დღეს მეც მედიაწიგნიერებაზე ვწერ. წესით, ახლა ვინმე ამ სფეროში ჩემზე ჩახედული ადამიანების ციტატები უნდა მომეშველიებინა, თუმცა ასე არ მოვიქცევი და დავწერ იმას, მე, როგორც ჰომო საპიენს, ანუ მოაზროვნე ადამიანს, როგორ მესმის მედიაწიგნიერება. თუ მედიაწიგნიერი ვარ, თეთრის და შავის გარჩევა უნდა შევძლო! უნდა ვიცოდე ტყუილი და მართალი და ათასი ჯურის ნაწერი სერიოზულად არ აღვიქვა.
ჯანმრთელობის ერთ საიტზე გავწევრიანდი. აქტიურობას სულაც არ ვაპირებდი, დაწერილის წაკითხვა უფრო მაინტერესებდა და ასეც ვიქცეოდი, სანამ ისეთი რამ არ წავიკითხე, რომ მაგიდაზე თავმოხსნილი ახალთ ახალი კონცენტრირებული მარილმჟავასავით არ ავთუხთუხდი.
ჯგუფის ერთ-ერთი წევრი სხვებს ასწავლიდა, რომ საკმაოდ რთული დაავადების დასამარცხებლად „ლურჯი“ იოდი უნდა დაელიათ….!
მე ნახატი ფილმი „ლურჯი მელია“ გამიგია. ლურჯ წვერა კაცი გამიგია ზღაპრიდან, ცოლებს, რომ ხოცავდა… ეს კაცი ადრე მხოლოდ ზღაპარში იყო, ახლა რეალურ ცხოვრებაში გადმოვიდა, გამრავლდა და ყოველ მეორე დღეს ცოლების ხოცვა-ჟლეტაზე მესმის. ამიტომ, სანამ გათხოვდებით, დააკვირდით, რჩეულს ლურჯი წვერი ხომ არ აქვს!
სწორია, სხვაგან გადავერთე, „ლურჯ“ იოდზე მოგახსენებდით, არ გამიგია და მომკალით. თუმცა, როცა საიტზე მის შესახებ გამოვიკითხე, მასწავლეს, სახამებელი მოადუღეო, ცოტა შეაგრილეო, ერთი ბოთლი იოდი დაამატე, აცალე გალურჯდეს და დალიეო. სისხლძარღვებსაც მაგრად გაგიწმენდავსო.
ღმერთო ჩემო! სკოლაში მაინც არ გისწავლიათ, რომ ეს სახამებლის აღმომჩენი რეაქციაა იოდით და იოდი, სახამებელთან რეაქციის გამო ლურჯდება. რა დალევა, რა სისხლძარღვები, რა მკურნალობა!!!
თუ მაინც არ დაგიშლიათ, იოდით შეგიძლიათ საკვები პროდუქტები შეამოწმოთ, არაკეთილსინდისიერმა მწარმოებელმა სახამებელი ხომ არ დაუმატა, მაგ. სოსისებს, ძეხვეულს ან კეტჩუპს. თუმცა, ჩამოთვლილი პროდუქტების ხშირი მოხმარება უსახამებლოდაც ჯანმრთელობისთვის საზიანოა.
როდესაც საპირისპირო აზრი დავწერე, მითხრეს, ჩვენ ვსვამთო.
-მერე, კუჭი არ გტკივათ თქო?-გულწრფელად დავინტერესდი,
-არაო, და საერთოდაც იოდი შინაგანი მოხმარების პროდუქტიაო, აბა, იოდინოლს, რომ ივლებენ ანგინის დროსო? ლურჯი იოდიც დამოუკიდებლად არსებობს, მაგ. იგივე იოდინოლიო.
ყელში გამოვლებასა და დალევას შორის უზარმაზარი სხვაობაა. იოდინოლი იოდის და კალიუმის იოდიდის ნარევია და მისი დალევა არ შეიძლება. ყელში გამოვლება კი ბატონო. გაჭრილ თითზევ შეიძლება წასმა და ნემსის გაკეთების შემდეგ იოდის ბადის დახატვაც (ნანემსარი, რომ არ გამაგრდეს) გამოცდილია.
