სასწავლო პროცესისა და კლასის საათის უკეთესად წარმართვას მასწავლებელი კომუნიკაციის საშუალებით ახერხებს. კლასის საათის წარმართვის დროს ვიყენებ როგორც ვერბალურ, ასევე არავერბალურ კომუნიკაციას.
ვერბალური კომუნიკაციის დროს ყურადღებას ვაქცევ არა მარტო იმას, თუ რას ვამბობ, არამედ იმასაც, როგორ ვამბობ სათქმელს. სწორედ ხმა აცოცხლებს ჩემ მიერ წარმოთქმულ სიტყვებს და ანიჭებს სხვადასხვა ეფექტს. ვერბალური კომუნიკაციის სწორად შერჩევისათვის აქცენტს ვაკეთებ შემდეგ კომპონენტებზე:
- ხმა ესმოდეს ყველას;
- არ ვისაუბრო სწრაფად;
- საუბრის დროს ტონი იყოს დამაჯერებელი;
- არ ვისაუბრო მაღალი ტონალობით;
- ხმაში შევიტანო მრავალფეროვნება.
ვერბალური ნაწილის პარალელურად კომუნიკაციისას ვიყენებ ჟესტიკულაციას, პოზით, გამომეტყველებას. ღიმილით გამოვხატავ კმაყოფილებას და ვცდილობ მოსწავლეების გამხნევებას. სასაუბრო თემის შერჩევისას, მოსწავლეებთან ერთად ვგეგმავ აქტივობებს. სწორედ ამ დროს ვიყენებ თვალის კონტაქტს ურთიერთობის გასაკონტროლებლად. თვალის კონტაქტით ვახდენ მოსწავლეების ემოციების ამოცნობას.
კლასის საათის წარმართვის დროს, მოსწავლეებთან კომუნიკაციისას დიდ ყურადღებას ვაქცევ ხელების მოძრაობას. ვცდილობ, ხელების მოძრაობით ვანიშნო მათ მოსალოდნელ აქტივობაზე.
აქტიურად ვიყენებ შეხებით ინფორმაციის გაცემას. თუმცა, ეს დიდ სიფრთხილეს მოითხოვს, რადგან შეხებამ შეიძლება გამოიწვიოს როგორც დადებითი, ასევე უარყოფითი გრძნობები.
პაუზის სახით დროის მანიპულაციის გამოყენებით, მოსწავლეებს ვაგრძნობინებ, რომ მნიშვნელოვანი ინფორმაცია უნდა გავაცნო, ხოლო სიჩუმეს ვიყენებ ემოციის სადემონსტრაციოდ (კმაყოფილება, აღშფოთება, უინტერესობა და სხვ.).
მოსწავლეებთან წარმატებულ კომუნიკაციას დიდი ძალისხმევა სჭირდება, როგორიცაა ტაქტი, მოსაუბრის მიმართ თავაზიანობა, ურთიერთობის გაგება. ყველა აქტივობას ვაცნობ სასიამოვნო საუბრით, რათა მოსწავლეები ავარიდო ნეგატიურ სიტუაციას.
კლასის საათის დროს მოსწავლეებთან კომუნიკაციის ეფექტურად წარმართვაში მეხმარება შემდეგი აქტივობები:
- შეხვედრას ვიწყებ გაღიმებით;
- კლასი განლაგებულია ნახევარ წრეზე და მე მათ წინ ვარ;
- ვცდილობ გავიაზრო პრობლემა მოსწავლის მხრიდან;
- ვინარჩუნებ გაწონასწორებულ რეაქციას, რაც ხელს მიწყობს სიტუაციის განეიტრალებაში;
- მოსწავლეებთან ერთად ვფიქრობ პრობლემის გადაწყვეტაზე;
- ერთად ვასრულებთ მიღებულ გადაწყვეტილებებს.
კლასის საათის დროს მოსწავლეებს უჩნდებათ მოთხოვნილება, რამე მოუყვნენ ან აჩვენონ ერთმანეთს, ერთად შეასრულონ მასწავლებლის მიერ მიცემული დავალება. ერთობლივი მოქმედება უფრო და უფრო მიმზიდველი ხდება, რაც მათში კომუნიკაციის სურვილს აღვივებს.
ყველა ბავშვი უნიკალურია. თანატოლებთან ურთიერთობის გამოცდილება, პიროვნული თვისებები, ტემპერამენტი, ოჯახური გარემოდან გამომდინარე, შეიძლება ყველას სხვადასხვანაირი ჰქონდეს, ამიტომაც არის მნიშვნელოვანი, რომ სწორედ სკოლაში ვიზრუნოთ თანამშრომლობის უნარის განვითარებაზე, შევაჩვიოთ სხვადასხვა საქმიანობის ერთად შესრულებას.
გთავაზობთ რამდენიმე აქტივობას, რომლებიც მოსწავლეებს კლასის საათის წარმართვის დროს როგორც მასწავლებელთან, ასევე თანატოლებთან კომუნიკაციის ურთიერთობის უნარებს განუვითარებს:
აქტივობა1. ,,მე შენში მომწონს, რომ...”
მიზანი: კომუნიკაციის უნარის განვითარება.
მიმდინარეობა: აქტივობა ხორციელდება წყვილებში. მათ უნდა ჩამოწერონ სამი ან ხუთი თვისება, რაც მოსწონს მეწყვილეში და გაუზიარონ ჯერ მეწყვილეს, შემდეგ კი კლასს.
აქტივობა 2. ,,მართალი თუ ტყუილი?!”
მიზანი: ურთიერთთანამშრომლობის განმტკიცება სიტყვების, ფრაზების ამოცნობითა და დამახსოვრებით.
მიმდინარეობა: მასწავლებელი კითხულობს სიტყვებს, ფრაზებს, ზოგჯერ შეცდომით. სწორად წარმოთქმის შემთხვევაში მოსწავლეები აწევენ მწვანე ბარათს, შეცდომის დროს – წითელს, ხოლო თუ სიტყვა ან ფრაზა მათთვის გაუგებარია – ყვითელს.
აქტივობა 3. ,,გაგრძელე აზრი”
მიზანი: კომუნიკაციის უნარის განვითარება და კომპლექსის დაძლევა.
მიმდინარეობა: კლასი დაყოფილია ჯგუფებად შემთხვევითი შერჩევის პრინციპით. ჯგუფი ირჩევს თემას. პირველი მოსწავლე წერს წინადადებას სათაურიდან გამომდინარე და გადასცემს მეორეს. ასე გრძელდება ბოლო მოსწავლემდე. უკანასკნელი მოსწავლე კითხულობს შედგენილ ტექსტს.Mმსჯელობას იწყებენ ჯერ ჯგუფის მოსწავლეები, შემდეგ კი მთელი კლასი ერთვება.
აქტივობა 4. პოსტერი: ,,ეს, მე ვარ”
მიზანი: მოსწავლეებისათვის ემოციური განწყობის გამოხატვის შესაძლებლობის მიცემა, ურთიერთპატივისცემის გაღვივება.
მასალა: ფლიფჩარტი, ფერადი ფანქრები.
მიმდინარეობა: თითოეული მოსწავლე ფლიფჩარტზე ხატავს საკუთარ თავს. შემდეგ კი წერს, თუ რა მოსწონს ან არ მოსწონს სკოლაში. ხატავს ან ჩამოწერს საყვარელ ხილს, ფერს, საქმიანობას და სხვ. პოსტერის დახმარებით აკეთებს პრეზენტაციას და კლასს აცნობს საკუთარ თავს.
