ნაწილი 1
მოსწავლეთა მშობლებს უდიდესი გავლენა აქვთ სასკოლო ცხოვრების ყოველდღიურობაზე. ხშირად ბავშვები ოჯახის წევრთა ღირებულებებს, დამოკიდებულებებს, ცხოვრების წესს თავისდაუნებურად დაისწავლიან და შემდეგ სკოლის გარემოშიც ნაცნობი სქემებით მოქმედებენ. როგორც წესი, სკოლა არასოდეს არის თავისუფალი საზოგადოებაში გავრცელებული სტერეოტიპებისა და მიმდინარე მოვლენების გავლენებისგან. მეტიც, სკოლაში მცირე მასშტაბებში მეორდება ის, რაც სკოლის კედლებს გარეთ ხდება.
კლასის დამრიგებელი ის ადამიანია, ვისგანაც ოჯახი და სახელმწიფო ელის, რომ დაეხმარება მოსწავლეს ზოგადი განათლების ეროვნული მიზნების მიღწევაში, პიროვნული, ზნეობრივი, ფიზიკური და გონებრივი შესაძლებლობების განვითარებაში. თუმცა მხოლოდ ერთი ადამიანი დამოუკიდებლად ვერ შეძლებს დაკისრებული მოვალეობების შესრულებას. საჭიროა, დამრიგებლის და ოჯახის მჭიდრო თანაშრომლობა, რომელიც დემოკრატიულ პრინციპებს, თანასწორობას, ღიაობას, ურთიერთპატივისცემასა და ანგარიშვალდებულებას დაეფუძნება.
მოსწავლეთა მშობლები საზოგადოების მრავალფეროვანი ჯგუფია. ისინი განსხვავდებიან ერთმანეთისგან ცხოვრების წესის, რელიგიური შეხედულებების, შემოსავლის, მსოფლმხედველობის, დასაქმების სფეროს, სოციალური სტატუსისა და სხვა უამრავი მახასიათებლის მიხედვით. თითოეულ კლასში დაახლოებით 20-25 მშობელი იყრის თავს. საკლასო კლიმატის ჩამოყალიბებაზე მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს მშობლების როგორი ჯგუფი შეიკვრება ამა თუ იმ კლასში.
მშობლებს შეუძლიათ ხელი შეუწყონ ან შეუშალონ დამრიგებელს სამსახურეობრივი მოვალეობის შესრულებაში. არსებობს მთელი რიგი თეორიული და პრაქტიკული ასპექტები, რომლის გამოყენებითაც დამრიგებელი ეფექტიანად იმუშავებს კლასის მშობლებთან. გაწეული ძალისხმევა დაეხმარება მისთვის დაკისრებული მოვალეობების ეფექტიანად შესრულებაში.
სტატიების ეს ციკლი დამრიგებლების დასახმარებლად შეიქმნა. თითოეულ ნაწილში სადამრიგებლო კლასის მშობლებთან თანამშრომლობის განსხვავებული ასპექტები იქნება მიმოხილული.
#1 დამრიგებლისა და მშობლების ურთიერთობა
დამრიგებლის ამოცანა მშობლების ერთ გუნდად შეკვრა და ფასილიტაცია უნდა გახდეს. ერთმანეთის მოსმენა, აზრის გაზიარება, ერთობლივი მსჯელობისთვის ხელსაყრელი გარემოს შექმნა, საერთო მიზანსა და თანამშრომლობის წესებზე შეთანხმება დამრიგებლის საქმეა. ეს ყველაფერი ურთიერთობის დასაწყისიდან კომუნიკაციის გამართვით მიიღწევა.
დამრიგებლისა და კლასის მოსწავლეთა მშობლების პირველი კრება საერთო მიზანსა და წესებზე შეთანხმებას უნდა დაეთმოს. მასწავლებელმა მშობლებს უნდა გააცნოს:
- ზოგადი განათლების ეროვნული მიზნები;
- სკოლისა და დამრიგებლობის არსი;
- სკოლაში მოქმედი წესები, რომელსაც იცავს ყველა – მასწავლებელი, მოსწავლე, მშობელი, ადმინისტრაცია;
- მიაწოდოს ინფორმაცია სკოლის სხვა თანამშრომლების შესახებ. (ექიმი, მანდატური, ფსიქოლოგი, სპეც.მასწავლებელი, ასისტენტი და სხვ.);
- დამრიგებელმა მშობლებს სკოლის შესახებ ადექვატური მოლოდინები უნდა შეუქმნას, რადგან სკოლა საზოგადოების ანარეკლია. ყველაფერი რაც გარემოში ხდება, სკოლაზეც აისახება, შესაბამისად, სკოლაშიც შეიძლება არ იყოს იდეალური მდგომარეობა, რის გაუმჯობესებაზეც ერთად უნდა იზრუნონ.
