ოთხშაბათი, მაისი 14, 2025
14 მაისი, ოთხშაბათი, 2025

პროექტი –  ნიკო ფიროსმანი ანუ წერილი წარსულიდან

0

პროექტულ სწავლება არის ეფექტური მეთოდი დაწყებით კლასებში მრავალი მიზეზის გამო. მას აქვს მნიშვნელოვანი როლი სწავლების პროცესში და მისი გავლენა მრავალფეროვანი და დადებითია. ქვემოთ მოცემულია რამდენიმე ძირითადი მიზეზი, თუ რატომ არის პროექტული სწავლება მნიშვნელოვანი დაწყებით კლასებში:

  1. მოტივაცია და ჩართულობა: პროექტები საინტერესო და ინტერაქტიულია, რაც ბავშვებს მოტივაციას აძლევს. ისინი უფრო აქტიურად მონაწილეობენ სასწავლო პროცესში.
  2. პრაქტიკული ცოდნა და უნარები: პროექტები საშუალებას აძლევს ბავშვებს თეორიული ცოდნა პრაქტიკაში გამოიყენონ. ეს ხელს უწყობს მათ კრეატიულობას, კრიტიკულ აზროვნებას და პრობლემების გადაჭრის უნარებს.
  3. კოლაბორაცია და კომუნიკაცია: პროექტული სწავლება ჯგუფური მუშაობის შესაძლებლობას იძლევა, რაც ბავშვებს ეხმარება უკეთ გაიგონ თანამშრომლობის მნიშვნელობა და გააუმჯობესონ კომუნიკაციის უნარები.
  4. სწავლების დიფერენცირება: პროექტები მრავალფეროვნებას და განსხვავებულობას გულისხმობს, რაც მოსწავლეებს საშუალებას აძლევს სხვადასხვა დონეზე იმუშაონ, საკუთარი უნარების და ინტერესების მიხედვით.
  5. ცოდნის ღრმა გაგება: პროექტული სწავლება მოსწავლეებს საშუალებას აძლევს უფრო ღრმად შეისწავლონ თემები, რაც ხელს უწყობს უკეთესი და ხანგრძლივი ცოდნის ფორმირებას.
  6. ინტეგრირებული სწავლება: პროექტული სწავლება საშუალებას აძლევს მოსწავლეებს სხვადასხვა საგნების ცოდნა ერთობლივად გამოიყენონ. ეს მეთოდი ინტეგრირებული სწავლების მაგალითია, სადაც ბავშვები სხვადასხვა საგნებიდან მიღებულ ინფორმაციას ერთობლივად იყენებენ.

პროექტული სწავლება აძლევს ბავშვებს შესაძლებლობას ისწავლონ უფრო აქტიურად, ინტერაქტიულად და პრაქტიკულად, რაც ხელს უწყობს მათი განვითარების მრავალმხრივ პროცესს.

გთავაზობთ ჩემს მიერ განხორციელებული პროექტის აღწერას: პროექტის მიზანია, ხელოვნური ინტელექტის გამოყენებით, მოსწავლეებს გავაცნოთ ნიკო ფიროსმანის ბიოგრაფია და ნამუშევრები . “ცოცხალი” ფიროსმანი თავის ისტორიას თავად უყვება და მოსწავლეებს და  ხსნის, თუ რა იდეები და გრძნობები იმალება მის ნამუშევრებში.

პროექტის მიზნები:

  1. მოსწავლეებს გააცნოს ნიკო ფიროსმანის ცხოვრება და შემოქმედება.
  2. ხელოვნური ინტელექტის გამოყენებით ფიროსმანმა თავის შესახებ უამბოს მოსწავლეებს.
  3. მოსწავლეებს განუვითარდეს კვლევისა და ანალიზის უნარები.
  4. ხელი შეუწყოს ისტორიისა და ხელოვნების სწავლას ინტერაქტიული მეთოდების გამოყენებით.

პროექტის მიმდინარეობა:

  1. შესავალი
  • მოსწავლეებს განემარტება პროექტის მიზნები და ამოცანები.
  • ნიკო ფიროსმანის ბიოგრაფიის და მისი ნამუშევრების მოკლე მიმოხილვა.
  1. ხელოვნური ინტელექტის გაცნობა
  • მოსწავლეებს განემარტება, რა არის ხელოვნური ინტელექტი და როგორ გამოიყენება ის სხვადასხვა სფეროში.
  • განიხილება, როგორ ხდება ხელოვნური ინტელექტის გამოყენება ისტორიული პერსონაჟების “ცოცხლად” წარმოსადგენად.
  1. ნიკო ფიროსმანიწერილი წარსულიდან
  • მოსწავლეები გაეცნობიან ვიდეოებს, სადაც ხელოვნური ინტელექტის გამოყენებით “ამეტყველებული” ნიკო ფიროსმანი თავის ბიოგრაფიას და ნამუშევრების შესახებ  უყვება.
  • მოსწავლეები აქტიურად ჩაერთვებიან დიალოგში “ფიროსმანთან” და სვამენ კითხვებს მის ცხოვრებასა და შემოქმედებაზე.
  1. ნამუშევრების ანალიზი და განხილვა
  • მოსწავლეები ჯგუფებად განაწილდებიან და ნიკო ფიროსმანის სხვადასხვა ნამუშევარს აანალიზებენ.
  • ჯგუფები წარმოადგენენ თავიანთი ნამუშევრების ანალიზს და ახსნიან, რა იდეები და გრძნობები იმალება ფიროსმანის ნახატებში.
  1. შემაჯამებელი აქტივობა
  • მოსწავლეები ქმნიან საკუთარ ნამუშევრებს ფიროსმანის სტილში და წარადგენენ მათ.
  • ორგანიზდება გამოფენა, სადაც მოსწავლეების ნამუშევრები და ფიროსმანის შესახებ ნასწავლი მასალა იქნება წარმოდგენილი.

მოსალოდნელი შედეგები:

  • მოსწავლეებს ექნებათ დეტალური ცოდნა ნიკო ფიროსმანის ცხოვრების და შემოქმედების შესახებ.
  • მოსწავლეები გაეცნობიან ხელოვნური ინტელექტის გამოყენების პრაქტიკულ მაგალითებს.
  • მოსწავლეებს განუვითარდებათ ანალიზისა და კვლევის უნარები.
  • მოსწავლეები ჩაერთვებიან შემოქმედებით პროცესში და შექმნიან საკუთარ ნამუშევრებს ფიროსმანის სტილში.

ფოტოს გახმოვანება ხელოვნური ინტელექტის გამოყენებით შესაძლებელია რამდენიმე ეტაპის გავლით. აქ არის მოკლე ინსტრუქცია, რომელიც დაგეხმარებათ ამ პროცესში:

  1. საჭირო ინსტრუმენტების მომზადება:
  1. სურათი: ნიკო ფიროსმანის ფოტო ან მისი ნამუშევრების ფოტოები.
  2. ტექსტი: ნიკო ფიროსმანის ბიოგრაფია და მისი ნამუშევრების აღწერილობები.
  3. ინტერნეტის წვდომა: ღია წყაროებზე წვდომის და პროგრამების ჩამოტვირთვისთვის.

VIDNOZ-ის გამოყენებით ნიკო ფიროსმანის ფოტოს ალაპარაკება თქვენს მიერ სედგენილი ტექსტის მიხედვით, შემდეგი ნაბიჯების გავლით შეგიძლიათ:

  1. VIDNOZ-ის ანგარიშის შექმნა და შესვლა:
    • გახსენით VIDNOZ-ის ვებგვერდი vidnoz.com.
    • დარეგისტრირდით ან შედით თქვენს ანგარიშში.
  1. ახალი პროექტის შექმნა:
    • შესვლის შემდეგ დააჭირეთ “Create New Project” ღილაკს.
    • შეარჩიეთ ვიდეოს შექმნის ფორმატი და სახელი.
  1. ნიკო ფიროსმანის ფოტოს ატვირთვა:
    • ატვირთეთ ნიკო ფიროსმანის ფოტო თქვენი კომპიუტერიდან.
    • ამოარჩიეთ ფოტო და დააკონფიგურირეთ ის თქვენი პროექტისთვის.
  1. ტექსტის დამატება და სურათის ალაპარაკება:
    • VIDNOZ-ის ინტერფეისში, დააჭირეთ “Add Text” ღილაკს.
    • ჩაწერეთ ან ჩასვით ტექსტი, რომელიც გსურთ, რომ ნიკო ფიროსმანმა თქვას.
    • გააკეთეთ ტექსტის კონფიგურაცია: შრიფტი, ზომა, ფერი და ა.შ.
  1. ხმის არჩევა ან გენერირება:
    • VIDNOZ-ს აქვს ხმოვანი სინთეზატორი, რომელიც შეგიძლიათ გამოიყენოთ.
    • შეარჩიეთ შესაბამისი ხმა ან ატვირთეთ წინასწარ ჩაწერილი ხმა, თუ უკვე გაქვთ.
    • დააკონფიგურირეთ ხმა ტექსტის მიხედვით (სწრაფი ან ნელი კითხვა, ემოცია და ა.შ.).
  1. სინქრონიზაცია ტექსტსა და ხმას შორის:
    • დააყენეთ დროები და სინქრონიზაცია ტექსტის და ხმის გამოსაყენებლად.
    • ეს მოიცავს ტექსტის გამოჩენის დროისა და ხმის დაწყების/დასრულების დროის კონფიგურაციას.
  1. გამოსახულების ანიმაცია:
    • VIDNOZ-ში შეგიძლიათ დაამატოთ გამოსახულების ანიმაცია, რომ ნიკო ფიროსმანის სახე ან ლაპარაკის სტილი უფრო ბუნებრივი იყოს.
    • გამოიყენეთ ხელმისაწვდომი ინსტრუმენტები და პრესეტები გამოსახულების ანიმაციისთვის.
  1. პროქტის ექსპორტი:
    • დასრულების შემდეგ, შეამოწმეთ თქვენი პროექტი  და და ნახეთ შედეგი.
    • თუ ყველაფერი კარგადაა, დააჭირეთ “Export” ღილაკს ვიდეოს ექსპორტისთვის.
    • შეარჩიეთ ფორმატი და ხარისხი და გადმოტვირთეთ ვიდეო.

პროექტმა  დადებითი გავლენა მოახდინა მოსწავლეებზე. ბავშვები დიდი ინტერესით ჩაერთვნენ ფიროსმანის ცხოვრებისა და შემოქმედების შესწავლაში. სწავლების პროცესი მრავალფეროვანი და საინტერესო იყო. ბავშვები გაეცვნენ  ფიროსმანის ბიოგრაფიას, მისი ნახატების თემატიკას და დასვეს კითხვები ფიროსმანის შესახებ.

ემოციური ინტელექტი  განათლებაში

0

ბოლო დროს ბევრს საუბრობენ ემოციურ ინტელექტზე: რომ მხოლოდ ინტელექტი IQ  საკმარისი აღარ არის თანამედროვე რთულ და გამოწვევებით სავსე სამყაროში წარმატების მისაღწევად; საჭიროა ისეთი უნარის განვითარება, როგორიცაა, ემოციური ინტელექტი, ანუ EI. შეიძლება თუ არა ემოციური ინტელექტის „დასწავლა“ თუ ის თანდაყოლილია, ამასთან დაკავშირებით, მკვლევრებში განსხვავებული აზრია:

დანიელ გოლემანის თეორიის მიხედვით, ემოციური ინტელექტი არის დასწავლილი, შეძენილი უნარი, რომელიც ცხოვრების მანძილზე გამოცდილებასთან ერთად ყალიბდება. გოლემანი თვლის, რომ  ემოციური და ზოგადი ინტელექტი თანაბრად მნიშვნელოვანია პიროვნების ფორმირებისათვის, თუმცა მათ შორის კორელაცია (თანხვედრა) არ არის.[1]

ვფიქრობ, ეს მოცემულობა ისევ იმას ამტკიცებს, რომ ადამიანი დაშორდა თავის პირვანდელ, ნამდვილ, ერთიან ბუნებას და ახლა ცდილობს, როგორმე აღიდგინოს დაკარგული ნაწილი.

და მაინც, რა არის ემოციური ინტელექტი?

ტრადიციულად განიხილავენ, რომ ეს არის საკუთარი ემოციების ამოცნობისა და ანალიზის უნარი, როცა უბრალოდ სახელს კი არქმევ შენს შეგრძნებებს, ემოციებს და გრძნობებს, არამედ შეგიძლია ისინი გამოიკვლიო, გაფილტრო, გაარჩიო და, საბოლოო ჯამში, მართო შენ სასარგებლოდ. როცა ადამიანს შეუძლია თვითანალიზი და თვითგამოკვლევა, ის უფრო ემპათიური ხდება სხვების მიმართაც და შეუძლია, მათივე მოცემულობიდან დაინახოს და შეაფასოს ისინი; ეს კი ნიშნავს სწორ კომუნიკაციას, ეფექტურ სოციალურ ურთიერთობებს და პოზიტიურ დამოკიდებულებებს, რაც სჭირდება ყველას და, განსაკუთრებით, ლიდერებს.

შეიძლება გაგიჩნდეთ კითხვა: რომ ეს ხომ ისედაც ასე უნდა იყოს და ბუნებრივია? კი, ბუნებრივად ნამდვილად ასე უნდა იყოს და შეუძლებელია, ყველაფრის სწავლა, თუმცა, შესაძლებელია, ყველაფრის დასწავლა.

ახლავე ავხსნი, რას ვგულისხმობ:

ბუნებრივად, ადამიანი გამუდმებულად უნდა იკვლევდეს საკუთარ თავს, სვამდეს კითხვებს, პასუხობდეს…. იფართოებდეს ცნობიერებას…. მაგრამ…? არის ერთი მაგრამ…. მაგრამ ის იმდენად ზედაპირული, დაშტამპული, „მოზეპირე“ გახდა, რომ „ჩიპს“ დაემსგავსა, რომელზეც დატანილია უამრავი ინფორმაცია (როგორც გუგლში), მაგრამ მხოლოდ ინფორმაციაა, რომელიც ხელოვნურ ინტელექტს უფრო მეტი აქვს და აანალიზებს კიდეც. ადამიანი კი პატარა „ჩიპად“,  ხელოვნური ინტელექტის რობოტად იქცა და გამოიდევნა მისგან ნამდვილი ემოციები. ემოციები არ არის პირდაპირი მნიშვნელობით მხოლოდ ემოციები. ეს არის – შეგრძნებები, განწყობები, გრძნობები, ემოციები… რომელთა მეშვეობითაც მუშაობს ინტუიცია; ისევ მივდივართ ორ ნაწილთან: გულსა და გონებასთან, თავის ტვინის მარცხენა და მარჯვენა ნახევარსფეროთა ჰარმონიულ განვითარებასთან. მარჯვენა, შემოქმედებითი ნახევარსფერო რომ ჩვენი განათლების სისტემით „დაჩაგრული“ გვყავს, – ეს არახალია; მარცხენა ნახევარსფეროს კი აქტიურად ვამუშავებთ: სწავლა-დასწავლა, ლოგიკა, ანალიტიკა და ასე შემდეგ. შემოქმედებითობა კი არ ისწავლება, ის შეიძლება მხოლოდ გააღვიძო და განავითარო; ზუსტად ასე: ემოციური ინტელექტი. შეუძლებელია, ემოციური ინტელექტი „ისწავლო“, თუმცა, აქვე არ გამოვრიცხავ, რომ შესაძლებელია, „დაისწავლო“, მაგრამ ეს არ იქნება ბუნებრივი. მაგალითად, მე შემიძლია გითხრათ, რომ „ძალიან მიყვარხარ“ – ეს იქნება დასწავლილი სიტყვები, რომლებიც მუშაობენ, როგორც სიგნალები და აღძრავენ უკვე „დასწავლილ“ მნიშვნელობებს, მნიშვნელობები – დასწავლილ ემოციებს და ასე შემდეგ…  რით განსხვავდება „დასწავლილი“ ემოციები ნამდვილი ემოციებისგან? – ამაზე ღირს დაფიქრება და ანალიზი, რადგან, ერთი შემთხვევით, ისინი ძალიან ჰგვანან ერთმანეთს, მაგრამ ეს მხოლოდ ერთი შეხედვით. ამავე დროს, მე შემიძლია გითხრათ: მე შენ მიყვარხარ და ის გულისხმობდეს მთელი ჩემი სხეულის შეგრძნებებს, გრძნობებს, ემოციებს და არ იყოს მხოლოდ ვერბალური. მაშასადამე, ვერბალურად გამოხატული ემოციები, შეიძლება იყოს მხოლოდ სიგნალები და შეიძლება იყოს სხეულის შეგრძნებათა ნიშანი.

თუ გეჩვენებათ, რომ სამყარო მეტწილად ვერბალური გახდა, შემიძლია (არ) დაგამშვიდოთ, რომ არ გეჩვენებათ! სხვა შემთხვევაში, შეუძლებელი იქნებოდა, „ემოციური ინტელექტის“ უნარების შეძენაზე გვეზრუნა.

