ციფრული სამყარო სულ უფრო სწრაფად იკავებს ცენტრალურ ადგილს სწავლისა და სწავლების პროცესში. თუკი ადრე მხოლოდ სახელმძღვანელოები და ნაბეჭდი რესურსები გვქონდა და სწავლა მეტ-ნაკლებად რუტინული იყო, დღეს შესაძლებლობების მრავალფეროვანი არჩევანი თითქოს ხელისგულზე გვაქვს. მასწავლებლებს შეგვიძლია დავეხმაროთ ჩვენს მოსწავლეებს ისეთი კომპეტენციების შეძენაში, რომელიც მათ სამომავლო ცხოვრებას გაამარტივებს ამ ციფრულ სამყაროში. ვიცით, რომ ციფრული ტექნოლოგიები თანდათანობით მოიცავს ყველა დარგს და გავლენას ახდენს ყველა პროფესიაზე.
მასწავლებლის მიერ სწორად დაგეგმილი გაკვეთილი კი მოსწავლეებს შესაძლებლობას აძლევს XXI საუკუნის გამოწვევებს მომზადებულნი შეხვდნენ. სწორედ ამ გამოწვევების გათვალისწინებით და ჩემი მოსწავლეების საჭიროებებზე დაყრდნობით ვგეგმავ ისეთ აქტივობებს, რომლებიც მათ სამომავლო ცხოვრებაშიც გამოადგებათ. ყველა მასწავლებლის სურვილია მათმა მოსწავლეებმა ცოდნის და უნარების ტრანსფერი რეალურ ცხოვრებაში წარმატებით მოახდინონ.
ციფრული წიგნიერების გავრცელება საკლასო ოთახებსა და სასკოლო სივრცეში დღითიდღე მნიშვნელოვანი ხდება. მიუხედავად იმისა, რომ რეგიონის სკოლებში მეტ-ნაკლებად ხელშემწყობი გარემოა ციფრული რესურსების შესაქმნელად, მასწავლებელთა უმეტესობა მაინც ახერხებს ინოვაციური სასწავლო რესურსების შექმნას და გაზიარებას.
მზარდი ციფრული სამყარო არაერთ შესაძლებლობას გვთავაზობს, თუმცა სიახლეებს გარკვეულწილად რისკებიც ახლავს. ერთის მხრივ, მოსწავლეებს დღეს ბევრად მარტივად მიუწვდებათ ხელი ინფორმაციაზე ონლაინ სივრცეში, მეორეს მხრივ კი ამ ინფორმაციის სწორად მოძიების, დამუშავების და გამოყენების საჭიროება იჩენს თავს. მასწავლებლის, როგორც ფასილიტატორის როლი გადამწყვეტია. ჩემს მოსწავლეებთან ერთად მუდმივად ვმუშაობ კიბერუსაფრთხოების საკითხებზე. ვაცნობიერებ რამდენად მოწყვლადი შეიძლება იყონ ციფრულ სივრცეში. პრევენციის მიზნით, ვგეგავ და ვახორციელებ უამრავ აქტოვობას ამ მიმართულებით.
პროგრამა „ასწავლე საქართველოსთვის“ ფარგლებში, მასწავლებლები უდავოდ ვიმყოფებით სიახლეების ეპიცენტრში, ამ მხრივ არც ციფრული წიგნიერება რჩება უყურადღებოდ. სასწავლო წლის მანძილზე პროგრამა აქტიურად გვთავაზობს ტრენინგებს ამ მიმართულებით, მიმდინარე სასწავლო წელს გავიარეთ ხანგრძლივი ტრენინგ- კურსი „ციფრული ხელსაწყოების გამოყენება სასწავლო პროცესში“ კურსი მიზნად ისახავდა საგანმანათლებლო ციფრული რესურსების გაცნობას, შექმნას და დანერგვას. ტრენინგის ფარგლებში გავეცანით ისეთ საგანმანათლებლო რესურსების შესაქმნელ ვებ გვერდებს როგორიცაა : animaker.com, seesaw.com , iseazy.com.
ტრენერი მასწავლებლებს გვთავაზობდა კონკრეტულ და პრაქტიკულ რჩევებს, რის შედეგადაც უამრავმა პედაგოგმა მოახერხა საკლასო სივრცის მეტად გაციფრულება. პირადი გამოცდილებით მინდა ავღნიშნო, რომ iseazy.com ჩემი აღმოჩენაა, რამაც საშუალება მომცა ჩემი მოსწავლეების მოტივაცია და ჩართულობა ბევრად გამეზარდა.
Iseazy- პრეზენტაციის პლატფორმა მასწავლებლებს საშუალებას აძლევს კოლაბორაციული, ხოლო მოსწავლეებს მეტად ინტერაქტიული სწავლების შესაძლებლობას. შეგვიძლია შევარჩიოთ ჩვენი კლასისთვის შესაფერისი თემატიკა და მოვიფქროთ როგორ ჩავშალოთ საკითხი. მარტივი და სახალისო დავალებების თუ თამაშების შესაქმნელად ეს პლატფორმა იდეალური გამოსავალია.
https://www.iseazy.com საიტზე რეგისტრაციის გავლისას აირჩიეთ ავტორის (Author) სტატუსი

მიუთითეთ ელექტონული ფოსტა და პაროლი, რეგისტრაციის დასასრულებლად გადიდით ფოსტაზე მითითებულ ბმულზე.

საიტზე შესვლის შემდეგ შექმენით ახალი პროექტი (უფასო ვერსიაში სამი პროექტის შექმნის საშუალებას იძლევა და თითო პროექტში 25 სლაიდის დამატებას).

მიყევით ნაბიჯებს აირჩიეთ კურსი, შაბლონი და მიანიჭეთ კურს სახელი.

გაწერეთ თემატურად გვერდები და ქვეგვერდები.
გიზიარებთ ერთი გაკვეთილის ირგვლივ შექმნილ, მრავალჯერადად გამოყენების სასწავლო რესურსის ნიმუშებს. გაკვეთილის მიზანი იყო ზედსართავი სახელი, მისი წარმოება და თავისებურებები წარმოება ინგლისურ ენაში.
კურსში შესაძლებელია თეორიული და ვიზუალური (ფოტო, ვიდეო ) მასალის განთავსება, ასევე ბმულების ჩამატება, ხოლო შემდეგ თეორიული მასალის გასამტკიცებლად მრავალფეროვანი სავარჯიშოების და თამაშების შექმნა.
მნიშვნელოვანია, რომ რესურსის გახსნა ნებისმიერი მოწყობილობით არის შესაძლებელი, რაც საიტის სერვის უფრო ხელმისაწვდომს ხდის მოსწავლეებისათვის.
1. შესაბამისობების დადგენის დავალება ( iseazy.com)

2. არჩევით პასუხებიანი დავალება, რომელსაც მასწავლებელი წინასწარ ამზადებს გაკვეთილის თემიდან გამომდინარე, ეს ხელს უწყობს ახალი შესასწავლი მასალის განმტკიცებას სახალისო გზით.

პრეზენტაციის მომზადებისას შეგვიძლია ჩვენთვის სასურველი ფოტოს ჩასმა ან თვითონ ადგილობრივად მარაგიდან არჩევა, რაც ვფიქრობ ბევრად მოსახერხებელია.

3. პრეზენტაციაზე მუშაობისას შეგვიძლია ერთ სლაიდზე რამოდენიმე სახის აქტივობების ჩასმა, ჩემს შემთხვევაში მოცემულ სლაიდზე მაქვს ჩაშენებული რამოდენიმე ლინკი, რათა წინასწარ მზად მქონდეს გაკვეთილისთვის რესურსი და დრო არ დავკარგო. ვფიქრობ ეს ფუნქცია ძალიან მოსახერხებელია.

4. მოსწავლეებისთვის რესურსის ვიზუალიზაციას დიდი მნიშვნელობა აქვს, მოცემულ სლაიდზე თავმოყრილია ის ნახატები რომელიც გაკვეთილის შესავალში გამოვიყენე თემის გასაცნობად. მრავალფუნქციური , საინტერესო და სახალისო დავალებების თავმოყრა ერთ სივრცეში შემიძლია iseazy – პლატფორმის საშუალებით.

კიდევ ერთი ძალზედ საინტერესო ონლაინ სასწავლო პლატფორმაა animaker -ი
ეს პლატფორმა საშუალებას გვაძლევს მოსწავლეებთან ერთად შევქმნათ პატარა ანიმაციური ვიდეო, ჩვენი სასურველი პერსონაჟებით. პერსონაჟების გახმოვანება თავად მოსწავლეებს შეუძლიათ.
თემა შეგვიძლია შევარჩიოთ და მის ირგვლივ შევქმნათ პატარა ანიმაციური ვიდეო, მოსწავლეებს მსგავსი აქტივობა ეხმარება თეორიული ცოდნის პრაქტიკაში გადატანაში, უვითარებს საუბრის უნარ-ჩვევას.

https://www.animaker.com საიტზე რეგისტრაციისათვის ვირჩევთ ღილაკს Login in

რეგისტრაცია გაიარეთ თქვენთვის სასურველი მომხმარებლით, თუმცა გირჩევთ Gmail – ის ფოსტით ავტორიზაციას

ანიმაციური ვიდეოს შექმნა შეგიძლიათ, როგორც Blank Page სუფთა გვერდიდან, ასევე Template შაბლონებიდან.

მოცემულ სლაიდზე ცარიელ ფურცელზე შეგვიძლია გადავიტანოთ ჩვენთვის სასურველი ფონი, რომელიც ასევე საიტის ბიბლიოთეკიდან ირჩევთ. მოსწავლეები დიდი ინტერესით ირჩევენ პერსონაჟებს მათი სურვილის და გემოვნების მიხედვით.

