მამის დღეს მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში სხვადასხვა დროს აღნიშნავენ. ამ ტრადიციას საქართველო წელს პირველად შეუერთდა და ეს დღე 19 ივნისს საზეიმოდ აღინიშნა.
მაშინ, როდესაც საქართველოში მამების მხოლოდ მცირე ნაწილია ჩართული ბავშვის აღზრდის პროცესში, მამის დღის დაწესება და დამკვიდრება, ვფიქრობ, მნიშვნელოვანია.
კვლევების მიხედვით, შვილის აღზრდაში ორივე მშობლის თანაბარი მონაწილეობა ადამიანის ბედნიერ და წარმატებულ მომავალთან პირდაპირ კავშირშია. როცა საქმე შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ბავშვს ეხება, მამის როლი კიდევ უფრო მეტ მნიშვნელობას იძენს, რადგან დედასაც მხარდაჭერა სჭირდება და ბავშვის განვითარების სტრატეგიაც, სასურველია, მთელმა ოჯახმა ერთად დასახოს.
მთელ მსოფლიოში არსებობს მშობელთა კლუბები, სადაც მეტწილად დედები არიან გაერთიანებული და ერთმანეთს გამოცდილებას უზიარებენ, ერთად იბრძვიან შვილების უფლებებისთვის და სხვ.
გთავაზობთ რამდენიმე გამორჩეული მამის პორტრეტს, რომლებიც სამაგალითო კვალს ტოვებენ როგორც შვილების განვითარებისა და განათლების, ისე საზოგადოების ცნობიერების ამაღლების საქმეში.
*
54 წლის რიკ ჰოიტის მამის ამბავი შვილისადმი უსაზღვრო სიყვარულის მაგალითია. დაბადებისას რიკს თავის ტვინი დაუზიანდა. ექიმები ფიქრობდნენ, რომ ის ვერ განვითარდებოდა და მშობლებს მის „ჩაბარებას“ ურჩევდნენ. მიუხედავად იმისა, რომ ბავშვი არ საუბრობდა, ხელ-ფეხს ვერ იყენებდა, დიკი და ჯუდი მას ყველგან ატარებდნენ ძმებთან ერთად. სკოლაშიც შეიყვანეს. როდესაც დიკს 15 წლის შვილმა გაუმხილა ნატვრა, რომ სურდა ხუთკილომეტრიან საქველმოქმედო რბენაში მიეღო მონაწილეობა სკოლელი ბიჭის დასახმარებლად, მას დიდხანს არ უფიქრია. 37 წლის მამისთვის ეს დიდი დატვირთვა იყო, მაგრამ შეჯიბრის ბოლოს რიკის მიერ ეკრანზე აკრეფილმა სიტყვებმა – „მამა, როცა დავრბივარ, ჩემი უძლურება ქრება“ – გარდატეხა მოახდინა მის ცხოვრებაში. მას შემდეგ, 30 წლის განმავლობაში, ამერიკელმა მამა-შვილმა სპეციალური ეტლით, ველოსიპედითა თუ ნავით ათასზე მეტ რბენაში, ტრიატლონსა და მარათონში მიიღო მონაწილეობა. რიკ და დიკ ჰოიტები დაჯილდოებული არიან არაერთი პრიზითა და საპატიო ჯილდოთი.
*
მაიკ ლეიკი კანადელი პარლამენტარია და აქტიურად მონაწილეობს სხვადასხვა ღონისძიებაში, სადაც მუდმივად თან ახლავს აუტიზმის მქონე შვილი – 20 წლის ჯეიდენი. ის ყოველწლიურად, 2 აპრილს – აუტიზმის შესახებ ცნობიერების ამაღლების საერთაშორისო დღეს, პარლამენტში საგანგებო სიტყვით გამოდის; ხშირი სტუმარია შოუებში, სადაც ერთგვარ საჯარო ლექციებს ატარებს აუტიზმის თემაზე; სოციალურ ქსელში თამამად საუბრობს შვილის ქცევებსა და თავისებურებებზე – მათი განზოგადება უმეტეს შემთხვევაში შესაძლებელია, რადგან აუტიზმის მქონე სხვა პირებისთვისაცაა დამახასიათებელი. მამა იქვე გვთავაზობს „რეცეპტს“, რა შეიძლება მოიმოქმედოს რიგითმა მოქალაქემ ასეთ დროს. მაიკ ლეიკი მთელი მისი პოლიტიკური მოღვაწეობით ხელს უწყობს აუტიზმის შესახებ ცნობიერების ამაღლებას.
*
დაუნის სინდრომის მქონე ბავშვების მამიკოებს შორის ამერიკელი რიკ სმიტი უდავო ჩემპიონია. შვილის დაბადებიდანვე მან შემქნა ბლოგი www.noahsdad.com, სადაც უკვე ხუთი წელია აქტიურად აქვეყნებს სტატიებს, დღიურებს, შვილის ვიდეოებს, იძლევა სასარგებლო რჩევებს. მისი ინტერნეტგვერდი დაუნის სინდრომის შესახებ არსებულ საიტთა შორის საუკეთესოდ დასახელდა. სოციალურ ქსელში კი მის გვერდს ორასი ათასზე მეტი მოწონება აქვს.
*
საქართველოში რეაბილიტაციისა თუ აბილიტაციის ცენტრებში ბავშვები უმეტესად დედებსა და ბებიებს დაჰყავთ. თუმცა, მისასალმებელია, რომ დღითიდღე იქ სულ უფრო მეტ მამას შეხვდებით. ამდენი ქალის ფონზე რამდენიმე წლის წინ გამონაკლისი იყო ახალგაზრდა მამა, გიორგი ომაძე, რომელიც აუტიზმის მქონე შვილს მუდმივად ახლდა გაკვეთილებსა და სპეციალურ თერაპიაზე თბილისის ერთ-ერთ ცენტრში. ის აქტიურად იყო ჩაბმული ვაჟის აღზრდის პროცესში, საჭიროების შემთხვევაში, კვირების განმავლობაში მარტოც მშვენივრად ართმევდა თავს მასზე ზრუნვას, უმზადებდა საჭმელს, ეთამაშებოდა და სხვ. ის მეუღლესთან ერთად ცდილობდა აუტიზმის არსს ჩასწვდომოდა, თარგმნიდა საინტერესო სტატიებს და ინფორმაციას ახალი კვლევების შესახებ სხვა მშობლებს სოციალური ქსელის საშუალებით უზიარებდა. სამწუხაროდ, გიორგი რამდენიმე თვის წინ გარდაიცვალა, მაგრამ დატოვა ვარსკვლავბიჭუნა დაჩი, კარგი მამობისა და შვილთან მეგობრობის მაგალითი, ასევე მეტად საჭირო საგანმანათლებლო რესურსები შშმ ბავშვებისათვის. ბოლო დროს ის აქტიურად მონაწილეობდა პირველი ქართულენოვანი აპლიკაციების – „ჩემი ხმა“ (Listen To My Voice Lemondo) და „ისწავლე თამაშით“ (Play To Learn Lemondo) – შექმნის საქმეში, რომლის საშუალებითაც არა მარტო აუტიზმის, არამედ ნებისმიერი ასაკის მეტყველების განვითარების დარღვევის მქონე ადამიანს უადვილდება კომუნიკაცია საზოგადოებასთან.