აქვე შევთანხმდეთ იმაზეც, რომ ემოციური ინტელექტი ბუნებრივად ყველას აქვს, ის არ ისწავლება, უბრალოდ, დაგვჭირდა მისი გაღვიძება, გახსენება…  დაზეპირებული ცხოვრებიდან შემოქმედებით პარადიგმაში უნდა გადავიდეთ, რადგან ინფორმაციას მხოლოდ ემოცია აცოცხლებს და ხდის ნამდვილს. ის ემოცია, რომელიც სიტყვა-სიგნალებში კი არა, სხეულში ცხოვრობს; ვერბალური აღწერა –  ეს მხოლოდ ლექსიკონების საქმეა და არა ცოცხალი ადამიანის.

საიდან უნდა დავიწყოთ ემოციური ინტელექტის გაღვიძება? რა თქმა უნდა, იქიდან, სადაც „მოვკალით“. დიახ, ბავშვობიდან, სკოლიდან და, საერთოდ,  განათლებიდან.

როგორ და რატომ ხდება, რომ ზოგიერთ ადამიანს მეტად აქვს განვითარებული ემოციური ინტელექტი, ზოგს კი – ნაკლებად ან საერთოდ არა?

როგორც მკვლევრები მიუთითებენ, ემოციურ ინტელექტზე დიდ გავლენას ახდენს ადრეული ბავშვობის გამოცდილება. ბავშვებს, რომლებიც არ იღებენ ადეკვატურ ემოციურ მხარდაჭერას, ვალიდაციას და ჯანსაღი ემოციური ქცევის მოდელირების ჩვევას, შეიძლება გაუჭირდეთ ძლიერი EI-ს განვითარება.

მნიშვნელოვანია აგრეთვე განათლება და გარემო: სკოლები და გარემო, რომლებიც პრიორიტეტს ანიჭებენ აკადემიურ ან ტექნიკურ უნარებს და ნაკლებად არიან ორიენტირებულები  სოციალურ-ემოციურ სწავლებაზე, შესაბამისად, ვერ უვითარებენ მოსწავლეებს ემოციურ ინტელექტს;

კულტურული ნორმებიც შესაძლოა ხელს უშლიდეს ემოციური ინტელექტის განვითარებას; მაგალითად, ქართულ კულტურაში ასეთი „ნორმები“: „კაცები არ ტირიან“. „ქალივით იქცევი“, „ემოციური ადამიანია“ – რაც ძირითადად „გიჟის“ სინონიმად გამოიყენება… მსგავსი შაბლონები აკავებს ემოციურ თვითგამოხატვას, შესაბამისად, არ არის გაცნობიერებაც.

თვითშეგნებისა და რეფლექსიის ნაკლებობის/არქონის გამო  ინდივიდებს შეიძლება არ განუვითარდეთ ემოციური ინტელექტისთვის აუცილებელი უნარები.

რა გავაკეთოთ და საიდან დავიწყოთ ვარჯიში ემოციური ინტელექტის გასაღვიძებლად?

ემოციური ინტელექტის (EI) გაუმჯობესება გულისხმობს თვითშემეცნების, თვითრეგულირების, მოტივაციის, თანაგრძნობისა და სოციალური უნარების გაძლიერებას.

თითოეული უნარისთვის კი განსხვავებული სავარჯიშოებია საჭირო. დავიწყოთ მარტივით: 

სავარჯიშო თვითშემეცნებისთვის 

ყოველდღე, დღის ბოლოს, დაუთმეთ 10-15 წუთი და ჩაწერეთ თქვენი ემოციები. ყურადღება გაამახვილეთ იმაზე, თუ რას გრძნობდით დღის განმავლობაში და რატომ გრძნობდით? გამოიკვლიეთ თქვენი ემოციები და მისი წყარო.

ეს დაგეხმარებათ ამოიცნოთ შაბლონები თქვენს ემოციებში და გაიგოთ ტრიგერების შესახებ.

პ.ს. მასწავლებლებს ლიტერატურის გაკვეთილზე შეგიძლიათ, გაამდიდროთ თქვენი დავალებები ემოციური ინტელექტის სავარჯიშოებით.

უფრო დაწვრილებით შემდეგ წერილში გესაუბრებით.

[1] Goleman, 1995 Emotional Intelligence: Why It Can Matter More Than IQ

მშვიდობის ანატომია

0

არბინგერის ინსტიტუტის გამოცემა „მშვიდობის ანატომია“ (The Anatomy of Peace: Resolving the Heart of Conflict, by The Arbinger Institute) კონფლიქტის რაობის, ბუნებისა და გადაწყვეტის წარმატებულ და წარუმატებელ მცდელობებს ეხება.

წიგნში მნიშვნელოვანი საკითხები ერთგვარ სიუჟეტურ ქარგაშია მოქცეული. ორ მეგობარს, არაბ იუსუფ ალ-ფალაჰსა და ებრაელ ავი როზენს, მოზარდთა ბანაკი აქვთ ორგანიზებული. რთული ქცევის მოზარდებს ისინი ორი თვით იღებენ, კარვებში აცხოვრებენ, ცივილიზაციისგან მოშორებით თვითგადარჩენის უნარებს უვითარებენ და საკუთარ თავთან ურთიერთობას ასწავლიან იმისთვის, რომ მათ უკეთ შეძლონ სხვებთან ურთიერთქმედება.

ტექსტი იწყება იმით, რომ ბანაკში შვილებთან ერთად ჩადის რამდენიმე ოჯახი. ორგანიზატორები ორი დღის განმავლობაში მშობლებთან მუშაობენ. საუბრის, დიალოგის, მსჯელობის, დისკუსიისა და ამბის თხრობა-განხილვის მეთოდების გამოყენებით ავი და იუსუფი მშობლებთან ერთად ამუშავებენ ისეთ საგულისხმო საკითხებს, როგორებიცაა:

  • რა არის კონფლიქტი და რა წარმოშობს მას?
  • რატომ „ვეომებით“ საკუთარი ოჯახის/საზოგადოების წევრებს იმის ნაცვლად, რომ მივმართოთ ძალა, ენერგია, ემოციური რესურსი კონსტრუქციული შედეგისკენ?
  • როგორ გავუგოთ მათ, ვისიც არ გვესმის, ვისი ქმედებებიც მიუღებელი ან გამაღიზიანებელია?
  • რა ხდება, როდესაც არჩევანს ვაკეთებთ არა დაპირისპირებაზე, არამედ შეთანხმებაზე?
  • წაგებულია თუ არა „ომი“, თუკი დათმობის, უკანდახევის, შეყოვნების ან გაცხადება-გაცნობიერების ტაქტიკას ვირჩევთ?

წიგნი საინტერესოდ იკითხება და იმათგანია, კითხვისას თეზისების ამოწერის სურვილს რომ ბადებს. ბევრ მომენტში მკითხველი ცხადად წარმოიდგენს საკუთარ ცხოვრებისეულ სიტუაციას, რადგან ქცევის ის მოდელები, რომლებსაც ავი და იუსუფი განიხილავენ, უნივერსალურია და მუდმივად გვხვდება ადამიანურ ურთიერთობებში.

ჩვენთვის, როგორც მასწავლებლებისთვის, კონფლიქტური სიტუაციების ჯეროვნად მართვა გადამწყვეტი მნიშვნელობის უნარია. მასწავლებელს ურთიერთობა უწევს რამდენიმე კლასთან. კლასებში, სულ მცირე, 25 მოსწავლეა. დღის განმავლობაში უამრავ მოზარდთან ინტერაქცია, მათთვის სათანადო დროისა და ყურადღების დათმობა, ინდივიდუალური საჭიროებების გათვალისწინება, გეგმების შემუშავება, კონფლიქტური სიტუაციების მართვა გვიწევს. ეს კოლოსალურ ემოციურ რესურსს საჭიროებს და თითოეულს გვჭირდება მხარდაჭერა, ამ ემოციური რესურსის შევსება, იმის ცოდნა, როგორ უნდა გავუმკლავდეთ რთულ სიტუაციურ ამოცანებს. როდესაც არის შემუშავებული საინტერესო და ქმედითი მოდელები, მათი ცოდნა სწორედ ასეთ მხარდამჭერ სამარჯვად იქცევა. წინამდებარე წერილში გიზიარებთ ერთგვარ კონსპექტს, ამონარიდებსა და მნიშვნელოვან გზავნილებს ამ სასარგებლო და საჭირო წიგნიდან.

 

მტყუან-მართალი

„დაფიქრდით, ოდესმე გქონიათ კონფლიქტი ადამიანთან, რომელიც მიიჩნევს, რომ მისი პოზიცია არასწორია?“ – ეკითხება იუსუფი ერთ-ერთ გმირს, რომელიც გამოირჩევა აგრესიული მიმართებებით, ხშირად ავლენს ძალაუფლების დემონსტრირების სურვილს.

ეს მნიშვნელოვანი კითხვაა. კამათისა და დაპირისპირებისას, კონფლიქტურ სიტუაციაში თითოეული მხარე ანთებულია ერთადერთი და ყოვლისმომცველი განცდით – მართალი ვარ მე! მტყუანი არის ოპონენტი. კონფლიქტი დარეგულირდება, თუ ის შეიცვლება/შეიცვლის პოზიციას/თვალსაზრისს და სრულად დამეთანხმება; იფიქრებს და იმოქმედებს ისე, როგორც მე მიმაჩნია სწორად. ასეთი ხედვა წამგებიანი და არარეალისტურია. ეს ბინარული მოცემულობა ჩიხურია.

კვლავ ციტატა წიგნიდან: „ცვლილებები ვერ განხორციელდება მხოლოდ ქცევითი სტრატეგიებით. მშვიდობა შინ, სამსახურში, ხალხებს შორის შესაძლებელია მხოლოდ მაშინ, თუ გავაერთიანებთ გონივრულ გარეგან ზემოქმედების სტრატეგიას შინაგან მშვიდობასთან“.

შინაგანი მშვიდობა, წიგნის ავტორების აზრით, ნიშნავს იმას, რომ ადამიანი ინარჩუნებს ჰუმანურობას, ზოგადსაკაცობრიო ღირებულებები და აღიარებული ფასეულობებია მისი ორიენტირები და ის არ მოქმედებს განადგურების, დაჩაგვრის, განსხვავებულის გაჩანაგების/უპირობოდ დამარცხების/ სურვილით ანთებული. მას არ ამოძრავებს საკუთარი სიმართლის უპირობოდ დამტკიცების ჟინი, მისი ქმედებებისა და სიტყვების განმსაზღვრელი არ არის ემოციები: ბრაზი, წყენა, ბოღმა.

რა შეიძლება მოვინიშნოთ ჩვენ, მასწავლებლებმა?

მოსწავლესთან კონფლიქტის დროს მასწავლებელი არის ის, ვინც ზრდასრულის პოზიცია უნდა დაიკავოს. სწორედ მასწავლებლის, ზრდასრულის მოვალეობაა, იმოქმედოს „შინაგანი მშვიდობითა და გონივრული სტრატეგიით“ შეიარაღებულმა. ასეთ დროს მნიშვნელოვანია, დაისვას კითხვები:

  • რა არის ჩემი ამ მოსწავლესთან დაპირისპირების მიზეზი?
  • რის მიღწევასაც ვცდილობ, მიღწევადია?
  • როგორ გააუმჯობესებს ჩემი მოთხოვნების უპირობო შესრულება მოსწავლის მდგომარეობას? იქნება ეს მისთვის სასიკეთო?
  • საკუთარი სიმართლის დამტკიცების სურვილი მამოძრავებს თუ მოსწავლის კეთილდღეობა?
  • რატომ იქცევა მოსწავლე ასე? რა ძალა ზემოქმედებს მასზე?
  • რა ემოციები/გრძნობები/იმპულსები მამოძრავებს მე?
  • გვაქვს თუ არა გადაკვეთის წერტილი, საიდანაც შევძლებდით მოლაპარაკების წარმოებას? მესმის თუ არა მისი პოზიციის?

 

ტრიუკები

„კონფლიქტისას, ისევე, როგორც ილუზიონისტის ტრიუკისას, მნიშვნელოვანი რამ იქ ხდება, საითაც არავინ იცქირება. ჩვენ გვგონია, რომ კონფლიქტის მხარეებს სურთ კონფლიქტის აღმოფხვრა, მაგრამ ეს ასეა მხოლოდ ნაწილობრივ. რეალურად, თითოეული მხარე მხოლოდ იმას მოელის, რომ შეიცვლება მეორე მხარის მიმართება იმდენად რადიკალურად, რომ კონფლიქტი აორთქლდება, თავისთავად აღმოიფხვრება“.

მართლაც საინტერესო დაკვირვებაა. კონფლიქტში მონაწილე მხარეები ფორმალურად აცხადებენ სურვილს, „დამყარდეს მშვიდობა“, რეალურად კი, ქმედებებითა თუ სიტყვებით, უმეტესწილად, პროვოცირებას უწევენ იმ თვისებების წარმოჩენა-გაძლიერებას, რომლებიც ამწვავებენ კონფლიქტს. მხარეები გადაუწყვეტელი კონფლიქტის განგრძობითობისას აქტიურად არიან დაკავებულები კონფლიქტის გაღვივებითა და შენარჩუნება-გაძლიერებით; კვებავენ და „სათუთად“ ზრდიან იმ პრობლემებს, რომლებსაც თითქოს ებრძვიან.

ეს ნიშნავს, რომ სანამ ჩვენს შინაგან ემოციურ მდგომარეობას არ დავარეგულირებთ, სანამ მშვიდობას საკუთარ თავში არ ვიპოვით, მანამდე გაგვიჭირდება დადანაშაულება-ბრალდების მარწუხებიდან თავის დაღწევა. საკუთარ სიმართლეში დარწმუნებულები ხშირად გადავსებულები ვართ ამ განცდით და ადგილს არ ვტოვებთ მშვიდობიანი იმპულსებისთვის. თუ ოპონენტს აღვიქვამთ, როგორც ობიექტს, ვირჩევთ დაპირისპირებას, ვიქცევით ისე, როგორც მიგვაჩნია სწორი, ვამართლებთ საკუთარ საქციელს, მაშინ… აუცილებლად მოვძებნით ბევრ წონიან არგუმენტს საკუთარ სიმართლეში დასარწმუნებლად. ამის პარალელურად, სხვას, ოპონენტს „ვამკობთ“ (საკუთარ თვალში ან სხვების თანდასწრებით) იმ თვისებებით, რომლებიც გვაღიზიანებს, რომელთა გამოსწორებაც „გვინდა“, ვარტყამთ ბეჭედს „გადახედვას არ ექვემდებარება!“ და ამ ფიქსირებული იარლიყით ვაგრძელებთ, ვაძლიერებთ კონფლიქტს. ასეთ ვითარებაში ჩვენი ენერგია, რესურსი მიემართება არა პრობლემის/კონფლიქტის სათავის, მიზეზის აღმოფხვრას, არამედ დამდგარ შედეგებთან გამკლავებას. ეს გამომფიტავი და არაკონსტრუქციული ქმედებაა.

ჩაკეტილი წრე, ანუ თავდახურული ყუთი სულისშემხუთველია

წიგნში ავტორები ამუშავებენ თავდახურული ყუთის მეტაფორას. ისინი მიიჩნევენ, რომ ადამიანი, რომელიც მცდარი წარმოდგენების ან საკუთარი სიმართლის ტყვეობაშია, იმას ჰგავს, ვინც თავდახურულ ყუთშია მოთავსებული, სული ეხუთება, მაგრამ ამოსვლას არ ლამობს, იქვე იხრჩობა. იმისთვის, რომ  ამ მდგომარეობიდან თავი დავიხსნათ, მნიშვნელოვანია, ვაღიაროთ „ყუთის“ არსებობა. წიგნში ჩამოთვლილია რამდენიმე ნიშანი, სიმპტომი, რომლებიც მიგვახვედრებს, რომ ან ყუთში ვართ, ან იქ „მყუდროდ“ განსათავსებლად ვემზადებით. ეს ნიშნებია:

  • სხვების ბრალეულობაზე აქცენტირება – დამნაშავე ყოველთვის სხვაა!
  • დამნაშავეების „გაშავების“ სურვილი და მცდელობები (სადაც ხელი მიგვიწვდება, ვაშავებთ და ვადანაშაულებთ).
  • ემოციურად ის, რასაც განვიცდით, ახლოსაა ბრაზთან, ზიზღთან, ბოღმასთან. ეს შინაგანი მდგომარეობა ხანგრძლივად გვინარჩუნდება ოპონენტის მიმართ და არ ნელდება.

შეყოვნება, განზე გადგომა, აბსტრაჰირება და კრიტიკული თვითრეფლექსია ასეთ შემთხვევაში ფასდაუდებელი გამოცდილებაა. თუ ყუთში სული გვეხუთება, აუცილებლად უნდა შევამჩნიოთ და ვუშველოთ თავს.

