„ჩემი აზრით, ბავშვები უფრო აწმყოზე ფიქრობენ, „ახლა რა გავაკეთო“ და ეგეთ რამეებზე, მაგალითად…“ – ეს პაწაწუნა მინაწერი ჩემი თითქმის 11 წლის შვილის ქართულის რვეულში შემომხვდა სასწავლო წლის ბოლოს მისი ჩანთიდან ამოყრილი ნივთების თვალიერებისას. იმ დღეს დავალება ჰქონია, წარსულზე, აწმყოსა და მომავალზე თავისი ფიქრები უნდა აღწერა და ამ გზით სცადა თავის დაძვრენაც და იმის ახსნაც, რომ მის ასაკში ყველაფერი ისე არ არის, როგორც უფროსებს ჰგონიათ, როცა ივიწყებენ, თვითონ როგორები იყვნენ ბავშვობაში.
ხომ ვითომ არაფერი, მაგრამ ამის შემდეგ პერიოდულად ვუბრუნდები ხოლმე ფიქრს იმაზე, რაზე ფიქრობენ ჩვენი შვილები და მათი მეგობრები და რაზე ველაპარაკებით ჩვენ მათ.
და როცა ამაზე იწყებ ფიქრს, გრძელი მძივივით ესხმება ერთმანეთს კითხვები:
- რაზე ვეკითხებით აზრს და რისი მოსმენა გვინდა ბავშვებისგან?
- რამდენად დიდია აცდენა მათ ინტერესებსა და ჩვენს სურვილებს შორის? როდის დავივიწყეთ, როგორები ვიყავით ჩვენ 7, 11, 15 წლის ასაკში?
- რამდენად ვახდენთ გავლენას მათ მომავალზე ჩვენი შეგონებებით, აუსრულებელი სურვილებით, გავლილი გზით და მათთვის გამოუსადეგარი ჩვენი გამოცდილებებით? უფრო მეტს ველაპარაკებით თუ ვუსმენთ?
- როცა ვუსმენთ, მათი გაგებაა მიზანი თუ ყურადღების გამოჩენა, მოვალეობის მოხდა, თავის დამშვიდება, რომ ბავშვებს ვუსმენთ, მათით ვინტერესდებით?
- რას გვეუბნებიან ბავშვები – იმას, რაც აწუხებთ და აინტერესებთ თუ იმას, რაც იციან, რომ დაგვამშვიდებს, გვესიამოვნება, რასაც მათგან ველით?
- რისი გაკეთება უნდათ მათ ახლა და რის გაკეთებას ვთავაზობთ ჩვენ იმისთვის, რომ მერე უფრო წარმატებულები და სასურველები იყვნენ?
- შესაძლებელია კი ასეთი კითხვების გარეშე ამ პერიოდის გავლა, ეჭვების, შეცდომების, გაბეზრების გარეშე ბავშვების გაზრდა?
- აცლის მომავალზე მუდმივი შფოთვა და წარსული გამოცდილებები გემოს დღევანდელ ცხოვრებას, ტკბობას იმით, რაც გაქვს და იმ დანაკლისების შევსების სურვილს, რაც დღეს არის მნიშვნელოვანი?
რაღაცები წავიკითხე, ვიღაცებს მოვუსმინე, რამდენიმე ადამიანს ველაპარაკე ამ თავსატეხებზე და ასეთი ამბავია: მომავალზე ჩვენი სურვილებისა და წარმოდგენების თავს მოხვევა ლამაზი საქციელი არ არის, მაგრამ ისეც არ გამოვა, რომ სრულიად გამოვრიცხოთ დღის წესრიგიდან ზრდასრული ასაკისთვის მომზადება. და ამ გზაზე ყველაზე მნიშვნელოვანი ალბათ მათი ემოციური მხარდაჭერა, მათ მენტალურ ჯანმრთელობაზე ზრუნვა და საჭირო დროს, კრიზისებისა თუ გაურკვევლობების პერიოდში, საიმედო ადამიანად ყოფნაა ყველაზე მნიშვნელოვანი.
რაც ახლა ყველაზე მეტად მინდა, ის არის, რომ მაქსიმალურად დატკბნენ ცხოვრების ამ ყველაზე არხეინი და უდარდელი წლებით, რომელთა მსგავსიც მეტად აღარასოდეს ექნება ადამიანს, იცოდნენ დასვენების ხიბლიც, გართობის გემოც, პასუხისმგებლობის აღებით და მათთვის დაკისრებული ამოცანების კარგად შესრულებით მოგვრილი სიამოვნებაც და ისიც, რომ ამდენი დრო, რამდენიც ბავშვობაში აქვს ადამიანს თამაშისთვის, უსაგნო ფიქრებისთვის, კითხვებზე პასუხების საპოვნელად თუ ცდისა და გამოცდის პრინციპით სამყაროს შემეცნებისთვის, მეტად აღარასოდეს ექნებათ.
