არაფერი ვიცით. გადამწვარი ქვეყნიერების ერთ-ერთ კუთხეში, ფერფლის სქელი ფენით დაფარულ მიწაზე ვდგავართ და მხრებს უმწეოდ ვიჩეჩთ: როგორ შეიძლება გაგრძელდეს აქ დაწყებული ამბავი? სადამდე მიიყვანს მწერალს ეს უცნაური არჩევანი?
წიგნი კი გზაზეა, მრავალგვარი განსაცდელის დაძლევასა და გულში მოგიზგიზე ცეცხლის გადარჩენაზეა. სასიკვდილო საფრთხისგან თავდახსნილს ყველა საყრდენი ხელუხლებლად უნდა დახვდეს, ნაკვერჩხალს სულის ერთი შებერვა უნდა ეყოს.
მამა და შვილი. მამაშვილობის სიმართლე შემზარავად სახეშეცვლილ სამყაროში.
კორმაკ მაკართის „გზა“ ძალიან ნელა უნდა წაიკითხო – სიტყვები, ფრაზები გონებაში უნდა დააყოვნო, მოულოდნელად გაჩენილ აზრს კი ბოლომდე მიჰყვე, თუნდაც ყველაზე შემაძრწუნებელს, გულისგამხეთქავს. მხოლოდ ასე თუ ჩასწვდები, რატომ აიძულებს ავტორი მთავარ გმირებს გამუდმებით სიარულს, მეტ-ნაკლებად უსაფრთხო თავშესაფრების სწრაფად მიტოვებას, ერთ ადგილას ჩასუნთქვას და სხვაგან ამოსუნთქვას.
„რით განსხვავდება ყოვლად შეუძლებელი არასოდეს არსებულისგან?“
„მაინც ვინ აქცია ეს სამყარო მხოლოდ ტყუილად და სიყალბედ?“
შეკითხვას შეკითხვა მოსდევს, მთავარი ეჭვი კი მაინც ბავშვის პირით გაცხადდება: „მაგრამ ჩვენ ისევ კარგი ადამიანები ვართ?“ რა თქმა უნდა, მამა ბიჭუნას დარწმუნებას შეეცდება – არ შევცვლილვართ და ეს არც მერე დაგვემუქრებაო, თუმცა მათ საუბარს რაღაც ისეთიც ახლავს, რაც ჩრდილქვეშ აქცევს ყველა იმედიან ვარაუდს.
გეზი სამხრეთისკენ აუღიათ. ზღვის სანაპიროსკენ. ჩრდილოეთში გადარჩენას ვერ მოახერხებდნენ, რა ღონეც უნდა ეხმარა უკვე ჯანმრთელობაშერყეულ კაცს, რომლის გონებაც გამალებით მუშაობს შესაძლებლობებისგან ყველაზე ხელსაყრელის გამოსარჩევად. ისეთი წამიც დგება, როცა ნაცრისფერი დღის შუქში „მთელი სამყაროსეული სიმართლის დასანახი თვალი“ ეხილება: „გათოშილ უსასრულობაში უანდერძოდ გადაგებული დედამიწის უაზროდ ბრუნვის, მარადიული უსულგულო წყვდიადის, უმზეობაში ბრმად და ალალბედზე გაუთავებელი წანწალის, სულშემხუთავი შავი უჰაერობის“ ერთ მოცემულობად აღქმა და გაცნობიერება რთულ ამოცანას აღარ წარმოადგენს. ნაცნობი გამოსახულებებიც მკაფიოდ ჩანს სურათში: „და ამის ფონზე საბოლოოდ ყველა გზამოჭრილი მამა-შვილი ცახცახებდა სადღაც, ორ მელიასავით სოროში მომწყვდეული“.
მაინც რა ძალა აიძულებს კაცს, რომ უმომავლო სამყაროში განთიადს დაელოდოს, წამოდგეს, წყალი მოსვას, შვილის გაღვიძებამდე სასოწარმკვეთი ფიქრები თავიდან მოიშოროს, მერე კი გასამხნევებელ სიტყვებს მიაგნოს – სწორსა და უბრალოს? იმედს მხოლოდ პატარა არ ეძებს – უფრო და უფრო გულდამძიმებული მკითხველიც ნატრობს, რომ სინათლის სხივმა ამ უღრანში შემოაღწიოს. თუნდაც მცირე ხნით. თუნდაც ყველაზე მოკლემ. რაღაც სასწაულის მსგავსიც ხომ მომხდარა – კონსერვის ქილებითა და საყოფაცხოვრებო ნივთებით სავსე სამალავისთვის მიუგნიათ, მიტოვებულ გემზე ასპირინსა და სხვა წამლებს გადასწყდომიან, გაბოროტებულ, გამხეცებულ ადამიანებს ხელიდან დასხლტომიან…
ბოლოს კი ის დროც დგება, როცა შვილის შეკითხვას – ყველაზე დიდი ვაჟკაცობა რა ჩაგიდენიაო? – კაცი გულახდილად პასუხობს: ამ დილით ადგომა იყო დიდი ვაჟკაცობაო.
მელიები. ვიწრო სოროში ერთმანეთს მიკრულნი, თვალებში შიშჩამდგარნი.
„თუ უნდა მოვკვდეთ, წინასწარ ხომ მეტყვი?
არ ვიცი. არ მოვკვდებით“.
როცა ზღვის სანაპიროს მიაღწევენ, ცხადი ხდება, რომ გზა უნდა გააგრძელონ, სხვა სამხრეთი უნდა მოძებნონ. იქ კი, ვინ იცის, რა დახვდებათ, რა ქარ-წვიმა და ძნელად წარმოსადგენი განსაცდელი…
მთავარია, რომ ისევ კარგი ადამიანები არიან, გულში ცეცხლის შემნახველნი.