სუფთა ჰაერი

თუკი გამოგვივა „დიაგნოსტირება“ და აღმოვაჩენთ სათანადო სიმპტომს, ეს უკვე ერთგვარი ჭუჭრუტანაა, თავდახურულ ყუთში სუფთა ჰაერის შემოსვლის საშუალება. ეს ნიშნავს, რომ მზად ვართ, განსხვავებულად შევხედოთ პრობლემას, კონფლიქტს. არ ვეძებოთ საკუთარი სიმართლის დამადასტურებელი საბუთები (რომლებსაც აუცილებლად ვიპოვით), არამედ შევეცადოთ შევქმნათ სივრცე ურთიერთობისთვის.

კონფლიქტი საინტერესო მოცემულობაა საკუთარ თავზე დაკვირვებისა და შინაგანი სამყაროს კვლევისთვის. როგორ ვიქცევით კონფლიქტისას? „ვკარგავთ სახეს“ და გადავიქცევით ნეგატიური ემოციების მიერ მართულ მარიონეტად (თვალსაჩინოებისთვის წარმოვიდგინოთ ილუსტრაცია: გაფარჩხული თითები, ძარღვებდაბერილი ყელი, აწითლებული და გაკაპასებული სახე, ალმურმოდებული ლოყები, დუჟმომდგარი პირი, მუშტმომართული ხელი და ეს არსება სიმართლისა და ჭეშმარიტების დაცვის სადარაჯოზე…) თუ „ვინარჩუნებთ სახეს“ (ნებას ვრთავთ საკუთარ თავს, შევიგრძნოთ და გავითავისოთ ბრაზიც, წყენაც, სხვა ნეგატიური ემოციებიც), შემდეგ კი ვიქცევით კეთილგონიერ ზრდასრულად და ვიწყებთ მოგვარებაზე ზრუნვას? წიგნში საკმაოდ თვალსაჩინოდაა წარმოდგენილი ორივე სცენარი.

როდესაც საქმე მიდგება მოგვარებაზე, ის კი არაა მნიშვნელოვანი, ვინაა მართალი, უმწიკვლო, სწორი და ვინ ღაღადებს ჭეშმარიტებას, არამედ მნიშვნელოვანია ის, თუ რა მეთოდებს იყენებს მხარე მოგვარებისთვის ან გამწვავებისთვის. „თქვენ შეიძლება იყოთ ცამდე მართალი და არ ეთანხმებოდეთ მცდარს, მიუღებელს, მაგრამ ის, თუ როგორ გამოხატავთ ამას, არის გადამწყვეტი მნიშვნელობის“.

 

 

ქუთაისი გულშია

0

ჯერ დავთანხმდი, შემდეგ გადავიფიქრე, მერე გადაფიქრება ვინანე და ხელმეორედ შეთავაზებას დაუფიქრებლად დავეთანხმე.

საქართველოს პროფესიონალ ქიმიკოსთა ასოციაციის ყოველწლიური მასწავლებელთა და მოსწავლეთა კონფერენცია „ოქროს რიცხვის“ ქუთაისში ორგანიზებულ ე.წ. „დასავლეთის კონფერენციაში“ მონაწილეობაზე ვსაუბრობ.

ბოლო ორი წელია, ჩემი გრაფიკი ძალიან გადაიტვირთა. შრომა არასდროს მეზარება, მაგრამ ვიღლები. ჰოდა, თავიდან ქუთაისში წასვლა ვიუარე, შემდეგ გადავწყვიტე, კიდევ ერთხელ ვესტუმრებოდი ამ მშვენიერ ქალაქსა და გულღია ხალხს. ჰოდა, აგერ მინი-ავტობუსში ვზივარ და მთელ ამალა ქიმიკოსებთან ერთად ქუთაისში მივდივარ.

როგორი გზაა იცით? მინდვრები სულ წითელ ყაყაჩოებში გარეული რაღაც უცნაური იისფერი ყვავილებით ლივლივებს.

თქვენ ქიმიკოსებზე რა აზრის ბრძანდებით? უმეტესობაზე მძიმე შთაბეჭდილებას ვტოვებთ. ხისტი და თითქოს უხეშებიც ვართ, მაგრამ ჩვენზე გულჩვილი ხალხი ძნელად თუ მოიძებნება. აბა სხვა რით ახსნით, რომ მთელი ერთი ავტობუსი ქიმიკოსები ამ ყვავილებს შევერიეთ, ბოლომდე რომ შეგვეგრძნო მათი სილამაზე.

უკაცრავად, შევერიეთ-მეთქი, წამომცდა… მე მხოლოდ სამარშრუტო ავტობუსის ფართოდ გახსნილი კარებიდან ვტკბებოდი. ყვავილებთან ჩასახუტებლად ცოტა მაღალ ჯებირს უნდა გადავხტომოდი და დამეზარა… სამაგიეროდ, ჩემზე ყოჩაღებმა გული იჯერეს.

ჩვენი მოგზაურობა ივნისის დასაწყისში შედგა. ივნისში ჩემგან დედა წავიდა. მართალია, მეხუთე წელი დაიწყო, მაგრამ ივნისი დადგება თუ არა, განცდებს ვერ ვუმკლავდები. „ის“ დღე რაც ახლოვდება, ჩემი ვნებათაღელვაც მატულობს, პიკს აღწევს და იფუშება, რომ ერთი წლის შემდეგ თავიდან დაიწყოს ყველაფერი. გარეგნულად არაფერი მეტყობა, რადგან ტატოსი არ იყოს, „ადამიანებს მხიარული სჭირდები“. ამიტომაცაა ძნელად გადასახარში. ჰოდა, ასეთი რთული თვის დასაწყისში, ქუთაისში ჩასვლიდან რამდენიმე საათში „მოწამეთაში“ რომ აღმოვჩნდი, წყალწითელას ჩავხედე და იქაური ჰაერი შევისუნთქე, თითქოს სულ ოდნავ გულზე მომეშვა.

თავად კონფერენცია მეორე დღეს ქუთაისის აკაკი წერეთლის სახელობის უნივერსიტეტში შედგა. უამრავი საინტერესო კვლევა იყო წარმოდგენილი. უამრავი გულანთებული და მოტივირებული მოსწავლე მონაწილეობდა, რომლებიც დაუზარლად გვაცნობდნენ თავიანთი კვლევის მეთოდებსა და შედეგებს.

თუმცა მანამდე, სასტუმროს ლამაზ ეზოში, ასეთივე ლამაზმა დიასახლისმა ჩვენი ჯგუფისთვის საგულდაგულოდ მომზადებული ვახშამი გაშალა და გვითხრა – მწვადი შეპიწკინდება თუ არა, დავსხდეთო.

როგორი სურნელი დადგა იცით?

ლაბორატორიაში მწვადი არა, მაგრამ გემრიელი სუნის მქონე რეაქცია შეგვიძლია ჩავატაროთ. ამისთვის ავდგეთ და აფთიაქში ამინმჟავა გლიცინი შევიძინოთ. პროტეინგენური ამინმჟავაა, რაც ნიშნავს, რომ ადამიანის ორგანიზმში შემავალ ოცეულში შედის. მის აბებს სტრესის ფონზე, ან გადაღლილი ტვინის დროს სვამენ. სინჯარაში მოვათავსოთ ათიოდე აბი. დავამატოთ წყლის ისეთი რაოდენობა, რომ გლიცინის აბები კი არ გაიხსნას, უბრალოდ დარბილდეს. ცალკე სინჯარაში მოვამზადოთ ნატრიუმის ტუტის ნაჯერი ხსნარი.

დავუბრუნდეთ სინჯარას, სადაც გლიცინის აბები და წყალია. დავუმატოთ 3-4 მლ ნატრიუმის ტუტის ნაჯერი ხსნარი. სინჯარის შემცველობა მუქ თეთრ მღვრიე შეფერილობას მიიღებს. ამის შემდეგ დავამატოთ ასევე აფთიაქში ნაყიდი გლუკოზას ხსნარი. სამი ამპულა შეგიძლიათ ჩაცალოთ. ახლა მთელი ეს ნარევი უნდა ვადუღოთ. ჰოდა, დუღილი, რომ თანაბრად წარიმართოს, კარგი იქნება, თუ თიხის ან მინის მცირე ნამტვრევებს ჩავყრით (დუღილის ცენტრის როლს შეასრულებს). თიხა ფორებიანი მასალაა და ტემპერატურის მკვეთრ ცვლილებას, სითხის ამოშხეფებას ხელს შეუშლის. გაცხელებიდან ცოტა ხანში სინჯარაში დუღილი დაიწყება. სინჯარის შიგთავსი ჯერ ყვითელი ფერის გახდება, რასაც სუნის განვითარებაც ერთვის. მჭადის სუნს შევადარებდი. თუმცა, შოთის სურნელიც შეიძლება მოგვაგონოს. ფერის ცვლილება და სუნი რეაქციაზე მეტყველებს. წყლის დუღილის ტემპერატურა 100 გრადუსია, გლიცინის 230, შაქრის კი 440. გაცხელების პროცესში, პირველ რიგში მიიღწევა წყლის დუღილის ტემპერატურა და წყალი აორთქლებას დაიწყებს. სხვა ნივთიერებების დუღილის ტემპერატურა, უფრო მაღალია, ამიტომ სინჯარის შიგთავსი დუღილს გააგრძელებს. როდესაც ტემპერატურა 110 გრადუსს მიაღწევს, იწყება ქიმიური რეაქცია ამინმჟავებსა და შაქრებს შორის, რომელსაც მაიერის რეაქცია ეწოდება.

რეაქციის დასაწყისში მარტივ შაქარ გლუკოზას ხსნართან ერთად, სარეაქციო ნარევს ნატრიუმის ტუტეც დავამატეთ. სწორედ ეს უკანასკნელი იწვევს იზომერიზაციის რეაქციას, რომლის შედეგადაც გლუკოზას გარკვეული ნაწილი ასევე მარტივ შაქრად, ფრუქტოზად გარდაიქმნება. ქიმიურად, რომ ვთქვათ, ამ პროცესს „ლობრი დე ბრუინ-ვან ეკენშტეინის გადაჯგუფება“ ეწოდება. ასე რომ, სინჯარაში გვაქვს გლიცინი, წყალი (ნაწილი ჯერ ისევ ასაორთქლებელი), გლუკოზა და ფრუქტოზა. გლიცინი ხსნარში ბიპოლარული იონის, ანუ ცვიტერ იონის სახითაა. ამ დროს კარბოქსილის ჯგუფიდან წყალბადი უკავშირდება ამინო ჯგუფს და H3N+ წარმოქმნის. არადა, რეაქციისთვის თავისუფალი ამინო ჯგუფია საჭირო NH2. ამაშიც ტუტე რეაქცია დაგვეხმარება, ანუ ნატრიუმის ტუტის დამატება. ნატრიუმი კარბოქსილს უკავშირდება და ამინო ჯგუფი თავისუფალი რჩება. ანუ, გამოდის, რომ სარეაქციო არეში თავისუფალი გლიცინი კი არა, მისი ნატრიუმის მარილი გვაქვს კარბოქსილის ჯგუფის მიხედვით. 110 გრადუსზე გლიცინის ნატრიუმის მარილის ამინოჯგუფი ურთიერთქმედებს გლუკოზასთან ან ფრუქტოზასთან და იწყება მარტივი ნახშირწყლის და ამინომჟავას კონდენსაცია. იგივე მაიერის რეაქცია, ან უფრო კონკრეტულად მაიერის რეაქციის სამი სტადიიდან პირველი. პროდუქტად ვიღებთ N-ჩანაცვლებულ გლიკოზილამინს. ეს პროდუქტი მაშინვე გადაჯგუფებაში ერთვება და წარმოიქმნება ამინო დეზოქსიკეტოზა. მეორე და მესამე ეტაპებზე უამრავი თანარეაქცია მიმდინარეობს და საბოლოო პროდუქტი მელანოიდინებია (აზოტშემცველი, ყავისფერი შეფერილობის მაკრომოლეკულები). ამიტომ, სინჯარის შემცველობა მთლიანად ყავისფერი გახდება.

სხვათა შორის, მაიერის რეაქცია შესაძლოა ადამიანის ორგანიზმშიც განვითარდეს. ეს იმ შემთხვევაში, თუ ეს ადამიანი ძალიან ბევრ შაქარს მიირთმევს (ან სულაც დიაბეტი აქვს). ბუნებრივია, ჩვენთვის ეს პათოლოგიური პროცესი იქნება, რადგან რეაქციის დროს უამრავი თანაური პროდუქტი წარმოიქმნება. ჰო, დამავიწყდა მეთქვა, რომ ჩვენს ორგანიზმში პროცესი ფერმენტულად წარიმართება და გაცხელება არ იქნება საჭირო.

თუმცა, დავუბრუნდეთ სინჯარას. თუ მის დუღილს გავაგრძელებთ, ტემპერატურა 160 გრადუსამდე აიწევს და გლუკოზას კარამელიზაცია დაიწყება. ამ ეტაპზე სურნელიც შეიცვლება და ახლად დაფქული ყავის სუნი დადგება. თუ პროცესს ისევ განვაგრძობთ, მაშინ სურნელი ახლად გამომცხვარ ნამცხვარს ან ფუნთუშას მიემსგავსება. ამ სურნელს აქროლადი თანაპროდუქტები აცეტილ პიროლინი, აცეტილ პიროზინი, აცეტილ ტეტრაჰიდროპირინი და ა.შ. ავრცელებენ.

ევოლუციის პროცესში ასე ჩამოყალიბდა, რომ თერმულად დამუშავებული საკვებიდან წამოსული სურნელი ჩვენი ცხვირის რეცეპტორებს აღაგზნებს და ტვინიც „მხიარულდება“, გამოთავისუფლდება ბედნიერების ჰორმონები და „ჩვენც“ გემრიელი სადილ-ვახშმისთვის ვემზადებით.

 

ზემოთ მწვადზე მოგახსენებდით, თუმცა ჩატარებული რეაქციით ნამცხვრის სურნელი მივიღეთ. ეგ არაფერი, გლიცინ-გლუკოზის ნაცვლად სერინ-ლაქტოზა აიღეთ და ეგ არის.

 

უკვე თბილისში, უნივერსიტეტის ერთ-ერთ კორპუსში ლიფტს ველოდებოდი, როდესაც ჩემი ყურადღება იქვე კედელზე სტუდენტების მიერ დაწერილმა წარწერებმა მიიპყრო.

ქუთაისი გულშია – დაუწერია ვიღაცას.

თელავიც გულშია – მიუწერია სხვას.

 

არ ვარ მე საჯარო აკადემიურ სივრცეში კედლებზე წერის მომხრე, მაგრამ სადმე სხვა ადგილას მეც მივაწერდი:

 

საქართველოა მთლიანად გულში! აი, ასე!

 

ვსაუბრობთ ბავშვთა ფეხბურთზე

0

 ინტერვიუ საფეხბურთო აკადემია „უქიმერიონის“ ხელმძღვანელ სოსო ხაჩიძესთან

ფეხბურთი დიდი სიხარულის და გრანდიოზული შეგრძნებების სპორტული ზეიმია. მას შეუძლია განსხვავებული იდეების მქონე ადამიანების ერთ მუშტად შეკვრა და გაერთიანება. ფეხბურთის დროს ყველაფერი მეორეხარისხოვანი ხდება და ყველა გულშემატკივრის გული გამალებით ძგერს გამარჯვების და წარმატების მოლოდინში. მას შეუძლია უდიდესი ემოციების გამოწვევა და შეუძლია დაგაჯეროს, რომ ყველაფერი შესაძლებელია. ფეხბურთი ის სპორტია, რომელიც სიამაყის, თავდაჯერების განცდას გვიბრუნებს და საუკეთესო მოლოდინებით გვავსებს. ამიტომ, მნიშვნელოვანია ხშირად ვისაუბროთ მასზე. ამჯერად ვსაუბროთ ბავშვთა ფეხბურთზე საქართველოში. რა კეთდება და როგორი მდგომარეობაა ბავშვთა ფეხბურთის განვითარების კუთხით ჩვენს ქვეყანაში და რა გამოწვევები, პრობლემები და პერსპექტივები არსებობს ამ მხრივ ბავშვთა საფეხბურთო აკადემიებში – ამ მიზნით ჟურნალი „მასწავლებელი“ ესაუბრა თბილისის საფეხბურთო აკადემია „უქიმერიონის“ ხელმძღვანელს, სოსო ხაჩიძეს, რომლის ხელმძღვანელობით აკადემიამ არაერთი წარმატებული სპორტსმენის აღზრდა შეძლო.

სოსო, მოგესალმებით. ჩვენს საფეხბურთო ცხოვრებაში მომხდარი ბოლოდროინდელი მოვლენები ცხადყოფს, რომ წარმატებით მივიწევთ წინ და კიდევ ბევრი უკეთესი დღე გველოდება, როგორც ქართული ფეხბურთის გულშემატკივარს, ასევე იმ ფეხბურთელებსაც, რომლებიც თავდაუზოგავად იბრძვიან ჩვენი ქვეყნის სახელის გატანისთვის სხვადასხვა მნიშვნელოვან საერთაშორისო ტურნირზე. ჩვენმა ფეხბურთელებმა არაერთი ბავშვის გულში აანთეს იმედის ნაპერწკალი და მათი გვარები ყველასთვის ნაცნობი და საყვარელია. გთხოვთ, გვესაუბროთ, როგორი მდგომარეობაა ბავშვთა ფეხბურთის განვითარების კუთხით საქართველოში, როგორია ჩვენი სამომავლო პერსპექტივა ამ მხრივ. და გვაქვს თუ არა პირობები დამწყები, ნიჭიერი ფეხბურთელების აღმოსაჩენად?