ჩვენს მიერ შექმნილი ვიდეოში აქცენტი გამახვილებულია ზედსართავი სახელის ხარისხების გამეორება-შესწავლაზე, ამიტომ ჩვენი პერსონაჟების დიალოგიც ამ მიმართულებით წარიმართა.

მოცემული ორი ონლაინ სასწავლო პლატფორმის გამოყენებით ჩვენი გაკვეთილი ძალიან საინტერესო, განსხვავებული და ინტერაქტიური გამოვიდა.

აღსანიშნავია, რომ ციფრული რესურსების გამოყენება მოსწავლეების უმეტესობას ახალი სასწავლო მასალის უკეთ ათვისებაში ეხმარება, ხედავენ, აკეთებენ და მონაწილეობენ პროცესში.

წიგნიერების განვითარება თანამედროვე განათლების სისტემის უმთავრესი გამოწვევაა. სირთულეების დასაძლევად  მასწავლებლებს ბევრი ინოვაციური მიდგომის გამოყენება გვიწევს. მინდა  ამ მიმართულებით ჩემი პრაქტიკული გამოცდილება გაგაცნოთ.

ხშირად ვფიქრობდი, როგორ გამეზარდა მოსწავლეთა დაინტერესება  წიგნის კითხვით, როგორ შემეწყო ხელი ჩემი პატარა მოსწავლეებისთვის, კარგ მკითხველებად ჩამოყალიბებულიყვნენ.  ამიტომ როგორც კი საშუალება მოგვეცა და   USAID-ის საბაზისო განათლების პროგრამის  ფარგლებში და სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტთან  თანამშრომლობით მცხეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ნატახტარის საჯარო სკოლაში წიგნის კლუბი „საგანძური“ დავაფუძნეთ, მე, როგორც კლუბის კოორდინატორმა, ჩემს პატარა მოსწავლეებთან  ერთად, მაშინვე გადავწyვიტე რამდენიმე პროექტის განხორციელება.  სხვადასხვა ჟანრისა და სირთულის წიგნებმა, რომელთაც თავად ირჩევდნენ მეხუთე-მეექვსეკლასელი მოსწავლეები წასაკითხად, საოცარი შემოქმედებითი  გარემო შექმნა სკოლაში.  გაიზარდა მოსწავლეთა თვითაქტუალიზაციაც.  წიგნის კლუბი  მართლაც შესანიშნავი გზა  აღმოჩნდა სხვადასხვა სახის დისკუსიებში, წაკითხული წიგნის განხილვებსა და სხვა შემეცნებით აქტივობებში მოსწავლეთა აქტიური ჩართულობისთვის.

ძალიან  ლოგიკური და ბუნებრივი იყო  „საგანძურელების“    კალიგრაფიით დაინტერესებაც.  სასწავლო პროცესში კალიგრაფიას  უდიდესი მნიშვნელობა აქვს.   ის არ არის მხოლოდ ლამაზად წერის კულტურა. კალიგრაფია  მოითხოვს ანბანის სწორი მოხაზულობის ცოდნას, დაგეგმარებას, სივრცითი აღქმის უნარის ფლობას, წვრილი მოტორიკის სინატიფეს,  თვალ-ხელის სწორ კოორდინაციას, ნებისყოფას. ეს უნარები ძალიან მნიშვნელოვანია მოსწავლისათვის. შესაბამისად,  იდეა  მაშინვე ავიტაცე და     შემდგომი აქტივობაც დავგეგმე:

• კალიგრაფიის ისტორია

კლუბის ერთი შეხვედრა  კალიგრაფიის მნიშვნელობაზე,  მის  ისტორიულ განვითარებასა და სხვადასხვა დროს მის  გამოყენებაზე საუბარს დაეთმო:  აღინიშნა, რომ  ქართულ ენას სამი სახის გრაფიკული გამოსახულება აქვს: ასომთავრული, ნუსხა-ხუცური და მხედრული. საუკუნეების მანძილზე ჩვენი წინაპრები ანბანის დაწერას ყოველთვის დიდ  ყურადღება აქცევდნენ. ყველას არ შეეძლო ყოფილიყო გადამწერი, ამ საქმეს მაღალი დონის ოსტატები ჭირდებოდა. სამწუხაროდ, კალიგრაფიის მნიშვნელობამ დღევანდელ ციფრულ სამყაროში თითქოს მნიშვნელობა, ფუნქცია დაკარგა. ხელით წერა დიდწილად ჩანაცვლდა კლავიატურული წერით. პრაქტიკა ხელით წერისა დღითი დღე აქტუალობას და საჭიროებას კარგავს. ეს კი საფრთხეს უქმნის ამ  უნიკალური ისტორიული   მნიშვნელობის დარგს, რომ  სამუდამო დავიწყებას  არ მიეცეს; შეხვედრის ბოლოს გაიმართა დისკუსია, გამოიკვეთა, რომ ქართული დამწერლობა ჩვენი ისტორიულკულტურული  ღირებულებაა. ამან კიდევ უფრო გაზარდა   კალიგრაფიით  მოსწავლეთა დაინტერესება და გადაწყდა, სკოლის წიგნის კლუბში კალიგრაფი მოგვეწვია.

• კალიგრაფი სკოლაში

უნიკალური ნამუშევრების ავტორის, კალიგრაფ მარიამ რაზმაზიშვილის სტუმრობამ  ნახატრის წიგნის კლუბში მოსწავლეთა საოცარი  ინტერესი და   ჩართულობა გამოიწვია. მარიამმა დაწვრილებით ისაუბრა კალიგრაფიის  ყველა მნიშვნელოვან  საკითხზე, კალიგრაფიის ისტორიაზე,  თუ როგორ იყენებდნენ ადრეულ ეტაპზე ჩვენი გადამწერები, სწავლულები მელანს და ფრინველის ფრთას საწერად, შემდგომ კალმის წვერს.

წიგნის კლუბში მარიამ რაზმაზიშვილი უნიკალური ნამუშევრების გამოფენაც გაიმართა, ყველა მოსწავლეს საშუალება ჰქონდა, ახლოდან გაცნობოდა კალიგრაფიის ძირითად მახასიათებლებს და ტექნიკებს –  მელნითა და საწერი კალმით წერის ტექნიკას. ბავშვებს საშუალება ჰქონდათ, თვითონაც დაეწერათ ცალკეული სიტყვები და ფრაზები  ამ ნივთების გამოყენებით

მარიამის მასტერკლასმა ლამაზად წერაში კლუბის წევრების  ისეთი საოცარი ემოციები გამოიწვია, რომ წიგნის მკითხველთა კლუბში დაიგეგმება სასკოლო კონკურსიც კალიგრაფიაში.

3. კალიგრაფიის კონკურსი სკოლაში

კალიგრაფიის კონკურსში მონაწილეობა მიიღო კლუბის ყველა წევრმა. მონაწილეები გაერთიანებული იყვნენ შიდა ჯგუფებში. ჯგუფის მონაწილეებს ევალებოდათ ფლირჩატებზე ჩამოეწერათ  წაკითხული წიგნიდან (მოცემულ შემთხვევავში – ,,პოლიანა”) მათთვის საინტერესო ფრაზები და გამონათქვამები. მოსწავლეებმა ძალიან გულდასმით შესრულებული ნაშრომები წარმოადგინეს, იგრძნობოდა მასტერკლასიდან მიღებული ცოდნა, ინტერესი და  მოტივაცია (იხ. სურათი).

წიგნის კლუბში მუშაობამ ხელი შეუწყო შემოქმედებითი და აკადემიური უნარების განვითარებას, მოსწავლეთა სოციალიზაციას, მეტი ხალისიანი ელფერი შესძინა სასწავლო პროცესს და  უჩვეულოდ გამოაცოცხლა სასკოლო ცხოვრება.

თანამედროვე განათლების სისტემა ორინტირებულია მოსწავლეზე, კრიტიკული აზროვნება კი ერთ-ერთი მთავარი მისაღწევი მიზანია, რომელიც განსაზღვრავს შეფასების, ანალიზის, განსჯისა და არგუმენტირების უნარ-ჩვევის გამომუშავებას. ამრიგად, განათლების მკვლევრები აქტიურად მუშაობენ დანერგონ ისეთი მეთოდები, რომლებიც მოსწავლის თვითგანვითარებაზე, ცოდნის პრაქტიკულ ტრანსფერზე იქნება ორიენტირებული.

წარმოდგენილი სტატიით გვსურს  განვსაზღვროთ რამდენიმე ინოვაციური მიდგომა, რომლებიც სასწავლო პროცესში მნიშვნელოვანია და საჭირო, რათა მოსწავლის კოგნიტური უნარების განვითარებასთან ერთად, მისი პიროვნული ზრდა განაპირობოს, იგი  ჯანსაღად მოაზროვნე მოქალაქედ აღზარდოს. აინშტაინის ცნობილი ციტატა: ,, განათლება არის ის, რაც რჩება ადამიანს, როცა ყველაფერი დაავიწყდება, რაც სკოლაში ასწავლეს.30 წლის შემდეგ თქვენ უეჭველად დაგავიწყდებათ ყველაფერი, რასაც სკოლაში გასწავლიდნენ.გემახსოვრებათ მხოლოდ ის, რაც სინამდვილეში თავად ისწავლე’’.

