ნესტან მიქაძე
სასწავლო კვლევითი პროექტი „წყლის ანომალია“
საერთაშორისო კვლევებით არაერთგზის არის აღიარებული პროექტებით სწავლების მნიშვნელობა. პროექტებით სწავლება იწვევს მოსწავლეთა მოტივაციის ამაღლებას. მოზარდები ხალისით ერთვებიან სასწავლო პროცესში. მეტად უშუალო ხდება მასწავლებლისა და მოსწავლის ურთიერთობა. პროექტული სწავლების დროს პედაგოგი სასწავლო პროცესის ფასილიტატორია, აქცენტი მოსწავლეთა საქმიანობაზე გადადის. მოზარდები სწავლობენ კეთებით და ეხვეწებათ სასწავლო უნარ-ჩვევები, რაც მომავალი წარმატების საწინდარია.
შეგვიძლია, გამოვყოთ რამდენიმე მნიშვნელოვანი უნარი, რომელთა განვითარებასაც უზრუნველყოფს წარმატებით განხორციელებული პროექტი:
* თანამშრომლობა. პროექტებზე მუშაობა მეტწილად გულისხმობს თანამშრომლობით სწავლებას. მოსწავლეები იწაფებიან ჯგუფურ მუშაობაში. სწავლობენ, როგორ დაიცვან საკუთარი აზრი. მოუსმინონ სხვებს და მოაგვარონ წარმოქმნილი კონფლიქტები. ისინი პოზიტიურ ურთიერთობას ამყარებენ მასწავლებელთან, რაც ამაღლებს სწავლა-სწავლების ხარისხს. პროექტზე მუშაობისას მოზარდებს უწევთ ახალი ურთიერთობების ძიება, რაც დადებითად აისახება საზოგადოების სრულფასოვან წევრებად მათ ფორმირებაზე.
პრობლემის გადაჭრა: მოსწავლეები სწავლობენ მათთვის მნიშვნელოვანი საკითხების გადაჭრას, მათ შორის – რეალური ცხოვრებისეული პრობლემების მოგვარებას. ითავისებენ, რომ მარცხის შემთხვევაში შესაძლებელია თავიდან დაწყება.
კრეატიულობა: საინტერესო და ინოვაციურ პროექტებზე მუშაობა, ახალი პროდუქტის შექმნა, მოზარდებს უვითარებს კრეატიული აზროვნების უნარს.
სიღრმისეული გაგება: პროექტული სწავლება გულისხმობს კვლევითი ელემენტების გამოყენებას, რაც უზრუნველყოფს საკითხის სიღრმისეულ გაგებას და მიღებული ცოდნის ტრანსფერული გამოყენების შესაძლებლობას.
თავდაჯერება: პროექტული სწავლება მოზარდს ანიჭებს აზროვნების მეტ თავისუფლებას, რაც ხელს უწყობს ახალგაზრდას საკუთარი თავის ძიებასა და თვითდამკვიდრებაში. მიღწეული პროგრესის შედეგად მას ეუფლება სიამაყის განცდა და მეტად თავდაჯერებული ხდება.
კრიტიკული აზროვნება: მოსწავლეები სწავლობენ პრობლემების კრიტიკული თვალით დანახვას, კითხვების დასმას და პროექტის ფარგლებში დასმული ამოცანის გადაწყვეტის ალტერნატიული გზების ძიებას, ასეთი მიდგომა კი კრიტიკული აზროვნების განვითარებას უწყობს ხელს.
პროექტის მენეჯმენტი: მოსწავლეები თავად სწავლობენ პროექტებისა და დავალებების უფრო ეფექტურად მართვას.
ცნობისმოყვარეობა: პროექტებზე მუშაობა მოზარდებს აღუძრავს ცნობისმოყვარეობას და ახალისებს დასწავლის სურვილს, რაც წარმატებული სასწავლო შედეგის მიღწევის წინაპირობაა.
