სხვის აზრს არ იღებენ.
ამ წიგნის დაწერის შემდეგ სამყარო კიდევ შეიცვალა. Lee Carroll-ს და Jan Tober-ს ეკუთვნის კიდევ ერთი საინტერესო წიგნი: „ინდიგო ბავშვები, 10 წლის შემდეგ“. ავტორები გვარწმუნებენ, რომ დღეს ბავშვების 90 % ახალი ცნობიერებით იბადება და ამ ახალ ბავშვებს, „კოსმოსის ბავშვებს“ ჩვენ რას ვახვედრებთ, როგორ სამყაროს?
ინდიგო ბავშვებისთვის მნიშვნელოვანია თავისუფლება, ურთიერთობები, დამოკიდებულებები და არა როლები; ამიტომ მათთვის მოსაწყენია შაბლონები, რუტინა, ერთი და იგივე, მზა ქცევის წესები, „ჭკვიანი შვილის“ როლის თამაში და სხვა; „ახალი ბავშვები“ არიან სპონტანურები, შემოქმედებითები და მათთვის მოსაწყენია ტრადიციული აღზრდის სისტემა, ტრადიციული სკოლა და უნივერსიტეტი.
ლი კეროლის ზემოხსენებულ წიგნში – “ინდიგო ბავშვები: ახალი ბავშვები უკვე მოვიდნენ” – ერთ-ერთი ინდიგო ჰყვება:
„სკოლას ვერ ვიტანდი, არა იმიტომ, რომ თავს იზოლირებულად ვგრძნობდი, ან – თეთრ ყვავად მთვლიდნენ, არამედ იმიტომ, რომ ვიცოდი: იმ სამუშაოს უმეტესობა, რომელსაც სკოლაში ვასრულებდი, იყო სრული სისულელე და არავითარი კავშირი არ ჰქონდა რეალობასთან. ვიცოდი, რომ სკოლაში ნასწავლი არაფერში არ გამომაგდებოდა და ვერავინ დამარწმუნებდა საპირისპიროში“.[2]
ლიტერატურის პერსონაჟებიდან ინდიგო ბავშვის აზროვნებას ძალიან ჰგავს ეკზიუპერის „პატარა უფლისწული“. ახლა სწორედ ეს პერსონაჟი გამახსენდა. ამ ნაწარმოებშიც დიდები ვერ უგებენ პატარებს, დიდებს არ ესმით, დიდებს ხომ ყველაფერი უნდა აუხსნა, უცნაური ხალხია ეს დიდები – და სხვა რამდენი ფრაზა გაგახსენდებათ კიდევ.
პატარა უფლისწულიც ახალი და პროგრესული ცნობიერებაა – გულწრფელი და ნამდვილი და ის მანამდე „ჩამოვიდა“ დედამიწაზე, ვიდრე ინდიგო-ბავშვები ასე მომრავლდებოდნენ.
პატარა უფლისწულსაც ის პრობლემები აქვს, რაც თანამედროვე „ახალ ბავშვებს“. ერთ ფრაგმენტს გაგახსენებთ:
„ამ ასტეროიდის ამბავი ასე დაწვრილებით იმიტომ მოგიყევით და მისი ნომერიც იმიტომ აღვნიშნე, რომ დიდებს გაეგოთ ჩემი ნათქვამი. მათ ხომ ძალიან უყვართ ციფრები. თუ თქვენ მათ რომელიმე ახალ მეგობარზე უამბობთ რამეს, ისინი არასოდეს გკითხავენ იმას, რაც მთავარია. არასოდეს გკითხავენ, როგორი ხმა აქვს შენს მეგობარს, რა თამაში უყვარს, ან პეპლების კოლექციას თუ აგროვებს. ამის მაგიერ გკითხავენ: რამდენი წლისაა, რამდენი ძმა ჰყავს, რამდენს იწონის და რა ჯამაგირი აქვს მამამისო. და მათ ჰგონიათ, რომ ამით უკვე ყველაფერი გაიგეს. დიდებს რომ უთხრათ, „ვარდისფერი აგურისგან ნაგები ლამაზი სახლი დავინახე, რომლის ფანჯრის რაფებზე გერანი ყვაოდა, ხოლო სახურავზე მტრედები დაგოგმანებდნენო“, ვერ მიხვდებიან, როგორია ეს სახლი, მათ ასე უნდა უთხრათ: „მე დავინახე სახლი, რომელიც ასი ათასი ფრანკი ღირს“ და მაშინ აღტაცებით წამოიძახებენ, რა მშვენიერი სახლი ყოფილაო!“
ახლა კი Gene Hunt[3] – ის, პედაგოგიკის ექსპერტის და კონსულტანტის, 10 რჩევა, როგორ არ უნდა მოექცეთ „ახალ ბავშვებს“:
- ჩვენ ძალიან ბევრს ვითხოვთ ბავშვებისგან. ჩვენ გვინდა, რომ ჩვილი ჩუმად იყოს. 2 წლისას ვთხოვთ, რომ წყნარად იჯდეს, 4 წლის ასაკში მისგან ოთახის დალაგებას ვითხოვთ. ჩვენი მოთხოვნები ამ სიტუაციებში ხომ არარეალურია, ამიტომ მუდმივად იმედგაცრუებულები ვრჩებით, ხოლო ბავშებს ვწირავთ წარუმატებლობისთვის – ჩვენთვის სიამოვნების მონიჭების გზაზე; ერთი სიტყვით, ჩვენ გვინდა, ბავშვები ბავშვებივით არ იქცეოდნენ!
