ბავშვებისთვის ზაფხულის არდადეგებზე ძვირფასი დრო არაფერი მგონია, მშობლებისთვის კი იშვიათია იმაზე დიდი თავსატეხი, ვიდრე 3 თვის განმავლობაში ბავშვების დასვენების, გართობის, განვითარების და ახალი გამოცდილებებით აღჭურვის ორგანიზება. ზაფხულში ბავშვებს გართობა და დასვენება უნდათ, მშობლებს იმ დანაკლისების ანაზღაურება, რაც მთელი წლის განმავლობაში გროვდება და არც ამ განსხვავებული პოზიციების დაახლოებაა მარტივი ამბავი, მაგრამ როგორც ორი თითქმის თინეიჯერი ბავშვის დედა და კიდევ უფრო მეტი მოზარდის მეგობარი, გუშემატკივარი და აქტიური დამკვირვებელი, ერთ ხრიკს გაგიზიარებთ, რამაც შესაძლოა ზაფხულის გრძელი დღეები ცოტა უფრო საინტერესო გახადოს და უფროსებსა და ბავშვებს შორის კავშირებიც გააღრმავოს.
მაშ ასე, როგორ გამოვიყენოთ წერითი სავარჯიშოები არდადეგების თავშესაქცევად.
წერის უნარების განვითარებას დიდი შრომა, ცოტა ნიჭი, ზოგჯერ ჩარჩოები და წესები და ერთიც კარგი მიმართულების მიმცემი მაინც სჭირდება – ამ გრძელ და ზოგჯერ დამღლელ გზაზე ბავშვების დაყენება მარტივი საქმე არ არის, მაგრამ თუ თავგადასავალში ჩაებნენ, აუცილებლად მიხვდებიან რომ ეს არის საკუთარი თავის უკეთ გაცნობის, გარესამყაროსთან კომუნიკაციის და ახალი ჰორიზონტების გახსნის საკმაოდ მშვენიერი პროცესი.
დავალების ოსტატურად მიცემასაც ცოდნა უნდა – მისი შესრულება დასაზარი რომ არ იყოს, ბავშვს არ უნდა ჰქონდეს აღქმა რომ არდადეგებზეც ამეცადინებენ, შეცდომების გამო გაკიცხავენ ან მისი მოსაზრებების გამო გააკრიტიკებენ. ვამბობთ რომ ზაფხული კარგი დროა ფიქრისთვის და ამ ფიქრების ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილის წერილობითი გზით გადმოცემის უნარების მოსინჯვაც არ გვაწყენდა, იქნებ გასართობიც კი აღმოჩნდეს.
მნიშვენლოვანია თემები, რომელზეც გვინდა ბავშვებმა იფიქრონ და წერონ, მათთვის საინტერესო და დამაფიქრებელი იყოს, მათთვის დასახული ამოცანა კი არ ჰგავდეს სკოლის დავალების შესრულების პროცესს.
შეგვიძლია ვცადოთ სწრაფი წერის სავარჯიშოებით:
საუზმის შემდეგ ვთხოვოთ ბავშვებს, დაწერონ მაქსიმუმ 10 წინადადება ისე, რომ შეასრულო შემდეგი დავალებები:
- წარმოიდგინე ძალიან ცნობილი და წარმატებული ხარ – რა იქნებოდა ის, რითიც სახელს გაითქვამდი.
- დაწერე წერილი ადამიანისთვის, რომლისაც მადლიერი ხარ, მაგრამ მან ამის შესახებ არაფერი იცის.
- მიწერე წერილი მას, ვინც დიდი ხნის წინ გაგაბრაზა, მაგრამ ამ დრომდე სათანადო პასუხი არ გაგიცია, არც ის გითქვამს რომ მასზე გაბრაზებული ხარ.
- 5 რამ, რაც გინდა რომ მოხდეს ზაფხულის არდადეგების დასრულებამდე?
- თამაშები, რომლებიც შენი მშობლების ბავშვებობაში რომ ყოფილიყო, მათ ცხოვრებას შეცვლიდა.
- რაზე ისაუბრებდი, უზარმაზარ სტადიონზე საჯაროდ გამოსვლის შესაძლებლობა რომ მოგეცეს? საკონცერტო დარბაზში რომ გთხოვონ სიტყვის თქმა? სკოლის პირველ დღეს პირველკლასელებისთვის მისასალმებელი ტექტის მომზადება?
- რა ნიჭის ქონა გინდოდა ყოველთვის?
- რას შეცვლიდი შენს სკოლასა და სასწავლო პროცესზე მომავალ წელს?