თუ მაინც, ვინმე იოდს სახამებელს შეურევს და ტანსაცმელს ან მაგიდის გადასაფარებელს დასვრის, ლაქას ნატრიუმის თიოსულფატის ხსნარით ამოიყვანთ.
შემდეგი შეცდომა „სოდის“ ხშირი დალევაა და ამის შესახებ ერთ წინა სტატიაში შეგიძლიათ წაიკითხოთ „უცხოსთან“ ბრძოლის მსოფლიო დღე.
სოციალურ ქსელში უხვად შეხვდებით სტატიებს სხვადასხვა ბალახების შესახებ. ფიტოთერაპიას მეც პატივს ვცემ. ალქიმიკოსებიც იზიარებდნენ ბალახეულის სიკეთეს და გარკვეულ სიმპტომებს მართლაც კურნავენ.
მაგ. ვირისტერფას ჩაი ხველას შველის, ოღონდ გააჩნია ხველების მიზეზი რა არის. თუ მარტივი გაციებაა, კი ბატონო, უშველის.
სხვა ამბავია წყალბადის პეროქსიდი.
ჩვენ, ქიმიკოსებს, წყალბადის პეროქსიდზე პირველ რიგში „სპილოს კბილის პასტა“ ამოგვიტივტივდება მეხსიერებაში. აიღებ 50% წყალბადის პეროქსიდს, ჩაასხამ კოლბაში, დაამატებ სარეცხის ჟელეს (ბევრი ქაფისთვის) და ბოლოს კატალიზატორად ჩაამატებ კალიუმის იოდიდის ან ფხვნილს ან ნაჯერ ხსნარს ( გააჩნია, როგორი ქაფის მიღება გსურს).
თუმცა, წყალბადის პეროქსიდს (მადლობა ღმერთს 3%-იანს) ადამიანები სვამენ და სხვებსაც იგივეს მოუწოდებენ. ამბობენ, რომ თუ წყალბადის პეროქსიდს დალევ, საჭმლის მომნელებელ ტრაქტში ჟანგბადად და წყლად დაიშლება და ორგანიზმს დიდ სარგებელს მოუტანს.
წყალბადის პეროქსიდი ადამიანის ორგანიზმში ყოველგვარი დამატებითი მიღების გარეშე, ნივთიერებათა ცვლის პროცესში გამომუშავდება. მაშინვე იშლება წყლად და თავისუფალ რადიკალს წარმოქმნის. ეს უკანასკნელი უჯრედების ბიოლოგიურ მემბრანას აზიანებს. ამიტომაც, ჩვენს ორგანიზმში მთელი სისტემაა გამომუშავებული, რომელიც მეტაბოლიზმის შედეგად წარმოქმნილი ზეჟანგისგან გვიცავს. ახლა დამატებით თუ ჩვენც დავლევთ, ეს სისტემა ნამდვილად ვერ მოერევა მის განეიტრალებას. ასევე, ზეჟანგის დალევამ შესაძლოა ლორწოვანი გარსის დამწვრობა გამოიწვიოს.
რაც ზედა აბზაცში ვთქვი, ოდნავ უფრო პროფესიონალურად დავწეროთ.
ცილას ყველა მივირთმევთ, ხორცს, ყველს, თევზს და ა.შ. ცილა ჩვენს ორგანიზმში ამინომჟავებად იშლება. თუმცა, ამით არ სრულდება და ამინმჟავები კატაბოლიზმის პროცესში კვლავ გარდაქმნებს განიცდიან. ერთ-ერთი ასეთი გარდაქმნა დეზამინირებაა. ეს ნიშნავს, რომ ამინო ჯგუფი ჩამოცილდება და თანმდევ პროდუქტად ამიაკი წარმოიქმნება. დეზამინირება რამდენიმენაირია: ჟანგვითი, ჰიდროლიზური აღდგენითი, შიგამოლეკულური, თუმცა ამიაკი ყველა შემთხვევაში გამოიყოფა. ჩვენი, ანუ ადამიანის ორგანიზმისთვის ჟანგვითი დეზამინირებაა დამახასიათებელი. ამიაკი ხომ წარმოიქმნება და ფერმენტების მოქმდებით, ერთ-ერთი კოფერმენტიდან (FADH2) წყალბადატომები პირდაპირ გადაეცემა მოლეკულურ ჟანგბადს და წყალბადის ზეჟანგი მიიღება. ოღონდ, ეს მაშინვე თუ არ დაიშალა და დაგროვდა, ორგანიზმი მოიწამლება. ამიტომ, მის დაშლას ფერმენტი კატალაზა აჩქარებს და წარმოიქმნება H2O და 1/2O2. გათვლაც სწორედ ამაზეა, რომ ჩვენ პეროქსიდს დავლევთ, კატალაზა კი მას დაშლის და უჯრედი ჟანგბადით გამდიდრდება. თუმცა, ჩვენმა ორგანიზმა იცის, რომ პეროქსიდი უნდა დავლიოთ? ამდენი კატალაზა გამომუშავდება? ცილასაც ხომ მივირთმევთ პარალელურად.