- დამრიგებელმა უნდა გააცნოს მშობლებთან თანამშრომლობის გეგმა, ან ჩაატაროს გამოკითხვა კომუნიკაციის სასურველი ფორმების შესახებ;
- გაუზიაროს მოლოდინები, თუ რას და როგორი გზებით ელის მშობლებისგან;
- პირველი კრების ბოლოს სასურველია, დამრიგებელმა მშობლებლებს კითხვარის შევსება სთხოვოს, სადაც მონაწილეები ბავშვის შესახებ საჭირო ცნობებს გაუზიარებენ პედაგოგს. ეს ინფორმაცია მასწავლებელს მოსწავლის უკეთ გაცნობასა და ინდივიდუალური მიდგომის დამყარებაში დაეხმარება.
ასეთი შინაარსის კრება მშობლებსა და დამრიგებელს საერთო მიზნის დასახვასა და ურთიეთობის წესებზე შეთანხმებაში დაეხმარებათ.
ყოველი მომდევნო მშობელთა კრების შემთხვევაში კი გასათვალისწინებელია, რომ დამრიგებელმა კარგი ფასილიტაცია გასწიოს.
- ყველა მშობელს მიეცეს აზრის გამოთქმის საშუალება;
- დამრიგებელმა დააწესოს რეგლამენტი;
- კრებაზე მშობლების დაპირისპირების შემთხვევაში დამრიგებელი იყოს ნეიტრალური. არ შეუწყოს ხელი კონფლიქტის გაღრმავებას;
- დამრიგებელმა არასოდეს მოაწყოს მშობელთა კრება თუ ადგილი აქვს ჯგუფის მიერ ინდივიდთან დაპირისპირებას;
- დასასრულს დამრიგებელმა შეაჯამოს დისკუსიის შედეგები. თუ კრება ისეთ საკითხზეა, რაზეც, შესაძლოა, რომელიმე მშობელს აზრის ღიად გამოთქმა მორიდებოდა, სასურველია, მზად ჰქონდეს ანონიმური კითხვარი, რომელსაც კრების დასრულების შემდეგ მშობლები შეავსებენ;
- ხოლო სულ ბოლოს, კრების მოკლე შინაარსი იმ მშობლებს გაუგზავნოს, ვინც ადგილზე მისვლა ვერ შეძლო.
დამრიგებლისა და მშობლების დაახლოებას მშობელთა კრებაზე მეტად ხელს უწყობს არაფორმალური შეხვერდები. ეს შეიძლება შედგეს, როგორც სკოლაში, ისე ღია სივრცეში ან სახლის პირობებში. არაფორმალური შეხვედრა აქტუალური საკითხის ირგვლივ ეწყობა. მაგალითად, მშობლებისა და პედაგოგებისთვის ერთნაირად საინტერესოა აღზრდისა და ბავშვებთან ურთიერთობის საკითხები. ასეთ შეხვედრებზე ნაკლები წესი მოქმედებს, მშობლებს და მასწავლებლებს შესაძლებლობა აქვთ თავიანთი წარმატებული გამოცდილება გააზიარონ. ხოლო მარცხის შესახებ რეფლექსია გააკეთონ. ასეთ შეხვედრებს უხდება ყავა, ჩაი, მცირე სასუსნავი. შესაძლოა, განსახილველ საკითხზე ფილმის ჩვენება და მისი განხილვაც მოეწყოს. არაფორმალური ხასიათის შეხვედრები მშობლებს უკეთ აცნობს ერთმანეთს და ბავშვების მიმართ დადებითად განაწყობს, რაც კლასში ურთიერთობებზე სასიკეთო გავლენას ახდენს.
სასურველია, დამრიგებელს წესად ჰქონდეს შემუშავებული, რომ თვეში ერთხელ მაინც მშობელს ელ. ფოსტით ან სატელეფონი გზავნილით შვილის აკადემიური მოსწრების შესახებ მიაწოდოს ინფორმაცია. მასწავლებლის დროის და ენერგიის დაზოგვის მიზნით საკმარისი იქნება, თუ ან „მესიჯში“მხოლოდ საგნების დასახელება და ბავშვის მიღებული ქულები იქნება მოცემული. ამას დიდი ალბათობით მშობლების მხრიდან მარტივი უკუკავშირი მოყვება. მართალია, ელ. ჟურნალის საშუალებით მშობლებს შვილის შეფასებისთვის თვალის დევნება შეუძლიათ, მაგრამ ასეთი, მოკლე მესიჯით მშობლებთან რუტინული კონტაქტი მოსწავლის ოჯახსა და სკოლას შორის გადებული კიდევ ერთი პატარა ხიდია.
ეს მარტივი აქტივობები დამრიგებელს მშობლებთან ურთიერთობას გაუმარტივებს. უფრო ვრცლად, როგორ შეიძლება კლასის მშობლებისგან მეგობრული გუნდის შექმნა, იხილეთ სტატიის მეორე ნაწილი.