   თანამედროვე სასწავლო მოდელი სწორედ ისეთი გარემოს შექმნაზეა ორინტირებული, რომელიც მოსწავლეს დაეხმარება თავად შეძლოს სწავლა, მიაღწიოს მეტაკოგნიციის დონეს. სწორედ ამიტომ ცდილობენ განათლების მკვლევრები ინოვაციურ სასწავლო მეთოდებზე ორიენტირებული საგაკვეთილო პროცესი შემოგვთავაზონ.

ინოვაციური მიდგომები მრავალგვარია, ინტერაქტიური საგაკვეთილო პროცესი მოსწავლის აქტიურ ჩართულობას გულისხმობს, მასწავლებლის როლი მცირეა, იგი მხოლოდ თემის, საკითხის განსაზღვრავს იწყებს, თუმცა პრობლემის ძიებისა და მისი გადაჭრის პასუხისმგებლობა მოსწავლეს ეკისრება.

ინტერაქტიური სასწავლო მიდგომა აერთიანებს: დისკუსიას, დებატებს, პროექტზე მუშაობას, სიმულაციას, თამაშებს, სწავლას კეთებით, შებრუნებული საკლასო ოთახის პრინციპს, როლურ თამაშს. საგულისხმოა აქტივობების ტექნოლოგიებთან დაკავშირება საგაკვეილო პროცესის მოქნილად, საინტერესოდ და სახალისოდ წარსამართად.

ჯონ დიუ ამერიკელი ფსიქოლოგი და განათლების სპეციალისტი განსაზღვრავს, რომ ადამიანი სხვადასხვა სახის ინფორმაციას იმახსოვრებს მაშინ, როდესაც შეუძლია მიღებულის გარდაქმნა სხვადასხვაგვარად.,, სწავლა კეთებით’’ ის ერთ-ერთი მთავარი მიმართულებაა საკლასო აქტივობების, რომელიც მოსწავლის კოორდინირებულ მუშაობს განაპირობებს. დაწყებით კლასებში მოსწავლეები საბაზისო  სასწავლო უნარ-ჩვევებს ივითარებენ: წერის, კითხვის, ზეპირმეტყველების. ამრიგად, მათთვის ძალიან მნიშვნელოვანია ეს პროცესი სახალისოდ წარმიმართოს. ერთ-ერთი პროექტი, რომელიც ამ მიმართულებით განვახორციელე იყო – ,,ჩემი ქალაქი’’, ტექსტზე დაყრდნობით(,,თომა ბავშვთა ქალაქს აშენებს’’) მიმოვიხილეთ ზღაპრის სიუჟეტური ხაზი, იმსჯელეს პერსონაჟთა ქმედებებზე და შემდგომ მიეცათ დავალება შეექმნათ თავიანთი ქალაქი, რომლსაც დაარქმევდნენ სახელს, ექნებოდათ წესები, უნდა განესაზღვრათ ვინ იცხოვრებდა ამ ქალაქში და როგორი ფერის, ფორმის იქნებოდა იგი. აქტივობამ დიდი მოწონება დაიმსახურა, თითოეული ჯგფის წევრი ჩაერთო პროცესში, გადაინაწილეს როლები და შექმნეს მაკეტი, დიორამა მათი ქალაქის. წარადგინეს პრეზენტაციის სახით, ბოლოს კი შეაჯამეს, წინასწარ მომზადებულ შეკითხვებზე პასუხის გაცემით გამოვლინდა რა იყო აქტივობის სირთულე, რა მოეწონათ ყველაზე მეტად და რამდენად სასიამოვნო, სახალისო აღმოჩნდა მათთვის. ამ პროექტის განხორციელების პროცესში მოსწავლეებმა შეძლეს კოლაბორაციული მუშაობა, ერთი მიზნის ირგვლივ გაერთიანდნენ, ტექსტის ტრანსფერი მოახერხეს, რაც მათთვის მოტივაციის მომცემი აღმოჩნდა. გამოიმუშავეს შემოქმედებითობის, წარდგენის, პრეზენტირების მნიშვნელოვანი უნარ-ჩვევა.

თანამედროვე სასწავლო სივრცე ტექნოლოგიების გარეშე წარმოუდგენელია, დღესდღეობით აქტუალურია შებრუნებული საკლასო ოთახის პრინციპი, რომელიც გულისხმობს მცირე ვიდეო-ლექციის ჩაწერას, მოსწავლე ისმენს ნებისმიერ, მისთვის სასურველ დროს მას და ამუშავებს საკითხს, მომდევნო დღეს კი კლასში მსჯელობენ  ვიდეო-ლექციის ირგვლივ. ამ მიმართულებით საინტერესო აღმოჩნდა დისკუსია წიგნიერების თემაზე. მას წინ უძღვოდა მცირე ვიდეო-ლექცია უმბერტო ეკოს წერილის ,,წიგნი თუ კომპიუტერი’’შესახებ, მოსწავლეებმა მოისმინეს იგი, შემდგომ კი დისკუსიის სახით განსაზღვრეს პრობლემა, იმსჯელეს წიგნიერების დონის დაცემის საკითხზე და მისი მოგვარების გზებზე.  მოსწავლეებმა გამოიმუშავეს მსჯელობის, მოსმენის, ანალიზის უნარ-ჩვევა.

ერთია უშუალოდ მასწავლებელმა შექმნას ვიდეო რესურსი მოსწავლისთვის, თუმცა მეტად მნიშვნელოვანია თავად მოსწავლე ჩაერთოს აპ პროცესში. დღესდღეობით ქართულის ენის გრამატიკის შესწავლა ნაკლებად პოპულარულია, რადგან სამწუხაროდ, აქცენტი კეთდებოდა წესების დაზუთხვაზე და არა პრაქტიკულ გამოყენებაზე. პროცესის სახალისოდ წარსამართად გადაწყვიტე უშუალოდ ისინი ჩამერთო გრამატიკის რესურსის შექმნაში. შესწავლილი საკითხების ირგვლივ ჩაწერეს ვიდეო-გაკვეთილები, რომლებშიც დეტალურად ხსნიან  სხვადასხვა გრამატიკული ასპექტის მნიშვნელობას, მოჰყავთ მაგალითები, აკეთებენ სქემებს, საუბრობენ მეტყველებაში დაშვებეულ შეცდომებზე, ვიდეოშივე აძლევენ დავალებას მათ ,,მოსწავლეებს’’. პროცესი აქტიურად წარიმართა, შეძლოს არა მხოლოდ ვიდეო-გაკვეთილის ჩაწერა, არამედ მისი დამონტაჟებაც. აღნიშნული მასალა აიტვირთა სკოლის ვებ-გვერდზე და სკოლის იუთუბ არხზე, რომლის გამოყენების საშუალება სხვა მოსწავლეებსაც აქვთ.

დღესდღეობით, აქტიურად საუბრობენ, რომ ადამიანი ყველაზე უკეთ მაშინ სწავლობს, როდესაც სხვას უხსნის საკითხს. ამ დროს ემატება თავდაჯერება, თვითრწმენა და ცოდნის სიღრმესაც ავლენს. არაფერს ვიტყვით შინაგანი მოტივაციის გაღვივებაზე, რის შემდეგაც მათ გრამატიკა საინტერესო და სახალისო შესასწავლ მასალად ევლინებათ და არა პირიქით. ჯონსონის მიხედვით კოლაბორაციული სასწავლო მოდელის მთავარი პრინციპია ასწავლოს სხვას, გაუზიარო შენი ცოდნა და გამოცდილება მარტივად და გასაგებად.

ინფორმაციის აკუმულირება, მისი დამუშავება და საერთო მიზნამდე მისვლა რთული პროცესია, თანამშრომლობითი სასწავლო მოდელის განხორციელებისას კი აღნიშნული მარტივდება,  კოლაბორაციული სასწავლო პრინციპის ერთ-ერთი მახასიათებელია სეგმენტური მეთოდის დანერგვა სასწავლო პრაქტიკაში. ჯგუფებად დანაწილებული მოსწავლეები მუშაობენ ერთობლივად, ფორმატი იყოფა იმდენ ნაწილად რამდენი ჯგუფის წევრიცაა გაერთიანებული, ხოლო საერთო ველში იწერება შეთანხმებული, წარსადგენი ვერსია. აღნიშნულის გამოყენებით სახალისო აღმოჩნდა პროექტი-,,გაუკეთე სკოლას რეკლამა’’, რომლის დროსაცმოსწავლეებმა ოთხ სეგმენტად გაანწილეს ფორმატი, თითოეულ მათგანში ჩაიწერა მათი სლოგანის ვერსიები, მსჯელობის შემდგე კი შეარჩიეს საერთო, რომელიც დამუშავდა და ლოგოსთან ერთად რეკლამად ტრანსფორმირდა. აღნიშნული საშუალება დაეხმარა მათ მეტად ორგანიზებულები ყოფილიყვნენ, ჩამოეყალიბებინათ საკუთარი აზრი და მისულიყვნენ კონსესუსამდე, რაც ცხადია თანამშრომლობითი სწავლების ერთ-ერთი საგულისხმო კომპონენტია.

მრავალგვარია ინოვაციური მეთოდები თანამედროვე სასწავლო სივრცეში, მასწავლებლებს ყოველთვის უნდა გვახსოვდეს, რომ მოსწავლე მაშინ აღწევს დასახულ მიზანს, როდესაც უშუალოდ ის მონაწილეობს აქტივობის განხროციელებაში, უშუალოდ იგი ქმნის პროდუქტს, ჩვენ კი მხოლოდ დამკვირვებლის, ფასილიტატორის როლი გვენიჭება, რომელმაც პროცესი უნდა წარმართოს ირიბად, მოსწავლეებს აუმაღლოს მოტივაცია და გააბედნიეროს ისინი.

