ენის სწავლებისას ინტერკულტურული მიდგომა დღევანდელ, გლობალიზებულ სამყაროში განსაკუთრებით აქტუალური გახდა.  ეს მიდგომა საშუალებას აძლევს მოსწავლეს არა მხოლოდ შეისწავლოს ახალი ენა,  არამედ გაიფართოვოს კულტურული ცნობიერება და კომუნიკაციური უნარები.

ინტერკულტურული მიდგომის მნიშვნელობა ენის სწავლებაში შემდეგ ძირითად ასპექტებში ვლინდება:

კულტურული ცნობიერების ამაღლება: ინტერკულტურული მიდგომა ენის სწავლებაში ხელს უწყობს მოსწავლეების კულტურული ცნობიერების ამაღლებას. ისინი  სწავლობენ არა მხოლოდ ენის ლექსიკასა და გრამატიკას, არამედ ენის მატარებელი საზოგადოების კულტურულ ნორმებს, ტრადიციებსა და ღირებულებებს. ეს ცოდნა ეხმარება მათ უკეთ გაიგონ და აღიქვან სხვა კულტურების წარმომადგენლების ქცევები და დამოკიდებულებები.

სოციალური უნარების განვითარება: ინტერკულტურული მიდგომა ხელს უწყობს სოციალური უნარების განვითარებას, რაც მნიშვნელოვანია საერთაშორისო და მრავალკულტურულ გარემოში წარმატებული კომუნიკაციისთვის.  სწავლობენ ემპათიას, პატივისცემას და ტოლერანტობას სხვა კულტურების წარმომადგენლების მიმართ, რაც მათ ეხმარება სხვადასხვა კულტურებთან ურთიერთობაში.

ენობრივი უნარების გაძლიერება: ინტერკულტურული მიდგომა ხელს უწყობს ენობრივი უნარების გაძლიერებას, რადგან ენის შესწავლა კულტურულ კონტექსტში ხდება უფრო ეფექტური და საინტერესო.უფრო მოტივირებულები არიან ენის შესასწავლად, როდესაც მათ შეუძლიათ გაიგონ და გამოიჩინონ ენის პრაქტიკული გამოყენება რეალურ სამყაროში.

გლობალური მოქალაქეობის განვითარება: ინტერკულტურული მიდგომა ხელს უწყობს გლობალური მოქალაქეობის განვითარებას. მოსწავლეები  სწავლობენ, როგორ იყვნენ აქტიური და პასუხისმგებლიანი მოქალაქეები გლობალურ საზოგადოებაში, რაც მნიშვნელოვანია 21-ე საუკუნეში. ისინი ეუფლებიან უნარებს, რომლებიც მათ ეხმარება გლობალური გამოწვევების დაძლევაში და საერთაშორისო თანამშრომლობაში.

სწავლების პროცესის დინამიზაცია: ინტერკულტურული მიდგომა სწავლების პროცესს უფრო დინამიურს და მრავალფეროვნებას ქმნის. სასწავლო მასალებში კულტურული თემატიკის ინტეგრაცია ხელს უწყობს მოსწავლეების ინტერესის და ჩართულობის გაზრდას. მასწავლებლები იყენებენ სხვადასხვა კულტურების ტექსტებს, ვიდეოებს, მუსიკას და აქტივობებს, რაც სწავლების პროცესს უფრო საინტერესო და ინფორმაციულს ხდის.

მოტივაციის გაზრდა: ინტერკულტურული მიდგომა ენის სწავლებაში ზრდის მოსწავლეთა მოტივაციას. როდესაც ისინი  ხედავენ, რომ ენის შესწავლა მათ აძლევს შესაძლებლობას სხვადასხვა კულტურებთან ურთიერთობისთვის, მათი სურვილი ენის სწავლების მიმართ იზრდება. ეს მიდგომა ხელს უწყობს მათ პიროვნულ განვითარებას.

მინდა გაგიზიაროთ ჩემი გამოცდილება ინტერკულტურული სასწავლო პროექტის შესახებ, რომელიც სასწავლო წლის მეორე სემესტრში განვახორციელეთ

English book Education,Macmillan Education -თან ერთად გამოცხადდა წინასააღდგომო გათამაშება. სსიპ ტყიბულის მუნიციპალიტეტის, სოფელ გელათის საჯარო სკოლის, მე-3 კლასის მოსწავლეებმა მონაწილეობა მიიღეს  პროექტით სწავლების კონკურსში, აღდგომის თემატიკაზე.

ჩამოთვლილი ქვეყნებიდან ავირჩიეთ საქართველო და უკრაინა . მოსწავლეებმა გაკვეთილზევე შექმნეს პოსტერები,რომელზედაც ასახულია მათ მიერ არჩეული ქვეყნების აღდგომის დღესასწაულის აღნიშვნის ტრადიციები.

გააკეთეს პოსტერების პრეზენტაცია.

ვენის დიაგრამის გამოყენებით შევადარეთ ქვეყნები.  ვიმსჯელეთ მსგავსებასა და განსხვავებებზე.  გაკვეთილის მსვლელობისას მოსწავლეებმა შეღებეს კვერცხები ფერადი საღებავების გამოყენებით.შ

შექმნეს სააღდგომო დეკორაციები.მოსწავლეებმა გაიგეს ბრწყინვალე დღესასწაულთან დაკავშირებული საინტერესო დეტალები და ქვეყნების თავისებურებანი. სამუშაო პროცესი ძალიან სახალისო და საინტერესო აღმოჩნდა.

აღნიშნული პროექტის შეფასების რუბრიკაა სოლო ტაქსონომიის მიხედვით

ინტერკულტურული მიდგომა ენის სწავლებაში წარმოადგენს მნიშვნელოვან და ეფექტურ მეთოდს, რომელიც ხელს უწყობს მოსწავლეების კულტურული ცნობიერების ამაღლებას, სოციალური უნარების განვითარებას, ენობრივი უნარების გაძლიერებას, გლობალური მოქალაქეობის განვითარებას, სწავლების პროცესის დინამიზაციას და მოტივაციის გაზრდას. ეს მიდგომა აუცილებელია თანამედროვე მრავალფეროვან და გლობალიზებულ სამყაროში, სადაც კულტურული ცოდნა და ტოლერანტობა მნიშვნელოვანია წარმატებული კომუნიკაციისა და თანამშრომლობისთვის.