აი, ჭრილობაზე წყალბადის ზეჟანგი ნამდვილად შეგიძლიათ დაისხათ. ანტისეპტიკური მოქმედება ახასიათებს. უფრო მეტიც, ყურშიც შეგიძლიათ ჩაისხათ, თუ გოგირდის საცობი დაგროვდება. საცობს დაარბილებს და ექიმი მეორე დღეს უფრო იოლად ამოიღებს. ოღონდ, მთლად ჩემს ნათქვამზე ყურში ჩასხმას ნურავინ დაიწყებს, ეგებ ისეთი საცობი გაქვთ, რომ წყლის ჭავლითაც უპრობლემოდ გამოდის გარეთ.
ან აგერ კიდევ ერთი რეცეპტი ამოვიკითხე. სიმსივნის დროს ან მისი პრევენციისთვის ორგანიზმში ტუტე გარემოს შენარჩუნებაა კარგიო. სრული სიმართლეა. იქვე რეცეპტიც არის, რომ სამ ლიტრ წყალს უნდა დაამატო სამი საშუალო ზომის დაჭრილი ლიმონი და ერთი კოვზი ჰიმალაის მარილი. საღამოს უნდა მოამზადო, მთელი ღამით იდგეს და მეორე დღეს საკვების მიღების წინ ორ-ორ ჭიქად უნდა დალიო… ყველაფერი გავიგე და სწორია…ლიმონიანი წყალი ორგანიზმს ტუტე არის შენარჩუნებაში დაეხმარება, მაგრამ ჰიმალაის მარილი რაღა შუაშია? ან, იქნებ სახელწოდება ჟღერს ლამაზად და იმიტომ? ჰიმალაის მარილი ჩვეულებრივი მარილია, გარდა იმისა, რომ 3%-მდე მინერალებს შეიცავს, რომლებიც მარილისთვის ფერის მისაცემად საკმარისია. დანარჩენი 97% ნატრიუმის ქლორიდია, ანუ სუფრის მარილი და მთელი ერთი კოვზი რატომ უნდა ჩავყაროთ ლიმონიან წყალში ვერ მივხვდი. ჰიმალაის და სხვა მარილზე წაიკითხეთ აქ ფიქრები ხმამაღლა…მარილზე…
ერთი აბზაცი ჰომეოპათიაზეც დავწეროთ. არა, წინააღმდეგი სულაც არ ვარ, ჩემი მეგობრის სტომატოლოგს სურდო მოურჩინა. ალტერნატიული მედიცინის სისტემაა, რომლის მიხედვითაც დაავადების სამკურნალოდ საჭიროა ხშირად და მცირე დოზებით ისეთი წამლების მიღება, რომელთა დიდი დოზა ჯანმრთელ ადამიანში გამოიწვევდა ამ დაავადების მსგავს სიმპტომებს. მისი დამფუძნებელი გერმანელი ექიმია სამუელ ჰანემანი. მეთოდი იყენებს მცენარეულ, მინერალურ და ცხოველურ სამკურნალო საშუალებებს დიდი განზავების დოზებით. ჰოდა, სწორედ ამ დიდ განზავებაზე შეგვიძლია ერთი ცდა ჩავატაროთ.