გამოყენებული ლიტერატურა:

1. თანამშრომლობითი სწავლა-სწავლება- https://srri.umass.edu/topics/collaborative-group-techniques/
2. თანამშრომლობითი სწავლება- https://mastsavlebeli.ge/?p=2342
3. Collaborative learning- https://educationendowmentfoundation.org.uk/education-evidence/teaching-learning-toolkit/collaborative-learning-approaches#:~:text=A%20collaborative%20(or%20cooperative)%20learning,together%20on%20a%20shared%20task.
4. სასწავლო ტექნიკები: https://futureeducationmagazine.com/21st-century-teaching-methods/
5. როგორ განვახორციელოთ სასწავლო მეთოდები: https://piogroup.net/blog/20-innovative-teaching-methods-with-examples-how-to-implement-in-education-process
6. სასწავლო მეთოდები: https://www.splashlearn.com/blog/teaching-methods/

განათლების ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი პრიორიტეტია სამოქალაქო და პატრიოტული განათლების მოდერნიზაცია და განვითარება. სკოლის მოსწავლეების პიროვნების ჩამოყალიბებისას აუცილებელია სამოქალაქო, სამართლებრივი, კულტურის შერწყმა. რაშიც თანამედროვე სკოლამ  თავისი წვლილი უნდა შეიტანოს. სკოლა ვერ დარჩება გულგრილი მოსწავლეების სამოქალაქო ცნობიერების მიმართ, რომლის გარეშეც შეუძლებელია სრულფასოვანი პიროვნების ჩამოყალიბება. სამოქალაქო ცნობიერების განვითარების პრობლემის აქტუალურობას განსაზღვრავს საზოგადოებისა და სახელმწიფოს მოთხოვნილება, ჩამოაყალიბონ მოქალაქე, რომელსაც უნდა ჰქონდეს გარკვეული ცოდნა (ადამიანის უფლებებისა და სახელმწიფოს შესახებ) და კრიტიკული აზროვნების უნარი.

საზოგადოება მოითხოვს, რომ განათლების სისტემა იყოს ორიენტირებული ახალგაზრდა თაობის განვითარებაზე, რომელიც წარმოადგენს ქვეყნის მომავალს, მაღალი მორალური, ფსიქოლოგიური და ეთიკური თვისებებით, მათ შორისაა პატრიოტიზმი, სამოქალაქო მოვალეობა.

პატრიოტული განათლება მნიშვნელოვან როლს ასრულებს თითოეული ადამიანის პიროვნების განვითარებაში. დღეს ეს არის საგანმანათლებლო დაწესებულებების ერთ-ერთი პრიორიტეტული ამოცანა – სამოქალაქო ფასეულობების ჩამოყალიბება, პატრიოტიზმი, რომელიც გამოიხატება სამშობლოს სიყვარულის გრძნობაში და მის ბედზე პასუხისმგებლობაში, საკუთარი ქვეყნის ისტორიის, მისი კულტურის პატივისცემაში.

მოსწავლეებში პატრიოტული გრძნობების აღზრდა რთული და ხანგრძლივი პროცესია. მისი პატრიოტული თვისებების ჩამოყალიბება და განვითარება, აქტიური სამოქალაქო პოზიციისა და საქმიანობისთვის მზადყოფნა დამოკიდებული იქნება იმაზე, თუ რას ჩადებს მასწავლებელი მოსწავლის სულში.

პატრიოტული განათლების ფარგლებში წყდება შემდეგი ამოცანები:

• ქვეყნისა და მშობლიური მიწის ისტორიის შესახებ ცოდნის გაფართოება;
• სხვადასხვა ეროვნებისა და მათი ადათ-წესებისადმი პატივისცემის ხელშეწყობა;
• მშობლიური მიწის ბუნებისადმი სულიერი და მორალური დამოკიდებულების ჩამოყალიბება და მისი კუთვნილების განცდა;
• ახალგაზრდა თაობის აქტიური ცხოვრებისეული პოზიციის ჩამოყალიბება.

ახალგაზრდა თაობის აღზრდა-განვითარება ყოველთვის ითვლებოდა საზოგადოების აქტუალურ პრობლემად. ის მასწავლებლებს ავალებს ჰარმონიულად განვითარებული პიროვნების აღზრდას, რისი მიღწევაც შესაძლებელია მუსიკის გაკვეთილებზე. მუსიკალური ხელოვნება ხდება ყველაზე მნიშვნელოვანი რგოლი პიროვნული განვითარების პროცესში. ამასთან, პიროვნების ჩამოყალიბება შეუძლებელია განვითარებული სამოქალაქო-პატრიოტული განათლების გარეშე. მუსიკა აყალიბებს ადამიანის ემოციურ სფეროს, მაგრამ რაც მთავარია, აუმჯობესებს მის პიროვნებას.  მუსიკის გაკვეთილებზე პიროვნების ჩამოყალიბების მთავარი პირობაა სამოქალაქო-პატრიოტული განათლება სკოლის მოსწავლეების ემოციური და სენსორული განათლების გზით. მუსიკალური ნაწარმოებების გავლენა მოსწავლის გრძნობებზე და გამოცდილებაზე, რომელიც წარმოიქმნება მუსიკის გაკვეთილზე კონკრეტული აქტივობების დროს და მოსწავლის დამოკიდებულება მათ მიმართ, საფუძველია ისეთი თვისებების შეძენისა, როგორიცაა:

• მორალი;
• პატიოსნება;
• სამართლიანობა;
• მთლიანობა;
• სინდისი;
• პასუხისმგებლობა;
• უფროსების პატივისცემა;
• ემპათია;
• სიკეთე.

ეს თვისებები ხელს უწყობს ინდივიდის უნარის გამოვლენას, უყვარდეს  სამშობლო,   მშობლიური მიწა; ყოველივე ზემოაღნიშნული უზრუნველყოფს ადამიანის შინაგანი სამყაროს შემდგომ განვითარებას, რომელიც  მომავალში სასარგებლო გავლენას მოახდენს პიროვნების ჩამოყალიბებაზე.

მუსიკა არის ხელოვნების ის სახეობა, რომელიც ყველაზე გასაგებია ბავშვებისთვის, ამიტომ სწორედ მუსიკაში არის დიდი პოტენციური შესაძლებლობები მოსწავლეთა პატრიოტული აღზრდისა და განვითარებისთვის.

ჩემი, როგორც მასწავლებლის, მთავარი ამოცანაა გავუღვივო მოსწავლეებს  მუსიკისადმი ღრმა ინტერესი, გავამდიდრო ბავშვები ცოდნით როგორც  სამშობლოს, ასევე  ქართული მუსიკალური კულტურის შესახებ.

როგორც მუსიკის მასწავლებელი, მუსიკის  და სკოლის გუნდის  გაკვეთილებზე დიდ ყურადღებას ვაქცევ პატრიოტული სიმღერების რეპერტუარს. ეს არის სიმღერები სამშობლოს შესახებ, საქართველოს მიწის შესახებ, მშობლიური მიწის ბუნებაზე, მშობლების, ბებია-ბაბუის სიყვარულის შესახებ, მეგობრების შესახებ, ქართველი ჯარისკაცის ღვაწლის შესახებ. მაგალითად, ბავშვებს ძალიან მოსწონთ რევაზ ლაღიძის სიმღერა ,,ყური უგდე საქართველოს“, ,,ჰერიო ბიჭებო“, ,, ჩემო კარგო ქვეყანავ“,‘  თამარ გვერწითელის ,,საქართველო“ ; ზურაბ მჟავიას ,,ქართველების ერთად ყოფნა დამილოცე ღმერთო“, ,,ხმალი ავლესოთ ქართველები“,; მაცაცო სებისკვერაძის ,,კიდევაც დაიზრდებიან“, ,,საყვარელო მამულო“;  გოგი ცაბაძის ‘’ ჩემი საქართველო აქ არის“; ვატო კახიძის ,,ანო და ვანო“;  ,,ლალე“,.”ლაშქრული”.

ვიდრე  ამ ნაწარმოებს გავაცნობ მოსწავლეებს , ვესაუბრები და  ვთხოვ   გულწრფელად ისაუბრონ ქართველი ჯარისაცების დიდი ღვაწლის მნიშვნელობაზე. როდესაც ვსწავლობთ სიმღერებს დედებზე, მამებზე და ბებიებზე, მე ყოველთვის ყურადღებას ვაქცევ მათ დადებით დამოკიდებულებას.   ბავშვები მღერიან ამ სიმღერებს სიამოვნებით , სულისკვეთებით და ხვდებიან, რომ ისინი ჟღერს მათი საყვარელი ადამიანებისთვის. ეს სიმღერები იწვევს მოსწავლეებში  თბილ ღიმილს და ზოგჯერ ცრემლებსაც კი. სიმღერების შესწავლის შემდეგ ბავშვები მათ საკლასო დღესასწაულებზე წარადგენენ მშობლებისთვის, ბებია-ბაბუისთვის, ასევე სხვა ნათესავებისა და მეგობრებისთვის. ასეთი აქტივობა აერთიანებს ოჯახებს. ვეხმარებით მოსწავლეს იამაყოს თავისი ოჯახით, ქალაქით, სამშობლოთ. ვთხოვ დახატონ  მშობლიური კუთხის სურათი, რომლის წარდგენისას ვთხოვ შეასრულოს კუთხური სიმღერის ფრაგმენტი .