დაწყებით კლასებში მოსწავლეებისათვის წერის სწავლება ძალიან მნიშვნელოვანია. ასევე არსებითია დასაწყისიდანვე ჩაეყაროს საფუძველი  ფუნქციურ წერას, შემდეგი აქტივობებით: ადრესატისათვის წერილის მიწერა, მისალოცი ბარათის დაწერა და სხვა. ამ დროს  ხდება:

1. კომუნიკაციური უნარების განვითარება – ბავშვები სწავლობენ თავიანთი აზრების, გრძნობების და იდეების გამოხატვას წერილობით. წერილის ან ბარათის მიწერა ეხმარება ბავშვებს გააძლიერონ თავიანთი სოციალური ურთიერთობები. ისინი სწავლობენ, როგორ დაწერონ წერილი თუ მისალოცი ბარათი – მეგობრებს, ოჯახის წევრებს ან მასწავლებლებს, რაც აუმჯობესებს მათ ურთიერთობებს.
2. აკადემიური უნარების განვითარება – ბავშვები სწავლობენ წერილისა და ბარათის სტრუქტურას, როგორიცაა მისალმება, ძირითადი ტექსტი და დამშვიდობება. ისინი პრაქტიკაში ახდენენ გრამატიკის, მართლწერისა და პუნქტუაციის წესების გამოყენებას, რაც აუმჯობესებს წერის უნარებს.
3. კრიტიკული აზროვნება და შემოქმედება – წერილის ან ბარათის წერისას ბავშვები სწავლობენ, როგორ დაალაგონ თავიანთი აზრები და იდეები ლოგიკური თანმიმდევრობით. მოსწავლეებს შეუძლიათ შემოქმედებითად მიუდგნენ თავიანთი წერილის ან ბარათის დიზაინს, სიტყვებს და შინაარსს, რაც ხელს უწყობს მათ შემოქმედებითი უნარების განვითარებას.
4. პასუხისმგებლობის გრძნობის განვითარება – ბავშვები სწავლობენ, როგორ დაგეგმონ და გააკეთონ თავიანთი დავალებები დროულად, რაც ხელს უწყობს დროის მართვის უნარების განვითარებას. ისინი აცნობიერებენ თავიანთი წერილების მნიშვნელობას და პასუხისმგებლობას, რაც ხელს უწყობს მათ გრძნობის განვითარებას.
5. ემოციური ინტელექტის განვითარება – ბარათის ან წერილის წერა ეხმარება ბავშვებს უკეთ გაიგონ და გამოხატონ თავიანთი ემოციები. ისინი სწავლობენ, როგორ გაუზიარონ თავიანთი გრძნობები სხვებს და როგორ გამოხატონ თანაგრძნობა და ყურადღება.
6. ტექნოლოგიების გამოყენების უნარები – ბავშვები სწავლობენ, როგორ გამოიყენონ ტექნოლოგიები წერილობითი კომუნიკაციისათვის, როგორიცაა ელ.ფოსტა ან მესენჯერი.
7. საზოგადოების წევრობის შეგრძნება – წერილების ან ბარათების დაწერა ეხმარება ბავშვებს გააცნობიერონ თავიანთი როლი და ჩართულობა საზოგადოებაში.

სწავლების პროცესში ფუნქციური წერითი უნარების განვითარება ბავშვს არა მხოლოდ კომუნიკაციისა და აკადემიური უნარების გაუმჯობესებაში ეხმარება, არამედ ხელს უწყობს მათ პიროვნულ ზრდასა და საზოგადოებაში აქტიურ მონაწილეობას. ამიტომ, მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვებმა თავიდანვე მიეჩვიონ ფუნქციურ წერას და გააგრძელონ ამ უნარების განვითარება სწავლების პროცესში.

მინდა გაგიზიაროთ სახალისო სასწავლო პროექტი პირველკლასელებითვის  –  “დედამიწის დაბადების დღე”

პროექტის მიზანი:

მოსწავლეებმა გაიგონ მეტი დედამიწის დაცვის მნიშვნელობაზე, შექმნან მისალოცი ბარათები და იფიქრონ ეკო-საჩუქრებზე.

აქტივობები:

1. განხილვა და პრეზენტაცია:
   • მასწავლებელი მოსწავლეებს უხსნის, რა არის დედამიწის დღე და რატომ არის მნიშვნელოვანი.
   • მოსწავლეები უყურებენ მოკლე ვიდეოს დედამიწის დაცვის შესახებ.
   • მასწავლებელი აჩვენებს პლანეტის სურათებს და ხსნის, როგორ ზრუნვა სჭირდება დედამიწას.
2. ბარათების შექმნა:
   • მოსწავლეებს ურიგდებათ ქარგები, სადაც უნდა დაწერონ მისალოცი ტექსტი დედამიწისთვის და მოიფიქროს რა ეკოსაჩუქარი შეუძლიათ  მოიფიქრონ დედამიწისთვის.
   • თითოეული მოსწავლე წერს პატარა გზავნილს, მაგალითად: “გილოცავ დაბადების დღეს, დედამიწა! მიყვარხარ!” ან “დედამიწა, ჩვენ დაგიცავთ!”

1. ეკო-საჩუქრების დაპირება:
   • მოსწავლეები ფიქრობენ ეკო-საჩუქრებზე, რომლებსაც პირდებიან დედამიწას (მაგალითად, ნაგვის დახარისხება, ხეების დარგვა, წყლის ეკონომია).
   • ისინი წერენ ამ დაპირებებს ბარათებზე.
2. სასაუბრო წრე:
   • თითოეული მოსწავლე აჩვენებს თავის ბარათს და კითხულობს გზავნილს და ეკო-საჩუქრის დაპირებას.
   • ყველა ერთად საუბრობს, როგორ შეიძლება ამ დაპირებების შესრულება.
3. დედამიწის ტორტი:
   • მასწავლებელი და მოსწავლეები ერთად ამზადებენ დედამიწის ფორმის ტორტს (ეს შეიძლება იყოს პლასტილინის ან ნამდვილი ტორტი).
   • ტორტზე აწერენ “Happy Birthday, Earth!” და მოაწყობენ პატარა “დაბადების დღეობა” დედამიწისთვის.

მასალები:

• მისალოცი ბარათების ქარგები
• ფურცლები და ფერადი ფანქრები
• პლასტილინი ან ტორტის ინგრედიენტები
• ვიდეო დედამიწის დღის შესახებ

• საბოლოო შედეგი:
• პროექტის ბოლოს, მოსწავლეები უკეთ გაიგებენ დედამიწის დაცვის მნიშვნელობაზე, შექმნიან მისალოცი ბარათებს და იფიქრებენ ეკო-საჩუქრებზე, რომლებსაც პირდებიან დედამიწას. ისინი შეისწავლიან, როგორ შეუძლიათ საკუთარი წვლილი შეიტანონ გარემოს დაცვის საქმეში.

შეფასების რუბრიკა პროექტისთვის “დედამიწის დაბადების დღე”

კრიტერიუმი: ეკო-საჩუქრის დაპირება

წინამდებარე წერილში კითხვის ორი სტრატეგიის შესახებ ვისაუბრებთ ვიზუალიზაციის ანუ წარმოსახვისა და ხელახლა წაკითხვის შესახებ. (ჩვენი სტრატეგიების მიმდევრობაში მე-5 და მე-6 რიგით) სანამ ჩვენეულ ბარათებს გავეცნობით, ამ ორი სტრატეგიის შედარების სქემას დავაკვირდეთ:

5. ვიზუალიზაცია, წარმოსახვა

რა არის ეს?

ვიზუალიზაცია არის წაკითხული ტექსტის მიხედვით სურათების დანახვა, წარმოდგენა. ამ სტრატეგიისთვის უკეთესი იქნება, თუ გამოვიყენებთ ქართულ სიტყვას: წარმოსახვა. ეს საშუალებას მოგვცემს, არა მხოლოდ დანახვაზე, ვიზუალზე გავაკეთოთ აქცენტი, არამედ გაგონებაზეც, შეგრძნებაზეც, დაგემოვნებაზეც, ყნოსვაზეც. შესაბამისად,  ბავშვებს უნდა დავეხმაროთ წარმოიდგინოს, გონებაში გააცოცხლოს წაკითხული.  ჩვენი ხელშეწყობით მან უნდა დააინახოს, გაიგონოს, შეიგრძნოს, გემოთი და სუნით აღიქვას ის, რასაც ვუკითხავთ.

