განვაგრძობ ამონარიდების გაცნობას ამერიკელი ავტორების გერშენ კაუფმანის, ლევ რაფაელის და პამელა ესპელანდის წიგნიდან „შენ უფრო ძლიერი ხარ, ვიდრე გგონია. შენი თვითშეფასების გზამკვლევი“. წიგნი დაწერილია ისეთი ფორმით, რომ მკითხველისთვის ნათელი ხდება ავტორების მიზანი, დაელაპარაკონ მოზარდებს და მათ მშობლებს რაც შეიძლება გასაგები და მარტივი ენით. თხრობა გაჯერებულია რეალური ამბების და სიტუაციების აღწერით, რაც საინტერესოდ საკითხავს და ადვილად აღსაქმელს ხდის ტექსტს.
ამ ფრაგმენტში მეცნიერები კვლავ ბავშვებსა და მოზარდებს მიმართავენ, მაგრამ, იმედი გვაქვს, უფროსებიც გაიგებენ შეფარულ გზავნილს, რათა შესაბამისად იმოქმედონ თავიანთი მცირეწლოვანი აღსაზრდელების საკეთილდღეოდ.
ნებისმიერ ადამიანს აქვს სხვა ადამიანების დახმარების მოთხოვნილება.
ნინო მთელი დღე ელოდა იმ წუთს, როდესაც მამიკო დასასვენებლად ტელევიზორის წინ წამოწვებოდა. ის ფრთხილად გავიდა ეზოში, სადაც მამამისი ავტომობილს აჩერებდა და მისი რეცხვა დაიწყო. ნინო ღელავს, რადგან ფიქრობს, რომ შესანიშნავ სიურპრიზს უმზადებს მამიკოს. როდესაც ის ეზოში გავა და გარეცხილ მანქანას დაინახავს ძალიან, ძალიან გაიხარებს შვილის ყურადღებით.
დავითი მოუთმენლად ელოდება სასკოლო ღონისძიების დაწყებას, რომელზეც მისი კლასელები და დამრიგებელი გორგოლაჭებზე ისრიალებენ. მართალია, მაია მასწავლებელი სრული აღჭურვილობით გამოცხადდა მოედანზე, მაგრამ ბიჭს ახსოვდა, რომ წინა დღეს მან ღიმილით აუხსნა მოსწავლეებს, არც ისე კარგად ვსრიალებო და სთხოვა, გაგებით მოჰკიდებოდნენ ამ ამბავს. დამრიგებელი მოედნის მოაჯირს იყო ჩაჭიდებული და ფრთხილად სრიალებდა მის გასწვრივ. ბიჭმა შეამჩნია მასწავლებლის დაძაბულობა, მასთან მისრიალდა, ხელი გაუწოდა და დახმარება შესთავაზა. პედაგოგმა მადლიერებით გაუღიმა და დიდი მადლობა გადაუხადა დავითს ყურადღებისა და მზრუნველობისთვის.
სხვა ადამიანებზე ზრუნვა, მათი დახმარება ჩვენვე გვაბედნიერებს.
თუ დაფიქრდები, – მიმართავენ წიგნის ავტორები ბავშვებსა და მოზარდებს, – გვჯერა, გაიხსენებ, სულ ცოტა, სამ ისეთ შემთხვევას, როდესაც უცნობ ან თუნდაც ნაცნობ ადამიანს უანგაროდ დაეხმარე. გაიხსენე, რას გრძნობდი ამ დროს, როგორ იქცეოდნენ ის ადამიანები. დაჯექი და მოუყევი საკუთრ თავს ამ განცდებისა და ემოციების შესახებ.
ნებისმიერ ადამიანს აქვს მოთხოვნილება, იყოს მნიშვნელოვანი, ღირებული და იმსახურებდეს აღფრთოვანებას.
