სოციალური მედია და უფროსკლასელები

სასწავლო წელი რომ მთავრდებოდა, ერთ-ერთი სკოლაში მქონდა შეხვედრა, აინტერესებდათ, როგორ შეიძლება ასწავლო უფროსკლასელებს სოციალური მედია ისე, რომ სკოლის დამთავრების შემდეგ ციფრულ სამყაროში კარგად წერის, დებატების, საკუთარი თავის რეპრეზენტაციის უნარებს ფლობდნენ, მედიაწიგნიერები იყვნენ და ზღვა ინფორმაციის გადამუშავებას ახერხებდნენ. სასიამოვნოდ გაკვირვებული დავრჩი, რომ ვიღაც ფიქრობს ამაზე, რა ჭირდებათ თანამედროვე ბავშვებს, რა გამოწვევები არსებობს კიბერბულინგისა და ცრუ ინფორმაციების უზარმაზარ ნაკადში.

ადვილი საქმე არ არის, მათაც ვუთხარი და მოსწავლეების გაცნობისას დავრწმუნდი. მიუხედავად იმისა, რომ თანამედროვე ბავშვები ძალიან დიდ დროს ატარებენ ინტერნეტში და პარალელურად რამდენიმე სოციალურ ქსელს მოიხმარენ, ეს უფრო გართობა და დროის კარგვაა, ვიდრე სარგებლის მიღება. ალბათ ის დროც მოვა, როცა სქროლვის – როგორც მავნე ჩვევის შესახებ დაიწყება მსჯელობა, მანამდე კი მთავარი გამოწვევა ისაა, როგორ ვაქციოთ ის დრო, რასაც ბავშვები ციფრულ სამყაროში ატარებენ, უსაფრთხოდ და სასარგებლოდ. საერთოდ, მგონია, რომ თანამედროვე განათლების სისტემების გაცნობიერებული თუ ჯერაც გაუცნობიერებელი პრობლემა ისაა, რომ თანამედროვე ბავშვებს უფრო მეტ ინფორმაციასთან და მეტ გაჯეტთან აქვთ შეხება თავიდანვე, ვიდრე იმ ზრდასრულებს, რომლების განათლების სისტემებზე მუშაობენ, სასწავლო პროგრამებს ადგენენ და გადაწყვეტილებას იღებენ და მათთვის, ვინც გვიან შეუერთდა ციფრულ სამყაროს, მასში ნავიგაციის სხვა პრინციპები მუშაობს, ვიდრე მათთვის, ვისთვისაც ეკრანი, როგორც გასართობი და საინფორმაციო საშუალება ისეთივე ბუნებრივია, როგორც ქოლგა წვიმიან ამინდში.

პირველ რიგში რამდენიმე არხს გაგაცნობთ, რომლებიც სწავლების თანამედროვე და საინტერესო მეთოდების შესახებ მოგაწვდით ხოლმე ინფორმაციას: We are Teachers,  Edutopia, Mindshift და TeachThought არხები Twitter-ზე სისტემატიურად დებენ ინფორმაციას განათლების თანამედროვე მეთოდების და გამოწვევების, ონლაინ სწავლების მეთოდების შესახებ.

ახლა კი მოკლედ ის ამოცანები, რის შესრულებაც შეიძლება სოციალური მედიის და ციფრული პლატფორმების გამოყენებით:

• მოზარდებისთვის მნიშვნელოვანი თემების იდენტიფიცირება
• დისკუსია მტკივნეულ საკითხებზე
• დავალებების და პროექტების შესრულებისთვის ალტერნატიული სივრცის შექმნა
• ახალი მედიის ინსტრუმენტების გაცნობა
• კრეატიული აზროვნების განვითარება

ხშირად ყველაფერი ისე არ არის, როგორც უფროსებს გვგონია, ბავშვები კი ფიქრობენ, რომ ლაპარაკს აზრი არ აქვს, მათი არავის ესმის. სოციალურ მედიაში თუკი მოსწავლეებს პროფაილებს ყურადღებით მიადევნებთ თვალს, ადვილად მიხვდებით, რაზე ფიქრობენ, რა ადარდებთ, რა ახარებთ და რა აინტერესებთ და შემდეგ უკვე თქვენს ოსტატობაზეა დამოკიდებული, როგორ შეადგენთ მათთან საკომუნიკაციოდ ინდივიდუალურ გეგმებს მათი საჭიროებების მიხედვით. თუ ამ გზას აირჩევთ, გახსოვდეთ, რომ მასწავლებელი კარგი დეტექტივივით უნდა იყოს, დაინახოს ყველაფერი შეუმჩნევლად.

იმ ბავშვებისთვის კი, რომლებსაც ხმამაღლა ლაპარაკი სურთ მათთვის მნიშვნელოვან საკითხებზე, შეგიძლიათ შექმნათ ჯგუფი ფეისბუქზე, ბლოგი ან სკოლის საიტზე გამოყოთ სივრცე მათი ნაწერების გამოსაქვეყნებლად. ასე ბავშვები წერის ტექნიკასაც გამოიმუშავებენ და საკუთარი სათქმელის მკაფიო ფორმულირებაშიც ივარჯიშებენ, სხვა ბავშვების რეაქციები კი აუდიტორიასთან კონტაქტის საშუალებას მიცემთ და საჯარო გამოსვლებში პირველ ნაბიჯებად შეგვიძლია ჩავთვალოთ.

შეგიძლიათ ბავშვებს საკუთარი ნაწერების გამოსაქვეყნებლად Medium შესთავაზოთ, Otus-ში კი მასწავლებლები, ბავშვები და მშობლები გააერთიანოთ და იქ წარმართოთ მსჯელობა მნიშვნელოვან საკითხებზე.

თანამედროვე ბავშვებისთვის ქაღალდზე წერა მოსაწყენია. სჯობს მათ მივცეთ საშუალება იმ ტიპის დავალებები, რაც სამუშაო რვეულში არ არის შესასრულებელი და მეტ შემოქმედებითობას, წერას ან პრეზენტაციას გულისხმობს, ონლაინ პლატფორმებზე შეასრულონ და ამით დავალების შესრულების პროცესსაც უფრო საინტერესოს გავხდით და მოსწავლეებს თანამედროვე სთორითელინგის, ვიზუალიზაციის და სხვა პლატფორმებში გარკვევის საშუალებასაც მივცემთ.

აი მაგალითად, Brainly-ზე შეუძლიათ ბავშვებმა კითხვა დასვან ნებისმიერ მათთვის საინტერესო კითხვაზე მთელი მსოფლიოდან და შესაძლოა თქვენი საგნის შესაბამისად, კონკრეტულ თემაზე საინტერესო კითხვების და პასუხების საძიებოდ გამოიყენოთ.

მოსწავლეებისთვის შესაძლოა საინტერესო იყოს ისიც, თუკი ვეტყვით, რომ ჩვენთვის მნიშვნელოვანია ვიცოდეთ რა არხებიდან რა ტიპის ინფორმაციას იღებენ და ვთხოვოთ ამ არხების კრიტიკულად გადააზრება: რამდენად დაცულები არიან დეზინფორმაციისგან? რას აკეთებენ კიბერბულინგის აღმოჩენისას? იღებენ თუ არა მონაწილეობას ფორუმებში განხილვებში? თუ იციან სასწავლო რესურსები, რომლის სასწავლო პროცესში ინტეგრაციასაც ისურვებდნენ?