ზოგადადაც, წაკითხულის წარმოსახვა არის ის კომპეტენცია, რომელიც კითხვას შემოქმედებით აქტად გარდაქმნის და მკითხველი პასიური მიმღების როლში კი არ რჩება, არამედ აქტიური თანაშემოქმედის ამპლუას ირგებს. რაც უფრო მეტად განუვითარდება ბავშვს ეს უნარი, მით უფრო საინტერესო და მრავალფეროვანი იქნება მისი წარმოსახვითი სამყარო, როგორც კონკრეტული ტექსტის, ასევე ზოგადად.

რატომ უნდა გავაკეთოთ ეს?

წაკითხულის წარმოსახვის შედეგად ბავშვი უფრო სიღრმისეულად იაზრებს ტექსტს, ივითარებს წარმოსახვის, ნაამბობის/წაკითხულის დანახვისა და მასზე დაკვირვების უნარებს.

როგორ გავაკეთოთ ეს?

წაკითხულის წარმოსახვაში დასახმარებლად განსხვავებული მიდგომაა საჭირო ბავშვის ასაკისა და გამოცდილების გათვალისწინებით. განსხვავებული იქნება თვითონ წიგნებიც, რასაც ვუკითხავთ. მიუხედავად იმისა, რომ სკოლამდელი ასაკისთვის საბავშვო წიგნი უხვად და მიმზიდველად არის ილუსტრირებული, ხოლო სასკოლო ასაკისთვის — შედარებით ნაკლებად, წაკითხულის ვიზუალიზებას ორივე შემთხვევაში უნდა შევუწყოთ ხელი.

ილუსტრირებული წიგნები ბავშვებს ყველაზე ეფექტურად ეხმარება წაკითხულის წარმოსახვაში, რადგან ამაზე უკვე წიგნის გამომცემელ-ილუსტრატორებმა იზრუნეს. მაგრამ ჩვენც უნდა გამოვიყენოთ დამატებითი აქტივობები, რადგან, ჯერ ერთი, ყველაფრის ილუსტრირება წიგნში ვერ მოხერხდებოდა, მეორეც, ილუსტრაციაზე დაკვირვება და  დამატებითი დეტალების მოფიქრება საუკეთესოდ ავითარებს ბავშვის ვიზუალიზების უნარს.

როდესაც წიგნის ერთ მონაკვეთს წავიკითხავთ, ბავშვს ყურადღება უნდა გავამახვილებინოთ იმ  გარემოზე, სადაც ამბავი ვითარდება, პერსონაჟებზე, ამინდზე, ფერებზე და ამის შესახებ დავუსვათ შეკითხვები. თუკი წიგნში მოცემულია ესა თუ ის კონკრეტული ილუსტრაცია, მასზე  დაკვირვებისა და აღწერის შემდეგ შეგვიძლია დავაფიქროთ ბავშვი იმაზე, თუ რის დამატება შეიძლებოდა კიდევ.

ასე რომ, წიგნის ხმამაღლა კითხვისას სასარგებლოა, რომ დავეხმაროთ ბავშვს ამბის წარმოსახვაში, დანახვაში, ხმების გაგონებაში, ვიზუალიზებაში.

ნიმუში:

ვთქვათ, ბავშვს ვუკითხავთ ზღაპარ „ნაცარქექიას“. რა შეიძლება დაინახოს ბავშვმა ამ ზღაპრის კითხვისას? რა შეკითხვები დაგვეხმარება ბავშვის წარმოსახვის უნარის განვითარებაში?

– როგორ სახლში ცხოვრობს ნაცარქექია? რა აცვია? რა ფერის ტანსაცმელი აცვია?

– რას ხატავს/ხაზავს ნაცარში ნაცარქექია?

– როგორ გამოიყურება დევი? როგორი გამოხედვა აქვს? (აქ შეიძლება ბავშვს განვასახიერებინოთ დევის  გამომეტყველება.)

— რა ხმები გესმის მდინარის პირას, სადაც დევი და ნაცარქექია პირველად შეხვდებიან?

– როგორ ამოიღებს ნაცარქექია ჭყინტ ყველს ჩოხიდან? როგორ გამოადენს წვენს?

– როგორი იქნება დევის სახლი? რა და როგორი ნივთები ექნება სახლში?

— როგორი გემო და სუნი ექნება დევის სახლში გამომცხვარ პურს? და ა. შ.

ბოლოს, გავეცნოთ უფრო დეტალურ ნიმუშს წინა წერილში (შეკითხვების დასმა) გამოყენებული ,,კომბლეს” მაგალითზე. ამისთვის ჩვენ მიერ შემოთავაზებული ტექსტი დავყოთ ნაწილებად და გვერდით მივუწეროთ წარმოსახვის უნარისთვის სასარგებლო შეკითხვები. ვფიქრობ, ზედმეტია იმის აღნიშნვა, რომ ყველა შემოტავაზებული შეკითხვის დასმა ბავშვს გადატვირთავს და სულ შეაძულებს წაკითხვის პროცესს.

6. ხელახლა წაკითხვა

რა არის ეს?

ხელახლა წაკითხვა გულისხმობს წიგნის უკვე წაკითხული ნაწილის ხელხლა გადაკითხვას გარკვეული მიზნით. რა შეიძლება იყოს ეს მიზნები?

• შეკითხვებზე პასუხის გაცემა
• ინფორმაციის გადამოწმება, გახსენება
• ბავშვის თხოვნის შესრულება

ამ შემთხვევაში ჩვენ არ ვგულისხმობთ უკვე წაკითხული წიგნის სხვა დროს (მეორე დღეს, ერთი კვირის შემდეგ…) ხელახლა წაკითხვას. თუკი ბავშვს ჩვენ მიერ წაკითხული წიგნი მოეწონება, იგი აუცილებლად გვთხოვს მის ხელმეორედ წაკითხვას. ამაზე უარი არ უნდა ვთქვათ და შეგვიძლია რამდენჯერმე  მივუბრუნდეთ კიდეც წაკითხულ წიგნს. ხელახლა წაკითხვის ეს ვარიანტიც ძალიან სასარგებლოა – ამ დროს უკვე ბავშვთან ერთად ვიხსენებთ წაკითხულ ამბებს და ვამოწმებთ, რა გვახსოვს და როგორ.

მაგრამ ამ შემთხვევაში ჩვენ აქცენტს ვაკეთებთ წაკითხვის პროცესში უკვე წაკითხულ ადგილებთან მიბრუნებას და მათს ხელახლა წაკითხვას.

რატომ უნდა გავაკეთოთ ეს?

კიდევ ერთხელ დავსვათ შეკითხვა: რა საჭიროა წიგნის უკვე წაკითხული ადგილების ხელახლა წაკითხვა?

რასაკვირველია, წიგნის კითხვის პროცესში აქტიურად ვსვამთ შეკითხვებს. შეკითხვები ბავშვს ეხმარება როგორც ვარაუდების გამოთქმაში, ასევე უკვე წაკითხული ნაწილის გახსენებაშიც. სწორედ ამ მიზნით გვჭირდება ხოლმე ხელახლა წაკითხვა.

