ქვემოთ წარმოდგენილი მასალა ელექტრონული მეგობრის — ხელინის მიერაა მომზადებული, ჩვენ მიერ კი — გადამუშავებული. და რაკი ჩვენს სკოლებში აზერბაიჯანულენოვანი, აუტისტური სპექტრის ბავშვებთან მუშაობის გამოწვევა არსებობს, სპეციალისტები კი ჯერჯერობით ნაკლებად გვყავს, ვფიქრობთ, მსგავსი სახის მასალა რამდენადმე გააიოლებს მუშაობის პროცესს.
პროგრამა განკუთვნილია 8–9 წლის აზერბაიჯანულენოვანი აუტისტური სპექტრის მქონე ბავშვებისთვის, რომლებიც ზეპირი მეტყველების განვითარებასა და ლექსიკის გაფართოებაში საჭიროებენ მხარდაჭერას. აქტივობები ორიენტირებულია რეცეპტიული, ექსპრესიული და პრაგმატული ენის განვითარებაზე. თითო სესია გათვლილია 40–45 წუთზე და მოიცავს სტრუქტურას: მისალმება, გაგება, სიტყვიერება, თამაში და დახურვა.
კვირა 1: Qida – საკვები
სესიის სტრუქტურა / Sessiyanın strukturu: მისალმება – გაგება – სიტყვიერება – თამაში – დასრულება.
სიტყვები / Sözlər: alma – ვაშლი, çörək – პური, su – წყალი, süd – რძე, banan – ბანანი
მაგალითი / Nümunə:
Bu nədir? – ეს რა არის? → Bu alma. – ეს ვაშლია.
Mən yeyirəm alma. – მე ვჭამ ვაშლს.
კვირა 2: Heyvanlar – ცხოველები
სესიის სტრუქტურა / Sessiyanın strukturu: მისალმება – გაგება – სიტყვიერება – თამაში – დასრულება..
სიტყვები / Sözlər: it – ძაღლი, pişik – კატა, quş – ჩიტი, inək – ძროხა
მაგალითი / Nümunə:
Bu nədir? – ეს რა არის? → Bu itdir. – ეს ძაღლია.
It oynayır. – ძაღლი თამაშობს.
კვირა 3: Rənglər və formalər – ფერები და ფორმები
სესიის სტრუქტურა / Sessiyanın strukturu: მისალმება – გაგება – სიტყვიერება – თამაში – დასრულება..
სიტყვები / Sözlər: qırmızı – წითელი, mavi – ლურჯი, yaşıl – მწვანე, dairə – წრე, kvadrat – კვადრატი
მაგალითი / Nümunə:
Top qırmızıdır. – ბურთი წითელია.
Alma yaşıl və dairəvidir. – ვაშლი მწვანეა და მრგვალი.
კვირა 4: Geyim – ტანსაცმელი
სესიის სტრუქტურა / Sessiyanın strukturu: მისალმება – გაგება – სიტყვიერება – თამაში – დახურვა.
სიტყვები / Sözlər: köynək – პერანგი, papaq – ქუდი, ayaqqabı – ფეხსაცმელი, şalvar – შარვალი
მაგალითი / Nümunə:
Mən geyinirəm papaq. – მე ვიხურავ ქუდს.
კვირა 5: Ev – სახლი
სესიის სტრუქტურა / Sessiyanın strukturu: მისალმება – გაგება – სიტყვიერება – თამაში – დასრულება.
სიტყვები / Sözlər: stol – მაგიდა, stul – სკამი, qapı – კარი, pəncərə – ფანჯარა, kitab – წიგნი
მაგალითი / Nümunə:
Qapı açıqdır. – კარი ღიაა.
Kitab stol üstündədir. – წიგნი მაგიდაზე დევს.
კვირა 6: Məktəb – სკოლა
სესიის სტრუქტურა / Sessiyanın strukturu: მისალმება – გაგება – სიტყვიერება – თამაში – დასრულება.
სიტყვები / Sözlər: kitab – წიგნი, qələm – ფანქარი, çanta – ჩანთა, taxta – დაფა
მაგალითი / Nümunə:
Mənim kitabım var. – მე მაქვს წიგნი.