გამოცდილება: პროექტზე მუშაობისას მოსწავლეები სწავლობენ დაბრკოლებების უფრო ეფექტურად გადალახვას, წარუმატებლობის შემთხვევაში თავად სახავენ შეცდომების გამოსწორების ეფექტურ გზებს. პროექტული სწავლება გულისხობს საკუთარ თავზე პასუხისმგებლობის აღებას, რაც უზრუნველყოფს სწავლების პროგრესს.
პროექტის თემის შერჩევისას დიდი მნიშვნელობა ენიჭება საკითხის სწორად შერჩევას. პროექტის იდეა ინტერესს უნდა უღვივებდეს მოსწავლეს. ფიზიკაში ერთ-ერთი ასეთი თემა გახლავთ წყლის ანომალია.
სხვადასხვა ნივთიერება სხვადასხვანაირად ფართოვდება და იკუმშება. ზოგიერთი მათგანი განსაზღვრულ ტემპერატურულ ინტერვალში გათბობისას იკუმშება, ხოლო გაცივებისას ფართოვდება ანუ ახასიათებს სითბური გაფართოების ანომალია. ასეთ ნივთიერებებს მიეკუთვნება, მაგალითად, წყალი, თუჯი და ბისმუტი.
წყალი უნიკალური ნივთიერებაა. ის მეცნიერული თვალსაზრისით მეტად უჩვეულო და იდუმალებით მოცული სითხეა. წყლის ერთ-ერთი ანომალიური თვისება ის არის, რომ მყარი წყლის (ყინულის) სიმკვრივე უფრო ნაკლებია, ვიდრე თხევადი წყლის.
თუ ერთმანეთს შევადარებთ ზოგად ფაზურ დიაგრამასა და წყლის ფაზურ დიაგრამებს, გარკვეულ სხვაობას აღმოვაჩენთ. AD მონაკვეთი წყლის ფაზურ დიაგრამაზე გადახრილია ორდინატთა ღერძისკენ. X ღერძზე მისი გეგმილი უარყოფითია (A წერტილის X კოორდინატი უფრო მეტია, ვიდრე D წერტილის). ეს განსხვავება განაპირობებს ყინულის ნაკლებ სიმკვრივეს წყლის სიმკვრივესთან შედარებით, ამიტომ ყინული წყალში არ იძირება. წნევის ცვლილება წყლის თხევად და მყარ მდგომარეობებზე საპირისპიროდ მოქმედებს. თუ ყინულის ტემპერატურა ახლოსაა მისი დნობის ტემპერატურასთან, წნევის ზეგავლენით ის შესაძლო თხევად მდგომარეობაში გადავიდეს. თხევად მდგომარეობაში წყლის მოლეკულები უფრო ახლოს არიან ერთმანეთთან, ვიდრე მყარში.
დიაგრამაზე E წერტილი შეესაბამება ე.წ. კრიტიკულ წერტილს. რას ნიშნავს კრიტიკული წერტილი? 373.99°C-ზე წყლის მოლეკულები ძალიან სწრაფად მოძრაობენ. ამაზე უფრო მაღალ ტემპერატურაზე აირის გათხევადება შეუძლებელია, მიუხედავად წნევის გაზრდისა. კრიტიკული წნევა (Pc) წნევის ის მნიშვნელობაა, რომელზეც 373.99°C ტემპერატურის წყლის ორთქლი გათხევადდება. წყლისთვის წნევის მნიშვნელობა ძალიან მაღალია, 217.75 ატმ. კრიტიკული წერტილი ის წერტილია, რომლის კოორდინატებია კრიტიკული წნევისა და კრიტიკული ტემპერატურის რიცხვითი მნიშვნელობები.
