ჩემი შვილების კლასებში გოგოები უმცირესობაში არიან – ჯერ კიდევ მაშინ, როცა პირველ კერძო საბავშვო ბაღს ვარჩევდი უფროსი შვილისთვის, მითხრეს, რომ ოჯახებს ბიჭების განათლებაში ფულის გადახდა ბევრად უფრო საჭირო საქმედ მიაჩნიათ, ვიდრე გოგოების.
ჩემი შვილების მასწავლებლების უმეტესობას ახალგაზრდა აღარ ეთქმის, გამოცდილები და სოლიდურ ასაკს მიღწეულები არიან – სკოლებში ახალგაზრდა კადრების მიზიდვა წლიდან წლამდე მოუგვარებელ პრობლემად რჩება. 30 წელზე უმცროსი ასაკის ადამიანები, რომლებიც მასწავლებლობას იწყებენ, ამ პროცესიაში იშვიათად თუ რჩებიან დიდხანს – დღეს საქართველოში ყველაზე მცირე ხელფასი განათლების სფეროში დასაქმებულ ადამიანებს აქვთ.
ბავშვებს, რომლებიც სკოლაში ყოველდღიურად 7-8 საათს ატარებენ, სტანდარტული ხუთწუთიანი დასვენებების გარდა მხოლოდ ორი თხუთმეტწუთიანი შესვენება აქვთ – ეს დრო საკმარისი არ არის არც კვებისთვის, არც კომუნიკაციისთვის და, მით უმეტეს, არც მეგობრობისთვის – სკოლას ხომ, გარდა სასწავლოსი, სოციალური ფუნქციაც აქვს. ასეთი დღის რეჟიმი კი სოციალიზაციისთვის სივრცეს თითქმის არ ტოვებს.
იმ პატარა სკვერში, რომელსაც სახლიდან სკოლამდე მიმავალ გზაზე თითქმის ყოველდღე ვკვეთთ, ცოტა ხნის წინ ოცდაათამდე სათვალთვალო კამერა დაამონტაჟეს – საჯარო სივრცეებს სრულიად აკონტროლებს სახელმწიფო. არც ბავშვებმა და არც უფროსებმა არ იციან, როგორ გროვდება მათ შესახებ პერსონალური მონაცემები და სად მიდის ეს ინფორმაცია.
თითქმის სამასბავშვიან სკოლაში მხოლოდ ჩემი შვილები დადიან ველოსიპედით – მწვანე ტრანსპორტთან დამეგობრებამდე, როგორც ჩანს, ჯერ კიდევ დიდი გზა გვაქვს გასავლელი.
ჩვენს ქუჩაზე დიდი და მწვანე ეზო მხოლოდ ერთ სახლს აქვს – აქ რომ დავსახლდით, ამ ეზოში საბავშვო მოედანიც იყო და სტადიონიც. ქალაქის მთავრობამ რამდენიმე წლის წინ მათი განახლების პირობა დადო, მაგრამ სულ ტყუილად – ერთადერთი, რაც ამ ხნის განმავლობაში გააკეთეს, ისეთი კორპუსის აშენების ნებართვის გაცემაა, რომელმაც შეიძლება ამ სტადიონის სივრცე ჩაყლაპოს – ბავშვებისთვის უსაფრთხო მწვანე სივრცეები ამ ქალაქში უფრო და უფრო მცირდება და რაც არის, ისიც ძალიან ერთფეროვანი, მოსაწყენი და ხშირად მოუვლელია.
რიცხვებით ბავშვების გართობა რამდენიმე წლის წინ დავიწყე, როცა გრძელი გზა გვქონდა გასავლელი ან საცობებში ვიჭედებოდით, ვთავაზობდი, დაეთვალათ, როგორი სახლი უფრო მეტი შეგვხვდებოდა – ძველი თუ ახალი, მანქანებში რა ფერი ჭარბობდა, გზის პირას ჩამწკრივებული იდენტიფიცირებადი ბიზნესებიდან რა უფრო მეტი იყო – მაღაზია, აფთიაქი, საცხობი თუ რამე სხვა, ქვეითად მოსიარულეებს, რომლებიც ძაღლებს ასეირნებდნენ, რა ჯიშის ოთხფეხა მეგობრები ყავდათ და ა.შ. თავიდან ეს პრიმიტიული და ზედაპირული თვლა იყო, მაგრამ ნელ-ნელა მივხვდით, რომ გარემოს ამ გზით “აღწერა” საკმაოდ საინტერესო სურათს გვაწვდიდა იმ რეალობის შესახებ, რომელშიც ვცხოვრობდით, რაოდენობრივ აზროვნებასაც ავითარებდა და მონაცემების ანალიზის მარტივ უნარებსაც. მე, რომელსაც სკოლაში მათემატიკა არ მიყვარდა, მაგრამ ახლა რიცხვებს ზოგჯერ ადამიანებზე მეტადაც კი ვენდობი, ვცდილობ, ბავშვებს ვასწავლო მყარი არგუმენტებით მსჯელობის ხელოვნება და რეალობაში ისეთი ტენდენციების დაჭერა, რომლებიც შესაძლოა მოუხელთებელი ან შეუმჩნეველი იყოს სხვებისთვის.
სტატისტიკასთან მეგობრობა ორივე გზაზე სასარგებლო რამაა – საინტერესოა იმის ყურებაც, მცირე პრაქტიკის შემდეგ როგორ იწყებენ ბავშვები მათთვის მნიშვნელოვან საკითხებზე მონაცემების შეგროვებას და ანალიზს, იმაზე დაკვირვებას, რამდენი სახეობის ცხოველია ჩვენი ქალაქის ზოოპარკში, დღის განმავლობაში რამდენ დროს ატარებენ გარე სივრცეში, როგორია მათ დღიურ რაციონში ხილის, ბოსტნეულის, ხორცისა და ცომეულის წილი, რომელ საგანში რამდენი ხანი სჭირდება საშუალოდ დავალებების შესრულებას, როგორი დაშორებით ცხოვრობენ სკოლიდან მათი მეგობრები, რამდენი ქუჩაა ისეთი, სადაც უსაფრთხოდ შეიძლება ველოსიპედით სიარული, რამდენ პარკშია სკეიტებისთვის ცალკე გამოყოფილი სივრცე, როგორ ნაწილდება საოჯახო საქმეები ოჯახის წევრებს შორის, რა მცენარეები ხარობს თბილისში, რამდენი წიგნის საყიდლად არის საკმარისი ის ფული, რომელსაც ბებია და ბაბუა პენსიის სახით იღებენ, რამდენი თვის ხელფასია საჭირო იაპონიაში ორი კვირით დასასვენებლად, რომელი ფრინველები შეიძლება შეხვდეს ადამიანს თბილისში და ასე შემდეგ.
