საინტერესოა, რომ სერიალი ადამსების ოჯახის ქალიშვილზე, რომელსაც მშობლები სკოლა-ინტერნატში მიავლენენ, ორ კვირაში ჰიტი გახდა არა მხოლოდ Netflix-ზე, არამედ სოციალურ ქსელებშიც: მოზარდები და ზრდასრული მომხმარებლები მთავარი გმირის მსგავს კაბებს იკერავდნენ, დანარჩენები კი მის უჩვეულო ცეკვას სწავლობდნენ.
უენსდეი ადამსის შესახებ მსოფლიომ პირველად გასული საუკუნის პირველ ნახევარში 1938 წელს გაიგო – მისი პირქუში ოჯახი ჟურნალ The New Yorker-ის გვერდებზე გამოჩნდა. მართალია, იმ დროს გმირებს ჯერ არ ჰქონდათ სახელები და გვარები – მხატვარი ჩარლზ ადამსი თითქმის 30 წლის განმავლობაში ხატავდა კომიქსებს, დასცინოდა ტიპურ იდეალურ ამერიკულ ოჯახს. თავისი გვარი მან მათ მხოლოდ პირველ ეკრანიზაციამდე ცოტა ხნით ადრე – 1960-იან წლებში უსაჩუქრა.
ცივსისხლიანი, კიკინებიანი, ცინიკური გოგონას სახელი საბავშვო გათვლიდან იქნა ნასესხები: Wednesday’s child is full of. სხვათა შორის, მისი მეორე სახელი ფრაიდეია. სავარაუდოდ, იმიტომ, რომ უინსდეი, როგორც ახალი სერიიდან ვიგებთ, პარასკევს დაიბადა.
უინსდეის სახე ეკრანზე არაერთხელ განსახიერდა: 1960-იანი წლების სერიალის გარდა, ის ჩნდება და მაყურებლის ყურადღებას იპყრობს ბარი სონენფელდის დილოგიაში (კრისტინა რიჩის შესანიშნავი ნამუშევარი) და შემდეგ ნაკლებად პოპულარულ მიუზიკლ The Addams Family-ში. ასევე, ბოლოდროინდელ მულტფილმში ამავე სახელწოდებით, რომელსაც წილად დიდი წარმატება არ ხვდა.
ამ პროექტების ნახევარი შეიძლება ყოფილიყო კავშირში „გოთი რომანტიკის მეფის” თიმ ბარტონის სახელთან. 1990-იან წლებში მას შესთავაზეს იმავე ფილმის გადაღება კრისტინა რიჩისთან ერთად, მაგრამ რეჟისორმა ბეტმენზე არჩია ფოკუსირება, ხოლო 2010-იან წლებში თავად გეგმავდა თოჯინური მულტფილმის გადაღებას საშინელი ოჯახის შესახებ, მაგრამ რაღაც ისე ვერ წავიდა. ბარტონმა ადამსებს ახლაღა მოჰკიდა ხელი: მან გადაიღო ახალი სერიალის პირველი ოთხი ეპიზოდი და მთლიანად პროექტის პროდიუსერიც გახდა.
რაზეა ფილმი? ეს არის ამბავი ადამსების ოჯახის 15 წლის ქალიშვილზე, რომელიც, როგორც ყველა ჩვეულებრივი მოზარდი, ცდილობს ამ სამყაროში საკუთარი თავის პოვნას, ვერ ეწყობა მშობლებს და თავს ყველგან დევნილად გრძნობს. მოსიყვარულე დედა და მამა, მათი ქალიშვილის სკოლიდან მორიგი გარიცხვის შემდეგ, გადაწყვეტენ, გაგზავნონ იგი იქ, სადაც თავად სწავლობდნენ – გარიყულთა პანსიონში, იდუმალ Nevermore School-ში.
