II ნაწილი
ისტორის სწავლებას უმრავი სირთულე ახლავს. ერთ-ერთი მათგანია წარმოდგენა ისტორიაზე როგორც არაზუსტ მეცნიერებაზე, რასაც არცთუ იშვიათად ეჯახებიან ამ საგნის მასწავლებლები, ამიტომ სწავლების ხარისხის ასამაღლებლად აუცილებელია ისტორიული მეცნიერების შესახებ არსებული ზოგადი კონვენციური ჩარჩოს გადახედვა. და ვინაიდან ისტორია ჰუმანიტარული მეცნიერებაა, რომელიც შეისწავლის, გამოიძიებს, გამოიკვლევს წარსულში მომხდარ ფაქტებს, ადამიანის მოღვაწეობას, შეხედულებებს, სოციალურ კავშირებს და ამისთვის გამოიყენებს სინქრონია-დიაქრონიის პრინციპებს, დროით და ქრონოლოგიურ სისტემებს და ა.შ., მაშინ უნდა არსებობდეს კიდეც შესაძლებლობა იმ მახასიათებლების ფორმულირებისა, რომელთა მიხედვითაც მოხდება ისტორიული მოვლენებისა და ცნებების ფორმალიზება და გაზომვა, ანუ შესაძლებლობა იმისა, რომ ფაქტოლოგიურმა მასალებმა შეიძინონ ისტორიული ფენომენების მათემატიკური ფორმალიზებისთვის საჭირო მახასიათებლები. ამ გზით დაიძლევა ისტორიის გამოკვეთილი ჰუმანიტარულობა და ისტორიული მეცნიერება აღიჭურვება გაზომვისა და გამოთვლის ინსტრუმენტებით. და თუ აქამდე ხელთ გვქონდა მხოლოდ ისტორიული მოვლენების გაზომვის ძირითადი ღერძი – ქრონოლოგია, ამის შემდეგ ისტორიული მოვლენების ნებისმიერი გამოვლინება უკვე გარდაისახება სოციალური კომუნიკაციის მრავალრიცხოვან ფორმად, რითაც შეიძენს ფიზიკური მეცნიერებისთვის დამახსიათებელ ნიშნებს. საგაკვეთილო პროცესში მასწავლებლის მიერ თითოეული ამ კუთხით დანახული და შემოთავაზებული დავალება წინ გადადგმული ნაბიჯი იქნება ისტორიის როგორც მეცნიერული დისციპლინის საფუძვლების სწორად გააზრებისა და სწავლებისკენ.
