“ცოტნე გმირია, დიდებული გმირი
ოღონდაც…
თუ ბიჭები ვართ, ნუ ვადიდებთ მარტოდენ ცოტნეს.
ვახსენოთ სახედაღრეჯილი ლომი მონღოლი
გმირობისა და ვაჟკაცობის უბადლო მცოდნე…”
როცა გასული საუკუნის 90-იან წლებში მომხდარ ერთ საოცარ ამბავს ვიხსენებ, მუდამ შოთა ნიშნიანიძის ეს მშვენიერი ლექსი მახსენდება. ეს ამბავი დიდ ჰოლანდიელ ფეხბურთელს, მარკო ვან ბასტენს უკავშირდება, რომელმაც “მილანში” მთელი ეპოქა შექმნა და კოჭის მძიმე ტრავმა რომ არა, ალბათ კიდევ ბევრჯერ აღაფრთოვანებდა ფეხბურთის ქომაგებს.
როდესაც მარკო ვან ვასტენმა კოჭის მძიმე ტრავმა მიიღო და მისი საფეხბურთო კარიერა ეჭვქვეშ დადგა, მილანური კლუბის ექიმმა, როდოლფო ტავანიმ საჯაროდ განაცხადა, რომ ჰოლანდიელი ფეხბურთელის საფეხბურთო მომავალი ძალიან ბუნდოვანი იყო და მისი ხსნა მხოლოდ ახალი კოჭის გადანერგვის შედეგად თუ შეიძლებოდა. ანუ ვინმეს მისთვის თავისი ორგანო უნდა დაეთმო და სამუდამოდ ინვალიდად დარჩენილიყო მხოლოდ იმიტომ, რომ ვან ბასტენს “სან სიროზე” ბურთი ძველებურად ეგორებინა.
ღმერთმა ნუ ქნას, ვინმე ასეთი რეალობის წინაშე დაგვაყენოს, მაგრამ ბევრი ადამიანი იცით, რომელიც საყვარელი ფეხბურთელის გამო, საკუთარ თავს სამუდამოდ დაკოჭლებისთვის გასწირავს?! მაგრამ გამოჩნდა 21 წლის მილანელი სტუდენტი, “მილანის” თავგადაკლული ტიფოზი, ვინმე პაოლო რინომენტი, რომელიც საავადმყოფოში გამოცხადდა, მოძებნა როდოლფო ტავანი და განუცხადა, რომ მარკო ვან ბასტენისა და “მილანისთვის” მზად იყო, საკუთარი კოჭი გაეღო. ეს იყო გამაოგნებელი ნაბიჯი რიგითი მილანელი ახალგაზრდა კაცის მხრიდან და ნიმუში იმისა, რომ ფეხბურთის არსებობა ღირს თუნდაც პაოლოსნაირი ხალხის აღმოსაჩენად!
“მილანის” საექიმო შტაბმა ბევრი ითათბირა და დაასკვნა, რომ ერთი ფეხბურთელის (თუნდაც მარკო ვან ბასტენისთანა დიდი ლეგენდის) კარიერის გასაგრძელებლად არ ღირდა ახალგაზრდა იტალიელი ბიჭის დაინვალიდება, მიუხედავად იმისა, რომ პაოლო რიმონეტი უკვე სრულწლოვანი იყო და სრული უფლება ჰქონდა საკუთარი ცხოვრებისა და ორგანოების ბედი თავად გადაეწყვიტა. ამას დაემატა ვან ბასტენის დიდი პროტესტი, რომელმაც მსგავს შეთავაზებაზე თავიდანვე მტკიცე უარი განაცხადა.
როდესაც ვან ბასტენს ეს ამბავი უამბეს, ახალგაზრდა ბიჭის დიდსულოვნებით გაოგნებულ დიდ ჰოლანდიელს თურმე ცრემლები წასკდა და პაოლოსთან შეხვედრა მოითხოვა. ფეხბურთელი ჯერ გულმხურვალედ ჩაეხუტა დიდსულოვან სტუდენტს, შემდეგ კი უთქვამს: “ასეთ გადაწყვეტილებას არც მეგობრები და არც ნათესავები არ მოგიწონებენ. ალბათ გიჟადაც შეგრაცხავენ. მე კი, მთელი ცხოვრება გული უნდა მტკიოდეს იმის გამო, რომ ჩემ გამო დაინვალიდდი. მოდი, მოხდეს ის, რაც მოსახდენია – თუ ღმერთს არ სურს, რომ მე ფეხბურთის თამაში გავაგრძელო, დაე, იყოს ასე!”
ფეხბურთთან მწყრალად მყოფი ადამიანები ფეხბურთის თავგადაკლულ ქომაგებს ხშირად გიჟებსა და გადარეულებს ეძახიან. ეს ამბავი რომ გაიგონ, მსგავსი აბსურდული შეხედულებები ალბათ კიდევ უფრო განუმტკიცდებათ. რას ვიზამთ, ჩვენ არ შეგვიძლია ადამიანების შეცვლა. თავის დროზე ალბათ ცოტნე დადიანსაც გიჟად ჩათვლიდნენ სრულიად “გაუმართლებელ” რისკზე წასვლისა და “აუტკივარი თავის ატკივების” გამო. ზოგს შეიძლება ცოტნეს გმირობის დამფასებელი მონღოლები ჩაეთვალა სულელებად. მაგრამ ისტორიამ დაადასტურა, რომ მხოლოდ გმირობა ფასდება და არა გმირობის გამქიაქებლები!