მუსიკის გაკვეთილის მიზანია მოსწავლის მუსიკალური კულტურის საფუძვლების ჩაყრა, როგორც მისი სულიერი და მორალური კულტურის ნაწილი, რაც გულისხმობს მოსწავლეთა პიროვნული, შემეცნებითი, კომუნიკაციური და სოციალური განვითარების ერთიანობას, მათში ხელოვნებისა და ცხოვრებისადმი ემოციური და ღირებულებითი დამოკიდებულების ჩანერგვას. მუსიკის გაკვეთილებზე ამ მიზნის მისაღწევად მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ მუსიკის მნიშვნელობა დიდია დაწყებითი საფეხურის მოსწავლეების ღირებულებითი თვისებების აღზრდაში.

დაწყებითი სკოლის ასაკი, გონებრივი და ემოციური რეაქციების უშუალობიდან გამომდინარე, ყველაზე მნიშვნელოვანია პატრიოტული გრძნობების ჩამოყალიბებისთვის. დაწყებითი საფეხურის მოსწავლეები ძალიან ემოციურები არიან, მათ არ იციან როგორ შეიკავონ თავიანთი გრძნობები, აკონტროლონ თავიანთი გარეგანი გამოვლინება, ისინი სპონტანურად გამოხატავენ სიხარულს ან მწუხარებას, სევდას, უკმაყოფილებას.

უნებლიე ყურადღება ამ ასაკში ბევრად უკეთ არის განვითარებული. ყველაფერი ახალი, მოულოდნელი, საინტერესო ბუნებრივად იპყრობს მოსწავლეების ყურადღებას ყოველგვარი ძალისხმევის გარეშე. მეხსიერებაში უკეთ და სწრაფად ინახავენ კონკრეტულ მოვლენებს, პიროვნებებს, საგნებს, ვიდრე აღწერილობები და განმარტებები.

პატრიოტული თვისებების აღზრდისთვის აუცილებელია შედარების ტექნიკის გამოყენება მუსიკის მოსმენისა და აღქმისას, ნახატების, ლიტერატურული ნაწარმოებების შესწავლისას შეაფასონ ნაწარმოები  და გამოხატონ საკუთარი დამოკიდებულება მათ მიმართ. კითხვების დასმა, რომელიც მიზნად ისახავს იმის გარკვევას, თუ რა გაიგეს მოსწავლეებმა კონკრეტულ ნაწარმოებში, რომელი მუსიკალური აზრი ამძაფრებს მათ აღქმას და ხელს უწყობს ღირებულებითი განსჯის გაკეთებას.

მუსიკის გაკვეთილებზე პატრიოტული განათლების  განვითარებისას  მნიშვნელოვანია:

• მსოფლიო მუსიკალური ხელოვნების ნიმუშების გაცნობა და შესწავლა: ფოლკლორი

(სხვადასხვა ხალხის მუსიკა),  კლასიკოსი კომპოზიტორების ნაწარმოებები;

• ხალხური მუსიკის, საქართველოს ისტორიის, ქართული ტრადიციებისა და წეს-ჩვეულებების გაცნობა;
• საქართველოს ისტორიის გაცნობა, ისტორიული მემკვიდრეობა;
• ფოლკლორული ჟანრების შესწავლა.

პატრიოტიზმის აღზრდაში დიდი მნიშვნელობა აქვს სამშობლოს ისტორიისა და მისი ისტორიული მემკვიდრეობის გაცნობას. მოსწავლლეები სწავლობენ ისტორიულ და საბრძოლო სიმღერებს, უსმენენ ლეგენდებს, ეპოსებს და ისტორიებს სამშობლოს დიდებული შვილებისა და გმირების შესახებ. ისინი ეცნობიან კლასიკოს კომპოზიტორების შემოქმედებას, რომლებიც ასახავს მშობლიური ქვეყნის სხვადასხვა ისტორიულ მოვლენებს.

მუსიკალური ფოლკლორი წარმოდგენილია როგორც ხელოვნების ფორმა, რომელიც მჭიდროდ არის გადაჯაჭვული ცხოვრებასთან, ყოველდღიურობასთან და ხალხურ ტრადიციებთან.  სიმღერისა და ინსტრუმენტული ხალხური მუსიკის ჟანრები, მჭიდრო კავშირში ისტორიასთან, ბუნებასთან და ქართველი  ხალხის ცხოვრებასთან. გაკვეთილებზე მთავარია ბავშვებში ხალხური, მშობლიური მუსიკისა და მუსიკალური აქტივობებისადმი ინტერესის გაღვივება. განავითარონ  არსებული ცხოვრებისეული მუსიკალური გამოცდილება, გაეცნონ ხალხურ ტრადიციებს, წეს-ჩვეულებებს, დღესასწაულებს. მოსწავლეები ისმენენ და ასრულებეს ხალხურ სიმღერა ,,შავლეგოს“.

მუსიკის გაკვეთილებზე პატრიოტული თვისებების განვითარებასა და განათლებაზე ყველა აქტივობა დადებით შედეგს იძლევა:

• ბავშვები ინტერესით აღიქვამენ საგაკვეთილო მასალას;
• მოსწავლეებს უვითარდებათ ინტერესი ხალხური მუსიკისა და ქართველი ხალხის ისტორიის მიმართ, სიამაყის გრძნობა სამშობლოს მიმართ ,  პატივისცემით არიან განწყობილი იმ რეგიონის მკვიდრი მოსახლეობის მიმართ, სადაც ისინი დაიბადნენ.

მოსწავლეები ისმენენ  კლასიკოსი კომპოზიტორების ნაწარმოებებს. მაგალითად , ზაქარია ფალიაშვილის ოპერა ,,დაისიდან“ კიაზოს  არიას , სადაც კიაზო მოუწოდებს ხალხს ებრძოლონ შემოსეულ მტერს , რომლის მუსიკა საფუძვლად უდევს საქართველოს სახელმწიფო  ჰიმნს. ზაქარია ფალიაშვილის მუსიკაზე შექმნა იოსებ კეჭაყმაძემ ჰიმნი, ტესქტი კი ეკუთვნის დავით მაღრაძეს.

დაწყებითი საფეხურის  მოსწავლეებს ვუხსნი, რომ საქართველოს სახელმწოფო ჰიმნის გაჟღერებისას ფეხზე დგება და უსმენს მას არა მხოლოდ ის, ვინც ასრულებს მას, არამედ ყველა, ვინც მის შესრულებას ესწრება.

მოსწავლეებს ვუხსნი, რომ თითოეულ ქვეყანას აქვს საკუთარი სახელმწიფო სიმბოლოები: გერბი, დროშა და ჰიმნი. გერბი არის სახელმწიფოს ოფიციალური ემბლემა. ჰიმნი ჩვენი სამშობლოს მთავარი სიმღერაა. ჰიმნი არის მუსიკალური ნაწარმოები, რომელიც მიღებულია როგორც ერთიანობის სიმბოლო. ჰიმნს შეუძლია გააერთიანოს ხალხის დიდი რაოდენობა და შთააგონოს ისინი. უნდა  გავიაზროთ ჰიმნის ტექსტის მნიშვნელობა, რომელიც არის  კონკრეტული და ზუსტი,  მარტივი და ყველასთვის გასაგები.

ჰიმნის შესწავლის მიზანი:

• მოსწავლეებში პატრიოტული დამოკიდებულების ჩამოყალიბება სახელმწიფო მუსიკალური სიმბოლოების მიმართ, სიმღერები სამშობლოზე, სამშობლოს სიყვარული.
• მოსწავლეებს განუვითარდებათ წარმოსახვითი აღქმა, დამოუკიდებელი აზროვნება, მუსიკალური ნაწარმოების ანალიზის უნარი, რიტმის გრძნობა, მუსიკალური მეხსიერება.
• სამოქალაქო და პატრიოტიზმის გრძნობების აღზრდა სახელმწიფოს სიმბოლოების ცოდნით;

სამოქალაქო-პატრიოტული განათლების შინაარსი ეფუძნება აღმზრდელობითი მუშაობის შესაბამის ფორმებს:

• ქალაქის მუზეუმების მონახულება;
• საკუთარი ოჯახის ისტორიისა და ტრადიციების შესწავლა;
• ხალხური ტრადიციებისა და წეს-ჩვეულებების, საკუთარი სკოლის ისტორიის შესწავლა;
• საქართველოს და სხვა ქვეყნების მუსიკისა და კულტურის შესწავლა;
• სკოლის კლუბური მუშაობა;
• სკოლის მასშტაბით ღონისძიებების გამართვა;
• ომის მებრძოლებთან შეხვედრების გამართვა;
• პროექტული მუშაობა;
• კონცერტები, ღონისძიებები და ღია გაკვეთილები;
• კონკურსები;

კლუბური მუშაობის თვალსაზრისით, სკოლაში დაარსებულია  ბავშვთა ვოკალური გუნდი ,,პატარა ვირტუოზები“.  მეგობრობის, პასუხისმგებლობის, კომუნიკაციის განვითარებასთან დაკავშირებული მრავალი ამოცანა – ის თვისებები, რომლებიც აუცილებელია თანამედროვე ადამიანისთვის, შეიძლება გადაწყდეს საგუნდო სიმღერის შესწავლის გზით. მუსიკალური რეპერტუარი ფართო და მრავალფეროვანია და მუდმივად განახლებადია. მასში შედის როგორც ქართველი კლასიკოსი კომპოზიტორების , ასევე  თანამედროვე კომპოზიტორების პატრიოტული სიმღერები. საკონცერტო აქტივობა უმნიშვნელოვანესი ელემენტია, რომელიც  ამდიდრებს მათ მსოფლმხედველობას, ხელს უწყობს ერთმანეთის პატივისცემას, სამშობლოს სიყვარულს .