Mən yazıram qələm ilə. – მე ვწერ ფანქრით.
კვირა 7: Ailə – ოჯახი
სესიის სტრუქტურა / Sessiyanın strukturu: მისალმება – გაგება – სიტყვიერება – თამაში – დახურვა.
სიტყვები / Sözlər: ana – დედა, ata – მამა, bacı – და, qardaş – ძმა
მაგალითი / Nümunə:
Bu mənim anamdır. – ეს ჩემი დედაა.
Mənim bacım var. – მე მყავს და.
კვირა 8: Hisslər – ემოციები
სესიის სტრუქტურა / Sessiyanın strukturu: მისალმება – გაგება – სიტყვიერება – თამაში – დახურვა.
სიტყვები / Sözlər: sevincli – ბედნიერი, kədərli – მოწყენილი, qorxmuş – შეშინებული, sakit – მშვიდი
მაგალითი / Nümunə:
Mən sevincliyəm. – მე ბედნიერი ვარ.
O kədərlidir. – ის მოწყენილია.
ბეჭდვადი ბარათები / Çap edilə bilən kartlar
ბარათები განკუთვნილია როგორც სიტყვების ასევე მარტივი ფრაზების შესწავლისთვის. სურათის ველში შესაძლებელია შესაბამისი გამოსახულების ჩასმა.
Qida – საკვები
სიტყვა / Söz | თარგმანი / Tərcümə | სურათი / Şəkil |
alma | ვაშლი | ☐ |
çörək | პური | ☐ |
su | წყალი | ☐ |
süd | რძე | ☐ |
banan | ბანანი | ☐ |
Heyvanlar – ცხოველები
სიტყვა / Söz | თარგმანი / Tərcümə | სურათი / Şəkil |
it | ძაღლი | ☐ |
pişik | კატა | ☐ |
quş | ჩიტი | ☐ |
inək | ძროხა | ☐ |
Rənglər və formalər – ფერები და ფორმები
სიტყვა / Söz | თარგმანი / Tərcümə | სურათი / Şəkil |
qırmızı | წითელი | ☐ |
mavi | ლურჯი | ☐ |
yaşıl | მწვანე | ☐ |
dairə | წრე | ☐ |
kvadrat | კვადრატი | ☐ |
Geyim – ტანსაცმელი
სიტყვა / Söz | თარგმანი / Tərcümə | სურათი / Şəkil |
köynək | პერანგი | ☐ |
papaq | ქუდი | ☐ |
ayaqqabı | ფეხსაცმელი | ☐ |
şalvar | შარვალი | ☐ |
Ev – სახლი
სიტყვა / Söz | თარგმანი / Tərcümə | სურათი / Şəkil |
stol | მაგიდა | ☐ |
stul | სკამი | ☐ |
qapı | კარი | ☐ |
pəncərə | ფანჯარა | ☐ |
kitab | წიგნი | ☐ |
Məktəb – სკოლა
სიტყვა / Söz | თარგმანი / Tərcümə | სურათი / Şəkil |
kitab | წიგნი | ☐ |
qələm | ფანქარი | ☐ |
çanta | ჩანთა | ☐ |
taxta | დაფა | ☐ |
Ailə – ოჯახი
სიტყვა / Söz | თარგმანი / Tərcümə | სურათი / Şəkil |
ana | დედა | ☐ |
ata | მამა | ☐ |
bacı | და | ☐ |
qardaş | ძმა | ☐ |
Hisslər – ემოციები
სიტყვა / Söz | თარგმანი / Tərcümə | სურათი / Şəkil |
sevincli | ბედნიერი | ☐ |
kədərli | მოწყენილი | ☐ |
qorxmuş | შეშინებული | ☐ |
sakit | მშვიდი | ☐
|
რაკი აუტისტური სპექტრის თითოეული შემთხვევა განსხვავებულია, განსხვავებული იქნება ამ ცნებებზე მუშაობის დროც. მთავარია, მონდომება და მოთმინება გვეყოს, ბავშვები კი, მათი მდგომარეობის თუ ქცევიტი სირთულის მიუხედავად, აუცილებლად გაგვიღიმებენ.