ხალახლა წაკითხვის პროცესში ბავშვი: 1. აკვირდება ტექსტს კონკრეტული მიზნით, მაგალითად, დასმულ შეკითხვაზე პასუხის გასაცემად; 2. რწმუნდება, რომ ყველაფრის დამახსოვრება შეუძლებელია და არცაა საჭირო; 3. ეჩვევა, რომ დასმულ შეკითხვაზე პასუხის გასაცემად (ამ შემთხვევაში, პასუხის მოძიება) ტექსტის კიდევ ერთხელ წაკითხვაა საჭირო.

როგორ გავაკეთოთ ეს?

წიგნის წაკითხვისას ბავშვიც ხშირად გვისვამს ხოლმე შეკითხვებს და ჩვენც ვეკითხებით როგორც უკვე წაკითხული ნაწილების შესახებ, ისე დარჩენილი ნაწილის შესახებ ვარაუდების გამოთმის მიზნით. სწორედ ამ პროცესშია სასარგებლო უკვე წაკითხულ ადგილთან მიბრუნება და მისი ხელახლა წაკითხვა. ამისათვის ბავშვს მივმართავთ: „მოდი, კიდევ ერთხელ წავიკითხოთ, მართლა ასე იყო თუ არა…“ თუკი ბავშვის არ გაუჩნდება ასეთი შეკითხვები, მაშინ ჩვენ დავსვამთ და ბუნებრივა საჭიროებას დავინახავთ წიგნის შესაბამისი ადგილის ხელახლა წაკითხვისას.

ასე რომ, კარგი იქნება, თუკი წიგნის ხმამაღლა კითხვის პროცესში უკვე წაკითხულ ადგილებს კიდევ ერთხელ მივურბუნდებით მიზნობრივად, ხელახლა წავიკითხავთ და გადავამოწმებთ ჩვენ მიერ გაცემულ პასუხს.

ნიმუში:

დავუშვათ, ბავშვს ვუკითხავთ ზღაპარ „ნაცარქექიას“  და მივედით იმ ადგილას, სადაც ნაცარქექიამ ჩოხის კალთაში გამოხვეული ყველი ამოიღო წვენის გამოსადენად:

„დაიხარა ნაცარქექია, ვითომ ქვას ვიღებო, ამოიღო ჩოხის კალთაში გამოხვეული ჭყინტი ყველი, მოუჭირა ხელი და წვენი სულ წურწურით გაადინა“.

და ამ დროს ვიკითხავთ:

– სად ჰქონდა ნაცარქექიას ყველი?

– სახლიდან ხომ გამოატანეს?! – აუცილებლად გვიპასუხებს ბავშვი, რომელიც მანამდე ყურადღებით გვისმენდა.

– სახლიდან გამოატანეს? მოდი კიდევ ერთხელ წავიკითხოთ, სად წერია, რომ სახლიდან გამოატანეს, — ვამბობთ ჩვენ, ვუბრუნდებით ზღაპრის დასაწყისს, ვკითხულობთ ხელახლა და ბავშვიც სიამოვნებით გვისმენს, როგორ მართლდება მისი პასუხი.

კიდევ ერთი მაგალითი შეიძლება გავიხსენოთ ,,კომბლეს” მიხედვით. როდესაც ცხვრები უკვე დათვს ხვდებიან და მასთან ლაპარაკობენ. შეიძლება წამკითხველსა და ბავშვს შორის ასეთი ინტერაქცია წარიმართოს:

— რა უთხრეს ცხვრებმა დათვს, კომბლე რას აკეთებსო?

— კომბლებს თლის და ჭერში აწყობსო…

— მელიას რა უთხრეს?

— მელიასაც ხომ ასე უთხრეს?

— გინდა, გადავამოწმოთ, მელიასაც ასე უთხრეს თუ არა? მოდი ხელახლა წავიკითხოთ…

ეს პროექტი მიზნად ისახავს მოსწავლეებს გააცნოს გეომეტრიული ფიგურები, მათი შლილები და მათი გამოყენება ყოველდღიურ ცხოვრებაში. პროექტის განმავლობაში, მოსწავლეები შეისწავლიან გეომეტრიულ ფიგურებს, შექმნიან მათი შლილები და გაიგებენ, როგორ გამოიყენება ისინი სხვადასხვა სფეროში, როგორიცაა არქიტექტურა, ხელოვნება, დიზაინი და მეცნიერება.

პროექტის მიზნები:

1. გეომეტრიული ფიგურების ცოდნა: მოსწავლეებმა უნდა გაიგონ გეომეტრიული ფიგურების სახეები, მათი თვისებები და კლასიფიკაცია.
2. შლილების შექმნა: მოსწავლეები შექმნიან გეომეტრიული ფიგურების შლილები და განსაზღვრავენ მათ პერიმეტრსა და ფართობს.
3. ფიგურების გამოყენება: მოსწავლეები იკვლევენ გეომეტრიული ფიგურების გამოყენებას ყოველდღიურ ცხოვრებაში და წარმოადგენენ მათ ნიმუშებს.

პროექტის სტრუქტურა:

1. მოსამზადებელი აქტივობა:

• მასწავლებელი გაცნობს მოსწავლეებს პროექტის თემას და მიზნებს.
• დისკუსია გეომეტრიული ფიგურების გამოყენებაზე სხვადასხვა სფეროში.

2. ფიგურების შესწავლა:

• გეომეტრიული ფიგურები: მოსწავლეები ისწავლიან სხვადასხვა გეომეტრიული ფიგურების (სამკუთხედი, მართკუთხედი, კვადრატი, წრე, მრავალკუთხედები) თვისებებს.
• შლილების შექმნა: მოსწავლეები ისწავლიან, როგორ შეადგინონ გეომეტრიული ფიგურების შლილები და განსაზღვრონ მათი პერიმეტრი და ფართობი.

3. კვლევა:

• მოსწავლეები იკვლევენ, როგორ გამოიყენება გეომეტრიული ფიგურები სხვადასხვა სფეროში.
• თითოეული მოსწავლე ირჩევს კონკრეტულ სფეროს (მაგ. არქიტექტურა, ხელოვნება, დიზაინი) და პოულობს მაგალითებს, სადაც გეომეტრიული ფიგურები გამოიყენება.

4. პრაქტიკული დავალებები:

• შექმნა: მოსწავლეები ქმნიან გეომეტრიული ფიგურების მოდელებს და შლილებს ქაღალდზე ან პროგრამული უზრუნველყოფის გამოყენებით.
• გამოყენება: მოსწავლეები ქმნიან პრაქტიკული პროექტების ნიმუშებს, რომლებიც აჩვენებს, როგორ გამოიყენება გეომეტრიული ფიგურები ყოველდღიურ ცხოვრებაში.

5. პრეზენტაცია:

• თითოეული მოსწავლე ამზადებს პრეზენტაციას თავისი კვლევის შედეგებზე.
• პრეზენტაციაში შედის გეომეტრიული ფიგურების შლილების და მათი გამოყენების მაგალითები.

პროექტის გეგმა:

1. შესავალი და გეომეტრიული ფიგურების შესწავლა.
2. შლილების შექმნა და პერიმეტრისა და ფართობის განსაზღვრა.
3. კვლევა და ფიგურების გამოყენების მაგალითების პოვნა.
4. პრაქტიკული ნიმუშების შექმნა და მომზადება.
5. პრეზენტაციების მომზადება და წარმოჩენა.

სასწავლო პროექტის შეფასების ცხრილი:

მოსალოდნელი შედეგები:

პროექტის დასრულების შემდეგ, მოსწავლეები შეძლებენ გეომეტრიული ფიგურების და მათი თვისებების გაგებას, შლილების შექმნას და მათი გამოყენების მაგალითების იდენტიფიცირებას ყოველდღიურ ცხოვრებაში. ისინი გაიუმჯობესებენ კვლევის, კრიტიკული აზროვნებისა და პრეზენტაციის უნარებს.

გეომეტრიული ფიგურების გამოყენების მაგალითები:

არქიტექტურა (Architecture) – გეომეტრიული ფიგურების გამოყენება არქიტექტურაში. მაგალითად, საგრადა ფამილია ბარსელონაში – იყენებს მრავალი გეომეტრიულ ფორმას დიზაინში.

ხელოვნება –  ხელოვნებაში გეომეტრიული ფიგურების გამოყენება. მაგალითად, კაზიმირ მალევიჩის სუპრემატისტული კომპოზიცია.

დიზაინი (Design) – დიზაინში გეომეტრიული ფიგურების გამოყენება. მაგალითად, ნიუ-იორკის მეტროს რუკა, რომელიც იყენებს მართკუთხედებს და წრეებს.

მეცნიერება (Science) – მეცნიერებაში გეომეტრიული ფიგურების გამოყენება. მაგალითად, დნმ-ის ორმაგი სპირალი, რომელიც შეიცავს გეომეტრიულ ელემენტებს.

რჩევები მოსწავლეებისთვის:

1. შექმენით საკუთარი ნახაზები და შლილები: გამოიყენეთ გრაფიკული პროგრამები, როგორიცაა GeoGebra ან უბრალოდ ფურცელი და ფანქარი.
2. ფოტოების მოძებნა: მოძებნეთ ფოტოების ბაზებზე, როგორიცაა Wikimedia Commons, Creative Commons, ან გამოიყენეთ Google Images, ფილტრების გამოყენებით, რომ მიიღოთ უფასო გამოსაყენებელი სურათები.
3. პრეზენტაციებისთვის: პრეზენტაციის დროს გამოიყენეთ ნახაზები და ფოტოები, რათა უკეთ წარმოაჩინოთ თქვენი კვლევა და ნამუშევრები.

ეს რესურსები დაეხმარება მოსწავლეებს უკეთ გაიგონ გეომეტრიული ფიგურები, მათი შლილები და მათი გამოყენება სხვადასხვა კონტექსტში, რაც ხელს შეუწყობს მათ პრაქტიკული უნარების განვითარებას.

პროექტის წარმატებით განხორციელებისთვის, მოსწავლეებს შეეძლებათ გამოიყენონ შემდეგი ნახაზები და ფოტოები, რათა უკეთ გაიგონ გეომეტრიული ფიგურები, მათი შლილები და მათი გამოყენება ყოველდღიურ ცხოვრებაში.

ექსპონენციალური ფუნქციები მათემატიკის ძალიან მნიშვნელოვანი ნაწილია. ის გამოიყენება   ბევრ რეალურ სიტუაციაში, როგორიცაა ფინანსები, მოსახლეობის ზრდა, რადიოაქტიური დაშლა, ვირუსების გავრცელება და სხვა. წინა სტატიაში ჩვენ ამ რეალური მაგალითების მოდელირება გავაკეთეთ ფორმულის / ფუნქციის განტოლების სახით, თუმცა ეს ზოგჯერ საკმარისი არაა, საჭიროა მათი ვიზუალური „ფერწერული“ გამოხასვა. ექსპონენციალური ზრდის ან ექსპონენციალური დაშლის, მოდელირება ექსპონენციალური ფუნქციის გრაფიკით მძლავრი ინსტრუმენტია რეალურ სამყაროში არსებული სიტუაციის აღწერისა და პროგნოზირებისათვის.

გაგიზიაროთ მე-11 კლაში დაგეგმილი გაკვეთილის ზოგიერთი აქტივობა, მაჩვენებლიანი ფუნქციის გრაფიკისა და მისი თვისებების გასაცნობად.

ალგებრა  და კანონზომიერება

თემატური ბლოკი

მოდელირება ტექნოლოგიებისა და სიმულაციების მეშვეობით.

თემა: შესაბამისობა,  გრაფიკი, დამოკიდებულება, ფუნქცია

სამიზნე ცნება:

მათემატიკური მოდელი

ფუნქცია/ფუნქციის გრაფიკი

კანონზომიერება

შესაბამისობა, მიმართება

ლოგიკა

მსჯელობა

საკითხი: მაჩვენებლიანი ფუნქცია.

მიზანი:  მოსწავლეები შეძლებენ მათემატიკური ცნებების გააზრებას, ცნებებს შორის ლოგიკურ მიმართებათა გარკვევას;  მაჩვენებლიანი ფუნქციის გრაფიკის აგებას ტექნოლოგიების გამოყენებით. განუვითარდებათ  კვლევის განხორციელებისას კომპიუტერული სიმულაციების გამოყენების, ინფორმაციის დამუშავებისა და ანალიზის უნარები

მისაღწევი შედეგი სტანდარტის მიხედვით

გამოყენებული ლიტერატურა:

1. ეროვნული სასწავლო გეგმა https://mes.gov.ge/content.php?id=3929&lang=geo
2. მათემატიკის გზამკვლები მე-11 კლასი. შედგენილი ქეთი ცერცვაძის მიერ, ზოგადი განათლების რეფორმის ფარგლებში. https://math.ge/metertmete/
3. მათემატიკური წიგნიერება. ალგებრა. მე-9 თავი ავტორი: ქეთევან ცერცვაძე, ევგენი გუგულაშვილი https://drive.google.com/file/d/1ZDQasUQZh8rrdP3RNu_qfj4qUb9jijUm/view

გეოგრაფიაში სხვადასხვა საკითხების სწავლებისას მნიშვნელოვანია  სასწავლო რესურსად ფილმების გამოყენება. რაც არის შესანიშნავი საშუალება მოსწავლეების ინტერესის გაძლიერების და სხვადასხვა თემის უკეთ გააზრებისთვის. განსაკუთრებით აქტუალურია ვიზუალური მასალების გამოყენება ბიომების შესწავლისას.

ბიომების სწავლება მულტიმედია რესურსების გამოყენებით არის ინოვაციური და ეფექტური მიდგომა, რომელიც ხელს უწყობს  საკითხის უკეთ აღქმას, მოსწავლეთა მეხსიერების გაუმჯობესებას, ემოციური ჩართულობის ზრდას და გლობალური პერსპექტივის გააზრებას. ვიზუალური და აუდიტორული სტიმულები ეხმარება მოსწავლეებს უკეთ გაიგონ და დაიმახსოვრონ ინფორმაცია, რაც საბოლოოდ ზრდის სწავლების ეფექტიანობას.

