თქვენ, როგორც მშობელი, არასოდეს ისურვებთ დაინახოთ, თუ როგორ განიცდის თქვენი შვილი ტკივილს. ის შეიძლება იყოს როგორც ფიზიკური, ასევე ემოციური – ორივე თანაბარი გამოწვევაა. ბავშვისთვის ერთ-ერთი ყველაზე მძიმე გამოცდილება იმედგაცრუებაა. ისინი დიდი ენთუზიაზმით გეგმავენ წვეულებებს, საქმიანობებს ან მიღწევებს და როცა მათი იმედები და სურვილები არ სრულდება, განიცდიან იმედგაცრუებას.
შესაძლებელია თუ არა, იმედგაცრუება ვაქციოთ ტრამპლინად პიროვნული ზრდისათვის?
წარმატებული ნიუ-იორკელი ფსიქოთერაპევტი ლიზ მორისონი მშობლებთან და ბავშვებთან მუშაობს. მან აღწერა შვიდი საკვანძო სტრატეგია, რომლებიც დაეხმარება თქვენს შვილს დაძლიოს იმედგაცრუების გამოწვევები.
- გაარკვიეთ თქვენი შვილის განცდები.
შესაძლოა, თქვენი ქალიშვილი ან ვაჟიშვილი არ ასრულებს წამყვან როლს სასკოლო თამაშში ან ვერ მიაღწია იმ აკადემიურ ჯილდოს, რაც უნდოდა. იქნებ არ დაპატიჟეს წვეულებაზე ან მისი იმედგაცრუება უფრო სერიოზული მიზეზითაა გამოწვეული. მშობლის პირველი და ყველაზე მნიშვნელოვანი რეაქცია არის მოსმენა და გაცნობიერება:
ჰო, შენ იმედგაცრუებული ხარ. ნორმალურია, რომ ამას გრძნობ და გამოხატავ.
ჰო, იმედგაცრუება მტკივნეულია და დანაკარგია.
თუ სურვილი გაქვს, მომიყევი ამის შესახებ მოკლედ ან ვრცლად.
- აღიქვით თქვენი შვილი პიროვნებად
იმედგაცრუება ბავშვისთვის ემოციური კრიზისია. როდესაც ებრძვიან უკუსვლას ან მარცხს, ბავშვები თავიანთი მშობლებისაგან აღიარებას ელიან:
მე ისევ კარგი ვარ?
ჩემი განცდები მისაღებია შენთვის?
რაღაცას არასწორად ვაკეთებ?
იმედგაცრუება მტკივნეულია, მაგრამ არაფერია მასში სამარცხვინო. თუ ვერ იღებ იმას, რაც გსურს, ეს “ლუზერად” არ გაქცევს. მნიშვნელოვანია ამის ნათელყოფა როგორც სიტყვებით, ასევე ქმედებით, რადგან გარშემო ბევრია ძალიან უარყოფითი შეფასებები. იმ საზოგადოების რეალობა, რომელშიც ვცხოვრობთ, არის სკოლასა და სპორტში მუდმივი კლასიფიკაცია და დახარისხება. გზავნილი, რომელსაც იძულებულნი ვართ მუდმივად შევეწინააღმდეგოთ და ვებრძოლოთ, ქმნის იდეას, რომ შენ უნდა იყო “გამარჯვებული”, “ნომერი პირველი”, რათა გაღიარონ. ეს სრულიად შეუძლებელია ცხოვრებაში. თქვენმა შვილმა ახლახან გამოსცადა ეს. სკოლის ეზოში გაკეთებული ბინძური კომენტარები აძლიერებს წარუმატებლად (ლუზერად) ყოფნის გრძნობას. თვალყური ადევნეთ საჯარო იმედგაცრუებას, რათა ბულინგში არ გადაიზარდოს.