ბავშვთა ვოკლაური გუნდის კონცერტებზე  საჯარო გამოსვლა  იწვევს ბავშვებში განსაკუთრებულ ფსიქოლოგიურ მდგომარეობას, რომელიც განისაზღვრება ემოციური აღფრთოვანებითა და მღელვარებით. ბავშვები ნამდვილ სიხარულს განიცდიან თავიანთი ქვეყნის ისტორიასთან შეხებით და მის ტრადიციებში ჩართულობით.

ამრიგად, სამოქალაქო-პატრიოტული განათლების პრობლემა მუსიკის გაკვეთილებზე და კლასგარეშე აქტივობებში დღეს ძალზე აქტუალურია და აქვს მნიშვნელოვანი წინაპირობები მუსიკალური კულტურის, როგორც სკოლის მოსწავლეთა სულიერი კულტურის განუყოფელი ნაწილის ჩამოყალიბებისთვის, რაც მასობრივი მუსიკალური განათლების ზოგადი მიზანია.

საკუთარი ქვეყნის,  ეროვნული ტრადიციების, ისტორიისა და მდიდარი კულტურის პატივისცემა შეუძლებელია ჭეშმარიტი მოქალაქის და ღირსეული ადამიანის აღზრდა საკუთარი წარმომავლობისადმი, პატივისცემის გარეშე. ჩვენ გავიზარდეთ და ვისწავლეთ ჩვენი ქვეყნის სიყვარული და მასში მცხოვრები ხალხების ტრადიციებისა და ეროვნული მახასიათებლების პატივისცემა, ამიტომ მოსწავლეების პატრიოტული აღზრდა უნდა გახდეს გამაერთიანებელი ძალა, რომელსაც შეუძლია აღზარდოს ნამდვილი პატრიოტთა თაობა, რომელსაც უყვარს სამშობლო.

სამოქალაქო-პატრიოტულმა განათლებას უკავია ცენტრალური ადგილი საგანმანათლებლო სისტემაში.  მუშაობის ფორმებისა და მეთოდების მრავალფეროვნების წყალობით, ჩვენ – მასწავლებლებს გვაქვს უნიკალური შესაძლებლობა გავლენა მოვახდინოთ მომავალი მოქალაქეების, საქართველოს პატრიოტების ჩამოყალიბებაზე.

გამოყენებული ლიტერატურა:

1. ზაქრო ქიტიაშვილი. პატრიოტიზმი პირველ კლასში – „შენ სისხლო ჩემო …“ https://mastsavlebeli.ge/?p=13813
2. ელიზბარ ელიზბარაშვილი. პატრიოტიზმი და პროფესიული ეთიკა https://mastsavlebeli.ge/?p=2913
3. ინა იმედაშვილი. როგორ ვასწავლოთ სამშობლოს სიყვარული https://mastsavlebeli.ge/?p=33075
4. https://freeuni.edu.ge/ge/news/ra-aris-patriotizmi/
5. Smith, Anthony D. National Identity. University of Nevada press,  1991.

ხელოვნური ინტელექტი (ინგლ. artificial intelligence, შემოკლებით AI) მიზნად ისახავს ინტელექტუალურ კომპიუტერული პროგრამის შექმნას, რომელსაც ექნება უნარი “მიაღწიოს” ადამიანის ინტელექტის დონეს. 2022 წლის მიწურულს ხელოვნურმა ინტელექეტმა თანდათანობით დაიწყო გავრცელება და დიდი პოპულარობა მოიპოვა, რამაც მისი მრავალი მომხარებლის გაჩენაც განაპირობა. დღესდღეობით AI-ის კოდი გვხვდება საწარმო აპლიკაციებში, სამომხმარებლო აპებსა და ჩაშენებულ პროგრამულ უზრუნველყოფაში.

თანამედროვე ცხოვრებაში აქტუალურ საკითხს წარმოადგენს ხელოვნური ინტელექტის როლი განათლების სისტემაში. მოსახლეობის გარკვეული ნაწილის აზრით, სკოლის მომავალს სწორედ ხელოვნური ინტელექტი წარმოადგენს. ცალსახაა, ეს ტექნოლოგია შეცვლის იმას, თუ როგორ სწავლობენ სტუდენტები, როგორ ასწავლიან მასწავლებლები, რაც საბოლოო ჯამში, გარდაქმნის მთლიან საგანმანათლებლო სისტემას. იგი საშუალებას მოგვცემს, ადამიანი მასწავლებლები რობოტებით ჩავანაცვლოთ და მასწავლებლობა, როგორც პროფესია აღარ იარსებებს. დიდი მსჯელობის საკითხია, ეს დადებითად თუ უარყოფითად აისახება საზოგადოებაზე. ერთის მხრივ, ხელოვნური ინტელექტი ვერ შეედრება ადამიანის გონებას, ადამიანს გააჩნია ემოციები, ემპათია რაც ბავშვებთან კომუნიკაციაში დიდ როლს თამაშობს. მეორეს მხრივ, ხელოვნური ინტელექტის საშუალებით თითოეული ბავშვის ინდივიდუალურობა იქნება დაფასებული და შეიქმნება მათზე მორგებული სისტემა.

დღევანდელ ცხოვრებაში, ჯერ-ჯერობით ადამიანებს უჭირავთ მასწავლებლის პოზიცია, თუმცა ისინიც აქტიურად იყენებენ ხელოვნურ ინტელექტს. ხელოვნური ინტელექტი შეიძლება დაეხმაროს მასწავლებლებს ადმინისტრაციული ამოცანების შესრულებაში, რაც მათ მეტ დროს უტოვებს გაკვეთილების მომზადებასა და სწავლებაზე ფოკუსირებისთვის. მასწავლებლებს ხშირად უწევთ ტესტებისა და საშინაო დავალებების გასწორება, რაც საკმაოდ დიდ დროსა და ძალისხმევას მოითხოვს. ხელოვნური ინტელექტის ამჟამინდელ პროგრამებს შეუძლიათ ტესტური დავალებების შეფასების ავტომატიზაცია, ზოგიერთ ინსტრუმენტს წერილობითი დავალების გასწორებაც ძალუძს და ამ რუტინული საქმის მასწავლებლებისთვის არიდება.

საკლასო გაკვეთილების დრო შეზღუდულია, რის გამოც მასწავლებლები ხშირად ვერ ახერხებენ დაადგინონ ყველა მოსწავლემ გაიგო თუ არა ახსნილი მასალა. ამ პრობლემის გადაჭრა ხელოვნურ ინტელექტს შეუძლია. Coursera და სხვა სასწავლო პლატფორმები პრაქტიკაში უკვე იყენებენ AI-ზე დაფუძნებულ პროგრამებს.

 Coursera დაფუძნებულია   სტენფორდის უნივერსიტეტის მიერ 2012 წელს. ეს პლატფორმა გვთავაზობს არა ერთ კურსს. ამ კურსებით შესაძლებელია როგორც დროის, ასევე ფინანსების დაზოგვაც.  რეგისტრაციისთვის ჯერ უნდა ეწვიოთ საიტს, ხოლო შემდეგ სავალდებულოა შეიყვანოთ თქვენი Email და პაროლი და დაირქვათ სახელი, ამის შემდეგ უნდა შეიყვანოთ თქვენი ბარათის მონაცემები და დარეგისტრირებული ხართ საიტზე. რჩება ბოლო ეტაპი, სადაც უთითებთ თქვენს პროფესიას და რომელი კურსი გაინტერესებთ.

როდესაც აღმოაჩენენ მასწავლებლები, რომ მოსწავლეთა დიდი ნაწილს საშინაო დავალებაზე არასწორი პასუხი აქვთ, AI სისტემა აფრთხილებს მასწავლებელს და სტუდენტებს უგზავნის მათზე მორგებულ შეტყობინებას, რომელიც შეიცავს მინიშნებებს სწორ პასუხზე. ეს პროგრამები ხელს უწყობს სწავლის პროცესში არსებული ხარვეზების გამოსწორებას, რაც უზრუნველყოფს იმას, რომ თითოეულმა სტუდენტმა სასწავლო მასალა წარმატებით აითვისოს.  მაგალითები, რომლებიც უკვე ვნახეთ,  როგორიცაა ადმინისტრატორის ამოცანების   გამარტივება და  სპეციალიზებული პროგრამული უზრუნველყოფის    გამოყენება     პერსონალიზებული სასწავლო გამოცდილების შესათავაზებლად,   დიდ დროს უთავისუფლებს მასწავლებლებს.

საიდუმლო არ არის, რომ ახალგაზრდა თაობებს მოსწონთ დიდი დროის დახარჯვა მოწყობილობებზე, როგორიცა არის ტელეფონები ან კომპიუტერები. ხელოვნური ინტელექტის მეშვეობითა და სხვადასხვა საიტებისა თუ აპლიკაციების დახმარებით, შესაძლებელია განათლების მიღების გამარტივება. მაგ: ChatGPT, Google translate, speech.

GhatGPT-ს და Google translate-ს ბევრი მოსწავლე აქტიურად იყენებს უცხო ენების შესასწავლად. ასევე არსებობს ბევრი პროგრამა, რომელიც

ეხმარება მოსწავლეს დროის დაზოგვაში. მაგალითად, მოსწავლეს შეუძლია ხელოვნური ინტელექტის დახმარებით შექმნას პრეზენტაციის დიზაინი.

