ამ წერილის დაწერისკენ ქრისტინე სურგულაძის სტატიამ მიბიძგა. ვიგრძენი, რომ სათქმელი მეც მქონდა დაგროვილი და კარგი იქნებოდა, გამეზიარებინა კოლეგებისთვის, რომლებსაც მსგავსი გამოცდილება ჰქონიათ ან მომავალში ექნებათ.
სამწუხაროდ, სხვადასხვა მიზეზით, ხდება ხოლმე ისე, რომ კლასს დამრიგებელი ეცვლება. ეს შეიძლება სულაც არ იყოს მასწავლებლის ნებაზე დამოკიდებული და ყველაზე მტკივნეული კითხვა, რომელმაც შეიძლება მასწავლებლის მიმართ გაიჟღეროს, რომელსაც კლასის დატოვება არ უნდოდა, ასე ჟღერს: ,,არ შეიძლებოდა თქვენ დარჩენილიყავით?“. პასუხის არსებობის შემთხვევაშიც კი მასწავლებელი ამ კითხვაზე არ და ვერ უპასუხებს ბევრი მიზეზის გამო.
თემას რომ დავუბრუნდე, აუცილებლად უნდა ვთქვა ორიოდე წინადადება იმ საკითხზე, თუ რაოდენ მნიშვნელოვანია დამრიგებლის როლი სადამრიგებლო კლასისთვის. დამრიგებელი ის ადამიანია, რომელსაც მოსწავლეების შინაგანი სამყაროს წაკითხვა შეუძლია. იცის მათი ყველა ჩრდილიანი თუ მზიანი მხარე და ისიც იცის, როგორ და როდის ამოუდგეს გვერდში მას. ზრუნავს მის არამარტო აკადემიური ნაწილის გაუმჯობესებაზე, არამედ სოციალიზაციაზეც. განსაკუთრებული დამოკიდებულება დამრიგებლის მიმართ დაწყებითი კლასის მოსწავლეებს უჩნდებათ, რადგან მათთვის დამრიგებელი მეორე დედად იქცევა. ეს ბუნებრივია, ვინაიდან გრძნობენ იმ სითბოს, სიყვარულს, რომელიც უმნიშვნელოვანესია პატარებისთვის. მასწავლებელსაც უყვარდება მოსწავლე და მისთვის მნიშვნელოვან ადამიანად იქცევა. ეს ურთიერთობა ორმხრივია და სწორედ ამ ორმხრივი ურთიერთობის შედეგად ყალიბდება ჯანსაღი დამოკიდებულებები. როცა მთელი წლის განმავლობაში მასწავლებელს მოსწავლის მაჯაზე უდევს ხელი და მის პულს გრძნობს, მუდმივ კომუნიკაციაშია მშობელთან და ერთობლივად ეძებენ გამოსავალსა თუ უკეთეს გზას, აუცილებლად კომფორტულ და სასიამოვნო ურთიერთობებში გადაიზრდება ეს ყველაფერი, რაც მოსწავლის წარმატებას განაპირობებს. ჩვენ კარგად ვიცით, რომ აკადემიური თუ სოციალური პროგრესი უფრო თვალსაჩინოა იმ მოსწავლესთან, რომლის მშობელიც მასწავლებელთან თანამშრომლობს. ამიტომ მოსწავლის, მასწავლებლისა და მშობლის როლის უმნიშვნელოვანესია. თუმცა, ზოგჯერ ცვლილებები ხდება და კლასს ეცვლება დამრიგებელი. ასეთ გადაწყვეტილებამდე აუცილებლად უნდა იყოს გათვალისწინებული მოსწავლეთა ინტერესები, მათი ფსიქოლოგიური მდგომარეობა, განწყობა და ნაკლებ საზიანო და ტრავმირებული გადაწყვეტილებები უნდა იქნეს მიღებული. სასკოლო გარემოში, არაერთხელ გვქონია ამის გამოცდილება, როდესაც მოსწავლეებს ენატრებათ, ვერ ივიწყებენ და მუდმივად გრძნობენ წინა მასწავლებელთან მიჯაჭვულობას. როგორ შეიძლება მოსწავლეებს შევუმსუბუქოთ მასწავლებლის გამოცვლის პროცესი? პირველ რიგში ალბათ მნიშვნელოვანია, ამისათვის შევამზადოთ თავად ბავშვები. ავუხსნათ, რომ გარკვეული მიზეზების გამო, მათ ახალი მასწავლებელი ეყოლებათ, თუმცა ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ძველ მასწავლებელთან ურთიერთობას ვეღარ გააგრძელებენ. არანაკლებ მნიშვნელოვანია ახალი მასწავლებლისა და ძველი მასწავლებლის თანამშრომლობა, რისთვისაც ორივე მხარე უნდა იყოს მზად. მასწავლებელი, რომელიც კლასს გადაიბარებს, ურთიერთობის დაწყებამდე ყველა ინფორმაცია უნდა მიიღოს კლასის შესახებ. თითოეული მოსწავლის საჭიროებები, ინტერესები გამოჰკითხოს დამრიგებელს. ეს მას გაუადვილებს დიფერენცირებულად მიუდგეს თითოეულ მოსწავლეს, რადგან შემდეგში ადგილი არ ჰქონდეს რაიმე სახის გართულებას ან დაგვიანებულ ქმედებას. ახალმა დამრიგებელმა უნდა იცოდეს, რა მოსწონთ მოსწავლეებს, როგორ ატარებენ თავისუფალ დროს. მნიშვნელოვანია ურთიერთობებისა და გამოცდილების გაზიარება მშობლებთან, კლასის მართვასთან და ყველა იმ დეტალთან დაკავშირებით, რომლებიც მასწავლებელს დაეხმარება, მაქსიმალურად ბუნებრივად გააგრძელოს დამრიგებლობა ახალ კლასში. ახალ დამრიგებელს უნდა ჰქონდეს მიმღებლობა და სურვილი, რომ ითანამშრომლოს კლასის ძველ დამრიგებელთან. მოსწავლეებს ძალიან გაუადვილდებათ ახალი მასწავლებლის მიღება, თუ იგრძნობენ, რომ მასწავლებლებს ერთმანეთის მიმართ მეგობრული და თბილი ურთიერთობა აქვთ. სასურველია, ხშირად ხედავდნენ მათ ერთად, საინტერესო იქნება ერთობლივი აქტივობის დაგეგმვა და განხორციელება. ასე მოსწავლეები ადაპტაციის პროცესს მაქსიმალურად უმტკივნეულოდ გაივლიან.
ცხადია, პირველი მასწავლებელი ყოველთვის განსხვავებულად ამახსოვრდებათ და უყვარდებათ მოსწავლეებს, თუმცა ბავშვები ყველაზე გულწრფელი შემფასებლები არიან და როდესაც მათდამი წრფელ სიყვარულს ვინმე გამოხატავს, მისი მიღება და აღიარება ძალიან უადვილდებათ. მთავარია, ახალმა მასწავლებელმა გამოიჩინოს მონდომება, მოთმინება და მიმღებლობა. პატივისცემა და სიყვარული ხომ დამსახურებულად მოდის.
