შაბათი, აპრილი 27, 2024
27 აპრილი, შაბათი, 2024

როგორ იმახსოვრებენ მოლეკულები ჩვენს სახეს

ყოველ ზაფხულს
ცდილობ მოვახერხო 3300-3500  სიმაღლემდე ასვლა
და იქიდან თვალის შევლება სამყაროსადმი.  ამ
სიმაღლეზე ჯერ კიდევ  სახლობს ფლორა და ფაუნა
– მიუკარებელი, სადღაც მთის წვერზე გამოკერებული და განუმეორებელი.

უცქერ ამ სიმაღლიდან  სამყაროს და არ იცი, მზერა რომელ მხარეს შეაჩერო. მთის წვერზე მგდომს მინახავს თუ როგორ
დანავარდობს ლაღი მთის არწივი ჰაერში და როგორ ეთამაშება ჰაერის დინებებს.  ის ჰაერში, მაღალ სიმაღლეზე დაფრინავს, შენ  დედამიწაზე მყარად დგახარ, მაგრამ ის შენს ქვემოთაა,
შენ კი ზემოდან ჩასცქერი.

ასეთი სანახაობის
მნახველმა გინდა ფოტოაპარატი მოიმარჯვო, ფოკუსი გაასწორო და სამარადჟამოდ აღბეჭდო შენ
ქვევით ჰაერში მონარნარე არწივი. მაგრამ დროის დაკარგვა გენანება, ვაითუ სანამ აპარატს
მოიმარჯვებ, არწივი თვალს მოეფაროს. ასეთი სანახაობები ხომ არც ისე ხშირად ხდება და
თან  ძალიან მცირე დრო გრძლედება. ამიტომ ხშირად
ეს წამიერი ნეტარება მხოლოდ მეხსიერებაში რჩება, რომელსაც დროთა განმავლობაში ჟამთასვლის
მტვერი ედება და ღრმად ილექება მეხსიერებაში.

წამის შეჩერება ადამიანს ყოველთვის დიდ სიამოვნებას გვგვრის
– ალბათ გვგონია, ამით მარადიულობის პრობლემას ვჭრით.

ყველას კარგად
გვახსოვს ი. კრამსკის სურათი “უცნობი”.  მის ცნობირებაში ერთი წამით აღბეჭდილი მომენტი საუკუნოდ
აქცია დიდმა მხატვარმა. მაგრამ ხატვის, თან ასეთის, უნარი ბევრს არ გააჩნია. ამიტომ
მოვიგონეთ ფოტოაპარატი (სხვათაშორის რომლიც შექმნაშიც, თუნდაც ციფრულის,  ქიმიკოსებმა უდიდესი წვლილი შეიტანეს), რათა ჩვეულებრივ
მოკვდავთაც ჰქონებოდათ საშუალება დაეფიქსირებინათ წამის გაელვება.

მოგვიანებით ქიმიკოსები
კიდევ უფრო შორს წავიდნენ. მათ მიაგნეს მოლეკეულებს, რომელთაც გააჩნდათ _ მეხსიერება.
დიახ, მეხსიერება, რომელიც ცოტა განსხვავებულია ჩვენი დამახსოვრების  მექანიზმიდან, თუმცა მათ “საქციელს” მეტს
ვერაფეს დაარქმევ. ამიტომაც პოლიმერების ტექნიკურ კლასიფიკაციაში გაჩნდა ახალი კლასი
“ჭკვიანი  პოლიმერები”, ხოლო ტექნიკაში
კი ისეთი აპარატები, როგორიცაა ასლგადამღები მოწყობილობა (რატომღაც ქსეროქს რომ ვეძახით), ლაზერული პრინტერები და ა.შ.

ჭკვიან პოლიმერებს
ქიმიურად „პოლივინილკარბაზოლები” ჰქვიათ და ასე გამოიყურებიან:

 

მათგან მზადდება
სპეციალური პოლიმერული ფირები, რომელზეც სურათის დასხივებით ინფორმაცია ინახება. მათ
ასევე შეუძლიათ ეს ინფორმაცია სხვას გადასცენ. ამ პრინციპზე შეიქმნა ასლგადამღები  მოწყობილობა, რომლის მუშაობის პრინციპი სქემატურად
ქვემოთ მოცემულ სურათზეა ნაჩვენები.

ორიგინალზე (ტექსტის,
ნახატის შემცველი ფურცელი) სინათლის დაშუქებით მიღებული სხივის კონა აირეკლება სარკეზე და გაივლის ლინზას. ლინზიდან გამოსული
ნაკადი მეორე სარკის საშუალებით ნეგატივს, პოზიტივად აქცევს ისევ და მიმართავს
პოლივინილკარბაზოლის ფირისაკენ. ამ უკანასკნელს კი შეუძლია  დიამახსოვროს სურათი დასხივების წერტილებითა და
ინტენსიურობით. პოლივინილკარბაზოლის ფირი მბრუნავ დოლს წარმოადგენს, ამიტომ მასზე ასახული
სურათის ადგილი შემობრუნების გარკვეულ სტადიაზე უახლოვდება ტონერის რეზერვუარს, საიდანაც
ელექტროსტატიკური ძალებით მიიზიდება პიგმენტის ფხვნილი და გადავა პოლიმერზე. დოლი კვლვავ
აგრძელებს შემობრუნებას და შემდეგ ეტაპზე ეხება სუფთა ფურცელს, რომელსაც გადასცემს
ტონერის ფხვნილს იმავე ფორმით და იმავე რაოდენობით, როგორც მასზე იყო “განთავსებული”.
შესაბამისად, ორიგინალის სურათი გადადის სუფთა ფურცელზე.

ასლის გადაღებისას
ძირითადად ფიზიკური პროცესები მიმდინარეობს, მაგრამ მათი მუშაობის საფუძველს კი ქიმიკოსების
მიერ მიგნებული და შემდეგ დამზადებული ჭკვიანი პოლიმერი – პოლივინილკარბაზოლი წარმოადგენს.

ალბათ დამეთანხმებით,
რომ მეტად საინტერესო მასალაა ეს პოლიმერი. მაგრამ იგი უკვე წინა საუკუნის მიგნებად
მიიჩნევა. დღევანდელ ეპოქაში ორი განზომილება აღარ გვაკმაყოფილებს. ტელევიზია და კინომატოგრაფია
უკვე სამგანზომილებიან ჩვენებაზე ცდილობს გადასვლას. მიზეზი მარტივია – სამ განზომილებიან
სამყაროში აღქმა უფრო ადვილი და რეალისტურია. გულის ჯიბეში შეიძლება უსაყვარლესი ადამიანის
სურათს ატარებთ, მაგრამ იგი “ორიგინალს” ვერ შეგიცვლით.

ამიტომ დღეისათვის
ქიმიკოსებისა და ფიზიკოსების ერთობლივი ძალისხმებით მუშავდება ტექნოლოგიები, რომელიც
ინფორმაციის (მათ შორის სურათის) სამგანზომილებიან ჩაწერას უზრუნველყოფს. ამ მეთოდს
ჰოლოგრაფიული ჩაწერა ეწოდება და მასზე შემდეგ ბლოგში გვექნება საუბარი…

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი