უახლოესმა ტექნოლოგიურმა გამოგონებებმა მნიშვნელოვნად შეცვალა სწავლა-სწავლების მიდგომები. დღეს მნიშვნელოვანია გაკვეთილის დაგეგმვა მოსწავლის ინტერესებიდან გამომდინარე, სადაც თითოეული მოსწავლის შესაძლებლობა და საჭიროება იქნება გათვალისწინებული. დღევანდელი სასწავლო პროცესი ორიენტირებულია მოსწავლეზე, სადაც მოსწავლეები მაქსიმალურად არიან ჩართულნი საგაკვეთილო პროცესში და მასწავლებლის დახმარებით თანამედროვე მიდგომების საშუალებით იძენენ ცოდნას.
დღეს სწავლა-სწავლების უამრავი მეთოდი არსებობს, თუმცა მეთოდების ეფექტიანობა დამოკიდებულია იმაზე, რა დროს და როგორ გამოვიყენებთ მას. მეთოდში იგულისხმება მიზნის მისაღწევი გზები.
სწავლების მეთოდის შერჩევისას მასწავლებელმა უნდა განსაზღვროს გაკვეთილის მიზანი და სავარაუდო შედეგი. ასევე უნდა გაითვალისწინოს რესურსების გაკვეთილის თემასთან შესაბამისობა.
ჩვენი სკოლის მოსწავლეებს მოსწონთ, როდესაც სწავლება ხდება თანამშრომლობით. ამისათვის მე ვიყენებ სასწავლო და სოციალურ პროექტს, კვლევას, დაკვირვებას, პრეზენტაციას, როლურ თამაშებს და ა. შ. შევეცდები, გაგიზიაროთ საკუთარი გამოცდილება სასკოლო და კლასგარეშე აქტივობების გამოყენებით.
სასწავლო წლის დასაწყისშივე ვცდილობ, გავწერო სამოქმედო გეგმა სასკოლო თუ არაფორმალური განათლებისათვის. ვცდილობ, ჩემ მიერ დაგეგმილი აქტივობებით ხელი შეუწყო მოსწავლეებში იმ უნარების განვითარებას, როგორიცაა: თანამშრომლობა, კრეატიულობა, გადაწყვეტილების მიღება, ერთმანეთსა და გარემოზე ზრუნვა, ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენება და ა.შ. გეგმას ვაცნობ მოსწავლეებს და ვთხოვ, შეავსონ აქტივობები მათი ინტერესებიდან გამომდინარე. საინტერესო და აღსანიშნავია ის ფაქტიც, რომ აქტივობებში ერთიანდებიან და ერთმანეთს გამოცდილებას უზიარებენ სხვადასხვა კლასის მოსწავლეები.
საკლასო აქტივობებიდან ხშირად ვიყენებ მინი-„ჯიქსოუს“ მეთოდს, როდესაც ვრცელი მასალა მოკლე დროში მინდა აითვისონ. ამისათვის თემას ვყოფ იმდენ ნაწილად, რამდენი მოსწავლეც არის ჯგუფში. მოსწავლეები თვითონ ინაწილებენ თემის ნაწილებს და შემდეგ გააცნობენ ჯგუფს, შემდეგ თითოეული ჯგუფი აკეთებს პრეზენტაციას. აღნიშნული აქტივობა, გარდა იმისა, რომ დროის ეფექტურად გამოყენებაში მეხმარება, მოსწავლეებს უვითარებს თანამშრომლობის, პასუხისმგებლობის, გუნდურობის უნარს. ასევე წარმატებით ვიყენებ მეთოდს „სასწავლო გაჩერებები“. აღნიშნული მეთოდი ძალიან საინტერესოა, რადგან მოსწავლეებს სხვადასხვა „გაჩერებაზე“ სხვადასხვა დავალება ხვდებათ. ეს მეთოდი გამოვიყენე რეპროდუქციული სისტემის შესწავლისას.