წყალში მოლეკულები უფრო მჭიდროდაა განლაგებული, ვიდრე ყინულის კრისტალში, ამიტომ 00C-ზე ყინულის სიმკვრივე უფრო ნაკლებია, ვიდრე ამავე ტემპერატურაზე წყლის სიმკვრივე (00C-ზე ყინულის სიმკვრივეა 920 კგ/მ3, ხოლო წყლისა – 999, 84 კგ/მ3). თბილი წყალი 40C-მდე გაცივებისას იკუმშება, ხოლო 40C -დან 00C- მდე ფართოვდება, ამიტომ ყველაზე დიდი სიმკვრივე წყალს 40C-ზე აქვს. ამ თვისების გამო წყალსატევებში 40C-მდე გაცივებული წყალი ჩადის წყლის ფსკერზე (წყალი იყინება 00C-ზე). სწორედ წყლის ამ უნიკალური თვისების დამსახურებაა, რომ წყალსატევები ფსკერამდე არ იყინება, რაც უმნიშვნელოვანესია მისი ბინადარი ცოცხალი ორგანიზმების არსებობისთვის.
ცივ ქვეყნებში ატმოსფეროს ტემპერატურა ზამთარში იწევს 
ცივ ქვეყნებში ატმოსფეროს ტემპერატურა ზამთარში 00C-ზე დაბლა ეცემა. როდესაც გარემოს ტემპერატურა 00C-ზე დაბალია, ტბის ან აუზის ზედაპირზე წყლის ტემპერატურა ასევე მცირდება და წყალი იყინება. ვინაიდან ყინული სითბოს ცუდი გამტარია, ზედაპირზე არსებული ყინულის ფენა ხელს უშლის წყლიდან ატმოსფეროში სითბოს გადასვლას. ამრიგად, ყინულის ფენის ქვემოთ წყალი ინარჩუნებს 00C-ზე მაღალ ტემპერატურას. შედეგად წყლის ბინადარი ორგანიზმები გადარჩებიან.
როდესაც გარემოს ტემპერატურა 00C-ზე დაბლა ეცემა, წყალი გაფართოებას იწყებს. შედეგად მილების კედლებზე იმატებს წნევა და ისინი ზიანდება, სკდება.
ხანდახან წყალი ხვდება კლდეების გრძელ ვიწრო ნაპრალებში ან ბზარებში. როდესაც გარემოს ტემპერატურა 00C-ზე დაბლა იწევს, წყალი იწყებს გაფართოებას. ის უზარმაზარი წნევით აწვება ქანებს და შლის. ანალოგიურად, როდესაც ატმოსფეროს ტემპერატურა 00C-ზე დაბალია, მცენარეთა კაპილარებში წყალი ფართოვდება. კაპილარები სკდება და მცენარეს ზიანი ადგება.
წყლის ამ უნიკალურ თვისებაზე საუბარი მოზარდებს ინტერესს აღუძრავს. ამ საკითხზე პროექტი შეიძლება განხორციელდეს სხვადასხვა საინტერესო აქტივობით და, სასურველია, ქიმიასთან ინტეგრირებულად. წარმოგიდგენთ ჩემ მიერ განხორციელებული სასწავლო-კვლევითი პროექტის გეგმას.
