ჰარვი ვაინშტაინის სკანდალის შემდეგ ჰეშთეგმა #metoo (#მეც) წაახალისა მრავალი ქალი (ტრანსგენდერი ქალების ჩათვლით) გაეზიარებინათ თავიანთი გამოცდილება სექსუალურ შევიწროებასთან და ძალადობასთან დაკავშირებით. რა ესაქმება ამ ყველაფერს სკოლებთან? სამწუხაროდ, სკოლები არის ინკუბატორი ყველა იმ ღირებულებებისა და შეხედულებათა სისტემებისა, რომლებიც ხელს უწყობს სექსუალური შევიწროების კულტურების არსებობას. მახსოვს, მეშვიდე კლასში ყოფნისას მერვეკლასელმა ბიჭმა მკერდზე ჩემი მაისური გადამიჭიმა და მითხრა, „ნუ გეშინია, ისინი გაიზრდება”. აგრეთვე მახსოვს, 12-13 წლის ჩირლიდერი რომ ვიყავი, მძულდა ყურადღება ზოგიერთი ბიჭის ან მამაკაცი მასწავლებლის მხრიდან, რომელსაც ისინი მაშინ ავლენდნენ, როცა სკოლაში უნიფორმით სიარული მიწევდა. რა შეგვიძლია გავაკეთოთ ამ კულტურების შესაცვლელად? რა შეუძლიათ მშობლებს და განათლების სფეროში მომუშავე სპეციალისტებს? ასაკის შესაბამისი როგორი გზები არსებობს ამის შესახებ ჩვენს ბავშვებთან და მოსწავლეებთან სასაუბროდ?
პირველ რიგში, ჩვენ უნდა დავეხმაროთ ჩვენს ბავშვებს, ამოიცნონ სექსიზმი და მისი ეფექტები ყველგან, სადაც ამას ვხვდებით. ამის ერთი მარტივი გზაა ჩვენს მოსწავლეებთან გენდერულ სტერეოტიპებზე საუბარი და მათი გამოკითხვა, როდესაც ამას ვხედავთ. ერთი კვლევით დადგინდა, რომ, როცა საშუალო სკოლის მასწავლებლები საკლასო ოთახში გენდერულ სეგრეგაციას იყენებდნენ (მიმართავენ მოსწავლეებს, როგორც ბიჭებს და გოგონებს ან აკეთებენ ასეთ კომენტარებს – „დღეს გოგონები კარგად მისმენენ” და სხვ.), ბავშვებს უფრო ტრადიციული შეხედულებები ჰქონდათ გენდერზე, ვიდრე იმ მოსწავლეებს, ვისი მასწავლებლებიც იყენებდნენ ინკლუზიურ ტერმინებს, როგორიცაა „მოსწავლეები” ან „ბავშვები”. ამის შედეგად „ბიჭებისა და გოგოების” კლასის მოსწავლეები უფრო ხშირად ეთანხმებოდნენ იმ აზრს, რომ მხოლოდ მამაკაცებს შეუძლიათ ჰქონდეთ გარკვეული სამუშაო და ჰქონდეთ გარკვეული თვისებები. ასეთი ტიპის სტერეოტიპები ასწავლის შეზღუდულ იდეებს გენდერის შესახებ და შესაძლოა გამოიწვიოს ბულინგი ან შევიწროება განსაკუთრებით მაშინ, როცა ბავშვები ავლენენ ინტერესებს ან ქცევას, რომელიც გენდერულ ნორმებს ეწინააღმდეგება (ბიჭები, რომელთაც ცეკვა უყვართ; გოგოები, რომლებიც კარგად ეუფლებიან კომპიუტერს; ბავშვები, ვისაც ქვედაკაბების ჩაცმა და ტალახში თამაში უყვართ და სხვ.). შემწყნარებლობის სწავლება კარგი დასაწყისია ყველა კლასში გენდერული სტერეოტიპების შესახებ სწავლებისთვის.
მეორე, ჩვენ უნდა ამოვიცნოთ, თუ როგორ ებმის გენდერული მოლოდინები ბულინგსა და შევიწროებას სკოლებში. დოროთი ესპელეიჯმა, სკოლებში ძალადობის პრევენციის საერთაშორისო ექსპერტმა, გამოაქვეყნა კვლევა, რომლის თანახმადაც, მე-5 დან მე-7 კლასების ჩათვლით ბულინგში ჩართული მოსწავლეები უფრო მიდრეკილნი იყვნენ ჰომოფობიური შევიწროებისა და სექსუალური ძალადობისაკენ. ამ კვლევამ გვიჩვენა, რომ თუკი ბულინგის პრევენციის პროგრამები არ მიემართება მასკულინობისა და ჰომოფობიის პრობლემებს, ისინი არაეფექტურია.