1. “Planet Earth” (BBC)

ეს დოკუმენტური სერია, რომელიც წარმოადგენილია დევიდ ატენბოროს მიერ, მოიცავს დედამიწის სხვადასხვა ბიომებსა და ეკოსისტემებს. სერია აჩვენებს ცხოველების ცხოვრების ციკლს და მათ ადაპტაციას გარემოში. იგი განსაკუთრებით გამოსადეგია ბიომების და ბიომრავალფეროვნების დაცვის თემების გასაგებად.

2. “An Inconvenient Truth”

ეს დოკუმენტური ფილმი ალ გორის მიერ შექმნილია და განიხილავს კლიმატის ცვლილების პრობლემებს. ფილმი კარგად ასახავს გარემოს დაცვის და დაბინძურების პრობლემებს, რაც მოსწავლეებს დაეხმარება გლობალური დათბობისა და მისი შედეგების უკეთ გაგებაში.

3. “Chasing Ice”

ეს დოკუმენტური ფილმი მოგვითხრობს ჯეიმს ბალოგის ექსპედიციაზე, რომელიც იკვლევს გლობალური დათბობის შედეგებს მყინვარებზე. ფილმი უჩვენებს ფოტოებს და ვიდეოებს, რომლებიც აღბეჭდავს მყინვარების დნობას და კლიმატის ცვლილების ეფექტებს.

4. “The 11th Hour”

ლეონარდო დიკაპრიოს მიერ შექმნილი დოკუმენტური ფილმი, რომელიც განიხილავს გარემოს დაცვის პრობლემებს, როგორიცაა გლობალური დათბობა, ხეების გაჩეხვა და წყლის რესურსების დეფიციტი. ფილმი აჩვენებს, როგორია კაცობრიობის ზემოქმედება ბუნებაზე და რას შეიძლება გავაკეთოთ მის დასაცავად.

5. “Our Planet” (Netflix)

ეს დოკუმენტური სერია, რომელიც ასევე დევიდ ატენბოროს მიერ არის წარმოდგენილი, აჩვენებს მსოფლიოს სხვადასხვა ნაწილში არსებულ ბუნებრივ გარემოს და ბიომებს. სერია მოიცავს ოკეანეებს, უდაბნოებს, ტუნდრას და ტროპიკულ ტყეებს.

6. “Before the Flood”

ლეონარდო დიკაპრიოს დოკუმენტური ფილმი, რომელიც განიხილავს კლიმატის ცვლილების პრობლემებს და როგორ მოქმედებს ეს პრობლემა ადამიანებზე და ბუნებაზე. ფილმი აჩვენებს გლობალური დათბობის შედეგებს და მოითხოვს მოქმედებას მის შესაჩერებლად.

7. “The Lorax” (2012)

ეს ანიმაციური ფილმი, რომელიც ეფუძნება დოქტორ სიუსის წიგნს, მოსწავლეებს აცნობს ეკოლოგიის თემებსა და გარემოს დაცვის მნიშვნელობას. ფილმი უჩვენებს, როგორ მოქმედებს ინდუსტრიული საქმიანობა ბუნებაზე და რას შეიძლება გავაკეთოთ გარემოს დასაცავად.

8. “March of the Penguins”

ეს დოკუმენტური ფილმი აღწერს იმპერატორ პინგვინების ცხოვრებას და მათ რთულ გარემოში გადარჩენის უნარს. ფილმი მოსწავლეებს აცნობს ანტარქტიკის ბიომს და ცხოველების ადაპტაციის პროცესს.

9. “Blue Planet II” (BBC)

ეს სერია, რომელიც ასევე დევიდ ატენბოროს მიერ არის წარმოდგენილი, აჩვენებს ოკეანეების და ზღვის ბიომების ცხოვრების უნიკალურობას. სერია ასახავს ზღვის ცხოველების ცხოვრებას და ზღვის ეკოსისტემების სირთულეებს.

10. “Wall-E”

ეს ანიმაციური ფილმი პიქსარის სტუდიის მიერ შეიქმნა და მომავალში ცხოვრებას აჩვენებს, სადაც დედამიწა დაბინძურებულია და დაღუპულია. ფილმი მოსწავლეებს აჩვენებს დაბინძურების შედეგებს და გარემოს დაცვის მნიშვნელობას.

ფილმების გამოყენების უპირატესობები ბიომების სწავლებაში

1. ვიზუალური აღქმა და მეხსიერების გაუმჯობესება

ფილმები ვიზუალურ და აუდიტორულ სტიმულებს აერთიანებს, რაც ხელს უწყობს ინფორმაციის უკეთ დამახსოვრებას. ვიზუალური მასალები, როგორიცაა დოკუმენტური ფილმები და ანიმაციები, აშკარად აჩვენებს ბიომების გეოგრაფიულ განლაგებას, კლიმატურ პირობებს და ეკოსისტემების ურთიერთობას. ვიზუალური მედია ეხმარება მოსწავლეებს უკეთ გააცნობიერონ და გაიაზრონ ისეთი კონცეფციები, რომლებიც მხოლოდ ტექსტური ინფორმაციისგან შეიძლება რთულად გასაგები იყოს .

2. ემოციური ჩართულობა

ფილმები ემოციურად ჩართულობის მაღალი დონით გამოირჩევიან. ისინი იწვევს ემოციურ რეაქციებს, რაც ხელს უწყობს ინფორმაციის უფრო ღრმად დამახსოვრებას და გააზრებას. მაგალითად, დოკუმენტური ფილმები, რომლებიც აჩვენებს ბიომების დაცვის აუცილებლობას და კლიმატის ცვლილების შედეგებს, შეიძლება შთააგონონ მოსწავლეებს და გაზარდონ მათი მოტივაცია გარემოს დაცვისკენ .

3. სხვადასხვა სასწავლო სტილის მხარდაჭერა

სწავლების პროცესში მოსწავლეების განსხვავებული სასწავლო სტილების გათვალისწინება მნიშვნელოვანია. ზოგი მოსწავლე უკეთ სწავლობს ვიზუალური მასალების გამოყენებით, ზოგი – აუდიტორულად. ფილმების გამოყენება სწავლებაში ეხმარება ყველა ტიპის მოსწავლეს, რათა მათ უკეთ გაიგონ და დაიმახსოვრონ ინფორმაცია. აუდიოვიზუალური მასალა აერთიანებს ტექსტურ, ვიზუალურ და აუდიო სტიმულებს, რაც ხელს უწყობს მოსწავლეების მრავალფეროვანი საჭიროებების დაკმაყოფილებას .

4. გლობალური პერსპექტივის მიწოდება

ბიომების სწავლება ფილმების გამოყენებით მოსწავლეებს საშუალებას აძლევს, გაიაზრონ გლობალური პერსპექტივა და გარემოს გლობალური პრობლემები. ფილმები, რომლებიც აჩვენებს სხვადასხვა ბიომების მდგომარეობას და მათ პრობლემებს, ეხმარება მოსწავლეებს, უკეთ გაიგონ, როგორ არის დაკავშირებული ბუნება და როგორ მოქმედებს გლობალური კლიმატის ცვლილება სხვადასხვა ბიომებზე .

