ყველაფერი ბილეთების ყიდვით იწყება. მე სალაროში შეძენას ვამჯობინებ – მიმაჩნია, რომ ესეც რიტუალის ნაწილია. მერე – შენობის ექსტერიერი და ინტერიერი, თუ ზამთარი, გვიანი შემოდგომა ან ადრე გაზაფხულია – პალტოებისა თუ ლაბადების გარდერობში ჩასაბარებლად რიგში დგომა და ნომრის საგულდაგულოდ შენახვა. მერე – პარტერი, სამი ზარი და ხმა: „გთხოვთ, გამორთოთ მობილური ტელეფონები“. ეს უკვე იმის ნიშანია, რომ, სულ ცოტა, ორი საათით სწყდები ჩვეულ სამყაროს და წარმოდგენაში იძირები, გრძნობ პერსონაჟების ემოციებს, ტკივილს, სიხარულს და ამ ხნის განმავლობაში მხოლოდ მათი ცხოვრებით ცხოვრობ.
დღეს ბავშვებსთვის მშობლებს აღარ სცალიათ, მიჯაჭვულნი არიან ტელევიზორს, კომპიუტერს, ტელეფონს. ერთადერთი ადგილი, სადაც ბავშვი ცოცხალი ადამიანის ქმედებას უყურებს, თეატრია. სამედიცინო თვალსაზრისით, ბავშვს სერიოზული პრობლემები ექმნება, თუ თეატრში არ ხდება მისი არარეალიზებული სურვილების რეალიზაცია. მაგალითად, შესაძლოა უფროსებს ეგონოთ, რომ შესანიშნავი ოჯახი აქვთ, რადგან ჰყავთ მანქანა და შაბათ-კვირას – სტუმრები, შინ ბევრი ძვირფასი ნივთი უწყვიათ და მოვლილები დადიან, მაგრამ ბავშვი გრძნობს, რომ ყველა ურთიერთობა, რომელსაც ხედავენ, ყალბია. თუ მან არ დაიჯერა, რომ არსებობს ნამდვილი გრძნობები – სიყვარული, ერთგულება, მეგობრობა, შესაძლოა, ჯანსაღ პიროვნებად ვერც გაიზარდოს. თეატრში კი, „რომეო და ჯულიეტას“ შემყურე, რწმუნდება, რომ სიყვარული არსებობს, „სამ მუშკეტერს“ უყურებს და რწმუნდება, რომ არსებობს მეგობრობა, რომ სიკეთე იმარჯვებს… ახლა თეატრი რეალობაზე უფრო რეალურია.
სამწუხაროდ, რეალურ ცხოვრებაში ყველას უწევს თამაში, ყველა მოვლენა დადგმულია, ყველგან პიარია. ერთადერთი ადგილი, სადაც ცოცხალ ადამიანს ვხედავთ ნამდვილი განცდებით, სწორედ სცენაა. სამწუხაროდ, დიდები თეატრში მხოლოდ სპექტაკლის სანახავად არ დადიან – ისინი თავიანთი ჩაცმულობის, მანქანის, სოციალური წრის დემონსტრირებას ახდენენ. ბავშვების შემთხვევაში კი ნამდვილად ხდება კათარზისი, და ეს მათთვის აუცილებელია, ისევე როგორც, მაგალითად, ძილი. ყველა კარგი სპექტაკლი განწმენდაა, შვება.
მაგრამ ერთია, როდესაც ბავშვი თეატრში მიდის როგორც მაყურებელი და მეორე – როდესაც თავად არის სპექტაკლის მონაწილე, თავად ცდილობს, მიაწოდოს მაყურებელს ემოცია. სპექტაკლზე მუშაობა კი ის პროცესია, როდესაც ბავშვებს საერთო აქვთ მღელვარება, სიხარული, საყვარული და ყველა ემოცია. საბავშვო თეატრში ექსპერიმენტების ჩატარება, საზოგადოდ, არ არის მიღებული, მაგრამ თუ თავად ბავშვი გვთავაზობს საკუთარ ექსპერიმენტს, საკუთარ ხედვას, ჩვენ, უფროსებმა, უნდა შევაფასოთ და დავაფასოთ.
XX საუკუნის სოციოლოგის ირვინგ გოფმანის თანახმად, როდესაც მაყურებელი რამე სანახაობას უყურებს, მისი ყურადღების არეალში ექცევა თეატრალური ფენომენის მიღმა არსებული ისეთი დეტალებიც, როგორებიცაა, მაგალითად, მსახიობის თვისებები, რომლებიც მის როლში არ ეწერება.
