საზოგადო შეთანხმება ასეთია – სკოლა არის ადგილი, რომელიც მოსწავლეებს მომავალი პროფესიებისთვის ამზადებს. თუმცა, ამავდროულად გაჩნდა და განვითარდა აზრი, რომელიც კონსენსუსად იქცა და რომელიც ამტკიცებს, რომ სკოლების უმრავლესობა ამ მისიას ვერ ერგება, ვერ ამართლებს. ბოლოდროინდელი ტენდენცია ცხადყოფს, რომ ტექნოლოგიებზე დაფუძნებული ორგანიზაციები დამოუკიდებლად, თავიანთი რესურსით, დიდ შრომას დებენ, რათა დაქირავებულ თანამშრომლებსა და თანამედროვე ტექნოლოგიებს შორის არსებული სიცარიელე ამოავსონ, თანამშრომლებს ის საჭირო უნარები შესძინონ, რომლებიც სკოლამ ვერ მისცა.
რვა ყველაზე მთავარ უნარ-ჩვევას, რომელიც მოსწავლეებს თანამედროვე სამუშაო ადგილებისთვის ამზადებს, არაფერი ესაქმებათ ამჟამინდელ სკოლებში. შესაბამისად, ჩნდება კითხვის ნიშანი – უნდა შეიცვალოს თუ არა „21-ე საუკუნის სწავლება”, რომელიც უკვე ძველმოდურია, და თანამედროვე ტექნოლოგიებზე ორიენტირდეს?!
2016 წელს მსოფლიო ეკონომიკის ფორუმი „მეოთხე ინდუსტრიულ რევოლუციასა” და მის გავლენას მსოფლიოზე ამგვარად აღწერდა:
- ბიზნესმოდელების სწრაფი ცვლილებები ძირეულ გავლენას იქონიებს დასაქმების ბაზარზე. დასაქმების ლანდშაფტი მომდევნო წლებში სინათლის სისწრაფით შეიცვლება. უამრავი ამჟამინდელი მთავარი ტრანსფორმატორი, რომელიც გავლენას ახდენს გლობალურ ინდუსტრიებზე, სავარაუდოდ, ასევე, მნიშვნელოვან გავლენას იქონიებს დასაქმებაზე, შექმნის არაერთ ახალ, აქამდე უცნობ სამუშაო ადგილს, გააქრობს ძველს და ადამიანებს ძალაუნებურად მოუწევთ, შეცვლილი თამაშის წესებისთვის სასწრაფოდ ფეხის აწყობა, სწრაფი განვითარება, ახალი უნარ-ჩვევების შეძენა. ძალიან ბევრ ქვეყანაში ათი ან სულაც ხუთი წლის წინ ეს ახალი პროფესიები არ არსებობდა. შესაბამისად, ცვლილების პროცესი მნიშვნელოვნად აჩქარდება.
ერთ-ერთი, ყველაზე პოპულარული შეფასების თანახმად, 65% პირველკლასელებისა, ისეთ პროფესიებს აირჩევს და ისეთ ფაკულტეტებზე დარეგისტრირდება, რომლებიც ამჟამად არც კი არსებობს. შესაბამისად, დღეს წინასწარ განჭვრეტის უნარი და სამომავლო უნარ-ჩვევების პროგნოზირება, სამუშაო ადგილის კონტენტის განსაზღვრა, სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ბიზნესისთვის, მთავრობისა და ინდივიდუალურად, ადამიანებისთვის, რათა მათ სათანადოდ შეაფასონ შესაძლებლობები და თავიდან აიცილონ არასასურველი შედეგი.
Pew Research Center-ის მიერ მომზადებულ ანგარიშში „სამუშაო ადგილებისა და ტრენინგების მომავალი” ვკითხულობთ:
„თანამედროვე ტექნოლოგიები და დანადგარები ანადგურებენ ადამიანების შესაძლებლობებს. ეს არ ეხება მხოლოდ მათ სამუშაო ადგილებსა და უნარ-ჩვევებს. ავტომატიზაციამ, რობოტებმა, ალგორითმებმა და ხელოვნურმა ინტელექტმა ბოლო დროს აჩვენეს, რომ ისინი მინიმუმ თანაბრად და ხშირად უკეთესად ასრულებენ კონკრეტულ სამუშაოს. მაგალითად, ისინი უკეთესი დერმატოლოგები, იურისტები, სეისმოლოგები, სპორტული ჟურნალისტები, ფინანსისტები, მენეჯერები, ფსიქოლოგები და აგენტები არიან.
საგანმანათლებლო დაწესებულებების ხანგრძლივი, დამღლელი მოლოდინის შემდეგ, Microsoft-მა, Linux-მა და კიდევ რამდენიმე კომპანიამ, edX-თან და ჰარვარდის უნივერსიტეტთან თანამშრომლობით, თავად აიღეს პასუხისმგებლობა, შესაბამისი განათლება მისცენ მომავალ დასაქმებულებს და სპეციალურად შექმნეს ონლაინსწავლების კურსი, რომლის მეშვეობითაც მრავალ სხვადასხვა ქვეყანაში მცხოვრებ სტუდენტს ერთდროულად ასწავლიან. კურსის ფარგლებში, მომავალი თანამშრომლები მხოლოდ უნარ-ჩვევებს არ სწავლობენ, არამედ თავად იგონებენ და ამუშავებენ მომავლის საგნებს, კრიტიკული აზროვნებისა და გუნდური მუშაობის ჩათვლით. სტუდენტებს, რომლებიც ამ კურსს გადიან, სამუშაოდ Microsoft-ში, Amazon-ში, Google-სა და სხვა, მსგავს ორგანიზაციებში ელიან.
ამ საკითხებზე, ცხადია, ბევრი კითხვა არსებობს და გაჩნდება. მათ შორის პოტენციურად მსგავსი კითხევბიც:
რატომ უნდა იზრუნოს სკოლამ მოსწავლეების განვითარებაზე სპეციალურად იმ მიზნით, რომ მათ Apple-ში ან Amazon-ში დასაქმება შეძლონ? განა სკოლები ამისთვის არსებობს?!
ნუთუ ეს ტენდენცია მიუთითებს იმაზე, რომ სკოლა ფუნქციას დაკარგავს, თუ სწრაფ სოციალურ ცვლილებებს ფეხს ვერ აუწყობს? ნუთუ სკოლამ თავად არ უნდა იპოვოს საყრდენი წერტილი და განათლების მიღება კვლავ დაუბრუნდეს პირვანდელ იდეას – განათლების ზოგად გადაცემას სხვადასხვა მეცნიერების მიმართულებით?
არის თუ არა თავად განათლების სისტემა მზად მსგავსი ცვლილებისთვის? თუ ასეა, რა უშლის მას ხელს განვითარებისთვის? თუ არა – როგორ უნდა წავიდეს წინ?
იქნებ სკოლა წინ უნდა აღუდგეს მსგავს დამპყრობლურ, გამანადგურებელ ევოლუციას. და მერე რა მოხდება? რა რისკია?