ბავშვებო, მოზარდებო, თინეიჯერებო! თქვენ, სავარაუდოდ, გაიხსენებთ თუნდაც ერთ შემთხვევას, როდესაც დედას, მამას ან ვინმე სხვა ზრდასრულ ადამიანს სთხოვდით, გულისყურით ეყურებინა თქვენთვის იმ დროს, როდესაც რაიმეს აკეთებდით, მაგალითად, უკრავდით რომელიმე ინსტრუმენტზე, ცეკვავდით, მღეროდით, სპორტულ შეჯიბრებაში მონაწილეობდით ან რამე სხვა ისეთი საქმიანობით იყავით დაკავებული, რომელსაც მთელს თქვენს ძალისხმევას ახმარდით. გაიხსენეთ, როგორ გიყურებდნენ სხვა ადამიანები. დიახ, ყველას სჭირდება, გრძნობდეს საკუთარი პიროვნების მნიშვნელოვნებას, იყოს აღიარებული და იმსახურებდეს გარშემო მყოფების აღტაცებას.
ადამიანებს იმედი აქვთ, რომ სხვები აუცილებლად დაეხმარებიან ამ მოთხოვნილების დაკმაყოფილებაში. გარკვეული ხნის შემდეგ ბავშვები და მოზარდები ეჩვევიან საკუთარი მიღწევების დამოუკიდებლად ქებას. ზუსტად ისე, როგორც პატარა, რომელიც სიარულს სწავლობს. მას მშობლების დახმარების იმედი აქვს, უფროსები ყოველთვის მის გვერდით არიან, ხელს აშველებენ, წაქცეულს ხელში აიტაცებენ, ამხნევებენ და ასე იწყება დამოუკიდებელი ნაბიჯების გადადგმა. მერე სხვა რამის გამოც იმსახურებ ქებას: „ძალიან მიხარია, როცა მესმის, რა სიყვარულით ესაუბრები შენს უმცროს დაიკოს“. ამ დროს შენ ფიქრობ, რომ ძალიან კეთილი ხარ. ხოლო როდესაც მასწავლებელი გაქებს: „ყოჩაღ, უკვე უშეცდომოდ წერ კარნახს“, – სიამაყით ივსები.
ამით იმის თქმა გვინდა, ჩვენო ძვირფასებო, – მიმართავენ ავტორები პატარებს, – რომ როდესაც სხვა ადამიანები ამჩნევენ შენს ნიჭს, განსაკუთრებულ უნარებს და მათ შესახებ ხმამაღლა საუბრობენ, შენ გიჩნდება საკუთარი პიროვნების მნიშვნელოვნების განცდა და გიხარია, რომ ნამდვილად იმსახურებ, გარშემო მყოფები აღფრთოვანებულები იყვნენ შენით.
კიდევ ერთხელ დაფიქრდი და გაიხსენე შენი სამი ნიჭი და უნარი. შემდეგ გაიხსენე სამი ადამიანი, რომლებიც გეხმარებიან, რომ საკუთარი პიროვნებისადმი პატივისცემა იგრძნო. ჰკითხე შენს თავს, ვინ არიან ის ადამიანები. არ აქვს განსაკუთრებული მნიშვნელობა, ახლობლები არიან ისინი თუ უცხოები.
ნებისმიერ ადამიანს აქვს მოთხოვნილება, გავლენა მოახდინოს ურთიერთობებსა და საკუთარ ცხოვრებაზე.
