პარასკევი, მარტი 29, 2024
29 მარტი, პარასკევი, 2024

პრაქტიკული  გრამატიკის  სწავლება  სააზროვნო სქემებით

ენის გრამატიკული კურსის შესწავლა ოდითგანვე ხორციელდებოდა  ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლაში და ყოველთვის იყო დამოკიდებული პედაგოგის კომპეტენციაზე. ამ შემთხვევაში მეცნიერების ცოდნას კი არა,  სწავლების მიმართ დამოკიდებულებას ვგულისხმობ.

მინდა  გამოცდილება გაგიზიაროთ , როგორ ვასწავლი და რატომ ვასწავლი ენას მხოლოდ სქემებით .   ამ ფორმით ყველაზე მარტივია მნიშვნელოვანი ცნებებისა და პრაქტიკული წესების გააზრება .   ენა მეცნიერებაა და მხოლოდ ლოგიკასა და გაგებაზე  ვერ იქნება დამყარებული, აუცილებელია გარკვეული ცოდნის დამახსოვრება. სქემა თუ დიაგრამა საშუალებას იძლევა ,  მინიმალური ვერბალური მარაგით  უფრო თვალსაჩინოდ და გასაგებად ავხსნათ ფონეტიკური, მორფოლოგიური თუ სინტაქსური საკითხები.

სასკოლო სივრცეში გრამატიკის მხოლოდ  აღნიშნული დარგები ისწავლება ,  მეექვსე კლასელ მოსწავლეს,  შესწავლილი საკითხების მიხედვით, უკვე უნდა შეეძლოს ნავიგაცია ამ სქემაზე.   მომდევნო კლასებსა და საფეხურებზე შეცდომების კლასიფიცირება უიოლდებათ ,  ასეთი მიდგომა არ არის მექანიკურ დამახსოვრებაზე ორიენტირებული. ვთქვათ,  მოსწავლემ იცის, რომ  ფონეტიკა ბგერას სწავლობს, სიტყვაში ბგერით ცვლილებასთან დაკავშირებული შეცდომა რომელ საკითხს მიემართება,   უკვე იოლი მისახვედრია.

 

 

მოსწავლეები თავად აგებენ სქემას ან დიაგრამას 

გარკვეული ცოდნისა და გამოცდილების დაგროვების შემდეგ შეგვიძლია, მოსწავლეებიც ჩავრთოთ სქემების აგების პროცესში . როდესაც ახალ საკითხს ავხსნით ,  რეფლექსია  , შეჯამება  სქემის სახით  წარმოვადგენინოთ  მოსწავლეს ან მოსწავლეთა ჯგუფს  დაფაზე( თუ საშუალებაა ფლიპჩარტზე, რადგან ეს უკვე რესურსია).    სქემით  ან დიაგრამით  შესაძლებელია  შემაჯამებელ ან მიმდინარე ნაწერში დაშვებული შეცდომების კლასიფიცირება.   თუ სამიზნე ზეპირმეტყველებაა , მოსმენის შედეგად  ჩანიშნული  ხარვეზების მიხედვით შეუძლიათ მყისიერად ააგონ  მოსახერხებელი და მარტივი სქემა  ნებისმიერი ფორმით და დიზაინით. განზოგადება , აღქმა , გაანალიზება, ასე უფრო მარტივია.

 

 

აქვე შემოგთავაზებთ  ჩემი მოსწავლის რვეულის ჩანაწერს. საკითხი შეეხება ზმნის კილოს ფორმებს.  რამდენიმე პარაგრაფი ერთი მოკლე და მარტივი ჩანაწერით, ფაქტობრივად, სრულყოფილადაა წარმოდგენილი.

ამ ფორმით სწავლების დადებითი ასპექტები !   

  • მოსწავლეს აღარ უწევს წიგნში ძიება.  ერთ რვეულშია მოთავსებული ყველა ინფორმაცია , დასათაურებულია და გამოკვეთილია მართლწერის საკითხები.
  • გამოიყენებს არა მხოლოდ  გაკვეთილისათვის ან საგამოცდოდ , არამედ  მთელი ცხოვრება, რადგან მართლწერა და მართლმეტყველება მუდამ  და ყველგან სჭირდება.
  • უცხო ენის შესწავლისას დაეხმარება საკითხების ანალოგიებისა და განსხვავებების დანახვა-გააზრებაში.
  • თეორიულ ცოდნას იყენებს პრაქტიკაში. რედაქტირებისას ასახელებს არგუმენტებს და შეუძლია შეცდომების კლასიფიცირება.
  • პრაქტიკული გრამატიკის მთელი კურსი მოიცავს მხოლოდ ერთ რვეულს .

რომელი საკითხები ვასწავლოთ ?

 

ესგ-ით განსაზღვრულია ენის კურსის  ის კომპეტენციები, რომლებსაც უნდა ფლობდნენ მოსწავლეები თითოეულ კლასში .  რა თქმა უნდა , აქვე ვერ იქნება წარმოდგენილი ამა თუ იმ თემის კონკრეტული საკითხები , ამას მასწავლებელი საზღვრავს იმის მიხედვით , თუ რამდენად სჭირდებათ ორთოეპიისა და ორთოგრაფიისათვის.