ბიომების შესახებ ფილმის “Planet Earth”  ნახვა და  მასზე დაყრდნობით პრეზენტაციის მომზადება

მიზნები:

1. მოსწავლეების ინფორმირებულობის ამაღლება ბიომების შესახებ.
2. გუნდური მუშაობის უნარების განვითარება.
3. პრეზენტაციის და კომუნიკაციის უნარების გაძლიერება.

ინსტრუქციები:

• • 1. ჯგუფებად დაყოფა:

მოსწავლეები დაყავი 4-5 კაციან ჯგუფებად. თითოეულ ჯგუფს მივეცი დავალება, მოამზადონ პრეზენტაცია კონკრეტული ბიომის შესახებ, რომელიც ფილმში “Planet Earth” ნაჩვენებია.

https://mykadri.tv/1529-bbc-planet-earth-jungles.html

2. ბიომების არჩევა:

თითოეული ჯგუფი აირჩევს ერთ კონკრეტულ ბიომს ფილმიდან, როგორიცაა:

• ტროპიკული ტყე
• სავანა
• უდაბნო
• ტუნდრა
• ტყის ბიომი
• მარჯნის რიფები

3.მოსამზადებელი პრეზენტაციის შინაარსი:

• • • • გეოგრაფიული მდებარეობა: აღწერონ ბიომის გეოგრაფიული მდებარეობა და მოიყვანონ მსოფლიო რუკა.
      • კლიმატი: ახსნან ბიომის კლიმატური პირობები, ტემპერატურის დიაპაზონი და ნალექების რაოდენობა.
      • ფლორა და ფაუნა: აღწერონ, რა სახის მცენარეები და ცხოველები ბინადრობენ ამ ბიომში.
      • ეკოლოგიური პრობლემები: განიხილონ ბიომის ეკოლოგიური პრობლემები, მაგალითად, კლიმატის ცვლილება, ადამიანის მოქმედება, დეგრადაცია და მათი გადაჭრის გზები.

4.პრეზენტაციის ფორმატი:

• • • • • სლაიდები: თითოეულ ჯგუფს უნდა ჰქონდეს მინიმუმ 10 სლაიდი, რომელიც შინაარსის მიხედვით იქნება დაყოფილი.
        • ვიზუალური მასალა: გამოიყენონ სურათები, გრაფიკები, რუკები და სხვა ვიზუალური მასალა ინფორმაციის უკეთ გადასაცემად.
        • დამოწმება: მითითებული უნდა იყოს წყაროები, საიდანაც მიღებულია ინფორმაცია.

5.დროის მართვა:

• • • • • • ჯგუფებს მიეცემათ 1 კვირა პროექტის მომზადებისთვის.
          • თითოეული პრეზენტაცია არ უნდა იყოს 10 წუთზე ნაკლები და 15 წუთზე მეტი.

EPA – Environmental Protection Agency

WWF – World Wildlife Fund

National Geographic – Environmental Issues

ამ ლინკებზე მოცემულია   დამატებითი ინფორმაცია და რესურსები, რომლებიც დაეხმარებათ მოსწავლეებს უფრო ღრმად გააანალიზონ სხვადასხვა სახის დაბინძურების ზემოქმედება ბიომებზე და ცოცხალ არსებებზე.

პრეზენტაციის შეფასების რუბრიკა SOLO ტაქსონომიით:

ეს აქტივობა ეხმარება მოსწავლეებს, ღრმად შეისწავლონ და გააცნობიერონ ბიომების მრავალფეროვნება და მათთან დაკავშირებული ეკოლოგიური პრობლემები. SOLO ტაქსონომიის რუბრიკა უზრუნველყოფს ობიექტურ და სისტემატურ შეფასებას, რაც ხელს უწყობს მოსწავლეების პროგრესის მონიტორინგს.

გამოყენებული ლიტერატურა:

1. National Geographic. (2020). The Importance of Visual Learning in Education. National Geographic Education.
2. Smith, J. (2018). Visual Learning: Engaging Students with Effective Visuals. Journal of Educational Technology.
3. Brown, A. (2017). Emotional Engagement in Learning: The Role of Media. Educational Psychology Review.
4. Gardner, H. (1999). Intelligence Reframed: Multiple Intelligences for the 21st Century. Basic Books.
5. WWF. (2021). Global Environmental Issues and Their Impact on Biomes. World Wildlife Fund Report.
6. BBC Earth. (2006). Planet Earth. BBC Earth.
7. Gore, A. (2006). An Inconvenient Truth. Paramount Classics.
8. Attenborough, D. (2019). Our Planet. Netflix.

პროექტი „ჩემი თვალით დანახული ფიროსმანი“ მოიცავდა – მოსწავლეებისთვის  ნიკო ფიროსმანის შემოქმედების გაცნობას, მოსწავლეების მიერ ფიროსმანის სტილში ნახატების შექმნას, მოწვეული მხატვრის დავით გუა/დავით ბაძაღუას მასტერკლასს და გამოფენის მოწყობას. ეს პროექტი მიმართულია 1-3 კლასის მოსწავლეების მხატვრული უნარების განვითარებაზე და ქართული ხელოვნების ისტორიის გაცნობაზე.

პროექტი გულისხმობს მუშაობას შემდეგ ქვეცნებებზე: ელემენტები: ხაზი; ფერი (ძირითადი, კონტრასტული); შუქ-ჩრდილი; ფაქტურა; ფონისა და გამოსახულების ურთიერთმიმართება.პრინციპები: კომპოზიციური განაწილება, ხედვის წერტილი.დარგები: დაზგური ფერწერა.ჟანრები: პეიზაჟი, ყოფითი და სხვ.ტექნიკა: ფერწერა.ეპოქა/მიმდინარეობა/სტილი: მე-XX საუკუნის ქართული ხელოვნება

მიზნები:

• ნიკო ფიროსმანის შემოქმედების გაცნობა.
• ფიროსმანის სტილში ხატვის უნარების განვითარება.
• შემოქმედებითი აზროვნების წახალისება.
• მოსწავლეების მოტივაციის ამაღლება ხელოვნებაში.
• ნამუშევრების გამოფენის ორგანიზება.

აქტივობები და ეტაპები:

1. ნიკო ფიროსმანის  შემოქმედების გაცნობა:
   • ლექცია და პრეზენტაცია ნიკო ფიროსმანის ცხოვრების და შემოქმედების შესახებ.
   • ფიროსმანის ცნობილი ნახატების ჩვენება და განხილვა.
2. • ფიროსმანის ხატვის სტილის ანალიზი და განხილვა.
   • 
   • მხატვრული ტექნიკის შესწავლა:
   • ნახატების დეტალების ყურადღების ცენტრში მოქცევა: ფერთა პალიტრა, ფორმები, თემატიკა.
3. მოსწავლეების ხატვა ფიროსმანის სტილში:
   • ინდივიდუალური მუშაობა და ჯგუფური აქტივობები.
   • თითოეული მოსწავლის მიერ ნამუშევრის შექმნა ფიროსმანის სტილში.
4. მასტერკლასი მოწვეული მხატვრისგან:
   • პროფესიონალი მხატვრის მოწვევა, რომელიც მოსწავლეებს ფიროსმანის ტექნიკაზე და სტილზე უკეთესად აუხსნის.
   • პრაქტიკული გაკვეთილი და მოსწავლეების მიერ შექმნილი ნამუშევრების განხილვა.
5. გამოფენის მოწყობა:
   • მოსწავლეების მიერ შექმნილი ნამუშევრების გამოფენა სკოლის ან სხვა შესაბამის სივრცეში.
   • გამოფენის გახსნა და მოსწავლეების ნამუშევრების პრეზენტაცია მშობლებისა და სხვა სტუმრების წინაშე.
   • 

საჭირო მასალები:

• ფერწერის მასალები (ფანქრები, ფუნჯები, აკვარელის ან აკრილის ფერები).
• ფურცლები და ტილოები ხატვისთვის.
• კომპიუტერი და პროექტორი პრეზენტაციისთვის.
• გამოფენის მოწყობისთვის საჭირო აქსესუარები (ჩარჩოები, სტენდები).