ჩვენი აზრით, – განმარტავენ ამერიკელი ავტორები, – ფსიქოლოგები ბევრს საუბრობენ იმის შესახებ, თუ როგორ შეინარჩუნონ ადამიანებმა სიმშვიდე და შინაგანი წონასწორობა. მაგრამ საგულისხმოა, რომ არსებობს ძლიერების კიდევ ერთი ტიპი, რომელიც ყველასთვის აუცილებელია. სხვა ადამიანებთან ურთიერთობა აუცილებლად უნდა ეფუძნებოდეს თანასწორობის და ურთიერთპატივისცემის პრინციპებს. ადამიანისთვის აუცილებელია დარწმუნდეს, რომ ის საკუთარი ცხოვრების ბატონ-პატრონია. ცხოვრება სავსეა ისეთი მოვლენებით, რომელთა გაკონტროლება ადამიანს არ შეუძლია. განსხვავებით უამრავი ისეთი რამისგან, რაც შენი ასარჩევია, – მიმართავენ წიგნის ავტორები ბავშვებსა და მოზარდებს, – დაწყებული იმითმ რას და როდის შეჭამ, როდის დაიძინებ, რას ჩაიცვამ, ივლი თუ არა მუსიკალურ სკოლაში, რომელიმე სპორტულ სექციაში. ტრადიციულად, ეცადე ჩამოწერო სამი რამ, რაზეც ოჯახში გავლენის მოხდენა შეგიძლია. ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია სამი ისეთი რამის გახსენება, რაზეც გავლენას ვერ ახდენ. დაფიქრდი, დაეკითხე საკუთარ თავს, რომელია ამ სამიდან ისეთი მოვლენა, რომელზე გავლენის მოხდენაც შენთვის მნიშვნელოვანია. დაელაპარაკე ამის შესახებ მშობლებს და მოიფიქრე პრობლემის გადაჭრის მინიმუმ ორი ვარიანტი, რათა მშობლებსაც შესთავაზო არჩევანი.
სტატიის სულისკვეთების გასაძლიერებლად ვეტყვი მკითხველებს, რომ ავტორები სთავაზობენ მოზარდებს, საკუთრ თავთან დიალოგის გამართვა ისწავლონ: „ჰკითხე საკუთრ თავს: „რას ვგრძნობდი დღეს?“ ამ კითხვაზე პასუხის გასაცემად დაფიქრებაა საჭირო. პირობითად: „მე მთელი დღე მოწყენილი ვიყავი იმის გამო, რომ გუშინ მამასთან სერიოზული კამათი მომივიდა“. საკუთარ თავთან საუბარი შეიძლება ასე გაგრძელდეს: „რისი გაკეთება შემიძლია ამ პრობლემის მოსაგვარებლად?“ შედეგად, დიდი ალბათობით, დაასკვნი, რომ მამასთან საუბარი პრობლემის მოგვარების საუკეთესო გზაა“.
აი, კიდევ ერთი კითხვა საკუთარ თავთან საუბრისთვის: „რაზე ვოცნებობ?“ „როცა გავიზრდები, მინდა, ცხოველებთან ვიმუშაო“. „და რისი გაკეთება შემიძლია ოცნების ასახდენად?“ მაგალითად, დასაწყისისთვის შემიძლია ვიკითხო წიგნები იმ თემაზე, რომელიც მაინტერესებს. შემიძლია, ვეტერინარებს, ცხოველთა მომვლელბსა და მომთვინიერებლებს გავესაუბრო“.
ბავშვებმა და მოზარდებმა უნდა იცოდნენ, რომ შესაძლოა ვერ მოერიონ თავიანთ გრძნობებს, მაგრამ მათ შესახებ საკუთარ თავთან საუბარი მაინც წაადგებათ, რადგან გრძნობების იგნორირებას გაცილებით ცუდი შედეგი მოაქვს. აქვე უნდა ითქვას, რომ ზოგჯერ შესაძლოა ვერ აიხდინო სურვილი, ვერ მიიღო ის, რაც გინდა. მიუხედავად ამისა, მაინც საჭიროა საკუთარ თავთან საუბარი. ეცადე, გამოიმუშაო ეს ჩვევა. ამისთვის საჭიროა, ხშირად გამონახო დრო და მყუდრო ადგილი. თუ ეს არ ხერხდება, შეგიძლია ჩანაწერები გააკეთო, კითხვები დასვა და პასუხებიც იქვე დააფიქსირო.