პირველ გაჩერებაზე მოსწავლეებისათვის გამზადებული მქონდა უხმო ფილმი, ჩანასახოვანი შრეებიდან ორგანოების ჩამოყალიბების შესახებ; მეორე გაჩერებაზე მიკროსკოპში უნდა დაეთვალიერებინათ კვერცხუჯრედი და სპერმატოზოიდი; მესამე გაჩერებაზე უნდა დაემთავრებინათ მეიოზის სქემა, ხოლო მეოთხე გაჩერებაზე ფერადი წებოვანი სტიკერები (ყველა ჯგუფს თავისი ფერი ჰქონდა) უნდა მიეწებებინათ საილუსტრაციო პლაკატზე, სადაც დავალება იყო მოცემული. ყველა ჯგუფს უნდა შეესრულებინა ყველა დავალება და თავიანთი ნამუშევრები დაეტოვებინათ ადგილზე. საწყის ადგილზე დაბრუნებულ თითოეულ ჯგუფს ხვდებოდა ყველა ჯგუფის ნამუშევრები და აკეთებდნენ ანალიზს. არანაკლებ სახალისო და ეფექტურია ქეისებით სწავლებაც. მეთოდი გამოვიყენე ადრეული ქორწინების თემის შესწავლის დროს. მოსწავლეები აქტიურად ჩაერთნენ როლურ თამაშებში. ისინი საინტერესოდ წარმოადგენენ მცენარის ქსილემას და ფლოემას (ყველა აქტივობის ფოტოებს წარმოვადგენ პრეზენტაციისას). დავასრულეთ მუშაობა სასწავლო პროექტზე “ფოტოსინთეზი“. პროექტის ფარგლებში გვქონდა სხვადასხვა აქტივობა: ლაბორატორიული სამუშაო, დაკვირვება, ინფორმაციის მოძიება დახარისხება, პრეზენტაციები, ინტეგრირებული გაკვეთილი (ინგლისური ენიდან ვთარგმნეთ ინფორმაცია ფოტოსინთეზის შესახებ); საბოლოოდ, დავასრულეთ კედლის გაზეთის გამოშვებით. არანაკლებ საინტერესო იყო ტელეფონის მიზნობრივი გამოყენება სასწავლო პროცესში. ინტეგრირებულ გაკვეთილზე მოსწავლეებმა ტექსტის სათარგმნად გამოიყენეს ტელეფონი. შეძლებისდაგვარად საგაკვეთილო პროცესში ვიყენებ ვიდეოფილმებს, შემდეგ ვაკეთებთ ვიდეოფილმის ანალიზს და ვმართავთ დისკუსიას.
საგაკვეთილო პროცესი სახალისო, აქტიური, მიზანზე და შედეგზე ორიენტირებული იქნება, თუ აქტივობები მიზნობრივად იქნება შერჩეული და სასწავლო რესურსებით უზრუნველყოფილი. ამისათვის მასწავლებელი დიდ დროს უნდა უთმობდეს გაკვეთილის დაგეგმვას. მიუხედავად იმისა, რომ გაკვეთილი შეიძლება სულ სხვა მიმართულებით წარიმართოს, მაინც საჭიროდ ვთვლი მის წინასწარ მომზადებას.
რაც შეეხება კლასგარეშე აქტივობებს, წელს პირველი კლასგარეშე აქტივობა გვქონდა ბორჯომის ეროვნულ ნაკრძალში. დავათვალიერეთ ნაკრძალის მუზეუმი, გავიარეთ მოკლე საფეხმავლო ბილიკი და დავასუფთავეთ ნაკრძალის ის ტერიტორია, რომელიც დავლაშქრეთ. შემდეგი აქტივობაც ასევე სახალისო იყო – მოსწავლეები კლასების მიხედვით ჯგუფებად დაიყვნენ (თვითონ გადაწყვიტეს ასე). თითოეულ ჯგუფს დაურიგდათ სხვადასხვა რესურსი და კვერცხი. მათ ამ რესურსის გამოყენებით კვერცხი უნდა ჩამოეტანათ პირველ სართულზე. ცხადია, კიბის გამოყენება არ შეიძლებოდა. მოსწავლეები აღნიშნულ აქტივობაში ხალისით ჩაერთნენ და ერთმა ჯგუფმა მოახერხა დავალების შესრულება. შიდსთან ბრძოლის მსოფლიო დღეს შეუერთდა ჩვენი სკოლის მერვე კლასიც, მათ ბორჯომის ხალხმრავალ ადგილებში ხელნაკეთი საინფორმაციო ბუკლეტები გაავრცელეს.