„მოგესალმებით, პირველ რიგში. ყველას გილოცავთ ჩვენი ქვეყნის დიდ წარმატებას, დიდი მადლობა თითოეულ ჩვენს ფეხბურთელს და სამწვრთნელო პერსონალს, ყოველი წამისთვის და ამ დაუვიწყარი ემოციებისთვის… ეს ძალიან მაგარი საფეხბურთო ამბავია. რაც შეეხება კითხვას, ზოგადად ნებისმიერ ევროპულ, წარმატებულ საფეხბურთო ქვეყანაში ფეხბურთის განვითარება ბავშვთა ფეხბურთში დიდი ფინანსური რესურსების შედეგია. ჩვენთან ამ კუთხით ბევრი პრობლემაა. მიუხედავად იმისა, რომ პირობები ბევრად უკეთესია, ვიდრე აქამდე იყო, მაინც არაა საკმარისი. სტადიონები აშენდა, შენდება და ეს ძალიან მნიშვნელოვანია, თუმცა ძალიან მოვიკოჭლებთ სპორტული მედიცინის კუთხით, რაც პირდაპირ კავშირშია ფეხბურთელის სწორ განვითარებასთან. ასევე არ გყავს საკმარისი რაოდენობის სპორტული ფსიქოლოგები, რომლებიც მოზარდ ფეხბურთელებთან იმუშავებენ და განავითარებენ მათ მენტალურ მხარეს, დაეხმარებიან მტკიცე ხასიათის ჩამოყალიბებაში, რაც უმნიშვნელოვანესია. შესაბამისად, ვიღებთ ასეთ მოცემულობას, რომ ამ ყველაფრის შეთავსება უწევთ მწვრთნელებს, რაც, ცხადია, ძალიან დიდ გონებრივ და ფიზიკურ რესურსს მოითხოვს.

თქვენ საფეხბურთო აკადემია უქიმერიონის ხელმძღვანელი ბრძანდებით. მოგვიყევით აკადემიის შექმნის ისტორიაზე, როგორ მოხვედით დღემდე, რით არის გამორჩეული თქვენი საფეხბურთო აკადემია და რა წარმატებები გქონდათ ამ ხნის განმავლობაში? როგორ ახერხებთ ნიჭიერი ფეხბურთელების აღმოჩენას და მათი პროგრესის ხელშეწყობას და მხარდაჭერას, რადგან ეს სპორტი ერთ-ერთი ყველაზე კონკურენტუნარიანი სპორტია და ძნელია აქ თავის დამკვიდრება…

ჩვენი საფეხბურთო აკადემია, უკვე მე-7 წელია ქართულ ფეხბურთს ემსახურება. სახელი „უქიმერიონი“ ლეგენდარული ქართული ფილმიდან, „ფეოლადან“ გადმოვიტანე თბილისის რეალობაში. ამ წლების განმავლობაში ბევრი სირთულე იყო და ეს სირთულეები, ცხადია, ყოველ წელს უფრო და უფრო მეტია, თუმცა, ვფიქრობ, თავს ვართმევთ. ამჟამად „უქიმერიონში“ 230 ბავშვი ირიცხება. ჩვენი ფეხბურთელების მიმართ მუდამ არის ინტერესი სხვა საფეხბურთო აკადემიებიდან, ასევე საზღვარგარეთიდანაც, თუმცა ჩვენი მთავარი მიზანია, ფეხბურთელები გავაგზავნოთ ჯერ ასაკობრივ ნაკრებებში, შემდეგ ეროვნულ ნაკრებში. ნიჭიერ ბავშვებს, მე პირადად თბილისის ეზოებში ვეძებ, ამჟამად ჩვენი თხუთმეწლამდელთა გუნდი საქართველოს ჩემპიონატს თამაშობს შესაბამის ასაკში. ამ გუნდიდან რამდენიმე სწორედ ასე აღმოვაჩინე.

როგორც კლუბის ხელმძღვანელს, რა გამოწვევები გაქვთ და როგორ უმკლავდებით ამ პრობლემებს?

ჩვენი აკადემია ვარჯიშობს „ვაკის საფეხბურთო ცენტრში“, სადაც კონკრეტული სავარჯიშო და სათამაშო დრო გვაქვს გამოყოფილი ფეხბურთის ფედერაციის მხარდაჭერით. ცხადია, ძალიან დიდი მადლობელი ვართ ამ გვერდში დგომისთვის, მაგრამ მთავარი გამოწვევა ის არის, რომ საკუთარი ბაზა არ გაგვაჩნია. დიდი იმედი გვაქვს, ოდესმე ამის დროც მოვა და „უქიმერიონს“ საკუთარი სამწვრთნელო ბაზა ექნება. ამ ეტაპზე ბავშვებისთვის იდეალურ გარემოში ვვარჯიშობთ, კარგი საფრით და ყველანაირი საჭირო ინვენტარით. ძალიან ძლიერი სამწვრთნელო შემადგენლობა ჰყავს „უქიმერიონს“, რომლებიც „უეფას“ ლიცენზირებული მწვრთნელები არიან და ყოველდღე თავდაუზოგავად შრომობენ.

ახალგაზრდების განვითარებისთვის მნიშვნელოვანია ყოვლისმომცველი პროგრამები, რომელიც პატარა ასაკიდან უზრუნველყოფს სტრუქტურირებულ ტრენინგებს, მწვრთნელებს თუ კონკურენტუნარიან შესაძლებლობებს მათთვის. თქვენი აზრით, რა უნდა გაკეთდეს იმისთვის, რომ ქვეყანაში იყოს ისეთი უმაღლესი საფეხბურთო სკოლები, როგორებიც არის ევროპის წამყვან ქვეყნებში, სადაც იზრდებიან უმაღლესი დონის ფეხბურთელები?

ფეხბურთის განვითარება დიდი ფინანსების გარეშე შეუძლებელია, ამ წარმატების შემდეგ, დიდი იმედი მაქვს, ბიზნესსექტორიდან იქნება მხარდაჭერა, რომელიც ძალიან სჭირდება ქართულ ფეხბურთს, პირველ რიგში სწორედ ამ ფინანსების მოძიება და სწორი მიმართულებაა საჭირო. ფაქტია, ქართულმა საფეხბურთო სკოლებმა, მიუხედავად რთული პირობებისა, შეძლეს და გაზარდეს უმაღლესი დონის ფეხბურთელები, ჩვენი ნაკრების ბიჭების სახით, თუმცა ჩვენ თუ გვინდა, რომ სისტემატური სახე მიეცეს ამ ყველაფერს და ხშირად ვიყოთ ასეთი ბედნიერი, ბევრი რამის გაკეთებაა საჭირო. ბავშვთა ფეხბურთი ძალიან სპეციფიკურია და რატომღაც ჩვენთან ცოტა ცუდი ტენდენცია შემოვიდა დამწყები მწვრთნელები, რომლებსაც არ აქვთ არანაირი გამოცდილება, პატარა ასაკში მუშაობენ ბავშვებთან. ეს ჩემი გადმოსახედიდან არის ძალიან დიდი პრობლემა, რადგან პირველი ნაბიჯები ფეხბურთში ძალიან მნიშვნელოვანია… თუ მე მწვრთნელი ვარ და 6,7,8 წლის ბავშვებს საფეხბურთო თვალსაზრისით რაიმეს არასწორად ვასწავლი, მათ ეს მათ მუდამ ასე ეცოდინებათ და შემდგომ ბევრ პრობლემას შეუქმნის სპორტული განვითარების თვალსაზრისით.

გეძლევათ თუ არა უცხოურ საფეხბურთო სკოლებთან ურთიერთობის, მათი გამოცდილების გაზიარების საშუალება და მეთოდიკის შესწავლა?

ჩვენს ეპოქაში ინფორმაციის მოძიება ძალიან მარტივია. მთავარია, ამის სურვილი გქონდეს და ნებისმიერ რამეს ისწავლი. ძალიან აქტიურად ვაკვირდები წამყვან ევროპულ აკადემიებს, პირადად ვაპირებ მომდევნო წელს ჩასვლას და უფრო მეტის სწავლას „აიაქსის“ საფეხბურთო სკოლაში. მაგრამ, ამ შემთხვევაშიც მთავარი მეთოდიკის კოპირება არ არის. მთავარია, გავაკეთოთ სწორი ანალიზი და ზუსტად ის პროდუქტი შევთავაზოთ და მოვარგოთ ჩვენს მომავალ ფეხბურთელებს, რომლებიც მათთვის საჭიროა ინდივიდუალურად და მათ წარმატებებსაც შეუწყობს ხელს.

რას ურჩევდით იმ ბავშვებს, რომლებიც დაინტერესებულნი არიან ფეხბურთით, რა უნდა ქნან მათ მოტივაციის ასამაღლებლად. რა იქნება თქვენი, როგორც მწვრთნელის მთავარი რჩევა მათთვის?

პირველ რიგში, ყველა ბავშვს ვეტყვი, რომ შეუძლებელი არაფერია, რასაც მოინდომებენ ყველაფერს გააკეთებენ. მთავარია, მთელი გულით ნდოდეთ და ბოლომდე იშრომო მიზნის მისაღწევად. ოცნებები კარგია, ძალიან კარგი და თუ გინდა, რომ ოცნება აიხდინო, ბევრი რამე უნდა მოიკლო ამისთვის. ვისაც ფეხბურთელობა სურს, არ უნდა მოერიდოს სირთულეების გადალახვას, უნდა გაუძლოს, ღიმილით და დიდი მოთმინებით. პროფესიონალიზმი ერთ-ერთი მთავარი საკითხია წარმატებული სპორტისთვის, სწორი ძილი, სწორი კვება, უწყვეტი განათლების მიღების სურვილი და თავდაუზოგავი შრომა… ბოლოს ერთ პატარა ისტორიას გაგიმხელთ: ბავშვობაში, ერთ-ერთ მონასტერში, ბერი მოვიდა ჩემთან და მითხრა „ღმერთი ერთ წვეთ ოფლსაც არ დაგიკარგავსო“.

ესაუბრა: შორენა ტყეშელაშვილი

საინტერესო პროექტი უცხო ენაში

0

პროექტზე დაფუძნებული სწავლება  მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ენის სწავლებაში. განსაკუთრებით აღსანიშნავია:

აქტიური ჩართულობამოსწავლეები აქტიურად არიან ჩართულნი პროექტის პროცესში, რაც ზრდის მათ მოტივაციას და ინტერესს ენის სწავლის მიმართ.

პრაქტიკული გამოყენება პროექტების მეშვეობით მოსწავლეები რეალურ ცხოვრებაში განიხილავენ და იყენებენ ახალ სიტყვებს, ფრაზებს და გრამატიკულ სტრუქტურებს, რაც ხელს უწყობს ენის პრაქტიკულ და კონტექსტში გამოყენებას.

თანამშრომლობა  პროექტების შესრულება ჯგუფურ მუშაობას მოითხოვს, რაც ეხმარება მოსწავლეებს გაუმჯობესონ კომუნიკაციის უნარები და ისწავლონ ენის გამოყენება სხვადასხვა სიტუაციაში.

მრავალფეროვანი აქტივობები პროექტები მოიცავს სხვადასხვა ტიპის აქტივობებს, როგორიცაა კვლევა, წერა, პრეზენტაციები, დისკუსიები, რაც ეხმარება მოსწავლეებს ენობრივი კომპეტენციის სრულყოფაში.

შემოქმედებითი აზროვნება პროექტებზე მუშაობისას მოსწავლეები იყენებენ კრეატიულობას და ინოვაციურ აზროვნებას, რაც ეხმარება მათ ენის დაუფლებაში.

სამუშაოს დამოუკიდებლად მართვა პროექტები მოსწავლეებს აძლევს შესაძლებლობას მართონ დრო და რესურსები, რაც ეხმარება მათ პიროვნული და აკადემიური უნარების განვითარებაში.

კულტურული გაცნობიერება მრავალფეროვანი პროექტები, რომლებიც მოიცავს სხვადასხვა კულტურის და თემების განხილვას, ეხმარება მოსწავლეებს გაიფართოვონ საკუთარი ჰორიზონტები და გაიუმჯობესონ ენის სწავლა კულტურული კონტექსტის გათვალისწინებით.

პროექტებზე დაფუძნებული სწავლება ენის სწავლებაში ეფექტური და მრავალფეროვანი მეთოდია, რომელიც ეხმარება მოსწავლეებს არა მხოლოდ ენის სწავლაში, არამედ პიროვნულ და სოციალურ უნარების განვითარებაშიც.

მინდა გაგიზიაროთ პროექტი, რომელიც მეშვიდე კლასში განვახორციელე ინგლისურ ენაში.

პროექტის მიზანიმოსწავლეებმა  მოიძიონ ინფორმაცია ცნობილი ადამიანების  შესახებ, რომლებსაც დიდი როლი როლი მიუძღვით მეცნიერების, ხელოვნების, კულტურის განვითარებაში, გაეცნონ თუ როგორ აისახა მათი მიღწევები ლიტერატურაში, გააკეთებენ ანალიზს და დასკვნებს, მოამზადებენ პრეზენტაციებს და პოსტერებს, რათა გააცნონ სკოლის საზოგადოებას.

პროექტის აღწერა: პროექტი განკუთვნილია უცხო ენის გაკვეთილებისთვის და მოიცავს შემდეგ აქტივობებს:

  1. ინფორმაციის მოძიებამოსწავლეები ირჩევენ ცნობილ მეცნიერებს (მაგ. ალბერტ აინშტაინი, მარი კიური, ისააკ ნიუტონი და სხვ.). ეძებენ ინფორმაცია მათ ცხოვრებასა და მიღწევებზე.
  2. ლიტერატურული ანალიზიმოძიებული ინფორმაცია მეცნიერების შესახებ, ლიტერატურაში ასახვის მაგალითების მოძიება. იმ ლიტერატურული  ანალიზი, რომლებშიც მეცნიერების მიღწევები ასახულია.
  3. ანალიზი და დასკვნები  – მეცნიერების მიღწევების და ლიტერატურაში ასახვის შედარება. საკუთარი აზრებისა და დასკვნების ფორმირება.
  4. პრეზენტაციამოსწავლეები ამზადებენ პრეზენტაციებს თავიანთი აღმოჩენების და დასკვნების შესახებ. გამოიყენებენ გრაფიკულ მასალებს, პოსტერებს და სხვა ვიზუალურ ელემენტებს პრეზენტაციის გასაძლიერებლად.
  5. პოსტერების შექმნამოსწავლეები ამზადებენ პოსტერებს მეცნიერების მიღწევების, მათი ცხოვრების მნიშვნელოვანი მომენტების და ლიტერატურულ ასახვის შესახებ. პოსტერები იყენებენ ვიზუალურ და ტექსტურ ელემენტებს ინფორმაციის გასაზიარებლად.
  6. სკოლის საზოგადოებისთვის მასალის  წარდგენამოსწავლეები წარადგენენ თავიანთ პრეზენტაციებს და ოპოსტერებს სკოლის საზოგადოებისთვის. მოაწყობენ გამოფენას, სადაც ოპოსტერები გამოფენილ იქნება და დამსწრეებს მიაწვდიან დამატებით ინფორმაციას.

