წლების წინ ხელში ჩამივარდა ერთი ქალის დაწერილი წიგნი გოგონებზე (https://bit.ly/2DHToyN ), სადაც ბევრ სხვა საინტერესო ამბებთან ერთად ეწერა მისი, როგორც დედის გამოცდილება: როგორ გადააგორა თავისი შვილების გარდატეხის წლები მშვიდად და უპრობლემოდ მხოლოდ იმიტომ, რომ თადარიგი წინასწარ დაიჭირა და როცა მისმა შვილებმა მეგობრები გაიჩინეს, თავისი სახლი შესთავაზა თავშეყრისა და გართობის ადგილად. მერე წლების განმავლობაში აკვირდებოდა მათ ურთიერთობებს, განვითარებას, სევდასა და სიხარულს, მუდმივად პულსზე ედო ხელი. გემრიელ საჭმელებს უმზადებდა, მათ გართობაში დიდად არ ერეოდა და ბავშვებს უსაფრთხო, კომფორტულ გარემოს სთავაზობდა სხვა საეჭვო ადგილების სანაცვლოდ, სადაც შეიძლება აღმოჩნდნენ სკოლის შემდეგ მოზარდები.
ამ წიგნის კითხვისას ვფიქრობდი, რა მშვენიერი რამ მოუფიქრებია ამ ქალს. მეც ეგრე მოვიქცევი, ჩვენ სახლს და დროს ბავშვებს და მათ მეგობრებს დაუნანებლად მოვახმარ, ადამიანებზე დაკვირვება მაინც მიყვარს, ხელის გაწვდენის მანძილზე მეყოლებიან ჩემი შვილები და მათი მეგობრები და მშვენიერი იქნება ეს ყველაფერი-მეთქი.
მე დიდად კომუნიკაბელური ბავშვი არასოდეს ვყოფილვარ. სხვებთან ურთიერთობაში ძალისხმევის დახარჯვას ჩემთვის ყოფნა მერჩია და ბევრი წელი დამჭირდა იმისთვის, რომ საკუთარი ნაჭუჭიდან გამოსვლა მეიძულებინა ჩემი თავისთვის. ჩემი შვილები რომ გაჩნდნენ, სხვა ბევრ რამესთან ერთად, იმაზეც დავიწყე ფიქრი, როგორ ყოფილიყვნენ უფრო ღია და გახსნილები და მეტი მეგობარი ჰყოლოდათ. თან იმ მიზეზებზე ვფიქრობდი, რაც მე ან სხვა ჩემნაირ ბავშვებს გვიშლიდა ხელს ადამიანებთან ურთიერთობისას.
ჩვენ გვქონდა ცოტა უსაფრთხო სივრცე, სადაც ბავშვების თავშეყრა შესაძლებელი იქნებოდა, ცოტა გასართობი ან საგანმანათლებლო ადგილი და ჩვენი ტრაექტორია ძირითადად სკოლა-სახლით შემოიფარგლებოდა. ჩვენ გარშემო ბევრი სტერეოტიპი არსებობდა ეთნიკური, რელიგიური უმცირესობების წარმომადგენლების ან არანორმატიული ქცევის მქონე ადამიანების მიმართ. ცოტა იყო ემპათია განსხვავებული საჭიროების მქონე ხალხის მიმართაც და ეს განწყობები ჩვენდაუნებურად ახდენდა გავლენას ჩვენს ქცევაზე. მაშინ მოსწავლე, რომელიც კარგად სწავლობდა და მოწესრიგებული იყო, მოსაწყენ ადამიანად ითვლებოდა. ის კი, ვისაც კარგად სწავლა არ გამოსდიოდა, „ოროსნის” სტატუსის ქვეშ ცხოვრობდა და საერთოდ, ყველას რაღაც სტატუსი ჰქონდა და მათგან დადებით კონოტაციას თითქმის არცერთი არ ატარებდა. ოჯახიდან, საზოგადოებიდან, გარემოდან გამომდინარე ბევრ კედელს ვეჯახებოდით და არც არის გასაკვირი ჩვენი ქცევა, ვინც მარტო ყოფნას ვირჩევდით.
ჩემს შვილებს კომუნიკაციის კარგი უნარები აქვთ: ადვილად უმეგობრდებიან ბავშვებს, უყვართ როცა სტუმრად დადიან ან ჩვენთან მოდიან მათი და ჩვენი მეგობრები, საჯარო სივრცეებში ადვილად ახერხებენ უცხო ბავშვებთან საერთო ენის გამონახვას, დაძაბულ სიტუაციებში ერთმანეთს იცავენ, ერთმანეთზე ზრუნავენ, ცდილობენ საკუთარ თავსაც და სხვებსაც სამართლიანად ქცევა მოსთხოვონ და ისე გამოვიდა, რომ, წესით, მშვიდად უნდა ვიყო. თუ არ დავიზარებ მათი მეგობრების გამასპინძლებას, წვეულებებზე წაყვანას, გასეირნებასა და სხვადასხვა აქტივობებში ჩაბმას, ყველაფერი კარგად იქნება. მაგრამ ყველაფერი ასე მარტივადაც არ არის. არა იმიტომ, რომ რასაც ვფიქრობდი, ის არ გამომივიდა – არა. მივხვდი, რომ ურბანულ გარემოში მცხოვრები თანამედროვე ბავშვების ცხოვრება თავისთავად უკვე მკაცრად დადგენილ ჩარჩოებსა და წესებს გულისხმობს, რომლებიც ბავშვების შესაძლებლობებს ძალიან ზღუდავს და მათ სურვილებს კონკრეტულ ფორმებში სვამს, რომელსაც ბავშვებიც და უფროსებიც იძულებული ვართ დავემორჩილოთ. ეს შეზღუდული გარემოებები და შესაძლებლობები კი მათ განვითარებაზე, კომუნიკაციის უნარების ჩამოყალიბებაზე, დამოუკიდებლობასა და ინდივიდუალიზმზე არც თუ ისე კარგ გავლენას ახდენს და რაც არ უნდა მოინდომო შენ, ერთმა მშობელმა ამ მოჯადოებული წრიდან გამოსვლა, მისია შეუსრულებელი ჩანს.
დიდად არც ის პრობლემები მოგვარებულა, რაც ჩვენ გვიშლიდა ხელს – ვყოფილიყავით ლაღი და გახსნილი. საჯარო სივრცეები შესაძლოა დღეს უფრო უსაფრთხოა, მაგრამ ისევ ცოტაა და ეს განწყობებიც არსად წასულა. ახლა უბრალოდ ვიცით, რა დავარქვათ ეთნიკური, რელიგიური ან სექსუალური უმცირესობების წარმომადგენლების მიუღებლობას ან სკოლაში „ოროსნის” ძახილს, მაგრამ ამ ვნებებისგან მაინც ვერ ვართ თავისუფალი და შიში იმისა, რომ ბავშვი მეგობრების არჩევისას გარემო ფაქტორებით ან სტეროტიპების გავლენით იმოქმედებს, სამწუხაროდ, დღესაც არ არის უსაფუძვლო. საკუთარი თავის, ადამიანების და გარესამყაროს მიმართ ნდობა ისევ გვიჭირს. ნდობის გარეშე კი როგორ ისწავლის ბავშვი მეგობრობას?
