მოგეხსენებათ, რომ პროექტზე დაფუძნებული სწავლება 21-ე საუკუნის უნარებს ავითარებს. მოსწავლეები უკეთ ართმევენ თავს პროექტისთვის დაგეგმილ აქტივობებს მაშინ, როცა მის დაგეგმვაში თვითონ მონაწილეობენ მოსწავლეები, მაგრამ უფრო ეფექტურ შედეგს იძლევა ამ პროცესში მშობელთა ჩართულობა, რადგან მათი გააქტიურება და პროექტის წარმართვის პროცესში დამოუკიდებლობის მინიჭება ზრდის მათ პასუხისმგებლობას და აჩვევს მშობელს შვილთან ურთიერთობას. მშობელთა ჩართულობა დადებითად აისახება სკოლაზე, სასწავლო პროცესში მშობელთა ჩართულობა ამდიდრებს სკოლის კულტურას და ხელს უწყობს მის განვითარებას. სკოლაც და მასწავლებელიც დაინტერესებული უნდა იყვნენ მშობელთან აქტიური თანამშრომლობით, რადგან ეს აისახება სასკოლო საზოგადოებაზე, მასწავლებლებზე, მშობლებსა და მოსწავლეებზე.
მშობელთა ჩართულობა ნიშნავს მშობლის ინტენსიურ, მრავალმხრივ მონაწილეობას საკლასო თუ სასკოლო ღონისძიებებში, ამ დროს მოსწავლეს უმაღლდება მოტივაცია, თვითშეფასება, უვითარდება სოციალური უნარები, მისი ქცევა პოზიტიური ხდება როგორც სახლში, ასევე სკოლაში. ერთიანდებიან მშობელი და მასწავლებელი, რათა ერთიანი ძალისხმევით შეუწყონ ხელი მოსწავლის აკადემიური მიღწევების გაუმჯობესებას. სკოლის ცხოვრებაში მონაწილე მშობლის შვილებს უფრო კარგი ურთიერთობა უყალიბდებათ როგორც მასწავლებლებთან, ასევე ოჯახის წევრებთანაც. განსხვავებული კულტურული გარემოდან გამოსული მოსწავლეები უფრო წარმატებით სწავლობენ, როცა მშობლები და მასწავლებლები ერთობლივად ცდილობენ ოჯახსა და სკოლაში არსებული კულტურული განსხვავებულობის გათვალისწინებას.
მშობელთა ჩართულობას სარგებელი აქვს თვითონ მშობლისთვისაც, იცვლება მშობლის სოციალური, ემოციური მხარე და პიროვნული თვისებები; მას მეტად ესმის თავისი შვილის; უფრო მეტ ყურადღებას უთმობს შვილის სოციალურ, ემოციურ, ინტელექტუალური განვითარების საჭიროებებს. ხდება უფრო მზრუნველი, ნაკლებად მკაცრი შვილის მიმართ და უფრო მეტად აფასებს მის მიღწევებს. მშობელი სიამოვნებით ერთვება ბავშვის განათლებისა და აღზრდის პროცესში, უფრო თავდაჯერებულია გადაწყვეტილების მიღებისას, მეტ დროს უთმობს საკუთარი ცოდნისა და უნარ-ჩვევების ამაღლებას.
მშობელთა ჩართულობა სასწავლო პროცესში მასწავლებელს ეხმარება გახდეს უფრო თავდაჯერებული, უფრო მეტად დააფასოს საკუთარი პროფესია, ზრდის კომუნიკაციის ხარისხს მშობელსა და მასწავლებელს შორის. ეს ეხმარება მასწავლებელს, მიიღოს ამომწურავი ინფორმაცია მოსწავლის შესახებ. ეს ყველაფერი კი მასწავლებელს საშუალებას მისცემს სასწავლო პროცესი მოარგოს მოსწავლის ინდივიდუალურ საჭიროებებს და მიაღწიოს სასურველ შედეგს.
