“ჩემი აზრით ბავშვები უფრო აწმყოზე ფიქრობენ, “ახლა რა გავაკეთო” და ეგეთ რამეებზე, მაგალითად” – ეს პაწაწუნა მინაწერი ჩემი თითქმის 11 წლის შვილის ქართულის რვეულში შემომხვდა, სასწავლო წლის ბოლოს მისი ჩანთიდან ამოყრილი ნივთების თვალიერებისას. იმ დღეს დავალება ჰქონია, წარსულზე, აწმყოსა და მომავალზე მისი ფიქრები უნდა აღწერა და ამ გზით ცადა თავის დაძვრენაც და იმის ახსნაც, რომ მის ასაკში ყველაფერი ისე არ არის, როგორც ეს უფროსებს ჰგონიათ, როცა ივიწყებენ, როგორები იყვნენ თვითონ ბავშვობაში.
ხომ ვითომ არაფერი, მაგრამ ამის მერე პერიოდულად ვუბრუნდები ხოლმე ფიქრს იმაზე, რაზე ფიქრობენ ჩვენი შვილები და მათი მეგობრები და რაზე ველაპარაკებით ჩვენ მათ?
და როცა ამაზე იწყებ ფიქრს, მერე გრძელი მძივივით ესხმება ერთმანეთს კითხვები:
- რაზე ვეკითხებით აზრს და რისი მოსმენა გვინდა ბავშვებისგან?
- რამდენად დიდია აცდენა მათ ინტერესებსა და ჩვენს სურვილებს შორის? როდის დავივიწყეთ როგორები ვიყავით ჩვენც 7, 11, 15 წლის ასაკში?
- რამდენად ვახდენთ გავლენას მათ მომავალზე ჩვენი შეგონებებით, აუსრულებელი სურვილებით, გავლილი გზით და მათთვის გამოუსადეგარი ჩვენი გამოცდილებებით? უფრო მეტს ველაპარკებით თუ ვუსმენთ?
- როცა ვუსმენთ მათი გაგებაა მიზანი თუ ყურადღების გამოჩენა, მოვალეობის მოხდა, თავის დამშვიდება, რომ ჩვენ ბავშვებს ვუსმენთ, მათით ვინტერესდებით?
- რას გვეუბნებიან ბავშვები, რაც აწუხებთ და აინტერესებთ თუ იმას, რაც იციან რომ დაგვამშვიდებს, გვესიამოვნება, რასაც მათგან ველით?
- რისი გაკეთება უნდათ მათ ახლა და რის გაკეთებას ვთავაზობთ ჩვენ იმისთვის, რომ მერე უფრო კეთილმოწყობილები, წარმატებულები და სასურველები იყვნენ?
- შესაძლებელია კი ამ პერიოდის ამ კითხვების გარეშე გავლა, ეჭვების, შეცდომების, გაბეზრების გარეშე ბავშვების გაზრდა?
- აცლის მომავალზე მუდმივი შფოთვა და წარსული გამოცდილებები გემოს დღევანდელ ცხოვრებას, ტკბობას იმით რაც გაქვს და იმ დანაკლისების შევსების სურვილს, რაც დღეს არის მნიშვნელოვანი?
რაღაცები წავიკითხე, ვიღაცებს მოვუსმინე, რამდენიმე ადამიანს ველაპარაკე ამ თავსატეხებზე და ეგეთი ამბავია: მომავალზე ჩვენი სურვილების და წარმოდგენების თავს მოხვევა ლამაზი საქციელი არ არის, მაგრამ ისეც არ გამოვა, რომ სრულიად გამოვრიცხოთ დღის წესრიგიდან ზრდასრულობის ასაკისთვის მომზადება. და ამ გზაზე ყველაზე მნიშვნელოვანი ალბათ მათი ემოციური მხარდაჭერა, მათ მენტალურ ჯანმრთელობაზე ზრუნვა და საჭირო დროს, კრიზისებისა თუ გაურკვევლობების დროს საიმედო ადამიანად ყოფნაა ყველაზე მნიშვნელოვანი.
ახლა რაც მინდა ყველაზე მეტად, ისაა რომ მაქსიმალურად დატკბნენ ცხოვრების ამ ყველაზე არხეინი და უდარდელი წლებით, რომლის მსგავსიც მერე აღარასოდეს აქვს ადამიანს, იცოდნენ დასვენების ხიბლიც, გართობის გემოც, პასუხისმგებლობის აღებით და მათთვის დაკისრებული ამოცანების კარგად შესრულებით მოგვრილი სიამოვნებაც და ისიც, რომ ამდენი დრო, რაც ბავშვობაში აქვს ადამიანს თამაშისთვის, უსაგნო ფიქრებისთვის, კითხვებზე პასუხების მოსაძებნად თუ ცდა და გამოცდის პრინციპით სამყაროს შემეცნებისთვის, მერე აღარასოდეს ექნებათ.
