პროექტებით სწავლება 21-ე საუკუნის დიდი გამოწვევაა. ამ გამოწვევებს ფეხი უნდა ავუწყოთ მასწავლებლებმა, რათა დავეხმაროთ მოსწავლეებს სასწავლო პროცესში ინტეგრაციაში. საერთაშორისო პროექტები კი უფრო მეტად ეხმარება მოსწავლის როგორც საკომუნიკაციო უნარ-ჩვევების განვითარებას, ისე მის ენობრივ და ინტერნეტკულტურულ წინსვლას.
საერთაშორისო პროექტები ძირითადად ინტერნეტსივრცეში ხორციელდება. ყოველივე ეს კიდევ აიოლებს კომუნიკაციას და ხელს უწყობს ისეთი საინტერესო თემების წინა პლანზე წამოწევას, რომლებიც სკოლისა და მოსწავლეებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. პარტნიორი სკოლები წარმატებულად მიიჩნევენ იმ პროექტებს, რომლებიც გამოირჩევა კარგად დაგეგმილი აქტივობების ბალანსითა და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების გამოყენებით. ასეთი პროექტები მიიჩნევა უცხო ენების სწავლების საუკეთესო საშუალებად. მოსწავლეებს სხვადასხვა ქვეყნის წარმომადგენელ თანატოლებთან და მასწავლებლებთან ერთად საშუალება ეძლევათ, როგორც წერითი კომუნიკაციის, ისე სწავლა-სწავლებისათვის საჭირო ღირებული უნარ–ჩვევებისა და ინტერკულტურული თუ სოციოკულტურული უნარ–ჩვევების გამომუშავების ხელშეწყობაში.
პროექტების თემა შეიძლება ორიენტირებული იყოს, როგორც საგნობრივ, ისე ინფორმაციულ–საკომუნიკაციო უნარების ინტეგრაციაზე. ასეთი პროექტები კი ემსახურება – ისტ– კომპეტენციების ამაღლებასა და საინფორმაციო ტექნოლოგიების ინტეგრირებას სხვა საგნობრივ ჭრილში და მის ყოველდღიურ გამოყენებას სასწავლო პროცესში.
საერთაშორისო ინტერნეტპროექტებში მონაწილეობას დიდი სარგებელი მოაქვს მოსწავლეებისათვის, რაც თავის მხრივ სწავლის უნარის განვითარებას უწყობს ხელს. პროექტით დაგეგმილ აქტივობებში შესაძლებელია მთელი კლასის ჩაბმა, მიუხედავად მათი აკადემიური მოსწრებისა. პროექტი ხომ თავის მხრივ გუნდურ ერთსულოვნებას მოითხოვს, სადაც ყველას ეძლევა შესაძლებლობა, საკუთარი მოსაზრება თუ პოზიცია ჩამოაყალიბოს. ეს კი საერთო ჯამში სასწავლო პროცესს მრავალფეროვანს ხდის.
დღეს კი მინდა, გაგიზიაროთ ჩემი ერთ-ერთი წარმატებული საერთაშორისო პროექტის ქართული ვერსია, რომელიც ევროპელ პარტნიორებთან ერთად საგნების – ისტორიის, მოქალაქეობის, გეოგრაფიის, უცხო ენებს და ისტ-ის ინტეგრირებით განხორციელდა.
