ამ რამდენიმე დღის წინ მეგობარმა მთხოვა, დამესახელებინა მისთვის ქართული ფილმი, სადაც ქართველის „სახე“, ქართული ხასიათი, სრულყოფილად იქნებოდა გადმოცემული. მის ჩვენებას უცხოელი სტუმრისთვის აპირებდა. ამ თხოვნამ ცოტა არ იყოს დამაბნია, რადგან ვერაფრით მოვიგონე ქართული ფილმი, რომელიც ჩემი მეგობრის თხოვნას დააკმაყოფილებდა. იმავე საღამოს, იმ იმედით, რომ ვინმე ღვთისნიერი დამეხმარებოდა, ფეისბუქზე დავასტატუსე:
„მოკლედ, ძმაკაცმა მომწერა დილით, რამე ისეთი ქართული ფილმი მირჩიე, სადაც ქართველის სახე ჩანდეს და ყველანაირად „ქართული” ფილმი იყოსო. დღეს მთელი დღეა, ამაზე ვფიქრობ. ერთმა ფრანგმა კინომცოდნემ თქვა ერთხელ, თუ გინდა გაიგო ფრანგი როგორია, ერიკ რომერის ფილმებს უყურეო. ჩვენ, სამწუხაროდ, ეგეთი რეჟისორი არ გვყავს. საუკეთესო ქართველი რეჟისორები ქართული კინოს ზეობის ხანაში იგავური მესიჯებით იყვნენ გართული, პრინციპში, სხვა გზა არც ჰქონდათ“.
ამ სტატუსს მოჰყვა კომენტარები, ზოგს ეხამუშა კიდეც ჩემი ეს გულისტკივილით ნათქვამი სიტყვები, რამდენიმე მეგობარმა რჩევაც არ დაინანა, წამოვიდა ვარიანტები საუკეთესო ქართული ფილმების: „ნატვრის ხე“, „ჯარისკაცის მამა“, „შერეკილები“, „ცისფერი მთები“…
კი ბატონო, „ნატვრის ხის“, შესანიშნავი წიგნის ამ შესანიშნავი ეკრანიზაციის განვითარების გეოგრაფიული გარემო ქართულია, მაგრამ გმირები და ფილმში დასმული ძირითადი აქცენტები უფრო განზოგადებულია, ვიდრე კონკრეტულ-ეთნიკური.
„ჯარისკაცის მამაც“ გლობალური მამაა. ამ ფილმის მიერ მსოფლიო ეკრანების ტრიუმფალური შემოვლის შემდეგ აღნიშნავდნენ, რომ ზაქარიაძის ამ კოლორიტულ გმირში ყველა თავის „მამას“ ხედავდა. „შერეკილებს“ და „ცისფერ მთებს“ რაც შეეხება, ისინი ტიპიური მაგალითებია იმ მოვლენისა ქართულ კინოში, რომელსაც კინომცოდნეები „ეზოპეს ენას“ უწოდებენ. „შერეკილებზე“ რომ აღარაფერი ვთქვათ, ვინ ვერ მიხვდება, რომ „ცისფერ მთებში“ საბჭოთა წყობის მინიმოდელია დახატული, რომელიც ბოლოს ინგრევა (სწორედაც ამ „შეფარვითმა“ ენამ გადაარჩინა ფილმი და იგი ეკრანებზე დაუშვეს). „ეზოპეს ენამ“, როგორც კინოხერხმა, რომლის წიაღშიც სამოცდაათიანი წლების ქართულმა კინომ მართლა დიდ სიმაღლეებს მიაღწია, განაპირობა ის, რომ ქართველი რეჟისორებისთვის სხვა, თითქმის ყველა თემამ უკანა პლანზე გადაიწია, გარდა „თავისუფლების “ შეპარვითი თემისა. პრინციპში, სხვა გზა არც იყო. კინოს რომ ეარსება, იგავურ სათქმელს უნდა დასჯერებოდა, რომელსაც მეტწილად „ყლაპავდნენ“ ძლიერნი ამა ქვეყნისანი. შეიქმნა სრულიად უნიკალური ქართული კინოკულტურა, რომელსაც, სამწუხაროდ, აქტიური არსებობის დასრულების შემდეგ ძველებურად ღირებული გაგრძელება არ მოჰყოლია.