შეფასების რუბრიკა

შეფასების დონე 1-2 3-4 5-6 7-8 9-10
ინფორმაციის მოძიება არ აქვს მოძიებული ინფორმაცია ცნობილი გენოისების შესახებ მოძიებული აქვს ერთი ან ორი ძირითადი ფაქტი მათ შესახებ მოძიებული აქვს რამდენიმე ფაქტი მათი  ცხოვრების და მიღწევების შესახებ მოძიებული აქვს სიღრმისეული ინფორმაცია მათი ცხოვრების, მიღწევების და მათი მნიშვნელობის შესახებ გაანალიზებული აქვს მათი  მიღწევების გავლენა სამეცნიერო და საზოგადოებრივ განვითარებაზე
ლიტერატურული ანალიზი არ აქვს მოძიებული ლიტერატურული მასალა მოძიებული აქვს ერთი ლიტერატურული წყარო, რომელიც მეცნიერის მიღწევებს ასახავს მოძიებული და აღწერილი აქვს რამდენიმე ლიტერატურული წყარო. გაანალიზებული და შედარებული აქვს სხვადასხვა ლიტერატურული წყარო გაანალიზებული აქვს მათი გავლენა მეცნიერების, ხელოვნების, ლიტერატურის მიღწევების აღქმისა და აღიარების შესახებ
ანალიზი და დასკვნები არ აქვს შესრულებული ანალიზი აღწერილი აქვს ერთი ან ორი დასკვნა აღწერილი და განხილული აქვს რამდენიმე დასკვნა გაანალიზებული და სიღრმისეულად განხილული აქვს დასკვნები წარმოებული აქვს ინოვაციური და კრიტიკული დასკვნები, რომლებიც დაკავშირებულია მეცნიერის მიღწევების გავლენასთან
პრეზენტაცია არ აქვს მომზადებული პრეზენტაცია მომზადებული აქვს ძირითადი ფაქტების პრეზენტაცია მომზადებული და წარმოდგენილი აქვს რამდენიმე ასპექტის მიხ მომზადებული პრეზენტაცია მომზადებული, კარგად სტრუქტურირებული და ანალიზზე დაფუძნებული პრეზენტაცია ინოვაციურად და საინტერესოდ წარმოდგენილი, სიღრმისეულ ანალიზზე დაფუძნებული პრეზენტაცია
ოპოსტერების შექმნა არ აქვს შექმნილი პოსტერი შექმნილი აქვს ძირითადი ფაქტების პოსტერი შექმნილი აქვს მრავალფეროვანი ინფორმაცია პოსტერებზე პოსტერი სიღრმისეულად ასახავს მეცნიერის ცხოვრებას და მიღწევებს პოსტერი შემოქმედებითად და საინტერესოდ ასახავს მეცნიერის მიღწევების მნიშვნელობას

მოსწავლეთა ნამუშევრები იხილეთ შემდეგ ბმულზე –

https://docs.google.com/presentation/d/1aaDAZyEiiNY6NkYVXRkPTzzDIVviYP6W/edit?usp=sharing&ouid=115177868799514426762&rtpof=true&sd=true

 

პროექტმა დიდი ინტერესი გამოიწვია მოსწავლეებში. ინფორმაცია ცნობილი ადამიანების  შესახებ აღმოჩნდა ინსპირაციული და საინტერესო. მოსწავლეები აქტიურად ჩაერთვნენ ინფორმაციის მოძიებაში, ანალიზში და პრეზენტაციების მომზადებაში. პოსტერების შექმნამ და სკოლის საზოგადოების  წინაშე წარდგენამ დამატებითი მოტივაცია შესძინა მათ და ხელი შეუწყო შემოქმედებითი უნარების განვითარებას.

ხელოვნური ინტელექტი და სასკოლო განათლება  

0

ეროვნული სასწავლო გეგმის მისიაა მოსწავლის ჰოლისტური განვითარება. ამისათვის სკოლამ უნდა უზრუნველყოს სისტემური აკადემიური ცოდნის კონსტრუირება. მოსწავლემ უნდა შეძლოს ინფორმაციის გააზრება საკუთარ გამოცდილებაზე დაყრდნობით; აზრის, იდეის ჩამოყალიბება; კანონზომიერებების აღმოჩენა და მოდელირება ახალ სიტუაციასთან მიმართებით; სასწავლო მასალის მეცნიერულ კონტექსტში გააზრება; სასწავლო ამოცანებისა და ცხოვრებისეული პრობლემების წარმატებით გადაჭრა მრავალფეროვანი სტრატეგიებისა და მიდგომების საშუალებით.

ეროვნული სასწავლო გეგმის მიზნებში მნიშვნელოვანია სიღრმისეული სწავლა-სწავლება; მოსწავლის შინაგანი ძალების გააქტიურება; ცოდნის ეტაპობრივად კონსტრუირება; ცოდნათა ურთიერთდაკავშირება და ორგანიზება; სწავლის სტრატეგიების დაუფლება (სწავლის სწავლა); მყარი, დინამიკური და ფუნქციური ცოდნის შეძენა,  კრიტიკული,  ანალიტიკური  აზროვნება  და  შემოქმედებითობა.

21-ე საუკუნეში სწავლა-სწავლების პროცესი სულ უფრო მეტ საჭიროებას ავლენს  ვირტუალური და სიმულაციური შესაძლებლობების გამოყენების თვალსაზრისით.  ხელოვნური ინტელექტის გავლენა განათლებაში მნიშვნელოვანი და შორსმიმავალია.

ხელოვნური ინტელექტი (AI) არის პროგრამული უზრუნველყოფის ინტელექტი. AI-ტექნოლოგია ფართოდ გამოიყენება ინდუსტრიასა და მეცნიერებაში. ხელოვნური ინტელექტი (AI) კომპიუტერული ალგორითმია, რომელიც ასრულებს ისეთ ინტელექტუალურ ქმედებებს, რომლებიც დამახასიათებელია მხოლოდ ადამიანისთვის. მისი სისტემები შექმნილია მონაცემების აღქმისა და ინტერპრეტაციისთვის, მრავალმხრივი მსჯელობისა და მიუკერძოებელი გადაწყვეტილების მისაღებად. ეს სისტემები მიზნად ისახავს ადამიანის შემეცნებითი შესაძლებლობების გამეორებას ან სიმულაციას, რაც მათ საშუალებას აძლევს, გადაჭრან პრობლემები და დაუკავშირდნენ სამყაროს ისეთი გზებით, რომლებიც მიმსგავსებულია ადამიანის ინტელექტთან.

AI-ს აქვს პოტენციალი, მოახდინოს რევოლუცია სწავლების ტრადიციულ მეთოდებში, გააძლიეროს მოსწავლეთა ჩართულობა და გააუმჯობესოს სწავლის შედეგები ყველა საგნობრივი მიმართულებით. თანდათან იზრდება AI-ს  ინტეგრაცია სკოლებში. განსაკუთრებულია ხელოვნური ინტელექტის  მეთოდების STEM-სწავლებაში  ჩართვა.

ევროპის საბჭო ხელოვნურ ინტელექტს ასე განმარტავს: „მეცნიერების, თეორიების, ტექნოლოგიების ერთობლიობა, რომლის მიზანია ადამიანის კოგნიტური უნარების  მანქანის მიერ რეპროდუცირება. არსებული განვითარების დონის გათვალისწინებით, ხელოვნური ინტელექტი ნიშნავს ადამიანის მიერ გასაკეთებელი რთული ინტელექტუალური დავალებების მანქანისთვის დელეგირებას“.

AI არის ციფრული სამყაროს განუყოფელი ნაწილი. AI-ის შესახებ სწავლება მედიაწიგნიერების კონტექსტში ხელს უწყობს სრულყოფილი ციფრული ცოდნის განვითარებას, რომელიც სულ უფრო მეტად ვრცელდება ყოველდღიური ცხოვრების სხვადასხვა ასპექტზე.

გამოთქმა „ხელოვნური ინტელექტი“, ინგლისურად Artificial Intelligence (AI) – პირველად ოფიციალურად გამოიყენეს 1955 წელს. ხელოვნური ინტელექტის პირველ პროგრამას  შეეძლო ჭადრაკის თამაში. 1997 წელს  IBM-ის სუპერკომპიუტერმა  (Deep Blue) დაამარცხა მსოფლიო ჩემპიონი გარი კასპაროვი.

ალან მატისონ ტურინგი იყო პირველი, ვინც ჩაატარა არსებითი კვლევა იმ სფეროში, რომელსაც მან უწოდა „მანქანური დაზვერვა“. ხელოვნური ინტელექტი, როგორც აკადემიური დისციპლინა, დაარსდა 1956 წელს. ინტერესი ხელოვნური ინტელექტის მიმართ საგრძნობლად გაიზარდა  21-ე საუკუნეში. შეერთებულ შტატებში კომპანიები, უნივერსიტეტები და ლაბორატორიები დიდწილად დაფუძნებულია  ხელოვნური ინტელექტის შესაძლებლობების გამოყენებაზე.

ხელოვნურ ინტელექტს შეუძლია შეასრულოს ამოცანები, რომლებიც მოითხოვს ადამიანის ინტელექტს. ეს ამოცანები მოიცავს პრობლემის გადაჭრას, მეტყველების ამოცნობას, გადაწყვეტილების მიღებას და სწავლას. AI-სისტემები შექმნილია მონაცემების ანალიზისა და ინტერპრეტაციისთვის, შაბლონების იდენტიფიცირებისთვის, მათ მიერ შეგროვებული ინფორმაციის საფუძველზე პროგნოზების ან რეკომენდაციების გასაკეთებლად.

ხელოვნურმა ინტელექტმა რევოლუცია  მოახდინა სხვადასხვა ინდუსტრიაში. შესაბამისად, თანდათან მნიშვნელოვანი ხდება მისი როლი და ფუნქცია განათლებაში. AI განსაკუთრებულ როლს ასრულებს საბუნებისმეტყველო საგნების სწავლებაში. ბოლო წლებში ხელოვნურმა ინტელექტმა გადადგა მნიშვნელოვანი ნაბიჯები ფიზიკის სწავლა-სწავლების გზების გასამრავალფეროვნებლად. სწავლების მეთოდების გაუმჯობესებიდან დაწყებული რთული ფენომენების ინტერპრეტაციამდე, AI-ს აქვს პოტენციალი, მოახდინოს რევოლუცია ფიზიკის განვითარებაში და ხელი შეუწყოს ახალ აღმოჩენებს რეალური სამყაროს შესახებ. ხელოვნური ინტელექტის ალგორითმებისა და გამოთვლითი სიმძლავრის გამოყენებით, მკვლევრებსა და მეცნიერებს შეუძლიათ, გააანალიზონ დიდი რაოდენობით მონაცემები. ეს კი იძლევა საშუალებას ბუნებრივ პროცესებზე ახალი შეხედულებებისა და კონცეფციების ჩამოსაყალიბებლად.

დიდი  მნიშვნელობა  ენიჭება  ხელოვნურ ინტელექტს ფიზიკის თანამედროვე მეთოდებით  შესწავლაში.  მნიშვნელოვანია იმ პოტენციური სარგებლისა და გამოწვევების განხილვა-გააზრება, რომელიც მოჰყვება AI-ს ფიზიკის სწავლებაში  ინტეგრირებას. AI-ზე ორიენტირებული განათლება უპირველესად გულისხმობს პედაგოგთა შესაძლებლობების გაზრდას  ამ მიმართულებით არსებული გამოწვევების დასაძლევად. შესაბამისი სფეროს სპეციალისტებმა  უნდა აჩვენონ  წარმატებული მაგალითები,  სადაც განხილული იქნება ხელოვნური ინტელექტის გამოყენება ფიზიკისა და ბუნების კვლევების სფეროში.

AI-ზე მომუშავე სისტემებს შეუძლიათ ინდივიდუალურად შეაფასონ  მოსწავლის ძლიერი და სუსტი მხარეები, მოარგონ გაკვეთილები კონკრეტული საჭიროებების დასაკმაყოფილებლად და უზრუნველყონ რეალურ დროში უკუკავშირი. დიფერენცირებული მიდგომა ეხმარება მოსწავლეს, რთული ცნებები აითვისოს  უფრო ეფექტურად, საკუთარი ტემპის შესაბამისად. ხელოვნური ინტელექტის სისტემებს შეუძლიათ უზრუნველყონ დაუყოვნებელი უკუკავშირი და განსაზღვრონ ის სფეროები, სადაც შეიძლება საჭირო გახდეს დამატებითი მხარდაჭერა. AI ეხმარება მოზარდს, თვალყური ადევნოს საკუთარ პროგრესს და შეასრულოს საჭირო კორექტირება ფიზიკის ცნებების სიღრმისეულად გასააზრებლად. AI-ს შეუძლია რევოლუცია მოახდინოს შეფასების პროცესში ადაპტაციური შეფასებების მიწოდებით, რომლებიც მოსწავლის ინდივიდუალურ შესაძლებლობაზე დაყრდნობით არეგულირებს სირთულის დონეს და შინაარსს.

ფიზიკის სწავლების კონტექსტში AI-ს შეუძლია გადამწყვეტი როლი ითამაშოს აბსტრაქტული და რთული პრინციპების გაგებაში. მანქანური სწავლების ალგორითმების გამოყენებით, ხელოვნური ინტელექტის სისტემებს შეუძლიათ დაამუშაონ დიდი რაოდენობით მონაცემები და ამოიცნონ ისეთი შაბლონები, რომლებიც შეიძლება არ იყოს აშკარა დამკვირვებლებისთვის. ეს შესაძლებლობა  ახალგაზრდას  ეხმარება, უფრო ღრმად გაიაზროს ფიზიკის კანონები და შეძლოს მათი ეფექტურად გამოყენება.

AI-ის ფუნქცია  განათლებაში სცილდება სწავლების ტრადიციულ მეთოდებს.  ხელოვნური ინტელექტის სისტემებს შეუძლიათ უზრუნველყონ ვირტუალური სიმულაციები და ექსპერიმენტები, რაც მოსწავლეს  საშუალებას აძლევს, შეისწავლოს სამეცნიერო კონცეფციები პრაქტიკული და ინტერაქტიური გზით. ამ სიმულაციებს შეუძლიათ რეალური სამყაროს შესატყვისი სცენარების გამეორება, რაც უადვილებს მოზარდს, დააკვირდეს და გააანალიზოს ფიზიკური პროცესები სხვადასხვა პირობებში. გარდა ამისა, AI-ს შეუძლია დახმარება მონაცემთა ანალიზში, ექსპერიმენტული შედეგების ინტერპრეტაციასა და მნიშვნელოვანი დასკვნების გამოტანაში.

AI განაგრძობს განვითარებას და გაუმჯობესებას, მისი როლი განათლებაში უდავოდ გაფართოვდება. AI-ის ინტეგრაციას ფიზიკის სწავლებაში აქვს პოტენციალი, მოახდინოს რევოლუცია სწავლების ტრადიციულ მეთოდებში. მრავლისმომცველია  ხელოვნური ინტელექტის ჩართვის მეთოდები ფიზიკის  სწავლებასა და განვითარებაში:

  • AI-ზე მომუშავე ვირტუალური ლაბორატორიები და სიმულაციები საშუალებას აძლევს მოზარდს, ჩაატაროს ფიზიკის ექსპერიმენტები კონტროლირებად ირეალურ გარემოში. ამ სიმულაციებს შეუძლიათ რეალურ სამყაროში არსებული სცენარების გამეორება, რაც იძლევა შესაძლებლობას, ახალგაზრდამ გამოიკვლიოს და გაიგოს რთული ცნებები პრაქტიკული გამოცდილების საშუალებით.
  • AI-ზე ორიენტირებული ინტელექტუალური სწავლების სისტემებს შეუძლიათ უზრუნველყონ სწავლების დიფერენცირებული საჭიროება და მხარდაჭერა. ამ სისტემებს შეუძლიათ ადაპტირდნენ სწავლის ინდივიდუალურ სტილთან (ვიზუალი, აუდიალი, კინესთეტი), შეაფასონ მოსწავლის ცოდნის ხარვეზები და მიაწოდონ მიზანმიმართული ინსტრუქცია და სავარჯიშოები.
  • ხელოვნური ინტელექტის ტექნოლოგიები შეიძლება გამოყენებულ იქნას ბუნებრივი ენის დამუშავების სისტემების შესაქმნელად, რაც საშუალებას მისცემს მოსწავლეებს, ურთიერთქმედება ჰქონდეთ ფიზიკის შინაარსთან ხმოვანი ბრძანებების ან ტექსტის შეყვანის საშუალებით. ეს იძლევა  საშუალებას უფრო ინტუიციური და სასაუბრო გამოცდილების მისაღებად.
  • AI-ს შეუძლია დახმარება ფიზიკის კვლევებში ან ექსპერიმენტებში დიდ მონაცემთა ნაკრების ანალიზის გასაკეთებლად. მას შეუძლია განსაზღვროს შაბლონები, ტენდენციები და კორელაციები, რომლებიც შეიძლება ადვილად შესამჩნევი არ იყოს ადამიანის თვალისთვის. AI-ზე მომუშავე მონაცემთა ვიზუალიზაციის ინსტრუმენტებს ასევე შეუძლიათ წარმოადგინონ რთული მონაცემები უფრო ხელმისაწვდომი და გასაგები სახით.
  • AI-ალგორითმებს შეუძლიათ გააანალიზონ მონაცემთა დიდი ნაკრები, მათ შორის ექსპერიმენტული შედეგები და დაკვირვებები, რათა დადგინდეს შაბლონები და კორელაციები. ეს საშუალებას აძლევს მკვლევრებს, აღმოაჩინონ ფარული ურთიერთობები და მიიღონ ინფორმაცია ფიზიკის ფუნდამენტურ კანონებზე.

ხელოვნური ინტელექტი ეხმარება მეცნიერებას ბუნებრივი მოვლენების ინტერპრეტაციასა და პროგნოზირებაში. AI-ს შეუძლია დახმარება რთული გამომთვლელი მოდელების შემუშავებაში, რომლებიც შეისწავლის ბუნებრივ მოვლენებს. ცნობილი ფიზიკური კანონებისა და პრინციპების გამოყენებით,  ხელოვნური ინტელექტის მხარდაჭერით  შესაძლებელია დასაკვირვებელი პროცესების წინასწარ განსაზღვრა და ახსნა.

