წერის უნარის გამომუშავება და ჩამოყალიბება საკმაოდ რთული და ხანგრძლივი პროცესია და ამ უნარის ჩამოყალიბება დიდადაა დამოკიდებული არამხოლოდ მასწავლებლებზე, არამედ თავად მოსწავლეების სურვილსა და მონდომებაზე. მსურს, შემოგთავაზოთ რამდენიმე რჩევა და მითითება, თუ როგორ შეიძლება გამოვუმუშაოთ აღსაზრდელებს ეს უნარი. ვფიქრობ, ამ მითითებების გამოყენებით მოსწავლეები შეიძენენ შეცდომებზე დამოუკიდებლად მუშაობის უნარ-ჩვევებს.
თავდაპირველად ბავშვებს შესთავაზეთ მარტივი ტექსტები, რათა ისინი დამოუკიდებელ მუშაობას მიაჩვიოთ. დასაწყისში უმჯობესი იქნება, რამდენიმე გაკვეთილი ერთი სახის შეცდომების აღმოჩენას დაუთმოთ . ასეთი მეცადინეობებით მოსწავლეები ზუსტად არკვევენ შეცდომის ტიპს, იწყებენ გააზრებულ სწავლას, აზროვნებას, სწავლობენ მართლწერას, იმდიდრებენ ლექსიკურ მარაგს უაქტიურდებათ აზროვნება, ყურადღება და უყალიბდებათ ნასწავლი თეორიული მასალის შეგნებულად და გააზრებულად გამოყენების უნარი.
შეცდომებზე მუშაობის გასაადვილებლად გააცანით მათ „სამახსოვრო” და „ როგორ ვიმუშაოთ შეცდომებზე”.
ინდივიდუალური შეფასების ბარათებს კი თქვენ შეავსებთ და დააკვირდებით მოსწავლეთა პროგრესს. ბარათში წერების სავარაუდო რაოდენობა და კლასი მაქვს მითითებული. საჭიროების მიხედვით დაამატეთ კლასი და წერითი დავალებების რაოდენობა. შესაძლებელია, მხოლოდ სემესტრების ბოლოს დააკვირდეთ მათ პროგრესს, მაშინ ცხრილში მხოლოდ პირველსა და მეორე სემესტრებს ჩაწერთ, დანარჩენ გრაფებს კი წაშლით.
სამახსოვრო
თუ შენ სიტყვაში გამოტოვე, გადაადგილე ან დააკელი ასო, დაწერე ეს სიტყვა სწორად და დაყავი ის მარცვლებად. მონიშნე ბგერები, რომლებიც გამოტოვე.
თავდაპირველად გაარკვიე, სიტყვის რომელ ნაწილში დაუშვი შეცდომა:
ა)თუ შეცდომა თავსართში გაქვს დაშვებული, გამოყავი ეს თავსართი, მოიფიქრე ამ თავსართიანი კიდევ ერთი სიტყვა და ჩაიწერე;
ბ)თუ შეცდომა ფუძეშია, გამოყავი ფუძე, მოიფიქრე ამ ფუძიანი რამდენიმე სიტყვა, ყველა სიტყვაში გამოყავი ფუძე, შეადგინე წინადადებები;
გ)თუ შეცდომა სუფიქსშია (ბოლოსართში), დაწერე კიდევ ორი სიტყვა ამავე სუფიქსის გამოყენებით, გამოყავი სუფიქსები.
დ)თუ შეცდომა დაშვებულია არსებითი სახელის დაბოლოებაში, გადმოწერე ეს არსებითი იმ სიტყვასთან ერთად, რომელსაც მიემართება, დაუსვი სათანადო კითხვა და ჩააყენე შესაბამის ბრუნვაში.
ე)თუ შეცდომა ზედსართავი სახელის დაბოლოებაშია დაშვებული, გადმოწერე ეს ზედსართავი იმ არსებითთან ერთად, რომელსაც განსაზღვრავს. განსაზღვრე ბრუნვა, გამოყავი დაბოლოება.
ვ)თუ შეცდომა ზმნის დაბოლოებაშია, დაწერე ამ ზმნის საწყისი ფორმა, მიუთითე უღლება, დრო, პირი, ზმნის რიცხვი, ამ ზმნის გამოყენებით შეადგინე წინადადება.
როგორ ვიმუშაოთ შეცდომებზე
1. წინადადების წერისას დაშვებული შეცდომები.
სწორად გადაწერე წინადადება. შეადგინე ახალი წინადადება იმავე სიტყვების გამოყენებით
2. ტექსტში დაშვებული შეცდომები.
გადაწერე მთლიანი ტექსტი სწორად.
3. ასოების გამოტოვება, დამახინჯება, ასოების შეცვლა, სიტყვის მარცვლებად დაყოფა.
გადმოწერე სიტყვა, დაყავი სიტყვა მარცვლებად, შეადგინე წინადადება ამ სიტყვის გამოყენებით და ჩაიწერე.
4. სიტყვის გადატანა.