პროექტის სათაური: ჩემი ქალაქის გმირები და მათი უცნობი ისტორიები
პროექტის მოკლე აღწერა
დღეს, როდესაც ყველაზე მნიშვნელოვანია საკუთარი ქვეყნის საინტერესო სახით წარმოდგენა, ყველა ადამიანის უმთავრესი საფიქრალი უნდა იყოს, როგორ გააცნოს საკუთარი ადგილის, ქვეყნის კულტურული მემკვიდრეობა სხვა ქალაქში ან სხვა ქვეყანაში მცხოვრებ ადამიანებს. ამ პროექტის საშუალებით მოსწავლეები შეისწავლიან და გაიაზრებენ საკუთარი ქალაქის, ქვეყნის ისტორიულ წარსულს; იმ ადამიანების ღვაწლს, რომლებმაც კონკრეტული კვალი დატოვეს ისტორიაში და შექმნეს მომავალი, რომელშიც ვცხოვრობთ. მოსწავლეები შეეცდებიან, ფართო მასშტაბით გააცნონ საკუთარი კუთხის გმირების ისტორია ყველა დაინტერესებულ ადამიანს; შეადარონ თავიანთი ქვეყნის კულტურული მემკვიდრეობა მეგობარი ქვეყნების კულტურას, მათ მიღწევებს, გამოკვეთონ საერთო მახასიათებლები და გააღრმაონ თანამშრომლობა. უნდა მოხდეს ინფორმაციის გაცვლა. ყველა მოსწავლისათვის განსაკუთრებით საინტერესოა საკუთარი ადგილის გმირების ისტორიების მოძიება და გაცნობა, ყოველივე ეს ხელს უწყობს მოსწავლეში კვლევის, წიგნიერების, მოქალაქეობის კომპეტენციების განმტკიცებას; ქვეყნებს შორის დამეგობრების, კომუნიკაციისა და საგნობრივი კომპეტენციების გაცნობას.
პროექტი მიზნად ისახავს:
- მოსწავლეს განუვითარდეს საკუთარი კუთხის ისტორიული ფასეულობების კვლევის, ინფორმაციის მოპოვებისა და ორგანიზების უნარი;
- მოსწავლეებმა შეძლონ საკუთარი პოზიციის დაცვა კონკრეტული საკითხის მიმართ;
- ისწავლონ საკითხისადმი კრიტიკული მიდგომა და მისი დაცვა;
- შეძლონ სხვადასხვა საგანში მიღებული ცოდნის ინტეგრირება კონკრეტულ საკითხთან მიმართებაში;
- შეძენილი ცოდნა პრეზენტაციის სახით და სხვადასხვა ტექნიკური, თუ ბეჭდური საშუალების გამოყენებით გააცნონ ფართო საზოგადოებას;
- შექმნან საჭირო რესურსები, როგორც ქართულ, ასევე ინგლისურ ენაზე;
- მოძებნონ საერთო ნიშნები საკუთარი ქვეყნის გმირებისა და მათი განვლილი გზის შესახებ;
- განუვითარდეთ თანამშრომლობისა და კომუნიკაციის უნარები.
პროცესის აღწერა
მოსწავლეები ერთმანეთს შეენაცვლებიან თვეების მიხედვით. ყველა პარტნიორს ექნება შესასრულებელი ერთი დავალება. მოსწავლეები დაიყოფიან გუნდებად და მოიძიებენ ინფორმაციას, ბიბლიოთეკებში; აიღებენ ინტერვიუებს, სხვადასხვა რესპონდენტებთან მოიძიებენ ისტორიებით გამდიდრებულ ვიდეო- თუ ფოტომასალებს. შექმნიან პრეზენტაციებს და ერთმანეთს გაუზიარებენ. შეხვედრები გაიმართება ითვინინგის პლატფორმაზე, სადაც მოხდება ინფორმაციის გაცნობა, გაიმართება დისკუსიები. შეხვედრები გაიმართება თვეში ერთხელ, საჭიროების მიხედვით – თვეში ორჯერაც კი. მთელი თვე კი სამუშაო პროცესებს დაეთმობა. ყველა მონაწილე საკუთარი ქვეყნის გმირების უცნობ და საინტერესო მასალებს მოიძიებს. მასალიდან გამომდინარე ტექნოლოგიების გამოყენებით შეიქმნება საინტერესო რესურსები სხვადასხვა ენაზე. პროექტი განხორციელდება ოთხი თვის განმავლობაში, პარტნიორი სკოლები შექმნიან საერთო რესურსებსაც, რომლებსაც გააცნობენ ფართო საზოგადოებას.