AI-ტექნიკას შეუძლია სხვადასხვა წყაროდან  გააანალიზოს სურათები და სიგნალები. შეუძლია გამოსახულების და სიგნალის დამუშავება, მათ შორის ტელესკოპებიდან და ნაწილაკების დეტექტორებიდან. ეს საშუალებას აძლევს მკვლევრებს, დაადგინონ ციური ობიექტები, აღმოაჩინონ ნაწილაკები და მიიღონ ღირებული ინფორმაცია სამყაროში მიმდინარე ფიზიკური პროცესების შესახებ.

AI-ზე მომუშავე მოდელებს შეუძლიათ კომპლექსური ბუნებრივი სისტემების სიმულაცია, როგორიცაა კლიმატის შაბლონები ან ასტროფიზიკური მოვლენები. მონაცემებზე ორიენტირებული მიდგომების ცნობილ ფიზიკურ კანონებთან კომბინირებით, AI-ს შეუძლია ზუსტი პროგნოზების გენერირება და დახმარება ბუნებრივი მოვლენების გაგებაში.

ხელოვნური ინტელექტის ალგორითმებს შეუძლიათ გადაამოწმონ დიდი რაოდენობით მონაცემები და საფუძველი ჩაუყარონ ახალ შეხედულებებს, რომლებიც შეიძლება დაუყოვნებლივ არ იყოს აშკარა მკვლევრისთვის.  ამ მონაცემებზე ორიენტირებულმა მიდგომამ შეიძლება ფიზიკის სფეროში შექმნას ახალი შესაძლებლობები და აღმოჩენები.

AI-ის მომავალი ფიზიკის განვითარებაში და ბუნებრივი კანონების შესწავლაში  ფლობს ტრანსფორმაციული წინსვლის უზარმაზარ პოტენციალს. ხელოვნური ინტელექტი სულ უფრო და უფრო ინტეგრირდება ფიზიკის სასწავლო პროგრამებში, მსოფლიოს ბევრი სკოლა იყენებს ხელოვნური ინტელექტის მხარდაჭერილ ინსტრუმენტებსა და აპლიკაციებს.

ფიზიკის სწავლებაში იზრდება ვირტუალური რეალობის (VR) და გაძლიერებული რეალობის (AR) გამოყენება. ეს ტექნოლოგიები უზრუნველყოფს ინტერაქტიურ და რეალისტურ სიმულაციებს, რაც საშუალებას აძლევს მოზარდებს, გამოიკვლიონ და წარმოიდგინონ  ფიზიკის შესაცნობად რთული პრინციპები. AI-ზე მომუშავე ინსტრუმენტებს, როგორიცაა ვირტუალური სიმულაციები და გათამაშებული სწავლის გამოცდილება, შეუძლია, გააძლიეროს მოსწავლეთა ჩართულობა და მოტივაცია ფიზიკის უკეთ შესასწავლად. ეს სწავლის პროცესს გახდის უფრო სასიამოვნოს; AI მოზარდს მეტად გაუღვივებს ინტერესს საგნის მიმართ.

AI-ს აქვს პოტენციალი, ფიზიკის შესწავლის პროცესი გახადოს მეტად ხელმისაწვდომი და ინკლუზიური; შეუძლია დაეხმაროს ახალგაზრდას, რომელიც არის შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ან აქვს ენის ფლობის ბარიერი. ხელოვნური ინტელექტის გამოყენებით მთარგმნელობითი ინსტრუმენტები ხელს შეუწყობს ენის შესწავლას, რაც  მთელ მსოფლიოში უზრუნველყოფს  მოზარდებისთვის ფიზიკის სწავლებას.

რამდენადაც ხელოვნური ინტელექტი უფრო ინტეგრირებული ხდება ფიზიკის სასწავლო კურსებში, უნდა იქნას გათვალისწინებული ეთიკური მოსაზრებები. ისეთი საკითხები, როგორიცაა მონაცემთა კონფიდენციალურობა, ალგორითმის მიკერძოება და ხელოვნური ინტელექტის პასუხისმგებლობით გამოყენება, საჭიროებს გულდასმით მონიტორინგს და რეგულირებას, რათა უზრუნველყოფილ იქნას სამართლიანი საგანმანათლებლო პრაქტიკა.

AI-ზე ორიენტირებული მომავლისთვის ფიზიკის სწავლებაში აუცილებელია მასწავლებელთა ტრენინგი და პროფესიული განვითარება.  მასწავლებლები უნდა იყვნენ აღჭურვილნი საჭირო უნარებითა და ცოდნით, რათა მიზანმიმართულად მოახერხონ ხელოვნური ინტელექტის ფიზიკის საკითხებთან ინტეგრაცია. მასწავლებელთა მომზადების პროგრამები და პროფესიული განვითარების შესაძლებლობები ფოკუსირებული უნდა იყოს AI-წიგნიერებაზე, პედაგოგიურ სტრატეგიებსა და ეთიკურ მოსაზრებებზე.

ფიზიკის სწავლებისას AI-ზე მომუშავე ეფექტური ინსტრუმენტებისა და აპლიკაციების შესაქმნელად გადამწყვეტია პედაგოგებისა და ხელოვნური ინტელექტის ექსპერტების თანამშრომლობა. მასწავლებლებს შეუძლიათ ერთობლივად დაამუშაონ ღირებული ინფორმაცია სპეციფიკურ საჭიროებებსა და გამოწვევებზე, ხოლო ხელოვნური ინტელექტის ექსპერტებს შეუძლიათ შეიტანონ თავიანთი ტექნიკური წვლილი.

განათლების სფეროს წარმომადგენლებმა უნდა შეიმუშაონ ეთიკური სახელმძღვანელო მითითებები და რეგულაციები, რათა უზრუნველყონ განათლებაში ხელოვნური ინტელექტის პასუხისმგებლობით გამოყენება. ეს მოიცავს მონაცემთა კონფიდენციალურობის დაცვას, გადაწყვეტილების მიღებისას გამჭვირვალობას და ალგორითმული მიკერძოების მოგვარებას.

ფიზიკაში ხელოვნური ინტელექტის სრული პოტენციალის გამოსაყენებლად აუცილებელია უწყვეტი კვლევა და ინოვაცია. მიმდინარე კვლევებმა უნდა განსაზღვროს ხელოვნური ინტელექტის ინტეგრაციის ეფექტურობა, გამოიკვლიოს AI-ზე ორიენტირებული სწავლების ახალი მეთოდები და შეაფასოს მისი გავლენა მოსწავლის სწავლის შედეგებზე.

ხელოვნურმა ინტელექტმა დიდი როლი შეასრულა ფიზიკის თანამედროვე კვლევებში:

CERN-ის დიდი ადრონული კოლაიდერი  LHC, მსოფლიოში ყველაზე დიდი და ყველაზე ძლიერი ნაწილაკების ამაჩქარებელი, წარმოქმნის მასიური რაოდენობის მონაცემებს. AI-ალგორითმები გამოიყენება ამ მონაცემების გასაანალიზებლად, იშვიათი მოვლენების ან შაბლონების იდენტიფიცირებისთვის, რომლებიც შეიძლება მიუთითებდეს ახალი ნაწილაკების ან ფენომენების არსებობაზე.  AI-მ გადამწყვეტი როლი ითამაშა 2012 წელს ჰიგსის ბოზონის აღმოჩენაში.

AI გამოიყენება კვანტური გამოთვლის სფეროში კვანტური ალგორითმების ოპტიმიზაციის, კვანტური სისტემების სიმულაციისა და რთული კვანტური მდგომარეობის გასაანალიზებლად. ხელოვნური ინტელექტის ტექნიკა მკვლევრებს ეხმარება, გაუმკლავდნენ გამოწვევებს, რომლებიც დაკავშირებულია პრაქტიკული კვანტური კომპიუტერების შემუშავებასა და კვანტური მექანიკის ფუნდამენტური პრინციპების გაგებასთან.

მნიშვნელოვანია AI  გარემოსდაცვით კვლევებსა და კლიმატის ცვლილებაში:

ხელოვნური ინტელექტი გამოიყენება კლიმატის დახვეწილი მოდელების შესაქმნელად, რომლებიც ახდენენ კლიმატის ნიმუშების სიმულაციას და პროგნოზირებას. ეს მოდელები აანალიზებენ მონაცემებს, აერთიანებენ ფიზიკურ კანონებს და განიხილავენ სხვადასხვა ფაქტორებს, როგორიცაა სათბურის გაზების ემისიები და ოკეანის დინებები. ხელოვნური ინტელექტის მქონე კლიმატის მოდელები გვეხმარება კლიმატის ცვლილების გაგებაში, მომავალი სცენარების პროგნოზირებასა და გადაწყვეტილების მიღებაში.

ხელოვნური ინტელექტი გამოიყენება ბიომრავალფეროვნების კვლევებში დიდი მონაცემთა ბაზის გასაანალიზებლად, როგორიცაა სატელიტური სურათები და საველე დაკვირვებები, ეკოსისტემების მონიტორინგისთვის და მათ დასაცავად. AI-ალგორითმებს შეუძლიათ სახეობების იდენტიფიცირება, პოპულაციის დინამიკისთვის თვალყურის დევნება და ჰაბიტატის პირობებში ცვლილებების აღმოჩენა. ეს ინფორმაცია გადამწყვეტია კონსერვაციის მცდელობებისთვის და ბიომრავალფეროვნებაზე ადამიანის საქმიანობის გავლენის გასაგებად.

დიდია ხელოვნური ინტელექტის როლი კოსმოსის კვლევასა და ასტროფიზიკაში. ხელოვნური ინტელექტის ალგორითმები გამოიყენება ტელესკოპების მიერ შეგროვებული ასტრონომიული მონაცემების გასაანალიზებლად, ეგზოპლანეტების იდენტიფიცირებისთვის (პლანეტები ჩვენი მზის სისტემის მიღმა). ხელოვნური ინტელექტის მეთოდები იძლევა დახვეწილი სიგნალების აღმოჩენის საშუალებას, რომლებიც მიუთითებენ ეგზოპლანეტების არსებობაზე მონაცემთა უზარმაზარ ბაზაში. ამან გამოიწვია მრავალი ეგზოპლანეტის აღმოჩენა და გააფართოვა ჩვენი ცოდნა პლანეტარული სისტემების შესახებ.

ხელოვნური ინტელექტის ალგორითმები გამოიყენება კოსმოსური მოვლენების აღმოსაჩენად და კლასიფიკაციისთვის, როგორიცაა სუპერნოვა და გრავიტაციული ტალღები. ტელესკოპებისა და დეტექტორების დიდი რაოდენობით მონაცემების ავტომატურად გაანალიზებით, ხელოვნური ინტელექტის სისტემებს შეუძლიათ იშვიათი და მნიშვნელოვანი მოვლენების იდენტიფიცირება, რაც ხელს შეუწყობს  სამყაროს შესახებ ცოდნის გაღრმავებას.

კვლევები აჩვენებს ხელოვნური ინტელექტის წარმატებულ ინტეგრაციას ფიზიკისა და ბუნების კვლევებში, რაც მეცნიერებაში რევოლუციური აღმოჩენების საშუალებას იძლევა. ხელოვნური ინტელექტის გამოთვლითი სიმძლავრისა და შაბლონის ამოცნობის შესაძლებლობების გამოყენებით, მკვლევრებს შეუძლიათ, გამოიკვლიონ ახალი შეხედულებები, იწინასწარმეტყველონ ბუნებრივი მოვლენები და წვლილი შეიტანონ  ფუნდამენტურ აღმოჩენებში.

ხელოვნური ინტელექტის საშუალებით მოსწავლეები შეიძენენ ცოდნას ტექნოლოგიებისა და ალგორითმების შესახებ. ეს ცოდნა მათ საშუალებას მისცემს, ეფექტურად  და კრიტიკულად შეაფასონ მათ მიერ გამოყენებული ინფორმაცია.

ხელოვნური ინტელექტის ალგორითმი შესაძლოა ისე იყოს დაპროგრამებული, რომ გამოიწვიოს საზოგადოების მიკერძოებულობა და ინფორმაცია აზრთა მანიპულირებისთვის გამოიყენოს. საგანმანათლებლო გარემოში ხელოვნური ინტელექტის ტექნოლოგიების დანერგვისას უმნიშვნელოვანესი უნდა იყოს სენსიტიური ინფორმაციის დაცვა და მონაცემთა  გამოყენებისას პასუხისმგებლობის  უზრუნველყოფა. ხელოვნური ინტელექტის  შესწავლით მოსწავლეებს უვითარდებათ მანიპულაციების ამოცნობისა და ანალიზის უნარები, რაც მათ აძლევს შესაძლებლობას, ეჭვქვეშ დააყენონ და გადაამოწმონ მედიის შინაარსის სიზუსტე და სამართლიანობა.

AI-ტექნოლოგიებს შეუძლია, შექმნას  ყალბი მედია, მაგალითად, როგორიცაა Deep Fake ან ხელოვნური ინტელექტის მიერ გენერირებული ისეთი ტექსტი, რომელიც ძალიან ჰგავს სიმართლეს. ხელოვნური ინტელექტის შესახებ სწავლება მოსწავლეებს უვითარებს უნარს, შეაფასონ მედიაშინაარსის სანდოობა და ავთენტურობა. კრიტიკული აზროვნებითა და გადამოწმების ტექნიკის ფლობით, ისინი მარტივად შეძლებენ AI-ის მიერ შექმნილი ან მანიპულირებული შინაარსის გამოვლენას.

ის ქვეყნები, რომლებიც ყველაზე აქტიურად გამოიყენებენ ხელოვნურ ინტელექტს, ბევრად უფრო სწრაფად განვითარდებიან, ვიდრე სხვები. შესაბამისად, მნიშვნელოვანია მოსწავლეებს, რომლებსაც მოუწევთ ხელოვნური ინტელექტის სამყაროში ცხოვრება, ზუსტად ესმოდეთ, რა არის ის, რა დადებითი თუ უარყოფითი გავლენა შეიძლება მოახდინოს ამ ტექნოლოგიამ ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაზე.

დროულია, საქართველოს პედაგოგებმა გადადგან ნაბიჯები ხელოვნური ინტელექტის ელემენტების შესწავლისა და პრაქტიკაში დანერგვის მიმართულებით.

გთავაზობთ იმ ვებსაიტებს, პროგრამებსა და სავარჯიშოებს, რომლებიც დაგეხმარებათ ხელოვნური ინტელექტის უკეთ შესწავლასა და სწავლებაში:

https://learning–corner.learning.europa.eu/learning–materials/what–artificial–intelligence_en

 

https://education.ec.europa.eu/news/ethical–guidelines–on–the–use–of–artificial–intelligence–and–data–in–teaching–and–learning–for–educators

 

https://www.commonsense.org/education/lists/lessons–and–tools–for–teaching–about–artificial–intelligence

 

https://aiedu–ai–challenges.s3.us–west–1.amazonaws.com/AIChallenge4_ChatGPT.pdf

კონკრეტული სავარჯიშოები:

https://code.org/

https://www.helloruby.com/

https://teachablemachine.withgoogle.com/

https://www.curiositymachine.org/

https://www.aiedu.org/

https://machinelearningforkids.co.uk/#!/welcome

https://mostlikelymachine.artefactgroup.com/

https://ai–4–all.org/testimonial/open–learning–student–1/

https://ctrl–f.ca/en/

ინტელექტუალურ პლატფორმებს შეუძლიათ, დააკავშირონ მსგავსი ინტერესების მქონე მოსწავლეები; თანამშრომლობით სწავლება ხელს შეუწყობს მოზარდებს  საკითხების  უკეთ გააზრებაში, პრობლემების ერთობლივად გადაჭრაში, ფიზიკის და ზოგადად STEM-პროექტების განხორციელებაში. ხელოვნური ინტელექტით აღჭურვილი ინტელექტუალური სწავლების სისტემები დაეხმარება მოსწავლეებს, გაიუმჯობესონ STEM-წიგნიერება და მიიღონ პერსონალიზებული დახმარება გამომდინარე მათი უნიკალური შესაძლებლობებიდან.

AI-ინსტრუმენტები და რესურსები მასწავლებლებისთვის:

Gradescope: ხელოვნური ინტელექტის ინსტრუმენტი, რომელიც ეხმარება მასწავლებლებს შეფასების პროცესის გამარტივებაში, უზოგავს დროს, ხოლო   მოზარდს აძლევს უკუკავშირს, ნათლად გაიგოს, თუ როგორ  აითვისა სასწავლო მასალა. https://www.gradescope.com/

Carnegie Learning:  პლატფორმა იყენებს AI-ტექნოლოგიას და მოსწავლეს  აწვდის ინდივიდუალურ სასწავლო გამოცდილებას.

https://www.carnegielearning.com/

SlidesAI:  შეუძლია,  შექმნას ვიზუალურად მიმზიდველი პრეზენტაცია უმცირეს დროში. ეს ინსტრუმენტი საშუალებას აძლევს მასწავლებლებს, გაითავისუფლონ დრო საკლასო სივრცეში სხვა ძირითად აქტივობებსა და ამოცანებზე ფოკუსირებისთვის. https://www.slidesai.io/

researchrabbit : ამ პროგრამას საკვანძო სიტყვებისა და თემების გამოყენებით    შეუძლია, შეაგროვოს შესაბამისი სტატიების სია, რომლებიც შეიძლება გამოყენებულ იქნას კვლევითი ნაშრომებისთვის, საკლასო მასალებისთვის და სხვა.

https://www.researchrabbit.ai/

Teacher-Tools.AI: პედაგოგებს სთავაზობს მრავალფეროვან ფუნქციებს. ერთი ინსტრუმენტი არის გაკვეთილის გეგმის შედგენა. ეს ინსტრუმენტი ქმნის გაკვეთილის გეგმებს სასურველი საგნის, თემისა და კლასის დონის მიხედვით.  ცხადია, ეს ვერ იქნება საბოლოო პროდუქტი; ის შეიძლება გამოყენებულ იქნას როგორც ახალი გაკვეთილის გეგმის მონახაზი.

https://teacher–tools.ai/m/login?r=%2Flesson–plan–free

ჯერჯერობით ყველაზე დიდ გამოწვევად რჩება ის საკითხი, რომ ხელოვნური ინტელექტის გამოყენება არ არის ხელმისაწვდომი ქართულ ენაზე და ასევე ცოტაა   AI-ის  უფასო  აპლიკაციები. AI-ის აპლიკაციებთან სამუშაოდ შესაძლებელია  translate.google.ge-ის გამოყენება.

