ცხოვრება კვლავაც გრძელდება კორონავირუსთან ერთად. შეზღუდვები, რომლებიც ჩვენი უსაფრთხოების მიზნითაა დაწესებული, რა თქმა უნდა, დისკომფორტს გვიქმნის, თუმცა ვზრუნავთ მათ მაქსიმალურად დაცვაზე. მე 15 სექტემბერს უნდა გავიცნო ადამიანები, რომლებიც სკოლაში პირველად მოდიან. მასწავლებლები განსაკუთრებულად ვცდილობთ ხოლმე, რომ სკოლის პირველი დღე გამორჩეულად ფერადი, სასიამოვნო, საინტერესო მომენტებით აღსავსე გავხადოთ, რათა სახლში წასვლის შემდეგ, როდესაც ბავშვი დაფიქრდება, გაიხსენოს სკოლაში გატარებულ მომენტები და მეორე დღესაც მოუნდეს იმ გარემოში წასვლა. „ნეტავი ხვალ რას დაგვახვედრებს მასწავლებელი?“ – თუ ბავშვი ამ შეკითხვას დასვამს, ანუ მეორე დღის ინტერესიც თუ გაღვივდება მასში, მაშინ ჩვენი პირველი შეხვედრის მიზანიც მიღწეული იქნება. ბავშვების უმრავლესობა სკოლაში ბაღიდან მოდიან, სასკოლო გარემოსთან შეგუება რომ მსუბუქად, უმტკივნეულოდ და სასიამოვნოდ მოხდეს, მნიშვნელოვანია, სასკოლო აქტივობებიც დატვირთული იყოს სახალისო ელემენტებით. პირველ კლასში 6-7 წლის ადამიანები შედიან.
- მრავალფეროვანი გარემო;
- მათი ასაკის შესაფერისი საინტერესო რესურსებით აღჭურვილი საკლასო ოთახი;
- მათდამი გამოჩენილი გულწრფელი ინტერესი, მიღება, როგორც სრულუფლებიანი პიროვნებისა საკლასო გარემოში და მათში იმ გრძნობის გაღვიძება, რომ ის შენთვის ძვირფასია, მიუხედავად იმისა, რომ ახლახან გაიცანი;
- ის შეთავაზებები, რომლებსაც აქტივობებისა თუ დავალებების სახით ვთავაზობთ მათ;
- და კიდევ ის უხილავი, მზის სხივების მსგავსი იმპულსები, რომლებიც ჩვენგან გამოვა და თითოეულ მოსწავლემდე მიაღწევს, იმის გარანტია, რომ მათ ჩვენ მოვეწონებით და ეს გრძნობა სიყვარულსა და გულწრფელ, გულითად მეგობრობაში გადაიზრდება.
აუცილებლად უნდა გამოვყოთ მასწავლებლის გულწრფელი ღიმილი და აციმციმებული, გაბრწყინებული თვალები, როდესაც ამ პატარა ასაკის ადამიანებს მიუახლოვდება და გაეცნობა.
ახლა მოდით, დავუბრუნდეთ ჩვენს დღევანდელ რეალობას. სკოლებს გადაეცათ რიგი რეგულაციები, რომელთა დაცვაც სკოლაში მყოფ ყველა ადამიანს მოუწევს. მათ შორის გამოვყოფ რამდენიმეს, მაგალითად, სავალდებულოა სწავლებისთვის განკუთვნილ სივრცეში არანაკლებ 1-მეტრიანი დისტანციის დაცვა; ინდივიდუალურად ჯდომის, შესაბამისად, ინდივიდუალურად მუშაობის უპირატესობა; მასწავლებლის ყოფნა პირბადით. რთული იქნება, თუ ღიმილიან სახეს ბავშვებს ვერ დავანახებთ, თუმცა, გამოსავალი აქაც გვაქვს, საბედნიეროდ, ჩვენი ციმციმა და ბედნიერებით გაბრწყინებული თვალები შეგვიძლია შევანათოთ ჩვენს თითოეულ პატარა მეგობარს. ღიმილიც თვალებმა უნდა დაიკისრონ. აქტივობებიც და საკლასო ოთახში ავეჯის განლაგებაც რეგულაციების დაცვით უნდა მოვახდინოთ. ჩვენ ხომ მასწავლებლები ვართ, განსაკუთრებული შესაძლებლობების მქონენი, ამასაც გავუმკლავდებით. ბევრს ვიფიქრებთ, ვიმსჯელებთ, დავგეგმავთ, შევეცდებით და გამოგვივა!..