გარდა ამისა, ეროვნული სასწავლო გეგმის მიხედვით, პრიორიტეტული გამჭოლი კომპეტენციაა „წიგნიერება“, რომლის მიხედვითაც მთავარია მოსწავლეებში წიგნიერების დონის ამაღლება. კითხვის უნარის განვითარება ყველაზე მეტად განაპირობებს სასკოლო პროგრამის წარმატებით ათვისებას და განსაზღვრავს თითოეული პიროვნების ეფექტურ მონაწილეობას საზოგადოებრივ ცხოვრებაში. თუ გავიზიარებთ საერთაშორისო გამოცდილებას, წიგნიერების საერთაშორისო კვლევისა (PIRLS) და სწავლების საერთაშორისო კვლევების (TIMSS) შედეგების მიხედვით საქართველოს სკოლებში აუცილებელია კითხვის უნარების განვითარება, უკეთესი შედეგები აჩვენეს იმ მოსწავლეებმა, რომელთა მშობლებსაც უყვართ კითხვა და შვილებთან ერთად არიან ჩართულნი კითხვის აქტივობებში, მათ უმთავრეს საზრუნავს წარმოადგენს მათი შვილების აკადემიური მოსწრება და მიღწევები.
სწორედ მშობელთა ჩართულობით წიგნიერების დონის ამაღლებისათვის დავგეგმე პროექტი ჩემს სადამრიგებლო პირველ კლასში, მიმდინარე სასწავლო წლის თებერვალში. იანვრის ბოლოს დავასრულეთ ასო-ბგერების შესწავლა და უკვე უნდა მეზრუნა მათი როგორც მკითხველებად ჩამოყალიბებისთვის. მოსწავლეები იჩენდნენ ინტერესს წაკითხული პატარა ტექსტების მიმართ, ითხოვდნენ, რომ ყოველ გაკვეთილზე ასო-ბგერების შესწავლის შემდეგ წამეკითხა მათთვის უცხო ტექსტი. აქედანაც წამოვიდა იდეა პროექტის განხორციელებისა, თუმცა გამომდინარე იქიდან, რომ ეს მათთვის პირველი პროექტი იქნებოდა, ნაკლებად მიიღებდნენ მონაწილეობას მის დაგეგმვაში. ამიტომ გადავწყვიტე მშობელთა ჩართულობით განმეხორციელებინა პროექტი, სახელწოდებით „ვსწავლობთ კითხვას“.
პროექტი მიმდინარეობდა 18.02-დან 25.03.2019-მდე, დაახლოებით 1 თვის განმავლობაში.
პროექტის მსვლელობისას გამოვიყენე მრავალფეროვანი აქტივობები:
- კლასის მომზადება პროექტისთვის;
- ლიტერატურის შერჩევა ასაკის გათვალისწინებით;
- მშობლებისთვის დაგეგმილი დღეების და წასაკითხი წიგნების განრიგის გაცნობა;
- საუბარი მოსწავლეებთან წიგნის მნიშვნელობაზე და კითხვის აუცილებლობაზე;
- ფილმის ჩვენება პროექტორის დახმარებით „ბომბორა სწავლას იწყებს“ და განხილვა-ჩანახატის გაკეთება – გამოკვრა კლასის კედლებზე
- ვიზიტი თოჯინების თეატრში მშობლებთან ერთად და შთაბეჭდილების გადმოცემა ნახატით-გამოკვრა კლასის კედლებზე;
- დიდ მონიტორზე წიგნის კითხვა და ერთობლივი განხილვა;
- სტუმრად სკოლის ბიბლიოთეკაში და დიდი წიგნების „ორი ღორი“ და „დათვი დადუ“ კითხვა და დისკუსია სკოლის ბიბლიოთეკართან;
- ვიზიტი ვარკეთილის ფილიალის მედიათეკაში მშობლებთან ერთად გაცნობის მიზნით, საუბარი შთაბეჭდილებებზე;
- მშობლების ვიზიტი კლასში კვირაში 3-ჯერ და წინასწარ განსაზღვრული წიგნების წაკითხვა-განხილვა მოსწავლეთათვის;
- პრეზენტაცია – საუბარი მშობლებთან, მოსწავლეებთან პროექტის მიმდინარეობის შესახებ, შთაბეჭდილებების გადმოცემა, პროდუქტის შექმნა: წიგნის „ფიფქია და შვიდი ჯუჯა“ დამზადება მშობლებთან ერთად.
