ინფორმაციის წვდომისთვის უცხოელი ექსპერტები მიგვითითებენ, გამოვიყენოთ ისეთი მნიშვნელოვანი ინსტრუმენტი, როგორიცაა ალტერნატიული ტექსტი — Alt Text. ეს არის ტექსტი, რომელსაც ვხედავთ ან გვესმის, ვიზუალური გამოსახულების ნაცვლად. სხვა განმარტებით, ალტერნატიული (Alt) ტექსტი შინაარსის ხელმისაწვდომობის მნიშვნელოვანი ნაწილია. სურათების, სქემების, ხატების ან სხვა გრაფიკული ელემენტების დამატებისას, აუცილებლად უნდა დაემატოს ალტერნატიული ტექსტიც, რათა უზრუნველყოს ხელმისაწვდომი შინაარსის შექმნა ყველა მომხმარებლისთვის, განსაკუთრებით მათთვის, ვინც საერთოდ ვერ ხედავს, მცირედმხედველია ან მისი მდგომარეობით (აუტიზმის ზოგიერთი ფორმა, მეასთენია და სხვ…) სხვაგვარად არ შეუძლია გვერდზე სურათების ნახვა. მაშასადამე, Alt Text არის სურათის მოკლეტექსტური აღწერა და იკითხება ეკრანის წამკითხველების (ან სხვა დამხმარე ტექნიკის) მიერ, რათა მკითხველს მიაწოდოს ინფორმაცია სურათის მიზნის შესახებ. Alt ტექსტი არ უნდა აღწერდეს მხოლოდ იმას, თუ რას შეიცავს სურათი, არამედ უნდა მიუთითებდეს კონტექსტში იმის შესახებ, თუ როგორ უკავშირდება სურათი გვერდის შინაარსს. იგი რამდენიმე ძირითადი მიზნით გამოიყენება. ესენია:
- ალტერნატიული ტექსტი მომხმარებლებს საშუალებას აძლევს, იცოდნენ, რა უნდა იყოს ნაჩვენები, როდესაც სურათი ვერ იტვირთება.
- ალტერნატიული ტექსტი წვდომის საშუალებას აძლევს ადამიანებს, რომლებიც შეიძლება იყვნენ მხედველობადაქვეითებული.
- Alt ტექსტი საშუალებას აძლევს საძიებო სისტემებს, აღმოაჩინონ და აჩვენონ ჩვენი სურათები სურათები ძიების შედეგებში.
ალტერნატიული ტექსტის დართვა აუცილებელია, რათა ყველა მომხმარებელს, მათი მდგომარეობის მიუხედავად, შეეძლოს ჩვენი სურათების მართებულად აღქმა. მხედველობის დარღვევის მქონე ადამიანები, რომლებიც ეკრანის წამკითხველებს იყენებენ, ამ გზით მეტ ინფორმაციას მიიღებენ ამა თუ იმ ვებგვერდსა თუ დოკუმენტში განთავსებული სურათებიდან.
გარდა ამისა, საძიებო სისტემები, როგორიცაა Google, იყენებს ალტერნატიულ ტექსტს იმის დასადგენად, თუ რა არის ნაჩვენები თქვენს სურათებში და/ან რას უკავშირდება ისინი. თუ სწორად გამოიყენება, ალტერნატიული ტექსტი მნიშვნელოვნად გააუმჯობესებს ამ საძიებო სისტემებში ჩვენი შინაარსის გაგებას, რაც მეტ მომხმარებელს მისცემს საშუალებას, იპოვოს ჩვენი შინაარსი ძიების შედეგებში. გარდა ამისა, ალტერნატიული ტექსტი განსაკუთრებით გამოსადეგია გამოსახულების SEO-სთვის, ანუ მაღალი რანგის Google Images-ში და სხვა გამოსახულების შედეგებში.
ალტერნატიული აღწერილობების წერისას მნიშვნელოვანია შემდეგი ფაქტორების გამოყენება. ესენია:
- ალტერნატიული ტექსტი ყველა სურათს უნდა დაემატოს;
- აღწერეთ, მაგრამ — ლაკონიურად;
- მოერიდეთ ზედმეტ სიტყვებს;
- დასაწყისშივე დაწერეთ ყველაზე მნიშვნელოვანი ინფორმაცია;
- ზომიერად გამოიყენეთ საკვანძო სიტყვები;
- წერეთ გრამატიკულად სწორი ფორმებით, ეკრანის წამკითხველებისთვის ეს მნიშვნელოვანია;
- უნდა ჩანდეს ბმა;
- ყოველთვის გადახედეთ შეცდომებს.
რატომ არის მნიშვნელოვანი, ალტერნატიული ტექსტის ყველა სურათისათვის დამატება?