- საქმედ აქციეთ თქვენი სიტყვები
ბავშვები გაცილებით მეტს სწავლობენ დაკვირვებით, ვიდრე თქვენი ნათქვამით. უჩვენეთ თქვენს შვილებს, როგორ უმკლავდებით იმედგაცრუებას. დაე იცოდნენ, როგორ ართმევთ ამას თავს. მაშინ ისინი გამხნევდებიან და იმედიანად ეცდებიან თქვენს მიბაძვას.
- სურვილი და ქონა
ყველა იმედგაცრუება არ არის მუდმივი. “იქნებ ახლა ვერ შეძელი ახლა ლაშქრობაში წასვლა, მაგრამ შემდეგ თვეში შეძლებ”. ელაპარაკეთ შვილებს. იმსჯელეთ, როგორ გადალახოთ ხანმოკლე იმედგაცრუებები და შეცვალეთ მათი იმედები მომავლისთვის. სცადეთ, ერთად იპოვოთ, რამდენად რეალურია ეს სურვილი. სწავლის განსაკუთრებით კარგი შესაძლებლობაა სასურველი რამის ვერმიღება, როგორიცაა, მაგ. ექსკურსია დისნეილენდში და ა.შ.
ერთი მხრივ, ჩვენი იმედებისა და ოცნებების გააზრება, ხოლო, მეორე მხრივ, იმისა, თუ რისი მოცემა შეუძლია ცხოვრებას მოცემულ კონკრეტულ მომენტში, ძალიან ღირებული, მთელი ცხოვრების მანძილზე გამოსადეგი უნარია. სწორედ ახლა გაქვთ შესაძლებლობა ასწავლოთ ეს თქვენს შვილს.
- თვითდამშვიდების უნარები ბავშვებისთვის
ჩვილ ბავშვებსაც აქვთ თავიანთი თავის დამშვიდების უნარები, მაგალითად, საკუთარი თავის რწევა, საწოვარას წოვა და მშობლებთან მიხუტება. დააკვირდით თქვენს ბავშვებს და აღმოაჩინეთ, თვითდამშვიდების რა უნარები აქვთ მათ, ურჩიეთ მათი გამოყენება იმედგაცრუების დროს. იმ ჩვევების გამომუშავება, რომლებიც მათ ეხმარება ან რისი ცდაც უნდათ, კიდევ ერთი გზაა, რომ გაუმკლავდნენ საკუთარ იმედგაცრუებას.
- გადაწყვეტილებები (მაგრამ არა დაწუნება)
ზოგიერთი იმედგაცრუების მიღება და მასთან გამკლავება მხოლოდ გარკვეული დროის გასვლის შემდეგაა შესაძლებელი, ზოგიერთს კი შეიძლება მივუბრუნდეთ და შევცვალოთ მათი შედეგები. სცადეთ “ტვინის შტურმის” სესიები პრობლემასთან დაკავშირებული გადაწყვეტილების მისაღებად თქვენს შვილთან ერთად და ნახეთ, რისი მიღწევა შეგიძლიათ ერთობლივი ძალებით. გააცნობიერეთ, რომ ძალიან მნიშვნელოვანია თქვენს შვილს არ გაუჩნდეს იმის განცდა, თითქოს ადანაშაულებდეთ მას იმედგაცრუებაში, რადგან ვერ შეძლო პირველ რიგში გადაწყვეტილების მოძებნა.
- უპირობო სიყვარული
როცა თქვენი ბავშვი იმედგაცრუებულია და ეს იმედგაცრუება მიღწევებთანაა დაკავშირებული, თქვენ გეძლევათ შანსი აჩვენოთ მას, რომ გიყვართ ისეთი, როგორიც არის. დააჯერეთ, რომ მათ არ სჭირდებათ რაიმე პირობების შესრულება თქვენი სიყვარულის მისაღებად ან შესანარჩუნებლად.
წყარო: https://www.psychologytoday.com/blog/when-kids-call-the-shots/201604/7-positive-ways-help-kids-manage-disappointment