ენის კურსის პრაქტიკული სწავლებისას არანაირ ვალდებულებას არ წარმოადგენს ზმნის გვარის დეტალური შესწავლა, ვნებითი გვარისა და საშუალი გვარის სახეები , ნიშნები  , უღლების ტიპები, მიმღეობის წარმოება გვარის ფორმებით და  მისთანანი.   მაგრამ  მართლწერისა და მართლმეტყველების ნორმების სწავლება აუცილებელია. ამიტომ ყოველი შესასწავლი საკითხის სქემას ვურთავთ მართლწერის ნორმებს  ისევ სქემის ,  ცხრილის  ან დიაგრამის სახით .  მაგალითისათვის იხილეთ ქცევის ნიშნები.

 

 

ქცევა — გვიჩვენებს , თუ ვისთვის არის განკუთვნილი სუბიექტის მოქმედება  ანუ  ვისთვის სრულდება მოქმედება

საარვისო    — თავსართი  ა                   ვ-ა- კეთებ

ა-კეთებ

ა-კეთებს

 

 

არ ჩანს, ვის ეკუთვნის მოქმედება

სათავისო          თავსართი   ი                 ვ-ი-კეთებ

ი-კეთებ

ი-კეთებს

 

 

სუბიექტი მოქმედებს თავისთვის

სასხვისო          თავსართები                   მ-ი -კეთებს  ( ის    მე მას )

გ-ი-კეთებს    ( ის , შენ , მას)

უ-კეთებს    ( ის , მას , მას )

ი ( I II  პირში )

 

უ  (  III  პირში)

 

 

 

მოქმედება განკუთვნილია სხვისთვის(ობიექტისათვის)

 

ასეთი ჩანაწერები  გაკვეთილზე მოსწავლეთა მიერ  ხორციელდება ( ახალი მასალის   ანალიზის შემდეგ) .     თითოეული მათგანი მარტივი გზამკვლევია,  ყველა საკითხი  ერთადაა თავმოყრილი, ცოდნის სისტემატიზაციასა და ორგანიზებას უწყობს ხელს . ამავდროულად არის კონსტრუქტივისტული ,  მოსწავლე  თავად არის მონაწილე და აქტიურადაა ჩართული სასწავლო პროცესში .

როგორ გავხადოთ სახალისო და უტილიტარული ( პრაქტიკული, გამოყენებითი, სასარგებლო) ენის გაკვეთილები …

  რაც შეიძლება მეტი სავარჯიშო   —    შევადგინოთ  და მოვიძიოთ კიდეც

თითოეული საკითხის შესწავლის შემდეგ მასწავლებელი  უნდა ეცადოს , სხვადასხვა ტიპის პრაქტიკული კურსი გაატაროს მოსწავლეებს  როგორც    ონლაინ სივრცეში შერჩეული საჭირო რესურსით, ასევე    სახელმძღვანელოებში  მოძიებული საინტერესო მასალებით. ამ ტიპის სავარჯიშოებს  მოსწავლეები  ხშირად  თავად არჩევენ.

 

  საშინაო-საკლასო რვეულების (  გარდა ქართულისა , ნებისმიერი საგნის) რედაქტირება   —   სახალისო , საინტერესო და შედეგზე ორიენტირებულია რვეულების გასწორება . მოსწავლეები საკუთარ და ერთმანეთის ნაწერში აღმოაჩენენ შეცდომებს, ინიშნავენ ფანქრით და  ანალიზისთვის წარმოადგენენ  კლასის წინაშე. ასეთი აქტივობა ეფექტურია  სხვადასხვა ორგანიზების ფორმით –ინდივიდუალური, წყვილებში, ჯგუფში.

შეიძლება ასეთი ფორმით მუშაობას პროექტის სახეც მივცეთ,  კვლევის ელემენტების შედეგად გამოვლენილი ყველაზე ხშირად დაშვებული შეცდომები კი განვაზოგადოთ .

 

 ტექნოლოგიების გამოყენება  ენის  სწავლებისას / რესურსების შექმნა /  

 

გრამატიკის სწავლებისას    ვიზუალიზაციის მიზნით კარგი საშუალებაა ელექტრონული რესურსების შექმნა და გამოყენება . ამ მხრივ,  მოსახერხებელია   ჩვეულებრივი  power point -ის პროგრამა , ინტერაქტიური პრეზენტაცია დაგვეხმარება როგორც ახსნისას , ისე განმტკიცებისა და განმეორების შემთხვევაში.

ონლაინ პლატფორმა https://learningapps.org/ -ის  დახმარებით შესაძლებელია მრავალფეროვანი და საინტერესო სასწავლო რესურსის მომზადება.  მიზნობრივად შეგვიძლია გამოვიყენოთ – ვიქტორინა, სიტყვების ჩასმა, დაწყვილება, დანართების მატრიცა , პროგრამა მოსახერხებელია იმ თვალსაზრისითაც, რომ შესაძლებელია სამუშაო ენის არჩევა.

ამ ტიპის სწავლებით სასწავლო პროცესი უფრო აქტიური, საინტერესო და პროდუქტიული ხდება მოსწავლეებისთვის.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი