მეხუთე კლასში ვიყავი. ჩემს ბავშვობაში ოთხი კლასი ითვლებოდა დაწყებით საფეხურად. შემდეგ სხვადასხვა საგნის მასწავლებლები გვასწავლიდნენ. ქართულის მასწავლებლად შეგვირჩიეს ბატონი დემური ძიძიგური. ამ სტატიას მას ვუძღვნი.
სექტემბერში დაიწყო სასწავლო წელი. პირველ შეხვედრაზე გაგვეცნო და არდადეგების შესახებ გვკითხა. მომდევნო გაკვეთილისთვის არასაპროგრამო დავალება მოგვცა.
…მაშინ დავიჩივლე, რამ მოაფიქრა ეს სათაური – მეთქი როცა დავჯექი მაგიდასთან, ბეჯითად მოვიკრიბე ყურადღება და მერთულა. ერთხანს ვაკაკუნე მაგიდაზე ავტოკალამი და ვიქექე თავი. დავიწყე წერა, მაშინვე გადავხაზე; ისევ შევეცადე – უფრო გადავჯღაბნე. თვალი დავხუჭე, იქნებ წარმოვიდგინო მაინც, როგორც დავალების პირობა მოითხოვს-მეთქი და ამაოდ. ერთფეროვანი კორპუსების, ასფალტის გზისა და ტრანსპორტის მეტი ვერაფერი შევნიშნე – ზუსტად ის, რისგანაც შედგება ქალაქი. ამას ხომ არ დავწერ, ეს რა სამყაროა, ესაა ბუნება?! სხვა დავალება მოეცა, თუნდაც მთელ წიგნს წავიკითხავდი… – ვწუწუნებდი.
უფრო გაბუტულობით წამოვდექი და გულის გასაგრილებლად გადავყავი თავი ფანჯრიდან. სექტემბრის ნიავი შემომეგება, ჯერ გამაღიმა, მერე ამომქოქა, აი, ზუსტად ისე, როგორც მექანიზმს მომართავს ძრავა და ჩემს თავს აქამდე უცნობი რამ დატრიალდა – ფანტაზიის ციბრუტი.
გონებით ავედი მაღლა, იმდენად მაღლა, რომ თვალსაწიერის რადიუსში მოხვდა ქალაქი და სოფელი ერთად. აი, ჩემი ფანჯრიდან დანახული სამყარო-მეთქი – სიხარულით ავცქმუტდი, იქვე, რაფაზე გადმოვიტანე რვეული და წერას შევუდექი, სწრაფად, გაუჩერებლად…
სამყარო შევადარე ქორწილს. სადღესასწაულო მსვლელობა – ალვის ხეები, როგორც მაყრები, მიაცილებდნენ ტაძრისკენ ატმისა და ტყემლის აყვავილებულ წყვილს – მეფესა და პატარძალს. ვარდისფერ ფრიალა კაბითა და თეთრი ჩოხით შემოსილ ქალ-ვაჟს გვერდს უმშვენებდნენ ვაშლისა და მსხლის კვირტშემოსხმული მეჯვარეები. იყო ყიჟინა და მხიარულება, ისმოდა საქორწილო მარში… გზა იყო მოფარდაგებული და შენობები თავს უკრავდნენ მაყრიონს…
ეს შინაარსი დავწერე სხვაგვარად. სულ რაღაც ათამდე სტრიქონი. ამოვგლიჯე შუა ფურცელი და ზედ გადავწერე ლამაზად. მახსოვს, რომ ვყოყმანობდი წაკითხვას, იმიტომ რომ არც გაზაფხული იყო და არც ამდენი ხე ჩანდა ჩემი ფანჯრიდან. სისულელედ ჩამეთვლება და შევრცხვები-მეთქი. იცით, რამ გადამარჩინა? – გადაჭარბებულად ვგრძნობდი პასუხისმგებლობას და ვიცოდი, ის უფრო დამტანჯავდა, რომ დავალების შეუსრულებლობის გამო შევრცხვებოდი ახალ მასწავლებელთან. რაც არის, არის-მეთქი და წარვადგინე.
რა მოხდა გაკვეთილზე:
მახსოვს, პირველ მერხზე ვიჯექი. გატრუნული. ნაღვლიანი სახით. დაწუნების მოლოდინით. მოვიდა ჩემი ჯერი. გაუბედავად ჩავიკითხე. თავი ვერ ავწიე. მისი ხელი მახსოვს, როგორ გამომართვა ფურცელი, და ხმა: – ყოჩაღ! – გავოცდი. მერე გვთხოვა, მის დაბრუნებამდე ჩუმად ყოფნა და გავიდა საკლასო ოთახიდან. მალევე დაბრუნდა. ფურცელი აღარ ეჭირა.
შესვენებაზე დამრიგებელმა, ქალბატონმა ცისანამ, მიამბო, რა ამაყად შესულა სამასწავლებლოში, იქ მყოფების ყურადღება მოუთხოვია, წაუკითხავს ეს მომცრო ტექსტი, ეს სოფიო კუბლაშვილის დაწერილია, ამ ბავშვს წერა შეუძლიაო და ჯიბეში ჩაუდია საგულდაგულოდ დაკეცილი. ის ფურცელი სკოლის დამთავრებისას დამიბრუნა დემური მასწავლებელმა. ის უფრთხილდებოდა, მე – აღარ!
რისთვის ვწერ და ვიგონებ ამ ამბავს?
…მასწავლებელს შეუძლია, დაძრას აზრის ისეთი ნაკადი მოსწავლის გონებაში, რომ მოიზიდოს ნიჭი და შრომის უნარი. მასწავლებელს შეუძლია, აღმოაჩენინოს მოსწავლეს საუკეთესო ინტერესები და უფრო მეტიც, აარჩევინოს მართებული, გამართლებული წარმატების გზა.
ოღონდ დავალების პირობა უნდა იყოს ზუსტი და მკაფიო. თუნდაც ასეთი:
ფართოდ გამოაღეთ ფანჯარა და გადაიხედეთ, რასაც დაინახავთ, ისაა თქვენი სამყარო!
-შენ რას ხედავ?
