ივლისის ერთ ღამით აღმოვაჩინეთ, რომ ჩვენს გვერდზე წვდომის უფლება აღარ გვქონდა. მისი მფლობელი გახდა, არც მეტი, არც ნაკლები – ოლგა ჰამერ დურაკოვა – რუსული შრიფტითა და ფოტოზე ცინიკური ღიმილით. არ იყო ადვილი ეს საქმე – უპირველეს ყოვლისა, თქვენ გამო არ იყო. მით უფრო, რომ ოლგამ და მერე მისმა ადგილმონაცვლემ წაშალა თითქმის ყველაფერი და შეცვალა გვერდის სახელი. ჰოდა, ის ყველაფერი – ან თქვენთვის იყო ან თქვენი მონაწილეობით – წიგნები, ბიბლიოთეკები, სოფლები, ქალაქები, ადამიანები. ჩვენ განათლების გავრცელებას ვცდილობდით და მგონი, გამოგვდიოდა. ყველა ის ფოტო და ამბავი, რაც აქ იდო, უამრავ განცდას გულისხმობდა და მერწმუნეთ, აწიც იგულისხმებს. კიდევ უფრო მძლავრად და კიდევ უფრო ბევრი თანამოაზრით. არ მინდა მღელვარე და პათეტიკური გზავნილი გამომივიდეს. არ მინდა, იმიტომ, რომ გვერდის გატეხვა არ უნდა იყოს მნიშვნელოვანი ამბავი, როცა თანამოქალაქეები პანდემიასა თუ მის ნაკვალევზე დარდობენ, სადაც უდანაშაულო ბიჭის მხეცურად მოკვლის საქმეს ვარკვევთ ჯერაც. ამიტომაც არ მივეცი არცერთი ინტერვიუ – არც ტელე- და არც ინტერნეტმედიას. თუმცა ფიქრად კი ნამდვილად ღირს. ფიქრად მტრებზე და მადლობად თქვენთვის.
არაფერი მითქვამს, მაგრამ ახლა ამ საყვარელი გვერდისთვის, „მასწავლებლისთვის“, ვწერ, რომ ეს ყველაფერი თითქოს მაინც წარსულის წაშლის ტოლფასია და იმ ჩანაწერების, ფოტოებისა და ფოტოებზე ადამიანის გაქრობის გახსენება მაინც გულისხმობს მცირე ტკივილსა და გაბრაზებას. მთელი ოთხი წელი ერთი ხელის მოსმით გააქრეს. მათთვის არაფერი, ჩემთვის ბევრი რამ. ადამიანი მეხსიერების არსებაა და ამ მეხსიერებას იგი საუკუნეების მანძილზე სხვადასხვა ფორმით ინარჩუნებს – ადრე ზეპირად გადასცემდა, მერე უკვე წერილობით და უფრო გვიან ვიზუალურ-ხმოვანი არქივებით. ჩვენ ამ მეხსიერების ჯამი ვართ. დღეს სოციალურმა ქსელებმა იტვირთეს სამყაროს გონის ფუნქცია და მისი ტვინის ხვეულებში ინახება ჩვენი დღეები.
მოკლედ რთული იყო, მაგრამ მე ვაგრძელებ. ახალი ძალით და ენერგიით. მათ შორის თქვენთვისაც, „მასწავლებლის“ შესანიშნავო მკითხველო.
