ყოველი ახალი სასწავლო წლის დადგომა საინტერესო და სასიხარულოა, მაგრამ, ამავე დროს, გამოწვევებით სავსეც თითოეული სასწავლო რგოლისთვის. ამ გამოწვევებსა და სირთულეებთან გამკლავებას მოსწავლეც, მშობელიც და მასწავლებელიც თავისებურად ვცდილობთ, თუმცა ზოგჯერ, ობიექტური მიზეზების გამო, არ გამოგვდის.
ჩემი მესამეკლასელი და მეექვსეკლასელი შვილები საჯარო სკოლის მოსწავლეები არიან. წელს მათი სკოლაში წასვლის დროები ისე გადანაწილდა, ძალიან დიდი ხანი დამჭირდა იმისთვის, რომ გონებაში ერთი დღე მაინც სრულად დამელაგებინა – რას როგორ გავაკეთებდი, როგორი გეგმით ვიმოქმედებდი, რომ, როგორც დასაქმებულ ადამიანს და ორი მოსწავლის მშობელს, შემრჩენოდა ფიზიკური ძალა ყველაფერთან გასამკლავებლად.
ანდრიას დილის ცხრის ნახევარზე ეწყება სწავლა, ხოლო ანასტასია პირველის ოც წუთზე იწყებს. ანდრიას გაკვეთილები პირველ საათზე უმთავრდება, ანასტასიას – ხუთ საათზე. ასეთი რეჟიმის წყალობით, აღმოჩნდა, რომ ანდრიას, როგორც იქნა, თავისუფალი დრო რჩება დასვენებისთვის, სწავლისთვის, ეზოს აქტივობებისთვის, საყვარელი საქმიანობისთვის და დროულად დაძინებასაც ახერხებს, განსხვავებით წინა წლისგან, როდესაც, სკოლიდან გვიან დაბრუნებულს, ხანმოკლე საუბრის დროც აღარ რჩებოდა, ღამის პირველ საათამდე მეცადინეობდა და დილით გამოფიტული იღვიძებდა. ახლა მისი რეჟიმი დაფიქრების და დასვენების საშუალებას იძლევა, ხოლო ანასტასიას შემთხვევაში, თუ სკოლის დამთავრებისთანავე სახლში არ გამოვიქცევით, არც მეცადინეობისთვის და არც მცირეოდენი განტვირთვისთვის დრო აღარ გვრჩება.
„ვერც ცეკვაზე ვივლი, იმიტომ, რომ როდესაც სახლში გვიან მივალ, მეცადინეობისთვის დაღლილი ვიქნები და არაფრის თავი არ მექნება“, – გულდაწყვეტით შეაფასა პირველი სასწავლო დღე ანასტასიამ და დავალებების შესრულებას სწრაფად შეუდგა, რომ დროულად დაეძინა და სკოლისთვის მომზადებული ყოფილიყო.
ძნელი მისახვედრი არ არის, რამდენად მნიშვნელოვანია ბავშვისთვის ისეთი ყოველდღიური სასწავლო რუტინის შექმნა, სადაც გათვალისწინებულია მისი ფიზიკური თუ ფსიქოლოგიური მზაობა და ასაკობრივი მონაცემები, განსაკუთრებით კი დაწყებითი კლასის მოსწავლისთვის, რომელსაც უფრო მეტად სჭირდება თავისუფალი დრო, რაც, სამწუხაროდ, ამ რეჟიმით სრულიად წარმოუდგენელია. საბოლოოდ, ვიღებთ განერვიულებულ ბავშვს, რომელიც შფოთავს, თუ გაკვეთილების მომზადება ვერ მოასწრო; დარდობს იმაზე, რომ მისი განრიგი ვერანაირად ვერ ეთავსება სკოლისგარე აქტივობებს და ვერ ახერხებს შემოქმედებით წრეზე სიარულს; დამოუკიდებლად მეცადინეობა და ასე მეცადინეობის ჩვევის ჩამოყალიბებაც ვერ ხერხდება, რადგან ფიქრისთვის, შეცდომების დაშვებისა და გამოსწორებისთვის დრო შეზღუდულია და ბავშვი ხვდება, რომ ასეთ პირობებში ბევრი რამ საკმაოდ მოუხერხებელია.
ექვსი წელია, მოსწავლეების მშობელი ვარ და ვხედავ, როგორ ერიდებიან მშობლები ასეთ პრობლემებზე საჯაროდ საუბარს, როგორ არ აპროტესტებენ, როგორ ნებდებიან და როგორ იპყრობთ უიმედობა, რომ მაინც არაფერი შეიცვლება და ცდას აზრი არ აქვს, აზრი არ აქვს რამის მოთხოვნას სისტემისგან, სკოლის ადმინისტრაციისგან… განწყობა, რომ მშობლების აზრი, მშობლების პრობლემები არავის აინტერესებს, საკმაოდ ძლიერია.
მშობლები სისტემისგან პასუხს და უკუკავშირს არ ელიან, მიუხედავად იმისა, რომ ბევრი გადაწყვეტილება არ არის ბავშვებს მორგებული, ბავშვების კეთილდღეობით ნაკარნახევი და მათი მიღებისას მოსწავლისა და მშობლის საჭიროებებით არ უხელმძღვანელიათ. ამიტომ ჭარბობს მშობლებში ნიჰილიზმი, რადგან სისტემას, ერთგვარ ყრუ კედელს, მაინც ვერაფერს შეასმენ, ვერ მოსთხოვ პასუხს ისეთი გადაწყვეტილებების გამო, რომლებიც ბავშვისა და ოჯახის ინტერესებსა და კეთილდღეობას აზიანებს.
ათასობით ბავშვისა და მშობლისთვის ასეთი დღის რეჟიმი დამთრგუნველია. ბავშვებს ის ხელს უშლის სასწავლო პროცესში, სასწავლო მიზნების მიღწევაში და არც სკოლის გარეთ დამატებითი მეცადინეობისთვის უტოვებს დროსა და ენერგიას. ასეთი რეჟიმი არაჰუმანურია მშობლისთვისაც, რომელიც, თუ ერთზე მეტი ბავშვი ჰყავს, ქუჩაშია გამოკიდებული და ეფექტურად ვეღარ მუშაობს, რაც ასევე აზიანებს ოჯახის ეკონომიკურ ინტერესებს.