ცდისთვის კონცენტრირებული გოგირდმჟავა გვჭირდება. მისი ფორმულაა H2SO4 . კონცენტრირებულია, მაგრამ თავად მჟავა 98%-ია, დანარჩენი 2% კი წყალია. ავიღოთ მისი 1მლ და 50 მლ-იან კოლბაში დავამატოთ. ნიშნულამდე გამოხდილი წყლით განვაზავოთ. კოლბას საცობი მოვარგოთ და კარგად შევანჯღრიოთ. გავიხსენოთ, რომ გოგირდმჟავას მოლური მასაა 98,079გ/მოლ, საწყისი რაოდენობაა 1მლ, სიმკვრივეა 1,84გ/სმ3, 1მლ მჟავას მასაა 1,84გ, მოლების რაოდენობაა m/M =1,84/98,079=0,01876მოლი, მჟავას მოლეკულების რიცხვია :
0,01876მოლი•6, 022140857•1023=0,11297536•1023=11,297536•1021
ეს ბოლო მიღებული რიცხვი ჩვენი სამუშაო იქნება, ანუ, 1მლ გოგირდმჟავაში ამდენი გოგირდმჟავას მოლეკულაა. ახლა ამ პირველი კოლბიდან ავიღოთ 0,5მლ მჟავა და გადავიტანოთ სხვა 50მლ-იან კოლბაში და გამოხდილი წყლით ნიშნულამდე შევავსოთ. ანუ, კვლავ განვაზავოთ. ამ მეორე კოლბაში გოგირდმჟავას მოლეკულების რაოდენობა იქნება 11,297536•1019. ანუ, მჟავას მოლეკულების რიცხვი 100-ჯერ შევამცირეთ. ასეთ განზავებას C1ტიპის ეწოდება. ახლა მეორე კოლბიდან ავიღოთ 0,5მლ მჟავა და გადავიტანოთ მესამე 50მლ-იან კოლბაში და გამოხდილი წყლით ნიშნულამდე შევავსოთ. მესამე კოლბაში გოგირდმჟავას მოლეკულების რაოდენობა იქნება 11,297536•1017. ასეთ განზავებას C2ტიპის ეწოდება. ასე 15 სინჯი მოვამზადოთ და ყოველ შემდეგ კოლბაში წინა კოლბიდან 0,5მლ მჟავა გადავიტანოთ და განვაზავოთ. შემდეგ ავიღოთ 15 სინჯარა და თითოეული კოლბიდან ნუმერაციის მიხედვით 5-10მლ დამზადებული ხსნარი გადავიტანოთ.
შემდეგ ეტაპზე ბარიუმის ნიტრატის ხსნარი გვჭირდება. თითოეულ სინჯარას თითო წვეთი დავამატოთ. სულფატ იონებზე თვისებითი რეაქცია ბარიუმის ნიტრატს აქვს. ეს ნიშნავს, რომ ბარიუმის ნიტრატი სულფატ იონების აღმომჩენია. რეაქცია ასე წარიმართება Ba(NO3)2+H2SO4=BaSO4+2HNO3
წარმოქმნილი ბარიუმის სულფატი თეთრი ნალექის სახით უნდა გამოილექოს. ეს ნიშნავს, რომ თუ სინჯარაში თეთრი ნალექი ან სიმღვრივე წარმოიქმნება, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ იმ სინჯარაში მჟავა ჯერ კიდევ არის…რაღაც რაოდენობით მაინც. მესამე სინჯარაში თეთრი ნალექი უკვე აღარ წარმოიქმნება. სიმღვრივეც კი არ არის. ეს ნიშნავს, რომ მესამე სინჯარაში სულფატ იონები არის, ოღონდ თვისებითი რეაქციისთვის არასაკმარისი რაოდენობით.
საქმე ასეა, რომ მათემატიკის თანახმად, მესამე და შემდეგ სინჯარებში გოგირდმჟავა არის, მაგრამ ქიმია მათ ვერ ხედავს და თვისებითი რეაქციაც არ მიდის. ქიმიამ ეს წუთია ისიც დაგვიდასტურა, რომ იმაში რაც C12 ტიპის განზავებით იყიდება, მოქმედი წამლის მოლეკულა ფაქტიურად არ არის. არადა, საიტებზე მინახავს წამლები განზავებით C100 და C200.
ჰოდა, ნახეთ მედიაწიგნიერება რა არის? ქიმიის არ იყოს, ყოველ ფეხის ნაბიჯზე გვჭირდება.