ექსპერტების აზრით, ალტ ტექსტი მაშინაც კი უნდა დავამატოთ, როდესაც სურათი, უბრალოდ, დეკორაციულია და არ ემსახურება რეალურ მიზანს, ამან შეიძლება გამოიწვიოს ზედმეტი დაბნეულობა საიტის იმ მომხმარებლებისთვის, რომლებიც იყენებენ ეკრანის წამკითხველებს. როგორც ითქვა, alt ტექსტის ცარიელი დატოვება რეალურად არ არის საუკეთესო პრაქტიკა. ამ სცენარში, თქვენ გსურთ, გამოიყენოთ “Null Alt ტექსტი”. როდესაც ეკრანის წამკითხველი წააწყდება ნულოვან ალტერნატიულ ტექსტს, ის მთლიანად გამოტოვებს სურათს, ხოლო თუ ჩვენ მთლიანად გამოვტოვებთ alt ატრიბუტის დამატებას, ეკრანის მკითხველი წაიკითხავს სურათის ფაილის სახელს, რაც შეიძლება კიდევ უფრო დამაბნეველი იყოს.
აღწერეთ, მაგრამ — ლაკონიურად.
ზედმეტად არ ვფიქრობთ, ვწერთ მოკლედ, ჩვეულებრივ, 1-2 წინადადებას. ალტერნატიული აღწერილობების დაწერისას, უნდა გვახსოვდეს, რომ მხოლოდ 125 სიმბოლოს გამოყენება შეგვიძლია. ამაზე მეტს ეკრანის წამკითხველების უმეტესობა ვერ წაიკითხავს და კითხვას შეწყვეტს, რამაც შეიძლება მომხმარებლების დაბნეულობა გამოიწვიოს. ამ 125 სიმბოლოთი, რაც შეიძლება, სრულად უნდა აღწეროთ ესა თუ ის სურათი. თუმცა ეს სულაც არ ნიშნავს ფოტოს უზუსტეს აღწერას. ალტერნატიული ტექსტი არ უნდა იყოს ვიზუალურად ნანახის ობიექტური აღწერა. მას შეუძლია ნიუანსების, დეტალების და ემოციების გადმოცემა, თუ ისინი შეესაბამება მომხმარებლის გამოცდილებას.
მოერიდეთ ზედმეტ სიტყვებს, როგორებიცაა: „ფოტო“, „სურათი“, „გრაფიკა“ და ა.შ.
ეკრანის წამკითხველები ავტომატურად აცხადებს სურათს სურათად. ასე რომ, თუ რვაფეხას ფოტოსთვის ალტერნატიული ტექსტი შეყვანილია, როგორც „რვაფეხას ფოტო“ ეკრანის წამკითხველი წაიკითხავს, როგორც — „რვაფეხას სურათის სურათი“. ამიტომ, გვირჩევენ, უბრალოდ, დავტოვოთ „რვაფეხა”.
თუმცა, ამავდროულად, უნდა ითქვას, არის თუ არა ეს ლოგო, ილუსტრაცია, ნახატი ან მულტფილმი.
დასაწყისშივე დაწერეთ ყველაზე მნიშვნელოვანი ინფორმაცია
ალტერნატიული ტექსტის დასაწყისშივე განათავსეთ ყველაზე რელევანტური ინფორმაცია, რათა მომხმარებლებს მისცეთ მხოლოდ საჭირო ინფორმაცია. არ გააკეთოთ ტექსტის დუბლიკატი, რომელიც მდებარეობს დოკუმენტში ან ვებსაიტზე
ზომიერად გამოიყენეთ საკვანძო სიტყვები
შესანიშნავია საკვანძო სიტყვის ჩართვა, რომლისთვისაც გსურთ რეიტინგი თქვენს ზოგიერთ ალტერნატიულ ტექსტში, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ისინი შეესაბამება კონკრეტულ ფოტოს. ეს არ ნიშნავს, რომ ყველა სხვა სიტყვა ყველა alt აღწერილობაში უნდა იყოს თქვენი ერთ-ერთი საკვანძო სიტყვა. ეს აბნევს მომხმარებლებს და საძიებო სისტემებს. ზოგადად, თქვენ მხოლოდ გსურთ, შეიტანოთ სამიზნე საკვანძო სიტყვა თქვენი კონკრეტული გვერდისთვის/პოსტის/სტატიისთვის და — მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ის ადვილად შედის თქვენს ალტერნატიულ ტექსტში.
გამოიყენეთ სწორი გრამატიკა ეკრანის წამკითხველებისთვის
რაც შეეხება ნებისმიერ ტექსტს, ტექსტის ალტერნატივაში პუნქტუაციის გამოყენება აადვილებს ინფორმაციის გაგებას. კერძოდ, დაიმახსოვრეთ ალტერნატიულ ტექსტში ინტერვალის სიმბოლოების დამატება. თუკი სურათსა და მიმდებარე ტექსტს შორის ინტერვალი არ არის, სიტყვები გაბმით იკითხება და მათი აღქმა ჭირს.