მოგვიწევს აქტივობები და საკლასო ოთახის გაფორმება რეგულაციებს შევუსაბამოთ და მათ მიხედვით გადავაწყოთ, ერთგავარად სახე ვუცვალოთ, რომ უსაფრთხოება დავიცვათ.
მინდა შემოგთავაზოთ რადენიმე აქტივობა, რომლებიც ზაფხულის განმავლობაში მოვიფიქრე. შესაძლოა მათში გარკვეული ტიპის ცვლილებების შეტანა გახდეს საჭირო, რათა მაქსიმალურად დავიცვათ დაწესებული რეგულაციები:
- შეგვიძლია წინასწარ დავამზადოთ დიდი ზომის შრიფტით დაწერილი ბავშვების ამობეჭდილი სახელები, სახელის გვერდით კი – გოგონას და ბიჭის შესაბამისი რაოდენობის გამოსახულება. ეს სახელები დავკიდოთ ლენტზე. კლასში შესვლისას, ვთხოვოთ ბავშვებს, ინდივიდუალურად მივიდნენ ლენტთან, მოძებნონ საკუთარი სახელი და სასურველ მერხზე დაიკავონ ადგილი. ამ აქტივობით გავიგებთ, რამდენ მოსწავლეს შეუძლია საკუთარი სახელის ამოცნობა. გოგონასი და ბიჭის გამოსახულება სახელის გვერდით კი ბავშვის უნარს დაგვანახებს, რამდენად შეუძლია მას გამოსავლის პოვნა, მაგალითად, თუ ბიჭია, არ დაყოვნდება გოგონას გამოსახულების გვერდით დაწერილ სახელთან და საკუთარ სახელს ბიჭუნას გამოსახულებიან ფურცელზე დაუწყებს ძებნას. ჩვენი დახმარება მუდამ უნდა სდევდეს თან მოსწავლეს, აუცილებელი სულაც არ არის, ბავშვს საკუთარი სახელის ამოკითხვა შეეძლოს.
- აქტივობა – „რა ფერი ვარ მე?“ მასწავლებლის მაგიდაზე აწყვია (ან შეგვიძლია მსუბუქად ჩამოვკიდოთ) მცირე სიგრძის ფერადი ლენტები, უმჯობესია, ნაჭრის. მასწავლებელი სთხოვს მოსწავლეებს, სათითაოდ აირჩიონ ის ფერი, რა ფერისაც წარმოუდგენიათ საკუთარი თავი იმ მომენტში და ისაუბრონ საკუთარი თავის შესახებ. შემდეგ შესაძლებელია ეს ლენტი ყველამ მაჯაზე შეიბას. უმჯობესია, ნიმუშისთვის, აქტივობა დაიწყოს მასწავლებელმა. მაგ. მე ვარ ინა მეცხვარიშვილი, 27 წლის, მე ვარ მასწავლებელი, მე მწვანე ფერის ვარ, რადგან მიყვარს სიცოცხლე და მგონია, რომ მწვანე სწორედ სიცოცხლის ფერია.
- კლასში, მოსწავლეთა სიმაღლის გათვალისწინებით, გაბმულ ლენტზე დავკიდოთ საშუალოდ გაბერილი ფერადი ბუშტები. ეს კლასის ვიზუალსაც გაამრავალფეროვნებს, ბავშვების ყურადღებასაც მიპყრობს და აქტივობისთვისაც გამოგვადგება. გაცნობის პირველი დღე, ახალი გარემო ბავშვისთვის ისედაც სტრესულია. ამიტომ, უნდა ვეცადოთ, შევთავაზოთ რაიმე ისეთი, რაც მათთვის უცხო და რთული არ არის. ყველასთვის სახალისო გასახსენებელია ზაფხულის არდადეგები, თავისუფლად, უსაქმოდ ყოფნა, მხიარული და თავგადასავლებით სავსე დღეები. შევთავაზოთ ბავშვებს, გადაეშვან მოგონებებში, გაიხსენონ ზაფხულის 1 გამორჩეული დღე, გადახედონ ლენტზე ჩამოკიდებულ ფერად ბუშტებს, აირჩიონ ერთი ფერი, რომელსაც ამ დღეს შეუსაბამებენ და მოკლედ გვესაუბრონ მასზე. რატომ მაინცდამაინც ეს ფერი? ამ აქტივობით გავეცნობით მოსწავლეთა მეტყველებას, გადმოცემის უნარს, ემოციურ მახასიათებლებს და ა.შ. კარგი იქნება, თუ პირველი ჩვენ წარვდგებით ბავშვების წინაშე.