ძირითადი აქტივობები:
- თებერვალი: მოსწავლეები მოიძიებენ მასალებს ადგილობრივი ქალაქის გმირების შესახებ სხვადასხვა დამხმარე რესურსის გამოყენებით. მოიკვლევენ საინტერესო ისტორიებს. ჩაატარებენ გამოკითხვას, მასალას შეაჯამებენ მიღებული პასუხების საფუძველზე. აიღებენ ინტერვიუებს ამ გმირების შთამომავლებისგან. მასალას დაახარისხებენ და მოამზადებენ პრეზენტაციებს. შექმნიან პროექტის ლოგოს და შესაბამის პოსტერს.
- მარტი: მოსწავლეები მოძიებული ინფორმაციის ფონზე შექმნიან ვიდეოკოლაჟებს, სათაურით: „ჩვენი კუთხის გმირების საინტერესო ისტორიები“. მოიძიებენ ფოტომასალას ამ ადამიანების შესახებ. წინ წამოსწევენ უცნობ დეტალებს.
- აპრილი: მოსწავლეები მოძიებული მასალის საფუძველზე შექმნიან ელექტრონულ წიგნებს. პოსტერებს, შეაფასებენ საკუთარი ხედვით. გააკეთებენ კომენტარებს.
- მაისი: შეიქმნება საბოლოო რესურსი, მრავალენოვანი სახელმძღვანელოები დაინტერესებული ადამიანებისათვის, ორი პადლეტის დაფა პარტნიორი სკოლებისათვის, სადაც პროცესების პარალელურად განთავსებული იქნება სამუშაო მასალები. მომზადდება საინფორმაციო გაზეთები, ტექნოლოგიების გამოყენებით. გაიმართება პრეზენტაცია და მოხდება შედეგების შეფასება. მასალები აიტვირთება ბლოგზე.
მოსალოდნელი შედეგები
მოპოვებული მასალის საფუძველზე და ჩატარებულ კვლევებზე დაყრდნობით მოსწავლეები შექმნიან სხვადასხვაენოვან წიგნებს, პოსტერებს, პადლეტის დაფებს, ვიდეორგოლებს, რომლებზეც განთავსებული იქნება უცნობი მასალები. მოეწყობა პრეზენტაციები, სადაც პარტნიორი სკოლები მუშაობის შედეგებს წარმოადგენენ. აგრეთვე მოძიებულ მასალას ყველა თავისი სიახლით განათავსებენ ინტერნეტსივრცეში. აღნიშნული პროექტი ხელს უწყობს სხვადასხვა რეგიონისა და ქვეყნის მოსწავლეების დამეგობრებასა და მათში თანამშრომლური უნარების განვითარებას. ისინი დაინტერესდებიან თავიანთი კუთხის ადამიანების ისტორიით, რაც მნიშვნელოვანი წინაპირობაა საკუთარი ქვეყნის მოქალაქეობრივი ღირებულებების ჩამოყალიბებისა და ისტორიის პოპულარიზაციისათვის. მოსწავლეები გაიღრმავებენ ცოდნას ენობრივი თვალსაზრისითაც და გამოიმუშავებენ ოცდამეერთე საუკუნის საჭირო უნარ-ჩვევებს.
გამოყენებული ლიტერატურა
- მ. არახამია, „პროექტზე დაფუძნებული სწავლება“, ახალი განათლება, 25 ივნისი 2025;
- ნ. შუბითიძე, „პროექტული სწავლება ფორმალურ განათლებაში“, ჟურნ. მასწავლებელი, 30 იანვარი, 2024;
- „ციფრული მოქალაქეობის შესახებ განათლების განვითარება და ხელშეწყობა“, 2020 წელი 21 ნოემბერი, ევროპის საბჭო;
- ქ. ნინიძე „პროექტზე დაფუძნებული სწავლება და მისი პერსპექტივები“, ჟურნ. მასწავლებელი N 5 2011, მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის გამოცემა: 46–59;
- მ ბოჭორიშვილი, „როგორ შევადგინოთ საგანმანათლებლო პროექტი“ – გზამკვლევი მასწავლებლებს. https://mastsavlebeli.ge/uploads/resursebi/proeqti.pdf.