| პროექტის სახელწოდება | პროექტი „წყლის ანომალია“
|
| პროექტის მონაწილეები | მე-8 კლასის მოსწავლეები |
| სამიზნე ცნება
ქვეცნება |
· ფიზიკური პროცესი, მატერია
· სიმკვრივე, მოცულობა, ტემპერატურა, შინაგანი ენერგია, სითბოგადაცემა |
| პრობლემის ანალიზი
|
მოსწავლეებს უჭირთ:
· საკითხის ფიზიკური და ქიმიური შინაარსის გარკვევა, თეორიულად ნასწავლი საკითხის პრაქტიკასთან დაკავშირება; · შემოქმედებითად აზროვნება, მოვლენის სიღრმისეული წვდომა და გააზრებულის გამართულად ჩამოყალიბება, ცოდნის ტრანსფერი. |
| პროექტის მიზანი
|
· საჭირო თეორული მასალისა და ექსპერიმენტების საშუალებით წყლის თვისებებზე დაკვირვება;
· წყლის ანომალიის შესწავლა გეოგებრის გამოყენებით. |
| პროექტის შუალედური მიზნები
|
მოსწავლეები:
· შექმნიან მოდელებს და მოამზადებენ პრეზენტაციებს მოლეკულის აგებულებისა და მისი თვისებების შესახებ; · მასწავლებლის დახმარებით დაგეგმავენ და განახორციელებენ მარტივ ექსპერიმენტს, იმსჯელებენ მიღებული შედეგების განზოგადებაზე, გამოიტანენ შესაბამის დასკვნებს. · განუვითარდებათ ფიზიკურ მოვლენათა აღქმის სიღრმე და მრავალმხრივობა. |
| გრძელვადიანი მიზნები | · მაღალი სააზროვნო უნარების განვითარება დემონსტრირებისა და კეთებით სწავლების მეთოდით, სიტუაციის მოდელირებით, სიმულაციით, კერძო შემთხვევების განხილვით, არგუმენტირებული მსჯელობით, ინფორმაციის ანალიზით და სინთეზით;
· მოპოვებული ინფორმაციის ეფექტურად გამოყენება, საკუთარი მოსაზრების დასაბუთება შესაბამისი არგუმენტებისა და მაგალითების მოყვანით; · გაცნობილი მასალის დამუშავების, გააზრების, სისტემაში მოყვანის, გაანალიზება-ინტერპრეტირებისა და წარდგენა-გაზიარების უნარების გამომუშავება. |
| მოსალოდნელი შედეგები
|
· მოსწავლეები ექსპერიმენტებზე და გეოგებრაში მუშაობით გაიღრმავებენ ცოდნას ფიზიკაში;
· განუვითარდებათ მაღალი სააზროვნო და ცოდნის ტრანსფერული უნარები; · გამოუმუშავდებათ უნარ-ჩვევები საინფორმაციო ტექნოლოგიებში (ინტერნეტში ინფორმაციის მოძიება, ექსპერიმენტის დაგეგმვა, საგანმანათლებლო პროგრამებით მუშაობა, პრეზენტაციის მოწყობა). |
| სტანდარტთან კავშირი | ფიზ.საბ.1. მატერიის დახასიათება მისი ფიზიკური თვისებების მიხედვით;
ფიზ.საბ.4. ფიზიკური მოვლენების შესწავლის მიზნით კვლევის (ცდა, ექსპერიმენტი) დაგეგმვა (ჰიპოთეზების შემუშავება, დამოკიდებული და დამოუკიდებელი ცვლადების განსაზღვრა, კვლევის პროცედურის, მონაცემების აღრიცხვის ფორმის განსაზღვრა, სათანადო რესურსების შერჩევა). ფიზ.საბ.5. ფიზიკური პროცესებისა და კანონზომიერებების კვლევისთვის საჭირო პროცედურების განხორციელება (დაკვირვება, გაზომვა, მონაცემების აღრიცხვა, შესაბამისი მასალისა და აღჭურვილობის ადეკვატურად გამოყენება); ფიზ.საბ.6. თვისებრივი და რაოდენობრივი მონაცემების სხვადასხვა ფორმით (ცხრილებით, დიაგრამებით, გრაფიკებით და სხვ.) ჩაწერა და ორგანიზება; მონაცემების ორგანიზებისთვის ინფორმაციულ- საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების გამოყენება; ფიზ.საბ.7. მონაცემების გაანალიზება და არგუმენტირებული მსჯელობის საფუძველზე დასკვნების გამოტანა, ცვლადებს შორის დამოკიდებულების აღსაწერად დიაგრამებისა და გრაფიკების გამოყენება; ფიზ.საბ.8. მოდელების შექმნა და გამოყენება ფიზიკური მოვლენების/კანონზომიერებების საჩვენებლად; ფიზ.საბ.9. ცდისა და ექსპერიმენტის დაგეგმვისა და ჩატარებისას უსაფრთხოების წესების დაცვა; ფიზ.საბ.11. საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა და ტექნოლოგიათა მიღწევების ყოველდღიურობასთან დაკავშირება. |
| ამოცანების განსახორციელებლად საჭირო აქტივობები
და ვადები (3-4 კვირა)
|
აქტივობა 1. მასწავლებლის მიერ მოსწავლეებისთვის პროექტის იდეის გაცნობა. მასწავლებელი მოსწავლეებს წარუდგენს პრეზენტაციას პროექტის იდეისა და მიზნების შესახებ.