ბავშვებს ხშირად უწევთ სხვადასხვა საგანში პრეზენტაციების მომზადება, თუმცა მისი დიზაინის გაკეთებას, რაც შინაარსზე არანაკლებ მნიშვნელოვანია. ძალიან დიდი დრო მიაქვს. ხელოვნური ინტელექტს კი ტექსტის შინაარსის მიხედვით შესაბამისი დიზაინის შექმნა ძალუძს, რაც მოსწავლეს დიდ დროს უზოგავს. მოკლედ, რომ ითქვას ხელოვნური ინტელექტი ძალიან ამარტივებს სწავლის პროცესს, მისი დახმარებით მოსწავლეს აღარ უწევს ბევრი დროის დახარჯვა სხვადასხვა წვრილმანებზე და მას მნიშვნელოვან დეტალებზე კონცენტრირება შეუძლია.  ასეთი აპია Bing AI. ამ აპის გამოყენებით შესაძლებელია არა მარტო მიიღო პასუხები იმ კითხვებზე, რაც გაინტერესებს, ასევე შესაძლებელია პროექტისთვის შეგიქმნას ფოტოები, ვიდეოები და ა.შ. ამ აპის გამოყენებით შესაძლებელია დაზოგო დრო და ამავდროულად მიიღო ცოდნა იმ საკითხზე, რომელებიც გაინტერესებს. შეგიძლია აირჩიო პასუხების სტილი : უფრო კრეატიული, დაბალანსებული და უფრო კონკრეტული პასუხის სტილი. ამ აპლიკაციას შეუძლია არა მარტო თქვენ კითხვებს გასცეს პასუხი და შეგიქმნათ ნახატები, არამედ შეუძლია დაგიგეგმოთ მოგზაურობა, შეგიდგინოთ სხვადასხვა სავარჯიშო გეგმა და ა.შ. ეს აპი უკვე ერთ-ერთი ყველაზე სწრაფი და მარტივად გამოსაყენებელი გახდება თქვენი ყოველდღიური პრობლემების მოსაგვარებლად.  მაგალითად, ასეთი აპი ძალიან გამოსადეგი იქნება იმ მოსწავლესთვის, რომელსაც აქვს დროის დეფიციტი. ამ აპლიკაციით შესაძლებელი გახდება მაღალ ხარისხოვანი ფოტოების მოპოვება/შექმნა სულ რამოდენიმე წამში.

სასწავლო დაწესებულების მიღმა მოსწავლეებს   ყოველთვის სჭირდებათ დამატებითი მხარდაჭერა ვინმესგან, ვინც დაეხმარება მათ სასწავლო მასალის გაგებაში. ეს დამატებითი მხარდაჭერა შესაძლოა უზრუნველყოს AI მასწავლებელმა. ამჟამად, არსებობს ხელოვნურ ინტელექტზე დაფუძნებული სწავლების სხვადასხვა პროგრამა, რომელიც მოსწავლეებს სთავაზობს საგნების შესწავლის სერვის, თუმცა ამ AI პროგრამებით ახალგაზრდებს შეუძლიათ ისწავლონ მხოლოდ საფუძვლები, ისინი არ გამოდგებიან უფრო რთული მასალის შესასწავლად, ამისთვის მოსწავლეებს ჯერ კიდევ სჭირდებათ მასწავლებელი. თუმცა, სამომავლოდ, შესაძლებელია, რომ ამ ტიპის AI ინსტრუმენტები გამოსადეგი გახდეს უფრო რთული სასწავლო მასალების ასათვისებლადაც.

ცხოვრება სავსეა გამოწვევებით შეზღუდული უნარის მქონე მოსწავლეებისთვის, მათ ექმნებათ სირთულეები სწავლის პროცესში, გარდა ამისა, ესაჭიროებათ დამატებითი ყურადღება. ხელოვნური ინტელექტი განვითარება ამ მხრივაც მნიშვნელოვანია, რადგან ის აჩენს განსაკუთრებული საჭიროების მქონე მოსწავლეებთან  ურთიერთობის ახალ გზებს.

ბევრ დადებით მხარესთან ერთად ხელოვნურ ინტელექტს უარყოფითი მხარეებიც გააჩნია. ზოგიერთი მოსწავლე ხელოვნურ ინტელექტს მისთვის ბოროტად იყენებს და საქმის გამარტივების ნაცვლად მთლიანად ხელოვნურ ინტელექტს აკეთებინებს მას, რაც ბუნებრივია უარყოფითად აისახება ბავშვების განვითარებასა და კრიტიკულ აზროვნებაზე. მაგალითად, ChatGPT-ს აქტიურად იყენებენ ესეების დასაწერად, რაც საბოლოო ჯამში ცუდად აისახება აკადემიურ მოსწრებაზე. მიკერძოებული AI ალგორითმების არსებობაც ერთ-ერთ საფრთხეს წარმოადგენს, რამეთუ ისინი ხშირად აგენერირებენ უკანონო, ყალბ ან შეურაცხმყოფელ კონტენტს.

ხელოვნურ ინტელექტს ზიანი მოაქვს მასწავლებლებისთვისაც. მიუხედავად იმისა, რომ მოსწავლეები უკვე ძალიან მარტივად ახერხებენ განათლების მიღებას, იგი პირდაპირპროპორცულად ისახება მასწავლებლების ფუნქციებზე.  ამ პრობლემაზე უკვე ბევრი საუბრობს და ბევრი ფიქრობს, რომ ამის თავიდან ასაცილებლად ხელოვნურ ინტელექტზე გარკვეული სანქციების დაწესებაა საჭირო.

განათლებაში ხელოვნური ინტელექტის გამოყენების შესაძლო სარგებელზე საუბარი უსაზღვროდ შეიძლება — AI ის შესწევს ძალა, სრულად შეცვალოს განათლების ყველა ჩვენთვის ცნობილი სისტემა, შექმნას სრულყოფილი სასწავლო მასალები და დაამკვიდროს კვლევის მაღალი სტანდარტი (პლაგიატიზმის ამომცნობი განვითარებული პროგრამებით). ასევე, ხელოვნური ინტელექტს შეუძლია, მიუდგეს ინდივიდუალურად თითოეული მოსწავლის აკადემიურ საჭიროებებს, რაც ადამიანური შრომის პირობებში, საკმაოდ გამოწვევებით სავსე პრაქტიკაა.

მაშასადამე, მართალია, AI-ს აქვს პოტენციალი აქამდე არნახული პოზიტიური ცვლილებები მოიტანოს განათლების სფეროში, თუმცა საფრთხეები მეტად საყურადღებოა. ჩვენი დროების ერთ-ერთი მთავარი გამოწვევაა, გამოვიყენოთ ხელოვნური ინტელექტის, ესოდენ მძლავრი და მნიშვნელოვანი ტექნოლოგიის, პოტენციალი სრულად ისე, რომ მინიმუმამდე შევამციროთ რისკები და უარყოფითი გავლენა თავიდან ავიცილოთ.

გთავაზობთ, ჩემი მოსწავლეების მიერ შექმნილ ფილმს „ხელოვნური ინტელექტი“.

აღდგომის ლიტანიობაა ძეგვში. როგორც საბარძიმე ღვინოში პური, ისე ლბება წვიმაში ვარდისფერი ტაძარი. ხელისგაწვდენაზე სარკინეთის მთებია, შუაში კი რკინიგზის ზოლი, დროისა და სივრცის გრუხუნით გამყოფი, შიომღვიმისა და ძეგვის გიორგი მთაწმინდელის სახელობის დედათა მონასტერს შორის ჩამომდგარი სიჩუმის შემამღვრეველი.

სანთლისა და საკმევლის ნისლში, საკურთხევლის ღია კართან მოკანკალე გულების ალმურში ამოშუქებულა გიორგი მთაწმინდელის ხატება. კანდელის შუქის წვეთი გულთან უციმციმებს, მაგრილებელი ჩრდილებით ეფინება ტაძრის შუაგულს. შემოგვცქერის თერთმეტი საუკუნის წინაპარი, დიდი მამა და განმანათლებელი, თავის სიდიადეში თავდამცრობილი და უჩინოებით გამოჩინებული, გიორგი მთაწმინდელი – ძეგვის და საქართველოს ნათლისვეტი. ძალიან შორი და ძალიან ახლობელი.

„ვითარცა რკინამან ცეცხლი ქვის მსგავსისა გონებისა ჩემისაგან ესრეთ აღატყინა საღმრთოი მხურვალებაი აღწერად ცხოვრებისა ღმრთივგანათლებულისა ამის კაცისა, რათა არა დავიწყებულ იქმნას მომავალთაგან და შემდგომითი შემდგომად ნათესავთა…“ – ასე იწყებს თავის მონოგრაფიას გიორგი მთაწმინდელზე მისივე მოწაფე – გიორგი მცირე. სულიწმიდის შეწევნაა საჭირო ასეთ კაცზე სიტყვის სათქმელად. გიორგი მცირემაც სულიწმიდის სუნთქვით გააჯერა თავის მონათხრობი – დიდი მამის ცხოვრებისა და ღვაწლის აღმწერი და დროისა და სივრცეების გამამთლიანებელი, დღესაც ცეცხლოვანი შთაბეჭდილებით რომ იკითხება.

1009 წელს, თრიალეთში, ღვთისმოსავი მოღვაწეების – იაკობის და მარიამის ოჯახში დაიბადა გიორგი მთაწმინდელი. ათი წლისა მამამ ხახულის მონასტერში წაიყვანა და თავის ძმებს – ღირს გიორგი მწერალს და საბა ხახულელს ჩააბარა. ხახული მაშინ ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი საღვთისმეტყველო კერა იყო, სადაც „ქართველთა ეკლესიათა სამკაულად“ წოდებული სასულიერო პირები მოღვაწეობდნენ. პატარა გიორგის განსწავლულობამ, გონების და გულის სინათლემ თავიდანვე მიიპყრო ხახულელი ბერების ყურადღება.