გადმოწერე სიტყვა, დაყავი სიტყვა გადასატანად: დე-და.
დაიმახსოვრე! სიტყვის გადატანისას დაუშვებელია ერთი ასოს დატოვება ან შემდეგ ხაზზე გადატანა .
5. სიტყვის მარაგი.
მოძებნე სიტყვის განმარტება ლექსიკონში, გადმოწერე, მოიფიქრე ამ სიტყვის სამი სინონიმი.
6. სიტყვის დაყოფა შემადგენელ ნაწილებად.
გადმოწერე სიტყვა, დაწერე ამ სიტყვის 2 სახეცვლილი ფორმა – გამოყავი დაბოლოება, მოიფიქრე მსგავსი ფუძის მქონე 2 სიტყვა – გამოყავი ფუძე, შემდეგ მოძებნე თავსართ-ბოლოსართები.
ქუდი – ქუდით, ქუდის, ქუდიანი, მექუდე.
7. თანდებულის ხმარება
გადმოწერე სიტყვა, გამოყავი თანდებული, ამ თანდებულის გამოყენებით მოიფიქრე კიდევ ხუთი სიტყვა.
8. სუფიქსების მართლწერა.
გადმოწერე სწორად, გამოყავი სუფიქსი, ამ სუფიქსის გამოყენებით დაწერე კიდევ სამი სიტყვა.
წერს – ხატავს, ქარგავს, აფერადებს.
9. გამოყავი თანდებული.
გადმოწერე თანდებულიანი სიტყვა, ფუძესა და თანდებულს შორის ჩაწერე შესაბამისი კითხვა, ამ თანდებულის გამოყენებით დაწერე კიდევ სამი სიტყვა.
10. უარყოფითი ნაწილაკი „არა” და ზმნა იწერება ცალ-ცალკე.
გადმოწერე სწორად, გამოყავი ადგილი არასა და ზმნას შორის, ჩაიწერე კიდევ სამი სიტყვათშეთანხმება „არა” ნაწილაკის გამოყენებით: არ წამოვიდა, არ შემოვიდა, არ დარბოდა, არ შეეძლო.
11. წინადადების მთავარი წევრების გამოყოფა.
გადმოწერე წინადადება, გამოყავი შემასმენელი და ქვემდებარე. მოიფიქრე მსგავსი წინადადებები, გაარჩიე ისინი.
12. წინადადებაში მეტყველების ნაწილების გამოყოფა.
გადმოწერე წინადადება, ყოველი სიტყვის ქვეშ მიაწერე, რომელი მეტყველების ნაწილია. მოიფიქრე მსგავსი წინადადება და მოძებნე მეტყველების ნაწილები .
წერისას დაშვებული შეცდომების ინდივიდუალური ბარათი ქართულ ენასა და ლიტერატურაში
( მასწავლებლებისათვის)( მასწავლებლებისათვის)
მოსწავლე __
____________________
|
№
|
შეცდომის სახე
|
– კლასი
|
– კლასი
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
შენიშვნა
|
1
|
2
|
3
|
4
|
შენიშვნა
|
|
1.
|
ნარნარა ბგერების
არევა
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.
|
ასოების გამორჩენა
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.
|
სიტყვის გადატანა
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4.
|
შ, ს-ს არევა
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.
|
ხ, ღ-ს არევა
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6.
|
ზედმეტი ასოები
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7.
|
ც,წ-ს არევა
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.
|
ზმნისწინების
არევა
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9.
|
აბზაცი
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.
|
სასვენი ნიშნების
გამოტოვება
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11.
|
არასწორი თანდებულების
გამოყენება
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
12.
|
არასწორი ბრუნება
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13.
|
არასწორი რიცხვი
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
14.
|
ზმნის პირების
არასწორი გამოყენება
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15.
|
ნაცვალსახელის
არასწორი გამოყენება
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16.
|
კუმშვა-კვეცა
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17.
|
ზმნის მართლწერა
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
18.
|
არსებითი სახელის
მართლწერა
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
19.
|
რიცხვითი სახელის
მართლწერა
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
20.
|
ნაცვალსახელის
მართლწერა
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
21.
|
კომპოზიტებთან
დაკავშირებული შეცდომები
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
22.
|
მსაზღვრელ-საზღვრულთან
დაკავშირებული შეცდომები
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
23.
|
რიცხვში მონაცვლე
ზმნები
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
24.
|
სახელზმნა
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
25.
|
ლექსიკა და
ფრაზეოლოგია
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26.
|
უცხოური სიტყვების
მართლწერა
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
27.
|
ჟარგონი, დიალექტიზმები,
ბარბარიზმები
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
28.
|
სასვენი ნიშნები
მარტივ წინადადებაში
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
29.
|
სასვენი ნიშნები
შერწყმულ წინადადებაში.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
30.
|
სასვენი ნიშნები
რთულ წინადადებაში
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
31.
|
სტილის საკითხები
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
32.
|
სინტაქსი
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
33.
|
კავშირის გამოყენებასთან
დაკავშირებული შეცდომები
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
