საგანმანათლებლო დაწესებულებები მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ მოსწავლეთა კეთილდღეობაში.
COVID-19 აგრძელებს ჩვენი ცხოვრების სხვადასხვა სფეროში მრავალი ცვლილების შემოტანას. მოსწავლეები, გონებრივი სიჯანსაღის გარემოებებისადმი ყველაზე მოწყვლადი ჯგუფი, კორონავირუსთან ერთად შესაძლოა სხვა კრიზისებსაც განიცდიდნენ, ამიტომ მნიშვნელოვანია, სასწავლო დაწესებულებებმა განუვითარონ მათ მედეგობა და ხელი შეუწყონ მათ ფსიქოლოგიურ კეთილდღეობას.
რა არის მედეგობა?
მედეგობა (resilience) არის უნარი, შეეგუო სხვადასხვა გარემოებასა და მდგომარეობას, განსაკუთრებით – არახელსაყრელ დროს. მას შეუძლია, ხელი შეუწყოს პირად ზრდას და საერთო კეთილდღეობას, რადგან სირთულეებთან გამკლავების საშუალებას აძლევს ადამიანებს. გარდა ამისა, მედეგობა ხელს უწყობს მოსწავლეთა აკადემიურ მოსწრებას. მისი განვითარება შესაძლებელია და საამისოდ სხვადასხვა გზა არსებობს.
მოსწავლეთა მედეგობის განვითარების სტრატეგიები
საგანმანათლებლო და აკადემიური დაწესებულებები მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ თავიანთი აღსაზრდელების სიჯანსაღეში. ისინი უფრო ფიზიკურ სიჯანსაღეს აქცევენ ყურადღებას, თუმცა ქვემოთ მოყვანილი პრაქტიკების გამოყენებით მათ შეუძლიათ დაეხმარონ მოსწავლეებს გამძლეობის გამომუშავებასა და განვითარებაშიც.
- გამოიყენეთ სტრესის მართვის ტექნიკები
სტრესი მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს როგორც ფიზიკურ, ისე ფსიქოლოგიურ მდგომარეობაზე. სტრესის მაღალ დონეს შეუძლია გამოიწვიოს შფოთვის, დეპრესიის, გადაღლილობისა და „გადაწვის“ სიმპტომების დამძიმება. მოსწავლეებისთვის მნიშვნელოვანია სტრესთან გამკლავების გზების სწავლა. სტრესის მართვა სხვადასხვა გზით შეიძლება, მაგალითად, ფიზიკური აქტივობით ან „მაინდფულნესის“ პრაქტიკით.
ვარჯიშები ასევე შეიძლება დაეხმაროს მოსწავლეებს კონცენტრაციასა და ახალი მასალის ათვისებაში. სასწავლო დაწესებულებებს შეუძლიათ, აღსაზრდელებს შესთავაზონ ვარჯიშები როგორც პირადად, ისე ონლაინ ფორმით. ეს შეიძლება იყოს იოგა, აერობიკა, ცეკვა.
ამასთანავე, „მაინდფულნესი“ შესაძლოა დაეხმაროს მოსწავლეებს, იგრძნონ მეტი სიმშვიდე და ნაკლებად იშფოთონ. კლასებში შეიძლება ზოგიერთი ვარჯიშის რამდენიმე წუთით გამოყენებაც (მაგ., კუნთების პროგრესული მოდუნება და ღრმა სუნთქვა), რაც მოსწავლეებს სტრესის მართვაში დაეხმარება.
- წაახალისეთ განრიგები და გრაფიკები
განრიგი შესაძლოა დაეხმაროს მოსწავლეებს, აკონტროლონ თავიანთი გარემო. მათ ასევე შეუძლიათ მოაწესრიგონ ჩვენი დღე, მოგვცენ დავალებების შესრულების საშუალება და დაგვეხმარონ ვიგრძნოთ საქმის დასრულება. განრიგის შემუშავება და შენარჩუნება ასევე შესაძლოა დაეხმაროს მოსწავლეს პანდემიის დროს შფოთვასთან გამკლავებაში.
განრიგის მნიშვნელოვანი ნაწილია დროისა და სივრცის განსაზღვრა სხვადასხვა აქტივობისთვის, რომელთა დასრულებაც საჭიროა. მაგ., სამუშაო ადგილის გამოყოფა დასვენების, ძილისა და საკვების მიღების ადგილებისგან. ეს შეიძლება დაეხმაროს მათ, „მიატოვონ სამუშაო“ და მასთან ასოცირებული ყოველგვარი სტრესი მაშინვე, როგორც კი სამუშაო ადგილს დატოვებენ.
გრაფიკის შედგენა ასევე შეიძლება დაეხმაროს მოსწავლეს, თვალი ადევნოს თავის დროს და უფრო ეფექტურად მართოს ის. მას შეუძლია გამოიყენოს მობილური აპლიკაციები გრაფიკების ორგანიზებისა და განრიგების შედგენისათვის. სასწავლებელს ასევე შეუძლია შესთავაზოს მას სხვადასხვა სასარგებლო ონლაინ რესურსი.
- ხელი შეუწყვეთ თანატოლებთან ურთიერთობას
სასწავლო დაწესებულებებმა უნდა წაახალისონ მოსწავლეები, შექმნან უსაფრთხო ძლიერი სოციალური კავშირები COVID-19-ის პანდემიისას. მოსწავლეთა ფიზიკური კეთილდღეობისთვის აუცილებელია სოციალური დისტანცირების რეგულაციების დაცვა, მაგრამ, მიუხედავად ამისა, მხარდაჭერის ძლიერი სისტემა შეიძლება დაეხმაროს მოსწავლეებს სტრესთან გამკლავებასა და საერთო ფსიქოლოგიური სიჯანსაღის განვითარებაში. მოსწავლეებს შეუძლიათ მიიღონ სარგებელი, თუ ეყოლებათ ადამიანები, რომლებსაც ენდობიან და რომლებიც ხელს შეუწყობენ მათ ამ არახელსაყრელ დროში.
მხარდამჭერი ურთიერთობების განვითარება შესაძლებელია ისეთი სოციალური აქტივობებით, როგორიცაა სასკოლო კლუბები და ორგანიზაციები. აკადემიურ დაწესებულებებს შეუძლიათ ხელი შეუწყონ თანატოლებთან ურთიერთობებს ვირტუალური ღონიძიებების მასპინძლობით, სადაც მოსწავლეები თანატოლებს სოციალური ქსელებით დაუკავშირდებიან.
თანატოლებთან ურთიერთობები შეახსენებს მოსწავლეებს, რომ ისინი პანდემიის დროს მარტონი არ არიან.
ადამიანებს არ ძალუძთ თავიანთი ცხოვრების ყველა გარემოების გაკონტროლება, მაგრამ შეუძლიათ განივითარონ ფსიქოლოგიური ძლიერება იმ გამოწვევებზე ფოკუსირებით, რომლებთან გამკლავებაც შესაძლებელია. შეგნებული ძალისხმევით და მედეგობის ჯანსაღი პრაქტიკებით მოსწავლეებს შეუძლიათ გააუმჯობესონ და განაგრძონ თავიანთი მედეგობის განვითარება. მართალია, მოსწავლეები დიდი ალბათობით ისევ აღმოჩნდებიან მრავალფეროვანი გამოწვევების წინაშე, მაგრამ გამკლავების ჯანსაღი მექანიზმების შესწავლა დაეხმარება მათ გაუთვალისწინებელ გარემოებებთან შეგუებაში.