აქტივობა 2. მასწავლებლის მიერ მოსწავლეებისთვის საჭირო რესურსების ბმულების გაცნობა: https://mastsavlebeli.ge/?p=21512 https://phet.colorado.edu/sims/html/states-of-matter-basics/latest/states-of-matter-basics_en.html https://phet.colorado.edu/sims/html/diffusion/latest/diffusion_en.html https://www.youtube.com/watch?v=tQ2JWasd0Yg https://www.youtube.com/watch?v=5fI-El2kipE https://www.youtube.com/watch?v=UukRgqzk-KE&t=18s https://www.youtube.com/watch?v=SpPy1eCZ5zE https://www.youtube.com/watch?v=gdzR17e2MCo https://www.youtube.com/watch?v=aIAmZKyC9eI აქტივობა 3. მოსწავლეებთან ერთად სამუშაო გეგმის შედგენა: · საჭირო ლიტერატურის გაცნობა და შესაბამისი თემების დამუშავება; · პრეზენტაციების მომზადება; · ექსპერიმენტის გაცნობა და ჩატარების დაგეგმვა; · სამუშაო ჯგუფების შექმნა; · დავალებების განაწილება. I ჯგუფი: მოიპოვეთ ინფორმაცია და მოამზადეთ პრეზენტაცია ნივთიერებათა აგრეგატული მდგომარეობების შესახებ. II ჯგუფი: მოიპოვეთ ინფორმაცია და მოამზადეთ პრეზენტაცია წყლისა და მისი ფიზიკური თვისებების შესახებ. III ჯგუფი: მოიპოვეთ ინფორმაცია და მოამზადეთ პრეზენტაცია წყლისა და მისი ქიმიური თვისებების შესახებ. IVჯგუფი: მოიპოვეთ ინფორმაცია და დაგეგმეთ მარტივი ექსპერიმენტი წყლის ანომალიაზე დასაკვირვებლად. V ჯგუფი: მასწავლებლის დახმარებით გეოგებრის პროგრამაში შექმენით წყლის ანომალიაზე დაკვირვების სიმულაციები. აქტივობა 4. მიცემული დავალებების მიხედვით სამუშაო შეხვედრების ჩატარება და მონიტორინგი (მოსწავლეთა ნამუშევრების გადახედვა და სწორი მიმართულების მიცემა); აქტივობა 5. ექსპერიმენტის დაგეგმვა და განხორციელება (ექსპერიმენტი შეიძლება შეირჩეს პროექტში მითითებული ბმულების საშუალებით); აქტივობა 6. პროექტის პრეზენტაცია; აქტივობა 7. პროექტის შეფასება შეფასების რუბრიკის საშუალებით. მასწავლებელი მოსწავლეების დახმარებით აჯამებს შედეგებს და გაწეულ სამუშაოს აკავშირებს პროექტის მიზანთან – მიღწეულ იქნა თუ არა ის. |
პროექტის შეფასების რუბრიკა
| კრიტერიუმები | დაბალი | საშუალო | მაღალი |
| პრეზენტაციის უნარი | უჭირს პრეზენტაციის გაკეთება, არ აქვს აუდიტორიასთან თანამშრომლობის უნარი | პრეზენტაციის დროს აკლია დამაჯერებლობა, საკითხის შესახებ მსჯელობს ზერელად. | აქვს პრეზენტაციის კარგი უნარი. მსჯელობს დამაჯერებლად, საკითხის შესახებ აქვს სრულყოფილი ცოდნა, რაც ხელს უწყობს ესგ-ით განსაზღვრული შედეგების მიღწევას. |
