გასული წლის აგვისტოს მიწურულს, შევედეთში ერთმა თექვსმეტი წლის მოსწავლემ გადაწყვიტა, რომ პარასკეობით სკოლა უნდა გაეცდინა ხოლმე. ყოველი სამუშაო კვირის დასასრულს გოგონა სკოლის ნაცვლად სტოკჰოლმის ცენტრში მიდის და რაიხსტაგის წინ კუთვნილ ადგილს იკავებს. გარეუბნელს ყოველთვის თან დააქვს თავისი სიმაღლისთვის (1.53 მ) შეუფერებლად დიდი ტრანსფარანტი, რომელსაც მთავრული ასოებით აწერია: „სასკოლო გაფიცვა კლიმატისათვის!“. თვეების განმავლობაში გრეტა თუნბერგი მარტო აპროტესტებდა მსოფლიოს პოლიტიკურ ლიდერთა ქმედებებს. მოსწავლეს მიაჩნია, რომ ძალაუფლების მქონე პირები არაფერს აკეთებენ კლიმატის ცვლილების შესაჩერებლად და დედამიწის, ბუნების, ბიომრავალფეროვნების გადასარჩენად, მავნე ნივთიერებების ჰაერში, წყალსა და ნიადაგში გავრცელების შესაფერხებლად. ახალგაზრდას თავისი წამოწყების გამო ხშირად დასცინოდნენ და აკრიტიკებდნენ. სკოლის ადმინისტრაცია მას გაკვეთილების გაცდენის გამო კიცხავდა. განათლების მესვეურები ამტკიცებდნენ, რომ გრეტა კეთილშობილური ეკოლოგიური იდეებით ცდილობდა ყოველ პარასკევს „შატალოზე“ წასვლის აუცილებლობის დასაბუთებას. ყველაზე სულმოკლე ადამიანები მის დიაგნოზზეც ალაპარაკდნენ და ერთი შეხედვით უცნაური ქცევა გოგონას განსაცდელის სიმპტომად მიიჩნიეს. თუნბერგმა თავად განაცხადა, რომ მას ასპერგერის სინდრომი აქვს. ზოგიერთი მეცნიერი ასპერგერის სინდრომს აუტისტური სპექტრის დარღვევებს მიაკუთვნებს. მოზარდის მოწინააღმდეგეები გაჰყვირიან, რომ ასპერგერის სინდრომის ერთ-ერთი ნიშანი ბიპოლარული აზროვნება, მხოლოდ ორ უკიდურესობას შორის არსებული არჩევანის აღქმაა (შვედი ამტკიცებს, რომ ან ახლავე დავიწყებთ დედამიწის გადარჩენას, ან გლობალური დათბობა მალე მოგვიღებს ბოლოს). იაფფასიანი გამოცემები კი დარწმუნებულნი არიან, რომ მოზარდი მშობლების კომერციული მიზნების აღმსრულებელია.
რატომ ჰყავს გაცდენებით გამორჩეულ მოსწავლეს ამდენი მტერი?
ერთი ბავშვის მიერ დაწყებული პროტესტი თითქმის ნახევარწლიანი ყოველდღიური და შეუპოვარი საქმიანობის შედეგად მთელი პლანეტისთვის ცნობილი გახდა. როგორც აღმოჩნდა, განვითარებულ ქვეყნებში მოსწავლეთა ეკოლოგიური ცნობიერება საშუალოზე მაღალია. დღეს, გრეტას მსგავსად, დედამიწის ყველა კუთხეში ათასობით მოსწავლე აცდენს პარასკევის გაკვეთილებს. ისინი თავიანთი ქალაქების ქუჩებში გამოდიან და გარემოსდაცვით ლოზუნგებს სკანდირებენ. 12-დან 17 წლამდე ბავშვები მუყაოს დაშლილ ყუთებზე ფერადი საღებავებით აწერენ – „დინოზავრებსაც ეგონათ, რომ ბევრი დრო ჰქონდათ, მაგრამ …“; „დრო მიდის, თქვენ თვლემთ“; „გაფიცვა სკოლაში, გაფიცვა ფაბრიკაში, ეს არის ჩვენი პასუხი თქვენს პოლიტიკაზე!“ და ა.შ. ახალგაზრდები გაჩერებას არ აპირებენ. მათ სურთ, რომ პოლიტიკურმა ლიდერებმა კლიმატის ცვლილებისა და გლობალური დათბობის შესაჩერებლად კონკრეტული გადაწყვეტილებები მიიღონ და შესაბამისი სამოქმედო გეგმაც დასახონ.
მოკლედ, ერთი ადამიანის პროტესტი მრავალათასიან, გლობალურ, ახალგაზრდულ გარემოსდაცვით მოძრაობად გარდაიქმნა, რომელსაც „პარასკევი მომავლისათვის“ ეწოდა. გრეტა თუნბერგი ნობელის პრემიაზეც კი არის წარდგენილი. ცოტა ხნის წინ მოძრაობის პიონერი დავოსის მსოფლიოს ეკონომიკურ სამიტზეც მიიწვიეს. მასპინძლები შვედ გოგონას მომავლის იმედისა და იდეალიზმის, ახალგაზრდული რადიკალიზმის შესანიშნავ სიმბოლოდ აცხადებდნენ და გარემოსდამცველთა წინადადებების ნაწილის ლეგიტიმურობაზე მიანიშნებდნენ. მორიგი შოუს სანახავად თავმოყრილ საზოგადოებას სტოკჰოლმის მკვიდრმა ცივი წყალი გადაასხა: „თქვენ გსურთ, რომ დღეს ახალგაზრდებში, ჩვენ საქმეში იმედი დაინახოთ… მე არ მინდა, რომ თქვენ იმედი მოგცეთ. პირიქით, მსურს, რომ დაპანიკდეთ… თქვენ ისე უნდა იქცეოდეთ, როგორც ადამიანი, რომლის სახლსაც ცეცხლი უკიდია. დედამიწა საფრთხეშია!“.
იმედია, ქართველი მოსწავლეები პარასკეობით გაკვეთილების გაცდენის სტრატეგიას არ მიემხრობიან და მხოლოდ ფიქრით, მსჯელობით შეეცდებიან გრეტა თუნბერგის მიერ დაწყებული და მოულოდნელად აზვირთებული მოძრაობის საიდუმლოს ამოხსნას.
