როგორ შევისწავლოთ სახლში ისეთი მოცულობითი საგანი, როგორიცაა გეოგრაფია? რამდენად გამოგვადგება საშინაო დავალებისთვის ინტერნეტინფორმაცია და მისი მრავალფეროვნება? ამ კითხვებზე პასუხი შესაძლოა ასეთიც იყოს:
გადაახალისეთ სკოლის სახელმძღვანელო
უმცროსკლასელთა მშობლებს შეუძლიათ გამოიყენონ ასეთი ტექნიკა: განაცხადონ, რომ რომელიღაც სამეცნიერო ფაქტი დავიწყებიათ და ბავშვის დახმარება სჭირდებათ. ბავშვს აუცილებლად მოუნდება პასუხის პოვნა სახელმძღვანელოში ან ინტერნეტში. ამ გზით ის ახალ ინფორმაციას მიიღებს, თუმცა ამ ხრიკის ხშირად ნუ გამოიყენებთ, რომ ბავშვის ნდობა არ დაკარგოთ.
ასევე, მშობლებს შეუძლიათ, იმსჯელონ ისეთ თემებზე, რომლებიც პირდაპირ თუ ირიბად ეხმიანება სასწავლო პროგრამას, მაგალითად, უძველეს რუკებზე, დამპყრობლებზე, კოლონიებსა და ცვლილებებზე მსოფლიოს პოლიტიკურ რუქაზე. მსჯელობაში, დისკუსიებში ნებისმიერი ასაკის ბავშვის ჩართვა შესაძლებელია.
დაწყებით სკოლაში შეგიძლიათ „თამაშში“ სკოლის სახელმძღვანელო დაიხმაროთ: მაგალითად, სთხოვოთ ბავშვს გარკვეულ დროში, სწრაფად მოძებნოს რაიმე გეოგრაფიული ტერმინი და განმარტოს მისი მნიშვნელობა. შემდეგ კი უფრო და უფრო გააუმჯობესოს თავისივე რეკორდი. ამ შემთხვევაში ბავშვმა სასურველია არ იცოდეს, რომ თამაშს საგანმანათლებლო დატვირთვა აქვს.
იმსჯელეთ, იფანტაზიორეთ
თუ ბავშვს უყვარს ხატვა, შეგიძლიათ გააკეთოთ ილუსტრაციები სახელმძღვანელოზე დაყრდნობით, გამოიგონოთ კომიქსები ან ისტორიები. მაგალითად, თემაში „წყლის ციკლი ბუნებაში“, შესაძლოა დააწერინოთ მოთხრობა წყლის წვეთის მოგზაურობის შესახებ. თუ მოსწავლე უფროსკლასელია, უბიძგეთ, იოცნებოს, ვთქვათ, თემაზე: „სად ავაშენებდი ქვანახშირის გადამამუშავებელ ქარხანას და რა მოგებას მომიტანდა ის“.
ეცადეთ, ბავშვისთვის ლამაზი და საინტერესო წიგნები შეიძინოთ, მით უფრო, რომ უამრავი საინტერესო, კარგად ილუსტრირებული ენციკლოპედია თუ თემატური წიგნი გამოიცემა და არა მხოლოდ ქართულ ენაზე.
ასწავლეთ თქვენს შვილს მხატვრული ლიტერატურის კითხვის დროს ონლაინრუკების შედგენა, რათა მან უკეთ წარმოიდგინოს წიგნში აღწერილი მოქმედება.
ერთად უყურეთ თემატურ ფილმებს/მულტფილმებს
დასვენების და გართობის დროსაც კი შეგიძლიათ ისწავლოთ და გაზარდოთ სწავლის მოტივაციის დონე. ერთად უყურეთ სათავგადასავლო ფილმებს, სადაც მოგზაურობა ძირითადი თემაა. მონიშნეთ რუკაზე ის ადგილები, რომლებსაც ფილმის გმირები ეწვივნენ. ისაუბრეთ, რატომ არის მოგზაურობის მოყვარულთათვის მნიშვნელოვანი გეოგრაფია და რაში ეხმარება მისი ცოდნა.
თემატური ვიდეოების ნახვა განსაკუთრებით კარგია დისლექციის მქონე ბავშვებში საგნისადმი ინტერესის გასაზრდელად. გაესაუბრეთ შვილს იმაზე, თუ რას უყურეს და სთხოვეთ, ჩამოწეროს სიახლეები, რომლებიც ვიდეოდან ისწავლა. თავდაპირველად ეს შეიძლება ცოტა გაურთულდეს, მაგრამ ნელ-ნელა გაუადვილდება და აზარტიც მოემატება. ვიდეოების მოძებნა YouTube-ზე შეგიძლიათ.