| შემოქმედებითი უნარი | მოსწავლეს უჭირს საინტერესო მოსაზრებების გამოთქმა და ორიგინალური, არგუმენტირებული მსჯელობა. | მოსწავლეს უმნიშვნელო დახმარებით შეუძლია საინტერესო მოსაზრებების ჩამოყალიბება და ორიგინალური, არგუმენტირებული მსჯელობა. | მოსწავლეს დამოუკიდებლად შეუძლია საინტერესო მოსაზრებების ჩამოყალიბება და ორიგინალური, არგუმენტირებული მსჯელობა. |
| თანამშრომლობის უნარი | მოსწავლეს თითქმის არ შეაქვს წვლილი ჯგუფის მუშაობაში და არ ამარაგებს ჯგუფს იდეებით. იგი არ უსმენს, არ ითვალისწინებს და არ ცდილობს ჯგუფის სხვა წევრების წინადადებების განვითარებას. | მოსწავლე ნაწილობრივ მზადაა, შეიტანოს წვლილი ჯგუფის მუშაობაში და მოამარაგოს ჯგუფი საკუთარი იდეებით. იგი ხშირად უსმენს ჯგუფის სხვა წევრთა წინადადებებს, ითვალისწინებს და ცდილობს მათ განვითარებას. | მოსწავლე მზად არის, მაქსიმალური წვლილი შეიტანოს ჯგუფის მუშაობაში და მიაწოდოს მას რაც შეიძლება მეტი გამოსადეგი იდეა. მას ყოველთვის შეუძლია ჯგუფის სხვა წევრების წინადადებების მოსმენა, გათვალისწინება და განვითარება. |
| საიმედოობა | მოსწავლე ხშირად აცდენს ჯგუფის შეხვედრებს,დროულად და კეთილსინდისიერად არ ასრულებს დავალებას,მისი სამუშაო რესურსები ხშირად მოუწესრიგებელია. | მოსწავლე უმეტესად არ აცდენს ჯგუფის შეხვედრებს, დავალებას ხშირად დროულად ასრულებს, მისი სამუშაო რესურსები ხშირად მოწესრიგებულია. | მოსწავლე უმიზეზოდ არ აცდენს ჯგუფის შეხვედრებს, ჯგუფის გადაწყვეტილებით მისთვის დაკისრებულ ყველა დავალებას დროულად ასრულებს, ყოველთვის მოწესრიგებულია. |
| კომუნიკაციის უნარი | მოსწავლე იშვიათად ახერხებს ფაქტების, კონტექსტის, თავისი ემოციური მდგომარეობის ადეკვატურად გადმოცემას.იგი იშვიათად მისდევს საუბრის, დისკუსიის წესებს და თითქმის არ გასცემს პოზიტიურ იმპულსებს ერთობლივი მუშაობის პროცესში. | მოსწავლე კარგად ახერხებს ფაქტების, კონტექსტის, თავისი ემოციური მდგომარეობის ადეკვატურად გადმოცემას.იგი თითქმის ყოველთვის მისდევს საუბრის,დისკუსიის წესებს და შეუძლია კარგი იმპულსების მიცემა ერთობლივი სამუშაოს წარმართვისთვის. | მოსწავლე ძალიან კარგად ახერხებს ფაქტების, კონტექსტის, თავისი ემოციური მდგომარეობის ადეკვატურად გადმოცემას. იგი ყოველთვის მისდევს საუბრის, დისკუსიის წესებს და შეუძლია ძალიან კარგი იმპულსების გაცემა ერთობლივი სამუშაოს წარმართვისთვის. |