- ჩვენ ვბრაზობთ, როდესაც ბავშვი არ ამართლებს ჩვენს მოლოდინებს. მას კი მხოლოდ იმდენი შეუძლია, რამდენიც შეუძლია და უსამართლობაა, მისგან ვითხოვდეთ იმას, რაც ჩვენ გვინდა!
- ჩვენ არასწორად განვმარტავთ ბავშვის ქცევების მოტივს. ჩვენი მოთხოვნების შეუსრულებლობას განვიხილავთ, როგორც გაუგონრობას და დაუმორჩილებლობას ბავშვის მხრიდან. ნამდვილი სურათი რომ დავინახოთ, საჭიროა, სიტუაციას შევხედოთ ბავშვის თვალით;
- ჩვენ ბავშვებს ვაკარგვინებთ ბავშვობას; რატომღაც გვავიწყდება, რომ ჩვენც ოდესღაც ბავშვები ვიყავით და პატარა ბავშვისგან დიდის ქცევებს მოვითხოვთ! ჯანმრთელი ბავშვი ხმაურიანი და მოუსვენარია, მას არ შეუძლია, დიდი ხნით შეაჩეროს ყურადღება ერთ რამეზე; რასაც მშობლები პრობლემად თვლიან, საერთოდ არ არის პრობლემა; ეს ნორმალური ბავშვის ქცევებია; არანორმალურია ჩვენი საზოგადოება, რომლსაც ჩამოყალიბებული აქვს ბავშვის იდეალური ქცევების „კოდექსი“.
- ჩვენ ვითხოვთ და გვსურს, რომ ჩვენი შვილი ამართლებდეს ჩვენს მოლოდინებს: იყოს წყნარი, დიდხანს ეძინოს, შეასრულოს ჩვენი სურვილები და ასე შემდეგ… ვაიძულებთ შვილებს, ჩვენს კომფორტზე იზრუნონ; ისე ვართ ჩაციკლულები ჩვენს არარეალიზებულ და აუსრულებელ ოცნებებში, რომ გვავიწყდება, რომ ბავშვსაც აქვს თავისი სურვილები, რომლის შესრულებაში ჩვენ უნდა დავეხმაროთ;
- როდესაც ბავშვი ცდება, ჩვენ მას ვადანაშაულებთ და ვაკრიტიკებთ. ბავშვებს ხომ ცხოვრებისეული გამოცდილება ცოტა აქვთ და, ბუნებრივია, შეცდომებსაც დაუშვებენ. ნებისმიერ ასაკში ეს სწავლების ბუნებრივი პროცესია. იმის მაგივრად, რომ გავამხნევოთ და მხარი დავუჭიროთ, ჩვენ მას ვაკრიტიკებთ! ნუ ელოდებით ბავშვებისგან იდეალურ ქცევებს! შეცდომები ადამიანის ბუნებრივი შემადგენელია ცხოვრების გზაზე;
- ჩვენ გვავიწყდება, რომ დადანაშაულებით და კრიტიკით ჩვენ ღრმა სულიერ ჭრილობას ვაყენებთ ჩვენს შვილებს; რისხვა და ხმამაღალი სიტყვა თრგუნავს ბავშვებს, თავდაჯერებას უკარგავს და ჰგონიათ, რომ არავის უყვართ, არავის სჯერათ მათი და არავის არ ჭირდებათ.
- გვავიწყდება, რომ მთავარი სიყვარულია, რომ სიყვარულს შეუძლია განკურნოს! გვავიწყდება, ჩავეხუტოთ შვილებს, წავახალისოთ, ავუმაღლოთ თვითშეფასება, ჩავუნერგოთ უსაფრთხოების გრძნობა. დედა ტერეზა ამბობდა: საკმარისია, 2-3 კეთილი სიტყვა, რომელთა წარმოთქმა ადვილია, მაგრამ რომელიც იჟღერებს მარადიულად;
- ჩვენ გვავიწყდება, რომ ბავშვისთვის საუკეთესო გაკვეთილები – მშობელთა ქცევებია. ბავშვი სინამდვილეში ჩვენს სიტყვებს კი არ უსმენს, ჩვენს ქცევებს ხედავს; ბავშვები სწავლობენ რეალური ცხოვრებისეული სიტუაციებიდან და არა შეგონებებით!
- ჩვენ ვხედავთ მხოლოდ ბავშვის ქცევას ზედაპირულად და არა მის სიყვარულს და კეთილ ზრახვებს. აჩუქეთ ბავშებს სიყვარული და საპასუხოდ მხოლოდ სიყვარულს მიიღებთ!
ძვირფასო მასწავლებლებო და მშობლებო, შეგიძლიათ, გააგრძელოთ!
[1] https://www.library.raikevich.com/carroll/01.html#37
[2] https://www.litmir.me/br/?b=104369&p=50
[3] https://www.naturalchild.org/counseling/