- საკლასო წესების გაცნობა მნიშვნელოვანია პირველსავე დღეებში, თუმცა პატარა ადამიანები არ უნდა შევაშინოთ და დავთრგუნოთ. უმჯობესია, თავად იმსჯელონ, ჩამოთვალონ, როგორ გარემოში სურთ ყოველდღიურობის გატარება. საწყის ეტაპზე, მანამ, სანამ წერა-კითხვას თავად შეძლებენ, ილუსტრირებული სახე მივცეთ მათ ნამსჯელს. მნიშვნელოვანია, რომ პირველი დღეებიდანვე დავიყოთ მუშაობა, რათა დავეხმაროთ ბავშვებს იმის გაცნობიერებაში, რომ წესები მათ სასარგებლოდ არსებობს.
- მნიშვნელოვანი და საჭიროა კლასში გაკვეთილების ცხრილის არსებობა. პირველი კლასის დასაწყისში, როდესაც ბავშვს ჯერ კიდევ არ აქვს გაცნობიერებული, რა ხდება მის თავს, კარგი იქნება, მასწავლებელმა მათი მრავალფეროვანი აზროვნება მიმართოს მსჯელობისკენ – რის სწავლას მოელიან თითოეული საგნისგან. მასწავლებელმა მათი ნააზრევი უნდა ჩაინიშნოს და მოიძიოს ან შექმნას თითოეული საგნის შესაბამისი ილუსტრაციები, ბავშვების მსჯელობაზე დაყრდნობით. საბოლოოდ, ასეთი გაკვეთილების ცხრილი საინტერესოც იქნება და ბავშვებისთვისაც მნიშვნელოვანი და გასაგები გახდება.
- შეგვიძლია ბავშვებს შევთავაზოთ ასეთი აქტივობა: „რა შემიძლია, გიჩვენებთ“ . ვისაც სურვილი აქვს, შევთავაზოთ, წარდგეს ჩვენ წინაშე საკუთარი შესაძლებლობის, ნიჭის გამოსავლენად. მაგალითად, შეიძლება პირველი თავად მე ვიყო, დავხატო დაფაზე წრე, გავუკეთო ღიმილიანი გამომეტყველება და ირგვლივ სხივების მსგავსად გავუკეთო გულები. კლასში აუცილებლად გამოჩნდება მოსწავლე, რომელიც მოისურვებს თავის გამოჩენას, მთავარია, ატმოსფერო იყოს მეგობრული. ამის წახალისება კი ჩვენზეა.
- შეგვიძლია ლენტზე დავკიდოთ გულის ფორმის ფურცლები, შესაძლოა წითელი ან ფერადი და ვთხოვოთ მოხალისეებს, გამოვიდნენ ინდივიდუალურად, ჩამოხსნან სასურველი გული და გაგვიზიარონ, რა უყვართ. გული შეუძლიათ თან წაიღონ.
- პირველსავე დღეს შეგვიძლია ერთობლივი ნამუშევრის დამზადებაც. ამისათვის დაგვჭირდება წვრილი, მოგრძო ჯოხი, წებო ან წებოვანი ლენტი, წინასწარ მოვამზადოთ ყვავილის ფურცლისმაგვარი (გამოჭრილი) ფერადი ფურცლები, უმჯობესია სქელი, რათა მყარი იყოს. მივმართოთ ბავშვებს, რომ ჩვენ ყველას შეგვიძლია რაიმე ჭკვიანური გამონათქვამის მოფიქრება. მაგალითად, „გავიღიმოთ, რომ ვიყოთ ლამაზი“, ,,კეთილი ადამიანი ბედნიერია“ და ა.შ. ბავშვების მიერ გამოთქმული წინადადებები დავწეროთ ფერად ფურცლებზე და ისინი ყვავილის მსგავსად ჯოხზე დავაწებოთ. გამოგვივა ჭკვიანური გამონათქვამების ყვავილი. შესაძლოა, ბავშვებს შევთავაზოთ საკუთარი მოლოდინების/განწყობების დასახელება, მაგალითად, „მგონია, რომ სკოლაში ყოფნა სახალისოა“, ,,მომწონს კლასში ყოფნა“…
შესაძლოა ვათქმევინოთ რა გეგმა/მიზანი აქვთ, მაგალითად, „მინდა კარგად ვისწავლო“, „მინდა ბევრი მეგობარი გავიჩინო“, „მინდა მშობლებმა იამაყონ ჩემით“ და ა.შ. და ესენი განვათავსოთ ფურცლებზე.
მთავარია, აქტივობები იყოს ფერადი და სააზროვნო, ხალისისა და გონებრივი ვარჯიშის შემცველი.
ბედნიერღმილიან სასწავლო წელს გისურვებთ!