| კონფლიქტების მოგვარების უნარი
|
მოსწავლეს უჭირს კომპრომისზე წასვლა და საჭიროებისამებრ, პირადი ინტერესების უკანა პლანზე გადაწევა. მას არ შეუძლია პრობლემების იდენტიფიცირება, დროული რეაგირება და კონსტრუქციული კრიტიკის მიწოდება. მას უჭირს შეცდომების აღიარება და დასკვნების გამოტანა. | მოსწავლე ამღჟავნებს კომპრომისის უნარს და უმეტესწილად შეუძლია, პირადი ინტერესები, თუ საჭიროება მოითხოვს, უკანა პლანზე გადაწიოს.ის ხშირად ახერხებს პრობლემების იდენტიფიცირებას, დროულად რეაგირებას და კონსტრუქციული კრიტიკის მიწოდებას.მას შესწევს უნარი,აღიაროს სეცდომები და დასკვნები გამოიტანოს. | მოსწავლე სისტემატურად ამჟღავნებს კომპრომისის უნარს და შეუძლია, პირადი ინტერესები, თუ საჭიროება მოითხოვს, უკანა პლანზე გადასწიოს. მას შეუძლია პრობლემების იდენტიფიცირება, დროული რეაგირება და კონსტრუქციული კრიტიკის მიწოდება. მას ყოველთვის შესწევს შეცდომების აღიარებისა და დასკვნების გამოტანის უნარი. |
|
ექსპერიმენტის შეფასება |
ვერ განსაზღვრავს კვლევის მიზანს, ვერ ირჩევს ექსპერიმენტისთვის საჭირო ინვენტარს, ვერ ერთვება ექსპერიმენტის მსვლელობაში. | კვლევის მიზანს განსაზღვრავს ხარვეზით, უჭირს ექსპერიმენტისთვის საჭირო ინვენტარის შერჩევა, ხარვეზით აყალიბებს მოსალოდნელის შედეგების ვარაუდებს, უშვებს შეცდომებს მონაცემების აღრიცხვისა და ანალიზის დროს და უჭირს შესაბამისი დასკვნების გამოტანა. | კვლევის მიზანს განსაზღვრავს სწორად, მიზანმიმართულად ირჩევს ექსპერიმენტისთვის საჭირო ინვენტარს, ლოგიკურად ვარაუდობს მოსალოდნელ შედეგებს, უშეცდომიდ აღრიცხავს მონაცემებს, აანალიზებს მათ და გამოაქვს შესაბამისი ლოგიკური დასკვნები. შეუძლია შეძენილი ცოდნის ინტერპრეტაცია. |
| მონაცემების, შედეგების ანალიზი, ინტერპრეტაცია და გამოტანილი დასკვნები | არ აქვს გაანალიზებული მონაცემები, ან ანალიზი და დასკვნები არასწორია. | მონაცემების ანალიზი სწორია, თუმცა დასკვნა არასწორად აქვს ჩამოყალიბებული ან რამდენიმე შესაძლო დასკვნიდან მხოლოდ ნაწილი აქვს წარმოდგენილი. | მონაცემების ანალიზი სწორია, დასკვნა სწორად არის ჩამოყალიბებული. |
| პასუხი საკვლევ კითხვაზე -დადასტურდა თუ არა შენი ჰიპოთეზა? | პასუხი არ შეესაბამება კითხვას. | საბოლოო დასკვნა ნაწილობრივ პასუხობს საკვლევ კითხვას. | საბოლოო დასკვნა სრულად პასუხობს საკვლევ კითხვას. |
განხორციელებული პროექტის მასალები:
გამოყენებული ლიტერატურა:
https://ck12.edu.ge/