- კარგი იქნებოდა ….-ის დრო რომ მქონოდა
- წარმოიდგინე რომ შენმა ძაღლმა/კატამ ლაპარაკი იცის – რაზე ისურვებდი მასთან ლაპარაკს?
- აი რაზე მინდა რომ უფრო თავისუფლად შემეძლოს მშობლებთან ლაპარაკი და რაზე არ მინდა არასოდეს დამისვან კითხვები
- ერთ დღეს გაიღვიძე და გაქვს წარსულში მოგზაურობის უნარი, მხოლოდ შენი მოგონებების ფარგლებში – რას შეცვლიდი?
- მომავლის გამოცნობა რომ შეგეძლოს, რა იქნებოდა პირველი 5 საკითხი, რომლის გარკვევასაც შეეცდებოდი.
- იქ რომ არ ვცხოვრობდე, სადაც ვცხოვრობ, სად ვიცხოვრებდი?
- წარმოიდგინე იპოვე უცნობი დღიური სახლში. რას წერს მისი ავტორი?
- შენ საყვარელ გმირთან შეხვედრის შესაძლებლობა რომ გქონდეს, ვინ იქნებოდა ის, ვის გაცნობასაც ისურვებდი?
- ტყეში შეგხვდა ჯადოქარი, ცოტა საშიში და უცნაური, მაგრამ შთამბეჭდავი – მეტიც, მას შენთვის საჩუქარი აღმოაჩნდა – რა არის ეს, რაც მან გისახსოვრა?
- ერთ დღეს იღვიძებ ქალაქში, სადაც აღარცერთი მანქანა აღარ არის – აღწერე შემდეგი 24 საათი.
ასეთი მოკლე ტექსტები ბავშვებს საკუთარი თავის და სურვილების გამოკვლევაში დაეხმარება, უფროსებს მათ უკეთ გაცნობაში.
შეიძლება უფრო დიდი ტექსტებიც გვეცადა, კვირაში რამდენჯერმე, მეტად დილემურ საკითხებზე:
- მშობლებს არ ემისთ, რატომ არ ვკითხულობთ იმდენ წიგნებს, რამდენსაც ისინი კითხულობდნენ ჩვენ ასაკში, ჩვენ კი…
- რომელ ისტორიულ მოვლენაზე საუბრობენ ყველაზე ხშირად უფროსები თქვენს გარშემო? რომელი მოვლენის შესახებ გსურთ მათ ჰკითხოთ?
- უნდა ჰქონდეთ თუ არა მოზარდებს შესაძლებლობა თავად აირჩიონ სასწავლო საგნები?
- არის თუ არა სპორტი აუცილებელი ყველა მოსწავლისთვის?
- აქვთ თუ არა ბავშვებს ონლაინ კონფიდენციალურობის უფლება, თუ მშობლებს უნდა ჰქონდეთ მათი ტექსტებისა და სოციალურ ქსელებში პოსტების წაკითხვის უფლება?
- აღწერეთ, როგორ ქმნიან უფროსები თქვენი თაობის სტერეოტიპებს და მათგან რომლები გაღიზიანებთ ყველაზე მეტად?
- გაიხსენეთ ვინ არის ყველაზე გავლენიანი ადამიანი თქვენს ცხოვრებაში და გვითხარით, რა გავლენა მოახდინა პირადად მან თქვენზე?
- სკოლაში ვისურვებდი მასწავლიდნენ…
- ისტორია მნიშვნელოვანი გაკვეთილია დღევანდელი მოზარდებისთვის, თუ დროის ფუჭად კარგვაა?
- ჩემი პირველი სამსახური მინდა იყოს…
- სკოლის დამთავრების შემდეგ უნივერსიტეტში ჩაბარების ნაცვლად მირჩევნია…
ზოგჯერ გვგონია, რომ ყველაფერი ვიცით ჩვენი შვილების, მოსწავლეების და მათი მეგობრების შესახებ და სულ ტყუილად – მათი მოსმენა ყოველთვის საინტერესოა, განსაკუთრებით მაშინ, თუ იციან, რომ ჩვენ მართლაც გვაინტერესებს მათი აზრები და არ განვსჯით.
თუკი ბევრი ბავშვი ჩაერთვება ამ დავალებებში, შესაძლოა განხილვებიც მოეწყოს, ან გამოცნობის თამაშები, ვინ არის ანონიმურად დაწერილი ტექსტების ავტორი – ეს დამატებით ხალისს და მხიარულებას შესძენს წერის სავარჯიშოებს.