გოფმანი წერს, რომ ცენტრალური ტექსტის გარშემო არსებობს მიმართულების მიმცემი ქმედებები, რომლებიც მაყურებელს შესაბამისი ემოციისთვის განაწყობს. ეს ელემენტები ერთგვარი მაკავშირებელია პერსონაჟს, მსახიობსა და მაყურებელს შორის.
ეპოქები იცვლება, მაგრამ მუდმივია ის, რომ ადამიანს არ შეუძლია არსებობა მაღალი იდეალების გარეშე. თეატრს დღესაც ის ფუნქცია აკისრია, რაც წინათ ჰქონდა: გაამახვილოს ადამიანის ზნეობრივი სმენა და პირადი პასუხისმგებლობის გრძნობა იმის მიმართ, რაც ფასეულია ცხოვრებაში. თეატრი ადამიანს საკუთარი თავის შეცნობაში ეხმარება. თეატრში მაყურებელი უღრმავდება განცდებს, რომლებსაც მსახიობები გადმოსცემენ, თავად მსახიობი კი ცხოვრობს პერსონაჟის ცხოვრებით. ბავშვები და მოზარდები ყველაფერს უფრო მძაფრად განიცდიან. სცენაზე ისინი უფრო თავდაჯერებულები და თავისუფლები ხდებიან.
თეატრს ადამიანის სულზე ზემოქმედების განსაკუთრებული მრავალფეროვნება ახასიათებს. ერთია ზეპირი, დიდაქტიკური შეგონება და მეორე – სანახაობის ენა. თეატრი ხელოვნების არაერთი დარგის სინთეზია, მასში თავს იყრის დრამატურგია, სასცენო ხელოვნება, ფერწერა, მუსიკა, არქიტექტურაც კი, გმირების წარმოსახვითი სახეები ჩვენ თვალწინ ცოცხლდება, აბსტრაქტული ცნებები: სიკეთე, სიყვარული, გმირობა, თავგანწირვა, – ხორცს ისხამს, კონკრეტულ სახეს იღებს, მეტყველი და რეალური ხდება. ისინი გვატყვევებენ თავიანთი ჯადოსნური ძალმოსილებით და სიცოცხლის ბოლომდე ჩვენი მეგზურნი ხდებიან.
ამრიგად, თეატრალური შემოქმედება განუყოფელია პედაგოგიკისგან. ბავშვი პირველად თოჯინების თეატრში ეზიარება პროფესიულ ხელოვნებას, აქ ყალიბდება მისი გემოვნება, იხვეწება ესთეტიკური გრძნობა, მდიდრდება ლექსიკა და ემოციური პალიტრა. თუ ბავშვებს ნანახის ანალიზისკენ ვუბიძგებთ, დავრწმუნდებით, რომ ისინი საკმაოდ კარგად ხვდებიან ავტორის ჩანაფიქრს. მათ საკუთარი სათქმელი აქვთ, რომელიც სავსეა რომანტიკული გატაცებებით, ძალით, რომელიც ყოველგვარ სირთულეს გადაალახვინებს ადამიანს. ბავშვებს, რომლებსაც ნაკლები შეხება აქვთ თეატრალურ ხელოვნებასთან, შემდგომში უფრო უჭირთ მაღალი ზნეობრივი ნორმებით ცხოვრება, ესთეტიკური აზროვნება.
ბავშვობაში ყველა ოცნებობს მსახიობობაზე. შესაძლოა, დროთა განმავლობაში პროფესიასთან დაკავშირებით წარმოდგენა შეეცვალოთ, მაგრამ თეატრალურ ცხოვრებაში ჩართული მოზარდები უფრო თავისუფლად მოაზროვნეები, ლაღები და თავდაჯერებულები იზრდებიან.
ასე რომ, თეატრი მთელი თავისი არსებით ემსახურება ბავშვის სულიერ აღზრდას. ის გასაღებია, რომელიც ბავშვს უღებს „მშვენიერი ცხოვრების“ კარს.
ამიტომ, მოდი, სანამ ჩვენი შვილები სცენაზე ფეხს დადგამენ და თეატრის მტვრს ჩაისუნთქავენ, მანამდე ვიყიდოთ თეატრის ბილეთები, ჩავკიდოთ ბავშვებს ხელი და… გამოვრთოთ მობილური ტელეფონები.