თუ თქვენ გაქვთ  Gmail ფოსტა,  ე.ი. გაქვთ  ხელოვნური ინტელექტის უფასო პლატფორმა. Gmail-ის ფოსტიდან გადავიდეთ გაფართოებულ საძიებო სისტემაში და მოვნახოთ gemini.

gemini.google.com  არის უფასო აპლიკაცია, რომელიც თქვენთვის საინტერესო ბევრ კითხვას გასცემს პასუხს.

AI-ტექნოლოგიის გავლენა განათლებაზე  მნიშვნელოვანია და დროთა განმავლობაში შეიცვლება. განათლებაში ხელოვნური ინტელექტის პოზიტიური და უარყოფითი ასპექტების გათვალისწინებით, მასწავლებლებს შეუძლიათ გამოიყენონ AI-ინსტრუმენტები და რესურსები ეფექტიანი და ინკლუზიური სასწავლო გამოცდილების შესაქმნელად. ამ სფეროში ჯერ კიდევ ბევრი რამ არის უცნობი – მასწავლებლებმა უნდა გააგრძელონ ღია საუბარი ამ ინსტრუმენტების შესახებ. ერთობლივი მუშაობით კი განათლების სფეროს შეუძლია, გამოიყენოს ხელოვნური ინტელექტი განათლების გასაუმჯობესებლად.

 

 

გამოყენებული ლიტერატურა:

ეროვნული სასწავლო გეგმა

https://rb.gy/rgnh94

https://rb.gy/584ylv

https://rb.gy/01hfux

https://rb.gy/2361wv

 

 

 

 

ივნისის თვის ჩანაწერები

0

ძნელია ემიგრანტის სიზმრის გამოცნობა, რადგან წიგნებში სხვანაირად წერია ეს ამბავი.

მწვანე ჭალა არ ესიზმრება ემიგრანტს, ფრთხილი ნიავით და გრილი ნაკადულით. იმ ნაკადულით, ქვაზე რომ დაჯდები, ფეხებს ჩაყოფ და მჭადს და ყველს შეჭამ. არც ხის სახლი მხრებზე თოვლით და მუცელში ბუხრით. თოვის და ცეცხლის ხმების საქმე ხომ იცით? ეგენი რომ შეერევიან, თუ უსმენ, სულ რომ შფოთვა გჭამდეს, მაინც ჩაგეძინება. არ ესიზმრება ემიგრანტს ასეთი ძილისპური.

წიგნებში წერია სამშობლოსგან შორს მძინართა სიზმრებზე ასე.

სიზმრები ამ წიგნებს არ კითხულობენ. სიზმრები მოდიან უბრალო სცენად შენი ძველი ბინის დაზეპირებული ოთახიდან, სადაც თხილის მოსავალზე ან გაფუჭებულ მაცივარზე ლაპარაკობ. ამ სიზმრებში ნოემბრის ბოლოა და სადღაც საღამოს შვიდის ათი წუთი. ჩანს ღუმელს მიფიცხებული და ოდნავ აქერცლილი შპალერი. ჩანს მაგიდაზე ლარნაკი ხელოვნური ყვავილით, რომელიც ბარემ ოცი წლის წინ აჩუქეს დაბადების დღეზე. ვის? აღარ გახსოვს. შეიძლება სულაც შენ. გამცვდარ ტახტზე მძინარი კატით და უმიზეზოდ ჩართული ტელევიზორით მოდიან სიზმრები. მოდიან სიზმრები ნაცნობი და უწყინარი სცენით, მაგრამ მაინც შიშით და ყვირილით ეღვიძებათ ადამიანებს – ყველაზე რთული ხომ ჩვეულებრივის სასწაულად და მიუწვდომლად ქცევაა.

ემიგრანტის ღამის გამოღვიძება ამ შეყვირებისაა. და დილა – ამ გამოღვიძებაზე დარდის. ეს დარდი სულ არის. რადგან სიზმარი სულ არის, ღამეც და დილაც.

ემიგრანტობა ამგვარ დარდებთან ერთად ცხოვრების პროფესიაა. უცნაურ და სხვისთვის გაუგებარ ფიქრთან. შრომობ და ფიქრობ. შრომა საზღვრებს აქეთაა, ფიქრი – საზღვრებს იქით – სამშობლოში. თან ძნელია ასე და თან ადვილიც. ძნელი – ცხადია – რატომაც, ადვილი, იმიტომ, რომ იქ, სამშობლოში ვიღაც გეგულება, ვისთვისაც შრომობ. ვიღაც ან რაღაც. ან ადამიანი, ან ადგილი. ადგილი, სადაც საკუთარ თავს პირველად შეხვდი. გაიცანი. შეიყვარე ან შეიძულე.

ემიგრანტი ცხოვრობს ხვალ. ეს ხვალ კიდევ ისეთი მომავალია, თვე და წელიწადი რომ არ იცი – სადღაც თავისთვის დგას და რომ ღამდება და თენდება – არ მოდის. ხვალ – ნიშნავს სამშობლოს. იქ წასვლას. რაღაცის რემონტს. აშენებას. მეზობლებთან ამაყად ლაპარაკს. მაღაზიაში წელგამართული შესვლას. და ამისთვის აგროვებ, აგროვებ. და წლებიც გროვდება. დარდიც. შიშიც. შეგროვებაა ემიგრანტად ყოფნა. შეგროვება.

///

საქორწინო კოსტუმი მეცვა ერთხელ და ვფიქრობ, უკანასკნელად – ისიც მამაჩემის. ვიქნებოდი ასე მეცხრე-მეათე კლასში, როცა სოფელ ნატანებში, ტუნგოებში, ერთობ ჩვეულებრივი ამბავი მოხდა – გოგო მომეწონა. დასასვენებლად ჩამოსული. მეც დასასვენებლად ვიყავი, მაგრამ მე აგერ 18 კილომეტრის დაშორებით ვცხოვრობდი, ნესტორ კალანდარიშვილის ქუჩაზე და გოგო კიდევ მთლად თბილისიდან იყო, მგონი ვიღაც უფრო მაგარის სახელობის ქუჩიდან. ეგ კიდევ საქმეა მაშინ და გამოწვევა.

ამასობაში, უნდა მოგახსენოთ, რომ ივლისის მიწურულია, ხოლო ტუნგოები ნიშნავს სოფლის ბირჟას. საკუთრივ ტუნგი კიდევ ფოთოლმცვივანი გვარის ხეა, რძიანასებრთა ოჯახისა, გურიაში ტუნგოს უფრო ეძახიან და აქა-იქ შემორჩა. ზეთი მზადდებოდა მისი ნაყოფიდან ეთერ-ზეთებში. და შეიძლება საპონი. ეგ აღარ მახსოვს.

-კარგად უნდა გაიზმანო! – მითხრა რაფაელის მადონამ, რომელიც შემოსასვლელ ოთახში ეკიდა, კაჩალკის წინ. მე კაჩალკაზე ვიჯექი.

-კარგად, რაფერ? – ვეკითხები მადონას.

– რაფერ და ჭრელად! – მპასუხობს მადონას მაგივრად მანუჩარ მაჩაიძე, იგივე დიდი მანუჩარი კედლის კუთხეში გაკრული წიგნის ყდიდან.

– ჭრელად არ ივარგებს! – ამბობს მომაკვდავი ბახუსი და გაბაცებული რეპროდუქციიდან კიდევ უფრო მომაკვდავი სახით იყურება.

– პიჯაკი! – დიდაქტიკური ტონით თქვა დავით გურამიშვილმა, ოღონდ ნახატმა არა – წიგნმა.

– პიჯაკი! – წამოვიძახე მე.

ხოლო პიჯაკი მეგულებოდა ოზურგეთში, საგულდაგულოდ ჩაკეტილ კარადაში. მამაჩემის საქორწინო ტანსაცმელი და დედაჩემის სადედოფლო კაბა. ჯიბეებში ჩრჩილის აბებით და კვირაში ერთხელ გამზეურების პერსპექტივით. არ ვიცი რატომ ინახავდნენ ასე საგანგებოდ ამ სამოსელს. უფრო სწორედ, ვიცი და მთლად ზუსტად ვერ გამოვთქვამ. იმ თვალების გამო ხომ არა, ამ კარადის კარს რომ შეაღებდნენ და წამიერად თითქოს ტანსაცმელი კი არა, იშვიათი ჯადოსნური დღე გამოკეტეს და მომდევნო, დარდის და შრომის წყალში ყელამდე, თანაბრად მდგარ დღეებს განარიდეს. არ ვიცი.

მოკლედ, ოზურგეთში წავედი დილის პაზიკით, მამაჩემს ვთხოვე და დედაჩემისგან სრულიად უჩუმრად ჩავიცვი. გავიზმანე მადონა! ოღონდ ეგ იყო – საზაფხულო ძნელად ეთქმოდა იმ რუხ კოსტუმს, ჩემებს ქორწილი ნოემბერში ჰქონდათ და შესაბამისად, ძალიან დამცხა. ჰო, სიმაღლით უკვე მამაჩემის ტოლი ვიყავი, ეგ სირთულე არ მქონია – მხოლოდ სიცხე. და ადეკვატურობა! – მეტყვით თქვენ. მაგრამ ოდეს ყოფილა მიჯნური კაცი ადეკვატური? – გიპასუხებთ გიორგი მერჩულე ჩემს ნაცვლად და მე ტუნგოებში გავალ. ეგრე. შარვალ-კასტუმით. ცალკე ამბავია ოზურგეთი-ნატანების შუადღის ავტობუსის მგზავრების თვალები და ცალკე – ამ გოგოსი. ორივე მზერა სხვადასხვა კითხვას გულისხმობდა, ორივე კითხვა საიდუმლოა. გაუმხელელი!

მთავარი სცენა წინ არის; მოვიდა ილია. სამბორბლიანი მოტოციკლით. ეგ მოტოციკლი ახალ თაობას რომც ანახო, მაინც ვერ გაიგებს მის მნიშვნელობას, არათუ აღწერით. ვინც მოესწრო კიდევ, იმან იცის და მორჩა. სამბორბლიანი მოტოციკლი უნდა იცოდე. საკრალური ცოდნაა.

– ზღვაზე მივდივარ და რამდენიც ჩეეტევით, წამოით! – თქვა ილიამ.

ილია ჩემი ნათესავია და ორი ადგილი მეკუთვნოდა მისაბმელში. ამიტომაც ის გოგო დავპატიჟე. წამოვიდა. კიდევ სხვებიც. ზოგი ტანზევით შიშველი, ზოგი – თითქმის შიშველი ტანზევით. ერთი მე ვიჯექი სქელ პიჯაკში, ქორწილის პიჯაკში და ბედნიერი სახით მივდიოდი ზღვაზე დიდებული კაბრიოლეტით. სახელდახელოდ მიმაგრებული მაგნიფოტონიდან Snow გალობდა Informer-ს და ჩვენ ვაყოლებდით ქართულად: ,,ალეკოს ბომბავს ლია!”

ვინმეს უნდა გადაეღო ეს ამბავი. მაშინ უნდა გადაეღო. ახლა ბაცი გამოვა. რადგან სიყვარული ყოველთვის არის მაშინ, როცა არის. მერე სიყვარული ყოველთვის იქცევა ფრაზად – ,,ვერ გეტყვით, ეს ნამდვილი სიყვარული იყო თუ არა”.

 

სინგაპური – ლომის ქალაქიდან ბაღის ქალაქამდე

0

სინგაპური, რომელიც  სანსკრიტულ ენაზე „ლომის ქალაქს” ნიშნავს, საკუთარ თავს „ბაღის ქალაქს“ უწოდებს და ამ სახელს ამართლებს.

სინგაპური იმის გამო, რომ 5,5 მილიოინ მაცხოვრებელთან შედარებით მიწის მცირე რესურსი აქვს, მჭიდროდ დასახლებული და განვითარებულია.

სინგაპური ერთ-ერთი ყველაზე მწვანე ქალაქია მსოფლიოში. მისმა მიზანმიმართულმა ეკონომიკურმა აღმავლობამ წამოიწყო მაღალი დონის არქიტექტურის ლანდშაფტის შექმნა კომპაქტურ ქალაქ-სახელმწიფოში, მაგრამ რადგან მეტროპოლია აგრძელებს ზრდას, ურბანული მშენებლები ბუნებას მის ვერტიკალურ სივრცეებზე და მაღალ სართულებშიც კი აქსოვენ. სინგაპურის გაფართოებასთან ერთად, ეს ახალი მიდგომა ინარჩუნებს მწვანე სივრცეს. იგი მოიცავს მცენარეულ საფარს, მწვანე სახურავებს, კასკადურ ვერტიკალურ ბაღებსა და მწვანე კედლებს, რომლებიც სავალდებულოა 2008 წლიდან. ინოვაციურმა დიზაინმა შექმნა სივრცის ილუზია “მწვანე” და “ლურჯი” ელემენტების გამოყენებით. ეს კი ასევე საჭიროებს მსოფლიოში ერთ-ერთი უდიდესი მტკნარი წყლის წყალსაცავის შექმნას ქალაქში.

ამ ხედვის დიდი ნაწილი სინგაპურის მდგრადობისა და სიცოცხლისუნარიანობის შესანარჩუნებლად მომდინარეობს ჩეონგ კუნ ჰენისგან, პირველი ქალისგან, რომელიც სინგაპურის ურბანული განვითარების სააგენტოს (UDA) ხელმძღვანელობდა. მზარდი მოსახლეობისა და მტკნარი წყლის სასრული რესურსების გამო, გარკვეული პოზიტიური ქმედება იყო საჭირო სასწრაფოდ, ამიტომ მინისტრებმა დააარსეს წყლის ეროვნული სააგენტო, PUB, რომელიც გახდა ერთადერთი ორგანო პასუხისმგებელი ქალაქში წყლის შეგროვებაზე, წარმოებაზე, განაწილებაზე და აღდგენაზე.

ჩეონგი ახლა არის აღმასრულებელი დირექტორი საბინაო და განვითარების საბჭოსი, რომელიც აშენებს და მართავს საჯარო საცხოვრებელ სახლებს სინგაპურის მოსახლეობის უმეტესობისთვის.

სინგაპური ერთდროულად ქალაქიც არის და ქვეყანაც, – კუნძული ზომით დაახლოებით ლონდონის ნახევარია.  თუმცა, კომპაქტურობას აქვს თავისი უპირატესობები: შეიძლება დილის ოკეანეში ცურვა და შემდეგ სამუშაოდ მატარებლით წასვლა.

სინგაპური მართლაც კოსმოპოლიტურია. მათ შეძლეს საკუთარი კულტურისა (ჩინური, ინდური და მალაიური) და არქიტექტურული მემკვიდრეობის შენარჩუნება. ეს არის ძველისა და ახლის შერწყმა, აღმოსავლეთისა და დასავლეთის ნაზავი.

1965 წლისთვის, როდესაც სინგაპური დამოუკიდებელი გახდა, ის იყო ქალაქი, სავსე ღარიბებით, გადატვირთული საცობებითა და სამუშაო ადგილების ნაკლებობით, შეზღუდული მიწებითა და ბუნებრივი რესურსებით; ქალაქი, სადაც მდინარეები ღია კანალიზაციად იყო გადაქცეული. 50 წლის განმავლობაში კი აშენდა სუფთა, თანამედროვე მეტროპოლია დივერსიფიცირებული ეკონომიკითა და საიმედო ინფრასტრუქტურით.

წამახალისებელი პროგრამის მეშვეობით განაშენიანებისგან დაკარგულ გამწვანებას ანაცვლებენ მაღალსართულიანი ტერასებითა და ბაღებით. ეს ამატებს სივრცის კიდევ ერთ ფენას დასვენებისა და შეკრებისთვის. ყველა მშენებლობა აბსოლუტურად შეესაბამება გამწვანების ჩანაცვლების პოლიტიკას. Pinnacle@Duxton, მსოფლიოში ყველაზე მაღალი საჯარო საცხოვრებლის შენობაა, ის მოიცავს შვიდ 50-სართულიან შენობას, რომლებიც დაკავშირებულია ბაღებით 26-ე და 50-ე სართულებზე. ამ დონეებზე ტრასის გარშემო სარბენი სივრცეც კია და ასევე აღჭურვილია სავარჯიშო მოწყობილობით.