გამოვიყენე სხვადასხვა მეთოდი და კლასის ორგანიზების ფორმა: მინი-ლექცია წიგნის კითხვის აუცილებლობაზე, მოსმენა, ფილმის ჩვენება, დისკუსია, საუბარი, ვერბალური საუბარი, კითხვა-პასუხი, გონებრივი იერიში, როლებში კითხვა, კითხვა სხვადასხვა მეთოდებით: განგრძობით, ინდივიდუალური, ერთობლივი, ქოროს ტიპის, გამოკრებითი, ბიჭების, გოგონების. ცხრილებით მუშაობა, შთაბეჭდილებების გადმოცემა, ჩანახატებისა და ნახატის გაკეთება, წიგნის შექმნა ერთობლივად, გამოფენის მოწყობა. ინდივიდუალური მუშაობა, წყვილებში მუშაობა, საერთო საკლასო მუშაობა.
ჩემ მიერ განხორციელებულ პროექტს დადებითი შედეგი ჰქონდა. პროექტი მთელი პროცესის განმავლობაში იყო ინტერაქტიული, მიმდინარეობდა დიდი ხალისითა და ინტერესით, მოსწავლეებს განუვითარდათ შემოქმედებითი, ფანტაზიის, თანამშრომლობითი, პრეზენტაციის, თავდაჯერებულობის, პასუხისმგებლობის, კომუნიკაციის, ინდივიდუალური და წყვილებში მუშაობის, პრობლემის გადაჭრის უნარები. მოსწავლეები და მშობლები აქტიურად მუშაობდნენ და შექმნეს პროდუქტი, მათ ერთობლივად წაიკითხეს 25 საბავშვო მოთხრობა. პროექტში ჩართული იყო პირველი კლასის 27 მოსწავლე და 25 მშობელი. პროექტის მსვლელობისას მშობლები შთაბეჭდილებებს სხვა კლასის მშობლებს უზიარებდნენ, მოსწავლეები კი – დასვენებებზე თანატოლებს ესაუბრებოდნენ წაკითხული საბავშვო ლიტერატურის შესახებ.
პროექტის პრეზენტაციაზე მშობლებმა და ბავშვებმა შეაფასეს პროექტის მიმდინარეობა, ერთმანეთის მუშაობა, აქტიურობა, ჩართულობა, საკუთარი თავი. პატარები ემოციებს ვერ მალავდნენ თავიანთი და მშობლების ერთობლივი მუშაობით შექმნილი წიგნის მიმართ. მათ დააფიქსირეს თავიანთი აზრი, რომ ივლიდნენ სკოლის ბიბლიოთეკაში, ვარკეთილის ფილიალის მედიათეკაში მშობლებთან ერთად და კვლავაც გააგრძელებდნენ ლიტერატურის კითხვას. გამოთქვეს სურვილი, რომ პროექტი მშობელთა ჩართულობით მომდევნო კლასებშიც გაგრძელდეს. ჩემი მხრიდან გაჩნდა ახალი იდეები, ინიციატივები, რომლებსაც სიამოვნებით გავუზიარებ კოლეგებს და მომავალშიც განვახორციელებ.
გამოყენებული ლიტერატურა:
ინტერნეტრესურსი www.kargiskola.ge;
მასწავლებლის პროფესიული განვითარების სქემის გზამკვლევი. II ნაწილი.