შეფასების კრიტერიუმები:

• მოსწავლეების ჩართულობა და აქტიურობა.
• ფიროსმანის სტილში ნახატების ხარისხი.
• შემოქმედებითი აზროვნების გამოვლენა.
• ჯგუფური მუშაობის უნარები.
• ნამუშევრების პრეზენტაციის უნარები.

მოსალოდნელი შედეგები:

• მოსწავლეების უფრო ღრმა ცოდნა ნიკო ფიროსმანის შემოქმედების შესახებ.
• გაძლიერებული მხატვრული უნარები და ტექნიკები.
• შემოქმედებითი და კრიტიკული აზროვნების განვითარება.
• ნამუშევრების პრეზენტაციის და გამოფენის ორგანიზების გამოცდილება.

SOLO ტაქსონომიით შეფასების რუბრიკა პროექტისთვის “ჩემი თვალით დანახული ფიროსმანი“

რუბრიკა დაეხმარება მოსწავლეებს და მასწავლებლებს უკეთ გაიგონ შეფასების კრიტერიუმები და შესაძლებლობები, რათა პროექტის ყველა ეტაპზე  გაითვალისწინონ.

პროექტი „ჩემი თვალით დანახული ფიროსმანი“ ხელს შეუწყობს მოსწავლეების მხატვრული უნარების განვითარებას და ნიკო ფიროსმანის შემოქმედების ღრმა შესწავლას, რაც მათი შემოქმედებითი და კულტურული განვითარებისათვის მნიშვნელოვანია.

„და და-ვე-ჰბადა უფალმან ღმერთმან ყოველი მჴეცი ველისაჲ ყოველი მფრინველი ცისაჲ და მოიყვანნა იგინი ადამისა ხილვად და ყოველთა მშჳნვიერთა ცხოველთა, რომელიცა უწოდა ადამ, იგი არს სახელი მათი, რაჲძი უწოდოს მათ. და ყოველი, რომელი უწოდა მათ ადამ სახელები ყოველთა საცხოვართა და ყოველთა მფრინველთა ცისათა და ყოველთა მჴეცთა ქვეყანისათა, ხოლო ადამისი არა ეპოვა შემწე მსგავსი მისი“ (დაბადება, 2, 19-20).

ძველი აღთქმა გვაუწყებს, რომ ადამმა, ღმერთის დავალებით, ყველაფერს თავისი სახელი უწოდა. მაინც, რა უწოდა ადამმა თითოეულს? რა ენაზე? რომელი ენის ბუნება გაითვალისწინა? პასუხი ამ კითხვაზე, რა თქმა უნდა, არ გვაქვს.

სიტყვებსა და მათ მნიშვნელობებს ენის ბუნება განსაზღვრავს, ენის ბუნებას კი, თავის მხრივ, რაოდენ სტერეოტიპულადაც არ უნდა ჟღერდეს, ადამიანი და ეროვნება განაპირობებს. იმის მიხედვით, როგორია ბუნება ადამიანისა, ენა იცვლის დამოკიდებულებას სათქმელის მიმართ, ენა გამოხატავს თავისებურ ფილოსოფიას, თავისებურ ფსიქოტიპს. რასაკვირველია, არ ვგულისხმობ ფონეტიკურ ჟღერადობას სიტყვებში (თუმცა, ესეც საინტერესო და თავისთავადია), არამედ ვგულისხმობ სათქმელის მიმართ მთქმელის დამოკიდებულებას. მაგალითად, გავიხსენოთ ქართულ ლექსიკაში ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი სიტყვა „მადლობა“ – ის მადლს, მადლის ქმნას უკავშირდება და თითქოს, შენით კმაყოფილი ადამიანი გლოცავს ამ სიტყვით, შენ მიერ გაღებულს უკან ლოცვის, მადლის სახით გიბრუნებს. ამ მხრივ ქართული მნიშვნელოვნად განსხვავდება სხვა ენებისგან. როგორ ჟღერს ეს სიტყვა სხვა ენებში? რუსული გავიხსენოთ: спасибо, სიტყვა ხსნასთან ასოცირდება. სხვა ენებსაც რომ გადავხედოთ, ყველგან სპეციფიკური იქნება.

მისასალმებელი ლექსიკაც განსხვავებულია, თავისთავად. „გამარჯობა!“ – უკვე გამარჯვების სურვილს აღვიძებს, გამარჯვებაზე გვესაუბრება. ვიღაცისთვის პრიორიტეტული ჯანმრთელობაა (здравствуйте სწორედ ჯანმრთელობიდან მოდის), სხვისთვის – დიდება (ave), პატივი, ან, უბრალოდ, გამომაფხიზლებელი შეძახილი (hallo)…

აღარაფერს ვამბობ იმაზე, რომ არის სიტყვები, რომლებიც მხოლოდ ჩვენ, ქართულად მოლაპარაკეებს გვესმის ზუსტად, ყბადაღებული „შემომეჭამასი“ არ იყოს… რომელი ენა შეძლებს, ზუსტად გადმოსცეს ეს მნიშვნელობა ერთი სიტყვით?

ან თუნდაც სიტყვა „ზეგ“ – ყველგან ასე იქნება: დღე ხვალის შემდეგ. ქართული ამ მხრივ გამონაკლისია.

სიტყვების გარდა, ხშირად ენაში ფორმებიც არის გამორჩეული. ასეთი ჩვენთვის მოთხრობითი ბრუნვის ფორმაა, რომელიც არც ერთ ენას არ აქვს მსოფლიოში, ქართველური ენებისა და ბასკურის გარდა…

განსაკუთრებული ემოციური მნიშვნელობის მატარებელია სიტყვები: „გენაცვალე“, „შენი ჭირიმე“, „შენ შემოგევლე“… ამ ფრაზებით და მათი ემოციური გამოხატულებით ალბათ უნიკალურია ქართული. ეს უნიკალურობა, რასაკვირველია, მხოლოდ ჩვენს ენას არ აქვს. ყველა განსხვავდება ერთმანეთისგან და სწორედ იმის თქმა მინდა, რომ ესაა უნიკოდი, რომელიც ყოველ ენას განსაკუთრებულს ხდის, რომელიც ყველა ენას თავის ადგილს მიუჩენს სხვა ენათა შორის, თორემ ჩვენ სულაც არ ვიცით, რომელ ენაზე დაარქვა პირველყოფილმა ადამიანმა ყველაფერს თავისი სახელი, ან, ზოსიმეს თქმისა არ იყოს, რომელ ენაზე ამხელს კაცობრიობას ღმერთი განკითხვის დღეს.