სოციალურად დაუცველ ოჯახებს, რომლებსაც არ შეუძლიათ საკუთარი ბინის შეძენა, HDB ეხმარებათ საჯარო გაქირავების პროგრამით.

ყველა ეს ღონისძიება ემსახურება მიზანს, რომ სინგაპური გახდეს უფრო ჭკვიანი ქალაქი.

„რაც ჩვენ გავაკეთეთ არის სინგაპურის წარმატების პრინციპების კვლევა და მდგრადი ურბანული განვითარების მცდელობა – ჩვენ მას სიცოცხლისუნარიანობის ჩარჩოს ვუწოდებთ“, – ამბობს ხოო ტენგ ჩი, სინგაპურში დაფუძნებული სასიცოცხლო ქალაქების ცენტრის აღმასრულებელი დირექტორი.

სინგაპურის სტუმრები ხშირად გაკვირვებულნი არიან იმით, თუ რამდენად მწვანეა ეს პატარა კუნძული.   Siemens-ის აზიის მწვანე ქალაქების უახლესი ინდექსის მიხედვით, სინგაპური არის ყველაზე წარმატებული ქალაქი რეგიონში მდგრადობის მთელი რიგი კრიტერიუმების მიხედვით.

სინგაპურის ბოტანიკური ბაღი, იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი, რომელიც დაარსდა 1859 წელს.

სინგაპური წარმოადგენს მდგრადობისა და წყლის მართვის მოდელს რეგიონში და მის ფარგლებს გარეთაც, ის არის მომავლის ედემის ბაღის ქალაქი.

ბიშან-ანგ მო კიო პარკში (Bishan-Ang Mo Kio Park) და  ჯურონგის ტბის ბაღებში (Jurong Lake Gardens) ბეტონის არხებით წვიმის წყალი მდინარეებად გადააქციეს, რომელიც რეზერვუარებში – ტბებში გროვდება, რაც მდიდარ ბიომრავალფეროვნებასა და ახლომდებარე სახლებს კლიმატის ცვლილების შედეგად გამოწვეული წყალდიდობის რისკისგან იცავს.

სანაპირო ზოლის დასაცავად აღადგინეს მანგროს ტყეები.

როგორი იქნება სინგაპური 2030 წელს?

შენობები მწვანე გახდება – მთავარი მიზანია 2030 წლისთვის, რომ 80 %-მა მიაღწიოს გარემოსდაცვითი ეფექტურობის რეიტინგს, სახელწოდებით Green Mark , რათა შემცირდეს ენერგიის მოხმარება და ნახშირბადის გამონაბოლქვი.

ახალი გადაწყვეტილებები ხელს შეუწყობს ურბანული ცხოვრების სტილს: მეტი ადამიანი დაფუძნდება სმარტ სამუშაო ცენტრებში — საერთო სამუშაო სივრცე სხვადასხვა კომპანიის თანამშრომლებისთვის მათ სახლებთან ახლოს, რაც შეამცირებს მოგზაურობის აუცილებლობას, გააუმჯობესებს პროდუქტიულობას და გააძლიერებს სამუშაოსა და ცხოვრებას შორის ბალანსს.

ადამიანებს ექნებათ მეტი ტექნოლოგიური მხარდაჭერა – ხანდაზმულებზე უკეთესად იზრუნებენ საკუთარ სახლებში „ ტელემედიცინის “ საშუალებით.

ტექნოლოგია ასევე საშუალებას მისცემს გამოიყენონ მიწისქვეშა და გამოქვაბული სივრცეები შეზღუდული მიწის რესურსების შესავსებად. ურბანული დამგეგმავები ცდილობენ შეიმუშაონ მიწისქვეშა სინგაპურის 3-D გენერალური გეგმა.

2030 წლისთვის სინგაპურში აშენდება 30 თერაპიული ბაღი ბავშვებისთვისა და მოხუცებისთვის, რათა შესთავაზოს აღდგენითი სივრცეები ადამიანებს ისეთი პირობებით, როგორიცაა ყურადღების დეფიციტის ჰიპერაქტიურობის დარღვევა (ADHD) და დემენცია. ასევე მოეწყობა მეტი ბუნებრივი სათამაშო ბაღი ბავშვებისთვის, რათა დაეხმაროს  პატარებს ბუნებასთან დაკავშირებაში – მხიარული, ცოცხალი გზა.

რისი სწავლა შეუძლიათ სხვა ქალაქებს სინგაპურის გამოცდილებიდან?

ბევრი ქალაქი, განსაკუთრებით აზიაში, მჭიდროდ არის დასახლებული. სინგაპურის გამოცდილება აჩვენებს, რომ ამ ქალაქები დაგეგმარება ძალიან ბევრს ცვლიდეს მაცხოვრებლებისთვის.  სინგაპურის ერთგულებამ კეთილმოწყობისა და ხელისაწვდომი საცხოვრებლების მიზნებისადმი შექმნა ძლიერი საფუძველი სტაბილური საზოგადოებისთვის. ასევე მნიშვნელოვანი იყო ქმედითუნარიანი საჯარო ინსტიტუტების ჩამოყალიბება და საჯარო-კერძო პარტნიორობისა და ტექნოლოგიების გამოყენება.

”ადამიანები ყველაზე ბედნიერები არიან, როდესაც ისინი მეტად არიან დაკავშირებული ბუნებასთან”, – ამბობს კრის ტროტი, Foster and Partners-ის მდგრადობის განყოფილების ხელმძღვანელი, რომელიც თვლის, რომ სქემებისა და კანონმდებლობის ამგვარად ჩამოყალიბებამ შეიძლება ჩამოაყალიბოს ცნობიერება როგორც დეველოპერებში, ასევე საზოგადოებაში.

„ბაღის ქალაქს“ კიდევ ბევრი ინიციატივა აქვს მდგრადი მომავლისთვის.

„ბაღის ქალაქის“ შესახებ ინფორმაცია შეგიძლიათ იხილოთ შემდეგ ვებგვერდებზე: https://www.nationalgeographic.com/travel/article/paid-content-nature-walk-wildlife-photographer-peeks-behind-the-urban-jungle

https://www.nationalgeographic.com/environment/article/green-urban-landscape-cities-Singapore

https://godinterest.jm.live/2018/01/05/garden-of-eden-is-in-singapore/

https://www.nparks.gov.sg/about-us/city-in-nature

 

ტექნოლოგიების გამოყენება  სწავლებაში

0

განათლების სფეროში ტექნოლოგიების ინტეგრაცია აუცილებელი გახდა სასწავლო პროცესის გასაუმჯობესებლად. ერთ-ერთი ინოვაციური ინსტრუმენტი არის My Magic School.ai, პლატფორმა, რომელიც შექმნილია პერსონალიზებული და საინტერესო სწავლებისთვის. ამ სტატიაში განხილულია, თუ როგორ შეუძლიათ მასწავლებლებს გამოიყენონ https://app.magicschool.ai/tools ინგლისური ენის  სწავლებაში.

ტექნოლოგიების როლი ენის სწავლაში

ხელოვნური ინტელექტის განათლებაში ჩართვამ რევოლუციურად შეცვალა ტრადიციული სასწავლო მეთოდოლოგიები. My Magic School.ai ამ ტრანსფორმაციის მაგალითია, რომელიც სთავაზობს ინდივიდუალურად მორგებულ სასწავლო ინსტრუმენტებს. ინგლისური ენის მასწავლებლებისთვის ეს პლატფორმა უნიკალურ შესაძლებლობებს იძლევა მოსწავლეთა ჩართულობის,  საკითხის გაგებისა და  ცოდნის ახალი სტრუქტურების გასაუმჯობესებლად.

პერსონალიზებული სასწავლო გზები

My Magic School.ai-ის ერთ-ერთი გამორჩეული ფუნქციაა პერსონალიზებული სასწავლო გზების შექმნა. მონაცემთა ანალიზის მეშვეობით, პლატფორმა აფასებს თითოეული სტუდენტის ცოდნის დონეს, სასწავლო სტილს და პროგრესს. ეს საშუალებას აძლევს მასწავლებლებს შეარჩიონ სწავლება თითოეული მოსწავლის კონკრეტულ საჭიროებებს შესაბამისად. მაგალითად, მოსწავლეს, რომელსაც უჭირს სიტყვების შესწავლა, შეუძლია მიიღოს მიზნობრივი სავარჯიშოები, ხოლო მეორე მოსწავლეს, რომელიც გრამატიკაში ვარჯიშს საჭიროებს, შეუძლია ჩაერთოს  მისთვის მორგებულ აქტივობებში.

ინტერაქტიული და საინტერესო კონტენტი – My Magic School.ai სთავაზობს მრავალ ინტერაქტიულ რესურსს, როგორიცაა თამაშები, ტესტები და მულტიმედიური კონტენტი. ეს ინსტრუმენტები შექმნილია ინგლისურის სწავლების გასამარტივებლად და მოსწავლეთა ინტერესისა და მოტივაციის შესანარჩუნებლად. მაგალითად, ინტერაქტიული წიგნები და გემიფიცირებული გაკვეთილები გარდაქმნიან სასწავლო გამოცდილებას, რაც მას უფრო დინამიურს და სასიამოვნოს ხდის.

რეალურ დროში უკუკავშირი და შეფასება –  ინგლისური ენის შემსწავლელი მოსწავლეებისთვის განსაკუთრებით სასარგებლოა პლატფორმის რეალურ დროში უკუკავშირის მექანიზმი. უზუსტობისა და შეცდომის დაუყოვნებლივი კორექტირება და კონსტრუქციული შეფასება ეხმარება მოსწავლეს გააცნობიერონ თავიანთი შეცდომები და გაიუმჯობესონ უნარები. მასწავლებელს შეუძლია მოსწავლის შედეგების მონიტორინგზე დაყდნობით  მოახერხოს  საჭიროების დროული იდენტიფიცირება  და შესაბამისი ჩარევა.

კოლაბორაციული სასწავლო გარემო – My Magic School.ai ხელს უწყობს კოლაბორაციულ სასწავლო გარემოს, სადაც მოსწავლეების  ერთმანეთს ეკონტაქტებიან და ჯგუფურ აქტივობებში მონაწილეობენ. ენის შეძენის პროცესში ეს სოციალური ასპექტი მნიშვნელოვანია, რადგან კომუნიკაციისა და პრაქტიკის წახალისებას უწყობს ხელს. მასწავლებლებს შეუძლიათ ჯგუფური დისკუსიების, თანატოლების შეფასების და კოლაბორაციული პროექტების ორგანიზება, რაც მთლიანობაში აუმჯობესებს სასწავლო გამოცდილებას.

ხელმისაწვდომობა და მოქნილობა – პლატფორმის ხელმისაწვდომობა და მოქნილობა მას თანამედროვე კლასებში აუცილებელ ინსტრუმენტად აქცევს. იქნება ეს პირისპირ სწავლება თუ დისტანციური, მასწავლებლებს შეუძლიათ მარტივად ინტეგრირება გაუკეთონ My Magic School.ai თავიანთ კურიკულუმში. პლატფორმა მხარს უჭერს სხვადასხვა მოწყობილობებს, რაც საშუალებას აძლევს მოსწავლეებს  ისწავლონ ნებისმიერ დროს და ნებისმიერ ადგილას. ეს მოქნილობა განსაკუთრებით სასარგებლოა სხვადასხვა სასწავლო სტილის, ტემპის და დროის გათვალისწინებით.

My Magic School.ai-ის ინტეგრაცია ინგლისური ენის სწავლებაში მრავალი უპირატესობა აქვს როგორც მასწავლებლებისთვის, ასევე მოსწავლისათვის. პერსონალიზებული სასწავლო გზების, ინტერაქტიული შინაარსის, რეალურ დროში უკუკავშირის და კოლაბორაციული გარემოს უზრუნველყოფით, პლატფორმა აუმჯობესებს ენის ათვისების ეფექტურობას.

როგორ შეიძლება მასწავლებელმა გაიმარტივოს სწავლების პროცესი My Magic School აპლიკაციის გამოყენებით?

ჩემს პედაგოგიურ პრაქტიკაზე დაყრდნობით, შემიძლია გაგიზიაროთ – ყველაზე მნიშვნელოვანი რაშიც ეს  აპლიკაცია ეხმარება მასწავლებელს არის ის რომ იგი აადვილებს გაკვეთილის დაგეგმას და რესურსების   თუ დავალებების შექმნის პროცესს. მასწავლებელმა მხოლოდ უნდა მისცეს  გარკვეული კონკრეტული დავალება და ხელოვნური ინტელექტი  დააგენერირებს მას.

როგორ გამოიყენოს მასწავლებელმა YouTube ვიდეო My Magic School აპლიკაციაში გაკვეთილისთვის?

YouTube-ზე არსებული სასწავლო თუ საჭირო ვიდეოების გამოყენება My Magic School აპლიკაციაში შეიძლება მნიშვნელოვნად ამარტივებს  მასწავლებლის  შრომას და გაკვეთილის დაგეგმვა ხდება მაღალი დონის ტექნოლოგიის გამოყენებით, რაც თანამედროვე მოსწავლისათვის არის სასიამოვნოც და სასარგებლოც.  გათავზობთ ნაბიჯებს, თუ როგორ შეიძლება ეს განხორციელდეს:

ვიდეოს დამუშავება და რესურსების შექმნა:

  1. შესაბამისი ვიდეოს პოვნა YouTube-ზე:
  • აირჩიეთ ვიდეო, რომელიც შეესაბამება თქვენი გაკვეთილის თემას და მიზნებს. ვიდეო უნდა იყოს ინფორმაციული, საინტერესო და ადაპტირებული თქვენი მოსწავლეების ასაკობრივი კატეგორიისთვის.

 ვიდეოს ჩამოტვირთვა ან ბმულის გამოყენება:

  • ჩამოტვირთეთ ვიდეო ან ჩასვით ვიდეოს ბმული შესაბამის ველში.
  • მიუთითეთ რა ტიპის დავალება და რამდენ საკითხიანი გსურთ
  • ხელოვნური ინტელექტი წამებში დააგენერირებს და გაგიმზდებთ ვიდეოს შესაბამის დავალებას და პასუხებსაც წარმოგიდგენთ.
  1. ვიდეოს შეჯამების მომზადება:

ასევე შეგვიძლია ამ აპლიკაციის დახმარებით  ვიდეოს  შეჯამება,  იგი დააგენერირებს ვიდეოს მიხედვით  ძირითად პუნქტებს და თემებს, და მოგვცემს მოკლე შეჯამებას, რაც მოსწავლეებს  გაუადვილებთ უკეთ გაიგონ ვიდეოს შინაარსი.

www.magicschool.ai

My Magic School აპლიკაცია მასწავლებლებს სთავაზობს უნიკალურ შესაძლებლობას, გამოიყენონ YouTube ვიდეოები გაკვეთილების დაგეგმვისთვის და სწავლების პროცესში გასამარტივებლად. ვიდეოების ატვირთვა, დამუშავება და ინტერაქტიული დავალებების შექმნა ამ აპლიკაციის საშუალებით ხელს უწყობს მოსწავლეების ინტერესის და მოტივაციის გაზრდას, ასევე სწავლების პროცესის ეფექტურობას.

  1. შეფასებების რუბრიკების და ტესტების შექმნა

აპლიკაცია სთავაზობს ინსტრუმენტებს ტესტებისა და შეფასების ინსტრუმენტების შესაქმნელად. მასწავლებლები შეიძლება შექმნან ტესტები და კითხვარები, რომლებიც ავტომატურად შეფასდება აპლიკაციის მიერ.

My Magic School აპლიკაცია მასწავლებლებს და მოსწავლეებს სთავაზობს მრავალფეროვან ფუნქციებს, რაც ეხმარება სწავლების პროცესის გაუმჯობესებაში. პერსონალიზებული სწავლების გეგმა, ინტერაქტიული დავალებები, ვირტუალური კლასები და სხვა შესაძლებლობები უზრუნველყოფს უფრო ეფექტურ და სახალისო სწავლას. აპლიკაცია არის სასწავლო პროცესის ოპტიმიზაციის და განათლების ხარისხის ამაღლების თანამედროვე და ინოვაციური ინსტრუმენტი.

 

 

ვიდეობლოგი

მასწავლებლის ბიბლიოთეკას ახალი წიგნი შეემატა- სტატიები განათლების საკითხებზე

ჟურნალ „მასწავლებლის“ თითოეული ნომრის მომზადებისას, ცხადია, ვფიქრობთ მასწავლებელზე და იმ საჭიროებებზე,რომელთა წინაშეც ის ახლა დგას. ვფიქრობთ მასწავლებელზე, რომელიც ჩვენგან დამოუკიდებლადაც ფიქრობს, როგორ მოემზადოს გაკვეთილისთვის, რა...