ცოტა ხნის წინ, წიგნის მაღაზიებში „წერილები წეროს ბუდიდან“ გამოჩნდა – ახალი საბავშვო წიგნი, რომლის ავტორი ბონდო მაცაბერიძე საართველოს პარლამენტის ეროვნულმა ბიბლიოთეკამ წელს ასტრიდ ლინდგრენის პრემიაზე წარადგინა. გამოცემა იმ მხრივაც გახლავთ საინტერესო, რომ მწერალმა და ილუსტრატორმა ლელა ცუცქირიძემ გააფორმა.
ცოტა ხნის წინ იაკობ გოგებაშვილის სახელობის საბავშვო და საყმაწვილო ლიტერატურული პრემიის ნომინანტებიც დასახელდა და მათ შორის აღმოჩნდა ორივე ავტორი. ბონდო მაცაბერიძის „წერილები წეროს ბუდიდან“ და ლელა ცუცქირიძის „მხიარული ოჯახი და სხვები“ საუკეთესო პროზაული წიგნისა და საუკეთესო ილუსტრირებული წიგნის ნომინაციებშია წარდგენილი.
ამსეთი ორიგინალური ტანდემის შემოთავაზებული საბავშვო წიგნი, ბუნებრივია, ინტერესს იწვევს, მითუეტეს, რომ თითოეული გამოცემა სასაჩუქრე ეგზემპლარია: პირველსავე გვერდზე კონვერტი დაგხვდებათ, რომელშიც წერილი უნდა ჩადოთ და დაბეჭდოთ, (ვის და რა შინაარსის წერლს მისწერთ, ზღაპრის წაკითხვის შემდეგ გადაწყვეტთ), მეორე გვერდზე კი მიუთითებთ როდის და ვისთვის შეიძინეთ ეს წიგნი, – ასეთი გახლავთ ავტორის პირობები და ფონს რომ გახვიდეთ, უფრო სწორად წეროს ბუდეში რომ მოხვდეთ, შესრულება მოგიწევთ.
***
„წერილები წეროს ბუდიდან“ მხოლოდ გარეგნული ორიგინლობით როდი გამოირჩევა. შემეცნებითი ზღაპარი პატარა მკითხველის ყურადღებას არაერთ საინტერესო თემაზე ამახვილებს. კითხის პროცესში ბავშვები ფრინველებისა და ცხოველების ცხოვრებისა და ქცევის თავისებურებებზე შეაგროვებენ ინფორმაციას.
უპირველეს ყოვლისა შეტყობენ, წეროები თავიანთი ვეებერთელა ბუდეების მშენებლობისას რომელ ხეებს და როგორ ადგილებს ანიჭებენ უპირატესობას, სად ცხოვრობენ წელიწადის სხვა და სხვა დროს, რომელ ქვეყნებში უწევთ მოგზაურობა, „რა სილამაზითა და როგორი სიყვარულით აწყობენ თავიანთ ბუდეებს,“ როგორი სანიმუშო ინჟინერ-მშენებელია მამა წერო (გათვლილი აქვს ქარისა და წვიმისაგან დაცვისა თუ ბუდის სურნელოვნებაზე ზრუნვის მხარეები), რამდენ კვერცხს დებს დედა წერო,რამდენ ხანს გრძელდება მისი კვერცხბუდობა და სხვა ფრინველებისგან განსხვავებით შთამომავლობას (ბჟიტებს) როგორ უვლიან.
ზღაპარი სტრუქტურულადაც თავისებურია: შემოდგომასა და ზამთარში ჩვენსკენ წეროები არ ჩანან და ავტორი „დროის გასაყვანად“ რამდენიმე ზღაპარს სთავზობს პატარებს – უამბობს დედა ღორზე, ხოჭო ხოჭოჭინაზე, სოფლის წყაროზე, ბეღელსა თუ ბაღ-ბოსტნებში მომხდარ ამბებზე. ამასაბაში კი „გაიზაფხულებს, მიწას ამოუძღვება ბალახი-ჟინჟარი, წერო, მწერი თუ მერცხალი ყველა ჩვენსკენ იჩქარის“ და წეროების ამბებიც გაგრძელდება…
შესაძლოა იფიქროთ, რაში გვჭირდება წეროს ბუდის შესხებ ამდენი ინფორმაციაო. მაგრამ მეზღაპრე ხომ ტყუილად არასოდეს წამოიწყებს საუბარს. მას მშვენივრად აქვს გათვლილი და წარმოდგენილი ის მოულოდნელობები თუ ხიფათები ბავშვობას თან რომ ახლავს. ვინ იცის, იქნებ ერთ მშვენიერ დღეს, დახუჭობანას თამაშის დროს ბუდეში ამოჰყოთ თავი, შესაძლოა სახლიდან გარკვეული მიზეზებით გამოქცეულებს იმავე ბუდეში ღამის გათევაც მოგიხდეთ – არ უნდა იცოდეთ ვისი ბუდე გაგიწევთ მასპინძლობას?
ბავსვობაში მსგავსი თვგადასავალი ჩვენს კეთილ მეზღაპრესაც გადახდა, რატომ მოხვდა წეროს ბუდეში და რა იპოვა იქ, აჯობებს ამ წიგნის ფერწერული გვერდებიდან ამოიკითხოთ. მე მხოლოდ გაგაფრთხილებთ, რომ წინ ბევრი საინტერესო წერილის გახსნა და წაკითხვა გელით. ფერად-ფერადი კონვერტებიდან ფერად-ფერადი ამბები ამოფრინდება: გარეულ იხვზე, მარიამსა და თათოზე, იმ კაცზე, არა რომ ერქვა. ზოგს შვილიშვილისგან ბებია-ბაბუასთვის მიწერილი მოეწონება, ზოგს საქათმიდან თოფისთვის გაგზავნილი თხოვნა მოხიბლავს, ზოგს სახადიანი დათვისთვის ბეითლების მოგონილი რეცეპტები დააინტერესებს, ზოგს კი ნერწყვს მოჰგვრის ტრაბახა მელიას მენიუ:
„ტყის ქათამი – საწებლით,
ბატი – ცივად,
იხვი – მწვანით,
ხბოს არტალა – არჯაკელით,
ქამა სოკო – უგრეხელით,
ცხელკეცური – იმერული,
ბოსტნეული,
ფახლეული…“
ზღაპარი თავშესაქცევი გათვლებით დასრულდება, ბოლო გვერდებზე კი იმ მივიწყებული ქართული სიტყვების განმარტებას იხილავთ, უხვად რომ იყენებს ავტორი თავის ტექსტებში. საბოლოოდ კი თავადაც დადგებით წერილის დაწერის ხასიათზე.
ჩემს წიგნში, პირველი გვერდის კონვერტში უკვე დევს წერილი, დაბეჭდილია და ზედ საჭირო თარიღებიც გახლავთ დატანილი. ახლა ჯერი თქვენზეა, დიდ-პატარამ ერთად გადაწყვიტეთ, აჰყვებით თუ არა მეზღაპრესა და მხატვარს შემოთავაზებულ თავგადასვალში: „არც რა იყო არაფრისა, არც რა ჰქონდა არაფრისი, ამბავ იყო ზღაპრად თქმული, ამ ცისა და ამ ბარისი…“