საბჭოთა კავშირი დაინგრა და „ეზოპეს ენამაც“ დაკარგა მნიშვნელობა. დღეს არავინ უშლის რეჟისორებს, თქვას ის, რისი თქმაც უნდათ, მაგრამ უბედურება ისაა, რომ სათქმელი აღარაფერი აქვთ, არადა, თემები თავზე საყრელადაა. სოციალური, ფსიქოლოგიური თუ სხვა სახის თემების დამუშავებასთან ერთად, სწორედ დამოუკიდებელ საქართველოში ჩამოყალიბებული რეჟისორების საქმეა ისეთი ფილმების გადაღება, სადაც ჩვენი „სახე“, ჩვენი ხასიათი იქნება ნაჩვენები. დღეს მიდის საუბარი იმაზე, რომ ქართული კინოს რეაბილიტაცია ხდება, რომ ის იბრუნებს დაკარგულ პრესტიჟს მსოფლიოს მასშტაბით. ამის საფუძველს იძლევა რამდენიმე ახალგაზრდა რეჟისორის გამოჩენა და მათი ფილმები, რომლებმაც რამდენიმე მნიშვნელოვანი ჯილდო მოიპოვეს ევროპულ (და არამარტო) ფესტივალებზე; ასევე ბოლო წლების ყველაზე მნიშვნელოვანი მოვლენა ჩვენს კინოში: ქართულ-ესტონური „მანდარინების“ წარმატებული საფესტივალო ვოიაჟი. ეს გარემოებები, რა თქმა უნდა, იძლევა ოპტიმიზმის საფუძველს, მაგრამ, ვფიქრობ, გადაჭარბებულია, რადგან თანამედროვე ქართულ კინოს არ გააჩნია ერთიანი კალაპოტი, გზა, საერთო ესთეტიკა, ისეთი, როგორიც იყო თუნდაც „ეზოპეს ენა“; ისეთი, როგორიც აქვს ყველა მაღალი კინოკულტურის მქონე ქვეყნის კინემატოგრაფს. მაგალითად: ესპანურ კინოს აქვს თავისი ხაზი, ისევე როგორც ფრანგულს, იტალიურს, პოლონურს… თუმცა საერთო ესთეტიკურ მთლიანობაში სრულიად ინდივიდუალური მანერის რეჟისორები მუშაობენ. თანამედროვე ქართული კინოს ესთეტიკური დაქსაქსულობა კი, ვფიქრობ, დიდი დაბრკოლებაა შემდგომი განვითარებისთვის. უცხოურ ფესტივალებზე პრიზები ბოლო ოცი წლის განმავლობაში არაერთ ქართულ ფილმს აქვს აღებული, მაგრამ ამით არაფერი შეცვლილა და არც შეიცვლება, სანამ არ მოინახება ზემოთ ნახსენები საერთო ხაზი, კალაპოტი, რომელშიც იარსებებს ქართული კინო. მე არ ვგულისხმობ რეჟისორების დეკლარირებულ ერთობას, რომლის პრეცედენტი მსოფლიო კინოში არსებობს, მაგრამ რაღაც საერთოს გამონახვა კი აუცილებელია. ჯერჯერობით ამისი შტრიხები არ ჩანს, მაგრამ მომავალში იქნებ სწორედ ამ თაობამ შეძლოს ეს, იქნებ სულ სხვა თაობაა საჭირო, ან იქნებ ერთმა დიდმა რეჟისორმა მოახერხოს, არ ვიცი.
დასასრულ კი: დასაწყისში ნახსენებ, ჩემი მეგობრის უცხოელ სტუმარს რაც შეეხება, მან საბოლოოდ თენგიზ აბულაძის „ვედრება“ ნახა. ვერ გეტყვით, გენიალური ვაჟას ტექსტების მოტივებზე გადაღებულ ამ ფილოსოფიურ კინონოვაციაში დაინახა თუ არა ქართველის „სახე“ და ხასიათი, მაგრამ ის კი ვიცი, რომ, თურმე, აღფრთოვანებული დარჩა.