თუ იყენებთ null (ცარიელი) ტექსტის ალტერნატივას (alt=””) დეკორაციული სურათების დასამალად, დარწმუნდით, რომ ციტატებს შორის ინტერვალი არ არის. მაგალითად, ზოგიერთი ეკრანის წამკითხველი მაინც გამოაცხადებს გამოსახულების არსებობას, თუ ციტატებს შორის ინტერვალი იქნება[1]. ალტერნატიული ტექსტის წინადადება წერტილით დაასრულეთ.
უნდა ჩანდეს ბმა
თუკი სურათები რაიმეს ებმის, საუკეთესო იქნება ამის მითითება, ასევე იმისა, თუ სად ებმის, ასეთ შემთხვევაში, აღწერა არ არის საჭირო.
ყოველთვის გადახედეთ შეცდომებს
ყოველთვის გადაამოწმეთ თქვენი ალტერნატიული ტექსტი იმავე დონეზე, რასაც გააკეთებდით თქვენი საიტის დანარჩენი შინაარსისთვის. ალტერნატიულ ტექსტში არასწორად დაწერილმა სიტყვებმა შეიძლება ზიანი მიაყენოს მომხმარებლის გამოცდილებას და/ან დააბნიოს საძიებო სისტემები, რომლებიც თქვენს საიტზე მცოცავია.
დასარწმუნებლად, რამდენად კარგად მოვახერხეთ ჩვენი სურათის აღწერა, ჰეილი ა. არნტსონი გვირჩევს, ჩვენი ალტერნატიული აღწერილობის ერთ გენერატორში ჩართვას და ნახვას, რამდენადაა წვდომა ჩვენს თავდაპირველ სურათთან. ქვემოთ რამდენიმე ინსტრუმენტია მოცემული[2].
სურათების დამატებისას გაითვალისწინეთ, რატომ აირჩიეთ ეს სურათი და რის გადმოცემა გსურთ. ცუდ ალტერნატიულ ტექსტად მიიჩნევა: “Harvard Runners”. სასარგებლო ალტერნატიულ ტექსტად მიიჩნევენ: „ჰარვარდის სტადიონი ორი მარტოხელა მორბენალით, რომლებიც საზღვრავენ საფეხურებს“.
სურ 1.
გამოქვეყნებული ინფორმაციის თანახმად, ინტერნეტის 12 მილიონ მომხმარებელს აქვს მხედველობის დაქვეითება ან კარგვა. თუმცა ეს ადამიანები მუდმივად აცხადებენ, რომ ინტერნეტი საუკეთესოდ იციან. მსოფლიოში მათი დიდი ნაწილია შრომისუნარიანი. ზოგადად კი, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებს კუმულაციურად აქვთ $490 მილიარდი გადასახადის შემდგომი, განკარგვადი შემოსავალი. ხელმისაწვდომობის საჭიროების მქონე ადამიანების 83% ყიდულობს მაღალი ხელმისაწვდომობის სტანდარტების მქონე საიტებს, მიუხედავად მათი მზარდი ფასისა, და იკვეთება, რომ საწყისი გვერდების 97.4%-ს აქვს ხელმისაწვდომობის შეცდომები. ალტ ტექსტის გამოტოვება მთავარი გვერდის ხელმისაწვდომობის ყველა შეცდომის 61%-ს შეადგენს.
2021 წელს შეერთებულ შტატებში დღეში 10 სარჩელი შედიოდა ხელმისაწვდომობის საკითხებთან დაკავშირებით. მხედველობის დაქვეითების, დაბალი მხედველობის ან სხვადასხვა სწავლის უნარის მქონე ადამიანები ჩვენი აუდიტორიის ნაწილია და, როგორც ინტერნეტის ყველა მომხმარებელმა, შეიძლება მიმართონ ინტერნეტს სასიცოცხლო საჭიროებისთვის, როგორიცაა ფინანსების მართვა, სამედიცინო დახმარების ძებნა, ქალაქებსა და ქალაქებში ნავიგაცია, შოპინგი და უთვალავი ყოველდღიური დავალება. ვებგვერდებზე არსებული ყველა სურათისთვის ალტერნატიული ტექსტის ინვესტიციით შესაძლებელია უზრუნველყოფა იმისა, რომ შეზღუდვის მქონე არცერთი სტუმარი გამოაკლდეს ამა თუ იმ საგანმანათლებლო ორგანიზაციასთან ინტერაქციას და თან ისინი სასამართლო დავისგანაც დაიცვას.
[1] Tips and Tricks | Web Accessibility Initiative (WAI) | W3C
[2] ესენია: Microsoft 365 უფასო გამოსახულების გენერატორი;
Canva უფასო AI გამოსახულების გენერატორი.
