„დედა, ბოდიში, რომ მოგატყუე, თასმის შეკვრა არ მისწავლია, უბრალოდ, მინდოდა გამეხარებინე“, – მითხრა ჩემმა ხუთი წლის შვილმა, რომელიც რამდენიმე თვის განმავლობაში ჯიუტად ცდილობდა, თასმის შეკვრა ესწავლა, მაგრამ სწორი კვანძი ხან გამოსდიოდა, ხან – ვერა. „ხუთი-ექვსი წლის ბავშვი დამოუკიდებლად უნდა ახერხებდეს თასმის შეკვრას“, – სადღაც ამოკითხული ამ ფრაზით თავდაპირველად სწორედ მე წავაქეზე. არადა მანამდე ბევრჯერ მიფიქრია, რომ მშობლებისთვის დამახასიათებელი ჭარბი მოლოდინით არ ვიტანჯებოდი და არც შვილის პიროვნებას ვაყენებდი ზიანს, მაგრამ იმ დილით, როდესაც საბავშვო ბაღში გვეჩქარებოდა და თავად შევუკარი ფეხსაცმლის თასმა, დავფიქრდი, რომ ბავშვები ისეთი წვრილმანების შემჩნევის ოსტატები არიან, რომელთა გააზრებასაც უფროსები ბევრ დროს ვანდომებთ და ბავშვის განვითარების სტანდარტების მხარდამხარ სიარული ზოგჯერ იმედგაცრუებას იწვევს.
„არ შეიქმნა გადაჭარბებული მოლოდინი მის არაჩვეულებრივობაზე“, – ალბათ, ყოველ დილით შევაგონებდი თავს, დილის აჩქარებულ რიტმში ამაზე ფიქრისთვის დრო რომ მრჩებოდეს. მშობელი, რომელიც ამგვარ დამოკიდებულებას ამჟღავნებს შვილის მიმართ, ალბათ სწორედ ასე უმტკიცებს მას თავის უპირობო სიყვარულს, აჩვენებს, რომ იღებს ისეთს, როგორიც არის, რომ მოსწონს ის, კმაყოფილია მისით, მაგრამ ყველანაირად ეცდება, სხვა უნარების განვითარებაში დაეხმაროს.
ბავშვები ხშირად ხდებიან გადაჭარბებული მოლოდინის მსხვერპლნი და ამას ძალიან განიცდიან. განიცდიან, როდესაც მათგან უფრო მეტ დამოუკიდებლობას, სისხარტეს, გონიერებას, დათმობას, კარგ ქცევას მოელიან, მათ კი ამ უნარებით თავის მოწონება არ შეუძლიათ. ჩვენი მოლოდინი კი არ იკლებს. პირიქით, მოთხოვნა, გახდნენ „არაჩვეულებრივები“, ისეთ ტოტალურ სახეს იღებს, რომ ბავშვებს ამოსუნთქვის დრო არ რჩებათ და ისინიც, პასუხისმგებლობით ჩვენსავით დამძიმებულები, ჩვეულებრივ „სამსახურებრივ“ რუტინაში ერთვებიან, მათაც ისევე ეშინიათ შეცდომის, როგორც ხელქვეითებს – მკაცრი ხელმძღვანელის.
ბავშვების ყოველდღიური ცხოვრება განცდებით არის დატვირთული. ისინი ხომ თავისებურად გაიაზრებენ მთელი დღის განმავლობაში მიღებულ ემოციებს, უფროსებსა და თანატოლებთან ურთიერთობებს, კონფლიქტებს, დარდობენ შეცდომებზე… დიდი გამოწვევაა, იმ მცირე დროში, რომელიც მათთან ურთიერთობისთვის გვრჩება, ვიფიქროთ იმაზე, რომ ჩვენი უპირველესი მიზანი მათთვის ბედნიერების, სიმშვიდისა და სტაბილურობის განცდის მინიჭებაა. ხშირად ისე ხდება, რომ ყველაფერს ვაკეთებთ ამის გარდა. ვჩქარობთ, რომ ყველაფერი მოვასწროთ – ბაღში წასვლა, ინგლისურის გაკვეთილზე წასვლა, სუფთა ჰაერზე გასეირნება, ვარჯიში, თამაში, ძილის წინ წიგნის წაკითხვა, მსუყე და დაბალანსებული მენიუს დაგეგმვა და მომზადება, ვჩქარობთ პოლიკლინიკაში, სამსახურში, ტრანსპორტში და ამ რბოლაში ჩვენთან ერთად ბავშვებიც მონაწილეობენ.
იმ იშვიათი სიმშვიდის წუთებში, როდესაც გარემოზე დაკვირვებას ვიწყებ, ყოველი მხრიდან მესმის უკმაყოფილო და გაბრაზებული მშობლების შეძახილები: „თავად რატომ ვერ მოაგვარე ეს პრობლემა?! დღეს ლეგოს საღამო არ გვექნება, არ დაგიმსახურებია! რით ვერ გაიგე, რომ ყოველდღე ახალ სათამაშოს ვერ გიყიდი?!“ – და ა.შ ზოგჯერ გარემოზე დაკვირვება კარგი საშუალებაა საკუთარი შეცდომების დასანახად და გასააზრებლად. თქვენც დააკვირდით.