სკოლაში მაქციები და სხვა უჩვეულო შესაძლებლობების მქონე ბავშვები სწავლობენ. გომესი და მორტიცია (მთავარი გმირის მშობლები) იმედოვნებენ, რომ გარიყულთა შორის გოგონა თავს ისე იგრძნობს, როგორც სახლში. მაგრამ ასე არ ხდება: მისი ოთახის მეგობარი ძალიან ხალისიანია. პანსიონის ყველაზე პოპულარული გოგონა სწრაფად ხდება მისი პირველი მტერი, ხოლო ყველაზე სიმპათიური ბიჭებიც კი მასში იწვევენ არა ინტერესს, არამედ ეჭვს და უსიამოვნო განცდებს (ეს მთავარ გმირს მოსწონს კიდეც).
გარდა „მოსაწყენი“ სკოლის დღეებისა, სერიალს დეტექტიური კომპონენტიც აქვს: იდუმალი მკვლელობები ხდება სკოლის მიმდებარე ტყეში. ეს, ალბათ, ერთადერთია, რაც გოგონას აიძულებს სკოლაში დარჩეს: ბოლოს და ბოლოს, საშინელება, სიკვდილი და მონსტრები ბავშვობიდანვე მისი ინტერესის სფერო იყო.
„უენსდეი“ არის სერიალი მოზარდებზე და მათ პრობლემებზე. ყველა მთავარი გმირი (არა მხოლოდ თავად უენსდეი) კონფლიქტშია მშობლებთან და ცდილობს, დაიცვას საკუთარი აზრი, უყვარდება და უცრუვდება იმედი პირველი სასიყვარულო ურთიერთობის დროს. ის ცდილობს მარტო ებრძოლოს მთელ სამყაროს, რადგან შეუძლებელია, იპოვო ვინმე, ვისაც შენი ესმის. თუმცა საბოლოოდ მტრებსაც კი ურიგდებიან.
სერიების შემქმნელები, ცხადია, გაჰყვნენ არა მხოლოდ და არა იმდენად 1930-იანი წლების კომიქსებს თუ 1990-იანი წლების ფილმებს, არამედ წარმატებულ თინეიჯერულ შოუებს: სერიალი მოგვაგონებს „ბინდს“, „ვამპირების აკადემიას“, „ძალიან უცნაურ საქმეებს“. ცხადია, საშინელებათა ოსტატმა თიმ ბარტონმა დაამატა თავისი საფირმო მაგია: აქ თქვენ გაქვთ დენი ელფმანის მუსიკა და ამერიკული გოტიკა და ედგარ პოს გამოძახილიც (ის, სხვათა შორის, Nevermore-ის ყველაზე პოპულარული კურსდამთავრებულია). მაგრამ ამ ყველაფერთან ერთად, Netflix-ის ჩარჩოებიც ჩანს: სცენარი არ უნდა იყოს ზედმეტად მოჩუქურთმებული და შემქმნელებმა არ უნდა უგულებელყონ მიმდინარე აქტუალური თემები.
მართალია, სერიალის მუდმივად მზარდი პოპულარობით თუ ვიმსჯელებთ, მან უკვე მოხსნა Stranger Things-ის რეკორდი ინგლისურენოვან შოუებს შორის პირველი კვირის განმავლობაში ნანახი საათების რაოდენობით.
რა თქმა უნდა, აუცილებლად უნდა ითქვას მთავარი როლის შემსრულებელზეც. მას თამაშობს 20 წლის ჯენა ორტეგა, რომელსაც უკვე აქვს ნათამაშები რამდენიმე როლი საშინელებათა ფილმებში და როგორც ჩანს, მსახიობს ეს ჟანრი გულწრფელად მოსწონს. როგორც თავად აღიარებს, მას ყოველთვის მოსწონდა ის, რაც სხვებს უცნაურად და თუნდაც უსიამოვნოდ ეჩვენებოდათ. ამიტომ გასაკვირი როდია, რომ ის დაუმეგობრდა ბარტონს და მათ ერთად შექმნეს მიმზიდველი და კარგი თვალსაზრისით უჩვეულო იმიჯი: სერიალში მთავარი გმირი თითქმის არ ახამხამებს თვალებს, წარბშეკრული უყურებს მაყურებელს, აოცებს კიკინების სიმეტრიით (რეჟისორი განსაკუთრებულ ყურადღებას აქცევდა მის თმას და ამიტომ გაუთავებლად უსწორებდა და ჭრიდა) და სხეულის პლასტიკურობით.