ესტუმრეთ ონლაინ მუზეუმებს
დღეს მსოფლიოს მრავალი მუზეუმი ონლაინტურებს გვთავაზობს. სასურველია ვირტუალური ექსკურსიები მთელმა ოჯახმა გამართოთ და შემდეგ ერთმანეთს გაუზიაროთ მიღებული შთაბეჭდილება. საუბარია ასეთი ტიპის ვირტუალურ ექსპოზიციებზე:
ეგვიპტურ პირამიდებზე https://www.3dmekanlar.com/en/the-pyramids.html
გალილეოს მუზეუმი ფლორენციაში https://catalogue.museogalileo.it/ და სხვ.
ითამაშეთ!
https://www.geoguessr.com/ თამაშები სხვადასხვა თემაზე: ქალაქები, ქვეყნები და მსოფლიო. შეგიძლიათ ითამაშოთ მარტომ ან გუნდურად. თამაშის არსი: თითოეულ ტურში ჩნდება ადგილის ფოტო და მსოფლიო რუკა – უნდა გამოიცნოთ ქვეყანა, სადაც ეს ობიექტია.
https://world-geography-games.com/ თამაში, რომელიც გვასწავლის დროშებს, ქვეყნის სახელწოდებებს, დედაქალაქებს, კუნძულებს და ა.შ.
https://www.enigeo.org/en/ შეგიძლიათ გაიგოთ ინფორმაცია ქვეყნების, დედაქალაქების, დროშებისა და თუნდაც ჰიმნების ადგილმდებარეობის შესახებ. შეგიძლიათ თამაშის ჩამოტვირთვა.
https://www.toporopa.eu/en/ მოსახერხებელია ქვეყნების, დროშების, მდინარეების, კუნძულების, დედაქალაქების, მმართველობითი სისტემების, ზღვებისა და სხვა გეოგრაფიული ობიექტების შესასწავლად.
https://www.sheppardsoftware.com/ ბევრი თამაში გეოგრაფიაზე.
დაგეგმეთ მომავალი ან გაიხსენეთ ხოლმე წარსული მოგზაურობები
შეიმუშავეთ მარშრუტი, განათავსეთ ის რუკაზე, შეისწავლეთ მარტივი ფრაზები იმ ენაზე, რომელ ქვეყანასაც გინდათ ესტუმროთ, ყურადღება მიაქციეთ ამ ქვეყანასა და საქართველოს შორის არსებულ განსხვავებებს.
თვითსწავლების ძირითადი პრინციპები
თემის შესწავლა უნდა დაიწყოს ბავშვის მოტივაციით, რის შემდეგაც შეგიძლიათ ახალი ცოდნის შეძენა და მისი გამყარება. საინტერესო ვიდეო ან მულტფილმების სერია დაგეხმარებათ მოტივირებაში, ასევე, საუბრები იმაზე, თუ რატომ უნდა იცოდეთ გეოგრაფია. შემდეგ – ვკითხულობთ საგანმანათლებლო ლიტერატურას ან ვუყურებთ ვიდეოგაკვეთილს და ვაკონსპექტებთ.
მასალის გასამყარებლად შესთვაზეთ ბავშვს ნახატის დახატვა ან აპლიკაციის გაკეთება. შედარებით უფროსკლასელებს შეუძლიათ ინფოგრაფიკის, პრეზენტაციის, ვებსაიტის, ინტერნეტარხების შექმნა. ციკლი შეიძლება განმეორდეს თითოეული თემით, ექსპერიმენტის მეთოდის გამოყენებით.
მნიშვნელოვანი მომენტები:
- ასაკი. სასწავლო მასალის შინაარსი, მეთოდები და მოთხოვნები უნდა შეესაბამებოდეს ბავშვის ასაკს და ინდივიდუალურ მახასიათებლებს.
- თემების არჩევანი. სასწავლო გეგმის შედგენისას შეგიძლიათ ენდოთ სასკოლო სახელმძღვანელოს. უმჯობესია აირჩიოთ კონკრეტული თემა თქვენი შვილისთვის. რაც უფრო დიდი ასაკი აქვს ბავშვს, მით მეტი თავისუფლება უნდა იყოს მეთოდების და მასალების არჩევისას. თუმცა დახმარება სწავლის დროს შეიძლება ნებისმიერ ასაკში დასჭირდეს.
- გრაფიკი. აუცილებელია დაცული იყოს სწავლის რეჟიმი, ძილის, ფიზიკური დატვირთვის, დასვენების. მნიშვნელოვანია, რომ ეს ოპტიმალური იყოს ოჯახის ყველა წევრისთვის. უმცროს სკოლის მოსწავლეებს უნდა ვასწავლოთ რეჟიმის დაცვა. ამისათვის გამოიყენეთ ნახატები, სტიკერები მინიშნებებით, ინტერაქტიული გრაფიკი. ერთად აკონტროლეთ რამდენი დრო სჭირდება ბავშვს დავალებებისთვის, დასვენებისთვის. თუ ბავშვი ნელია, იყავი მომთმენი.
მნიშვნელოვანია მეთოდების არჩევა, ბავშვის ინდივიდუალური მახასიათებლების გათვალისწინებით. გახსოვდეთ, რომ ოჯახში ჰარმონიული ურთიერთობები ყოველთვის უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე მაღალი ქულები.