მესამე – სკოლები მიზანმიმართულად უნდა მოქმედებდნენ თემში სექსუალური შევიწროების, ძალადობის ინციდენტების პრევენციისა და მათზე რეაგირებისას. Title IX (ფედერალური კანონი აშშ-ში) იცავს მოსწავლეებს სქესის საფუძველზე დისკრიმინაციისაგან. ის ასევე მოიცავს სექსუალურ შევიწროებასა და ძალადობას. უნდა იცოდეთ, ვინ არის თქვენს სკოლაში Title IX კოორდინატორი და ჰკითხოთ, რას აკეთებს სკოლაში სექსუალური შევიწროებისა და ძალადობის აღსაკვეთად. გამოვარკვიე, რომ ეს ინფორმაცია ხშირად დაფარული და ძნელად მისაწვდომია. და მაინც, თუკი ყველანი მივმართავთ ჩვენს სასკოლო უბნებს და მოვითხოვთ ჩვენი სკოლების შესახებ ინფორმაციას, ისინი უფრო დაინტერესდებიან, ჰყავდეთ გამოცდილი და მისაწვდომი Title IX კოორდინატორი, რომელიც შეძლებს მოსწავლეებისა და ოჯახების დახმარებას, და თუკი მსგავსი რამ მოხდება პასუხისმგებლობას აიღებს საგანმანათლებლო და პრევენციულ ღონისძიებების ჩატარებაზე.
დაბოლოს, როგორც მშობლებმა, უნდა ვესაუბროთ ჩვენს შვილებთან პატივისცემისა და ნების შესახებ. მე ყოველთვის ვასწავლიდი ჩემს შვილს, სანამ ვინმეს ჩაეხუტებოდა, ეკითხა მეგობრებისთვის, სურდა თუ არა ჩახუტება მას. ასევე აუხსენი, რომ არ არის ვალდებული ჩაეხუტოს ან აკოცოს ვინმეს, თუკი ეს თვითონ არ სურს. როდესაც მეგობრები ან ოჯახები სტუმრობის შემდეგ მიდიან, ვეკითხები, „როგორ დაემშვიდობები შენს ნათესავს – ჩახუტებით, კოცნით თუ ხელის ხელზე დარტყმით (high-five)?” და ის ისე იქცევა, როგორც სურს. ჩვენ ასევე გარკვეული გვაქვს, რომ ჭიდაობის, ღიტინის, გასართობად ჩხუბის და ა. შ. დროს „შეჩერდეს” და დაუყოვნებლივ გაითვალისწიოს „არა” (STOP and NO). ეს სიტყვები მნიშვნელოვანი იარაღია და მაშინ „მუშაობს”, როცა ვრეაგირებთ მათზე. ეს გაკვეთილები სხვა ადამიანების არჩევნის პატივისცემის შესახებ ძალიან ადრეულ ასაკში იწყება. ჩვენ გვჭირდება მათი მოდელირება და სწავლება ჩვენი შვილებისა და ოჯახებისათვის.
ზოგიერთი სკოლა და საგანმანათლებლო სფეროს წარმომადგენელი ბევრს მუშაობს მავნე კულტურული ნორმების – ჩვენს შემთხვევაში ჰეგემონიური ან მავნე მასკულინობისა და გენდერული სტერეოტიპების – საწინააღმდეგოდ სწავლებისათვის. სკოლები, რომლებიც ამას არ აკეთებენ, ჩუმად და ხშირად ცხადადაც უწყობენ ხელს ისეთ ქცევებისა და რწმენების ჩამოყალიბებას, რომლებიც უშვებს სექსუალური შევიწროებისა და ძალადობის კულტურების არსებობას. ვიმედოვნებ, ეს სტრატეგიები დაგეხმარებათ მავნე გენდერული სტერეოტიპებისა და სექსუალური ძალადობის წინააღმდეგ სკოლებსა და თემებში სამუშაოდ.
წყარო: https://www.psychologytoday.com/blog/gender-and-schooling/201710/metoo-and-preventing-sexual-harassment-school