პლასტიკურობაზე საუბრისას: ცნობილი ცეკვა Crow Ball-ზე უკვე ვირუსულად გავრცელდა სოციალურ ქსელებში და Netflix-მა დაიწყო ამ სცენის მაუწყებლობა. რაც შეეხება ქორეოგრაფიას, ის 20 წლის მსახიობმა თვითონ გამოიგონა.
თუმცა ფილმს მოწინააღმდეგეებიც გამოუჩნდნენ. როგორც ჩანს, ყველაზე აშკარა მიზეზი ის არის, რომ სერიალზე დიდ იმედებს ამყარებდნენ: ბარტონი და ადამსები – მაყურებელთა გარკვეული ნაწილი ელოდა ბნელ, სტილისტურ დრამას შავი იუმორის ელემენტებით „ედვარდ მაკრატლის ხელების” და არა თინეიჯერულ ფენტეზს „ბინდის” ან „ჰარი პოტერის” სულისკვეთებით.
სხვათა შორის, სერიალს რატომღაც ძალიან ბევრი საერთო აქვს ამ უკანასკნელთან: „რჩეული” მთავარი გმირი, რომელიც ყველა დაბრკოლებას ლახავს და ახალ უნარებს მოხდენილად ეუფლება, უჩვეულო სკოლა და თუნდაც „ნორმისები”. ასევე შეჯიბრებები ტბაზე, აკრძალული ტყე, შიდა ეზო ხეებით და… ჰერბოლოგიის გაკვეთილები, რომლებსაც, სხვათა შორის, ატარებს იგივე კრისტინა რიჩი, რომელიც უენსდეის 30 წლის წინ თამაშობდა.
აკრიტიკებენ ასევე ადამსის როლებზე მსახიობების არჩევანს. განსაკუთრებით გომესს. მსახიობი ლუის გუზმანი ოჯახის უფროსის როლისთვის კრიტიკოსებმა არასაკმარისად მომხიბვლელად და ქარიზმატულად მიიჩნიეს.
თუმცა, თუ ორიგინალს გადავხედავთ, კერძოდ ჩარლზ ადამსის კომიქსებს, ცხადი გახდება, რომ ახალი მსახიობები უფრო ახლოს არიან ორიგინალთან, ვიდრე გმირები, რომლებსაც 1990-იანი წლებიდან ვეტრფით.
კრიტიკოსები იმასაც წერდნენ, რომ ახალ სერიალში ადამსების ოჯახი ზედმეტად ადამიანურადაა წარმოჩენილი. მორტიცია ცრემლებს ღვრის, როდესაც მისი ქალიშვილი უარს ეუბნება ჩახუტებაზე, ხოლო მთავარ გმირს ლამის ორი ბიჭი ერთდროულად უყვარდება და ზოგადადაც ის ხდება საზოგადოების თითქმის სრულფასოვანი, თუმცა ცოტა უცნაური წევრი.
და სად გაქრა ის კიკინებიანი გოგო თოჯინებს თავებს რომ კვეთს, ძმას ელექტროსავარძელში წვავს და თავად საძვალეში ისვენებს? შოურანერები ამაზე ცალსახად პასუხობენ: გოგონა გაიზარდა და სამყარო კი 30 წელიწადში შეიცვალა. მათგან გათავისუფლების მცდელობა, ვინც სხვებს არ ჰგავს, ცუდად მთავრდება და შეგიძლიათ დაუმეგობრდეთ მათაც, ვისი დახრჩობაც სიზმარში გსურთ. რატომაც არა.
10 წლის ასაკში უენსდეის მიაჩნდა, რომ მის სულისკვეთებას მხოლოდ „დისნეის კლასიკური სპექტაკლების ხანგრძლივად ყურება და ძველი ჰოლივუდური მიუზიკლები გატეხდნენ“. ახლა კი ის თავად არის ამ კულტურის ნაწილი. და განა ეს ცუდია?