მასწავლებლებში ყოველთვის უმართლებდა – სადაც უნდა მისულიყო, ყველგან ხვდებოდა ისეთი მოძღვარი, ვინც მის სულიერ და ინტელექტუალურ განვითარებაზე დიდ კვალს ტოვებდა. ასე იყო ხახულის მონასტერშიც და ასე მოხდა შავ მთაზე, სვიმეონ საკვირველმოქმედის მონასტერშიც, სადაც მომავალი სულიერი მოძღვარი – გიორგი შეყენებული გაიცნო.

ბერძნული ენა კონსტანტინოპოლში, 12-წლიანი ცხოვრებისას შეისწავლა. საღმრთო წიგნების თარგმნის კურთხევა და დავალება კი სწორედ მოძღვრისაგან – გიორგი შეყენებულისგან მიიღო. ხედავდა მასწავლებელი, რომ ღვთისგან რჩეულ სულიერ შვილს თავმდაბლობაც გამოარჩევდა – შავ მთაზე ყველაზე დამამცირებელ სამუშაოს ეწეოდა, თავლას ალაგებდა, ნაგავს ეზიდებოდა. მხურვალედ ლოცულობდა და ძალიან ბევრს კითხულობდა. ამიტომაც დაიჟინა გიორგი შეყენებულმა და მისი გზა იქით წარმართა, სადაც სრულყოფილად გამოვლინდებოდა გიორგი მთაწმინდელის სულიერ-შემოქმედებითი შესაძლებლობები. მოძღვარმა ის ჯერ იერუსალიმის მოსალოცად გაგზავნა, მერე ათონის მთაზე, სადაც მას ივერიონში ღირსი ექვთიმე მთაწმინდელის დაწყებული საქმე უნდა გაეგრძელებინა.

გიორგი მთაწმინდელი მხოლოდ მთარგმნელი არ ყოფილა, ის იყო დიდებული მწერალიც. ამაზე მეტყველებს მის მიერ აღწერილი ექვთიმე და იოანე მთაწმინდელების ცხოვრება, მანათობელი ტექსტები და ნიმუშები ქართულ ჰაგიოგრაფიაში.

უზარმაზარია მისი შრომის მასშტაბი – თარგმნა სასულიერო მწერლობის ყველა ჟანრი  და რაც მთავარია, მათში სრულყო ქართული ენა. ის არის ავტორი ბიბლიოლოგიური, ეგზეგეტიკური, ლიტურგიკული თუ ჰიმნოგრაფიული ნიმუშებისა. მის მიერ შექმნილი ლიტურგიკულ-ჰიმნოგრაფიული ტექსტები იგზავნებოდა საქართველოში და ჩართული იყო ეკლესიის ლიტურგიაში.

ამ უდიდეს ღვაწლს გიორგი მთაწმინდელი ათონის ივერთა მონასტერში ეწეოდა.

წარმოუდგენლად დიდია ათონის ივერთა მონასტრის (ივირონის) ფუნქცია საქართველოს პოლიტიკურ-კულტურულ ცხოვრებაში – ის იყო ერთგვარი ბასტიონი იმპერიის ცენტრში, ეროვნული ინტერესების დასაცავად. რომ არ ყოფილიყო ივერთა მონასტერი, არავინ იცის, როგორ განვითარდებოდა ქართული კულტურა – ამბობდა კორნელი კეკელიძე. სწორედ ათონის ივერთა მონასტერში მოიხაზა პირველად  ჭეშმარიტი ქართულ-ევროპული გზის ტრაექტორია, რომელსაც საფუძველს უმაგრებდა ქრისტიანული კულტურა, ფილოსოფია და მძლავრი მხატვრულ-აზროვნებითი სამყარო.

მრავალი აზრით საგულისხმოა ერთი ეპიზოდი გიორგი მთაწმინდელის ცხოვრებიდან, თუ როგორ დაიცვა მან ქართული ეკლესია ანტიოქიის პატრიარქის წინაშე – შურით აღვსილმა საბაწმინდელმა ბერებმა ანტიოქიის პატრიარქთან საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის დამცრობა ამ ცრუ არგუმენტით გადაწყვიტეს: საქართველოში მოციქულებს არ უქადაგიათ, თვითონაც მცირერიცხოვანნი არიან, ამიტომ ჯერ არს, ანტიოქიის პატრიარქს ექვემდებარებოდნენო. პატრიარქმა გიორგი მთაწმინდელი დაიბარა და უბრძანა, თქვენი მეფე ჩვენს ხელმწიფებას დაემორჩილოსო. გიორგის პასუხი ასეთი იყო:

„შენ იტყჳ, ვითარმედ თავისა მის მოციქულთაჲსა პეტრეს საყდარსა ვზიო, ხოლო ჩუენ პირველწოდებულისა და ძმისა თჳსისა მწოდებელისა ნასწავლნი ვართ და სამწყსონი და მის მიერ მოქცეულნი… სვიმეონს ვიტყჳ კანანელსა – ქვეყანასა ჩუენსა დამარხულ არს აფხაზეთს, რომელსა ნიკოფსი ეწოდების. ერთი ღმერთი გჳცნობიეს, არღარა უარ-გჳყოფიეს და არღა ოდენ წვალებისა მიმართ მიდრეკილ არს ნათესავი ჩუენი… ჯერ არს წოდებული იგი მწოდებელსა მას დაემორჩილოს, რამეთუ პეტრესი ჯერ არს, რათა დაემორჩილოს მწოდებელსა თჳსსა და ძმასა ანდრეას და რათა თქუენ ჩუენ დაგვემორჩილნეთ! იყო ჟამი, რომელ ყოველსა საბერძნეთსა შინა მართლმადიდებლობაჲ არა იპოვებოდა და იოანე გუთელ ეპისკოპოსი მცხეთას ეკურთხა ეპისკოპოსად“. ანდრია პირველწოდებულის და სვიმონ კანანელის ხსენებამ ფსევდო და უკეთური არგუმენტები გააქარწყლა. ქართველი მწიგნობრის ცოდნითა და ღირსებით შემკული სიტყვით გაოცებულმა ანტიოქიის პატრიარქმა კი ბრძანა – ხედავთ, „ვითარ მარტოი ესოდენსა სიმრავლესა გვერევის“-ო.

მოგვიანებით, გიორგი მთაწმინდელი ბაგრატ მეოთხემ საქართველოში მოიწვია და საეკლესიო საქმეების მოგვარება დაავალა. ჩამოვიდა კიდეც და ხუთი წელი დაყო შატბერდის მონასტერში. ეს დრო დიდი საქმეებით აღიბეჭდა – გიორგი მთაწმინდელმა ქართული ეკლესია მთლიანად  გაწმინდა უღირსი, მცონარობასა და ვერცხლისმოყვარეობაში ჩაფლული მღვდლებისაგან. მთელ აღმოსავლეთ საქართველოში მოიძია ღარიბთა და გლახაკთა ოჯახების ბავშვები და მათი მესვეურობა იტვირთა. 80 ბავშვზე მეტმა მოიყარა თავი დიდი მამის ფრთებქვეშ. გიორგი ათონელი იყო მათი მასწავლებელიც, მოძღვარიც და მამაც. ხოლო როცა საქართველოს თურქ-სელჩუკთა სახით ახალი განსაცდელი დაემუქრა, ის იძულებული გახდა, თავის ობლებთან ერთად სამშობლო დაეტოვებინა.

1065 წელს, კონსტანტინოპოლის გავლით, გიორგი მთაწმინდელმა ბავშვები ათონის მთაზე წაიყვანა. იმპერატორმა კონსტანტინე მონომახმა დიდი პატივით მიიღო ქართველები. იქ, ათონის ივერთა მონასტერში, ქართველი შვილობილების სახით, გიორგი მთაწმინდელი ზრდიდა მძლავრ ქართულ საგანმანათლებლო დიასპორას, რომელიც არამხოლოდ მოძღვრის საქმეს გააგრძელებდა, არამედ სამომავლოდაც, მნიშვნელოვანი ინტელექტუალურ-სულიერი დასაყრდენი იქნებოდა საკუთარი სამშობლოსათვის.

გიორგი ათონელი სავანეში განმარტოვდა. თავს შეუძლოდ გრძნობდა. ბერებთან ერთად ილოცა, მათ ჯვარი გადასახა და თქვა: „დიდება შენდა, უფალო!“ მერე სარეცელზე მიწვა, ხელები გულზე დაიწყო და მშვიდად მიიცვალა…

ეს მოხდა 1065 წელს. სულ რამდენიმე საათში მას შემდეგ, რაც გიორგიმ ქართველი ობლები საიმედოდ დააბინავა…

გიორგი მთაწმინდელის გარდაცვალების ჟამს ჯერ კიდევ ცოცხალი იყო მისი მოძღვარი – გიორგი შეყენებული. სწორედ მან დაავალა დიდი ათონელი ბერის უახლოეს მოწაფეს – გიორგი მცირეს მისი ცხოვრების აღწერა.

. . .

ჩაიგრიალებს მატარებელი ძეგვის მონასტერსა და სარკინეთის მთებს შორის, ჩაიყოლებს ჩვენს ხმაურს, ცხოვრების ნაგავს, დროის ნაფლეთებს, ჩაივლის და ჩაიხვეტება და მაშინვე მთელდება მისგან გაკაწრული სივრცე.

ამ მთელ დროში და სივრცეში, ღვთაებრივი წამის მარადისობაში, აღდგომის ძალით და სიხარულით ცოცხლდება დიდი წინაპარი – გიორგი მთაწმინდელი.