სანოემბრო ფიქრები

როდის მთავრდება ბავშვობა?

იქნებ მაშინ, როცა უკვე აღარაფერია იდუმალი მეზობელი კორპუსის ლურჯფარდიან ფანჯარაში, არასდროს რომ არ გაღებულა.

ან იქნებ მაშინ, როცა კორპუსის წინ მდგარი თუთის ხე მხოლოდ ხეა და არა – სანუკვარი და მიუწვდომელი მიზანი, ზედ აძრომას რომ გეგმავ, დედას რომ ეუბნები – შენ ხომ იცი, მეც მასწავლე ხეზე ასვლაო. ან იქნებ მაშინ, როცა დედას მონათხრობი – ლეღვის ხეზე როგორ ადიოდა, იმ ძველ, გამოუცნობ მნიშვნელობას კარგავს?

როდის მთავრდება ბავშვობა?

იქნებ მაშინ, როცა სიკვდილის არსებობას აღიარებ, როცა სიკვდილს, როგორც ნამდვილ დანაკლისს, ისე განიცდი, ისეთ დანაკლისს, შენც რომ გაკლდება. ან იქნებ მაშინ, როცა მეგობრის ბაბუის კი არა, მამის პანაშვიდზე გიწევს მისვლა?

როდის მთავრდება ბავშვობა?

იქნებ მაშინ, როცა უეცრად ამჩნევ, რამდენ ადამიანს უჭირს შენს ქალაქში, როცა ვეღარ არიდებ თვალს შენს მეზობელს, ნაგვის ურნაში რომ იქექება, მწირი პენსიით კი „ნაბეღლავს“ ყიდულობს? ან იქნებ მაშინ, როცა სიცივეში, თოშში მჯდომი ბებოსგან შეიძენ ყვავილს, ასანთს, ლიმონს, მიწის თხილს, მზესუმზირას – ერთი სიტყვით, ყველაფერ იმას, რაც არ გჭირდება?

როდის მთავრდება ბავშვობა?

მაშინ ხომ არა, ქვეყნის გასაჭირი შენი პირადი გასაჭირი რომაა და ქვეყნის სიკვდილის შემყურე შენც რომ კვდები? ან იქნებ მაშინ, როცა ისტორიას კი აღარ სწავლობ, როგორც სასკოლო საგანს, არამედ მისი შემსწრე ხარ და თავად ქმნი?

ან იქნებ მაშინ მთავრდება, სოფელში ჩასულს რომ შემოგეგებება სოფლის სახლის ყველა კუთხე, ყველა კუნჭული რომ გაუჟღენთია თავისი სურათებით, თავისი გემოებით, თავისი სურნელით?

ან იქნებ მაშინ მთავრდება, როცა დგახარ მშობლიურ მიწაზე და იცი, რომ ეს უკანასკნელია. სუნთქავ მშობლიური მიწის ჰაერს და იცი, რომ ეს უკანასკნელია. ხედავ მშობლიური მიწის ცას და იცი, რომ ეს უკანასკნელია? იმიტომ, რომ მორჩა – წაგართვეს სამშობლო და ახლა სხვაგან უნდა ეძებო სახლი.

ან იქნებ მაშინ, როცა დადგება ყვითელი შემოდგომა და შენ აღარ მოგინდება ჩამოცვენილ ფოთლებში გაშრიალება და თამაში. აღარ მოგინდება კი არა, თავში აზრადაც არ მოგივა, რომ ასე მოქცევა შეიძლება.

ან იქნებ მაშინ, როცა ამჩნევ, რომ ძალიან გაწუხებს სიცივე, სიცხე, შიმშილი და წყურვილი და რომ არცერთი საქმე არაა ისეთი, ეს წუხილი დაგავიწყოს.

როდის მთავრდება ბავშვობა?

როცა დროშაშემოხვეული დგახარ და ძველზე ძველ სიმღერას მღერი, როცა იცი, შენშია ძალა, როცა სასოწარკვეთას იმედში მალავ და შიში გულადობაში მიიჩქმალება, მაშინ; მაშინ ისიც იცი, რომ დამთავრდა ბავშვობა. და ეს ყველაზე მშვენიერი, ყველაზე სანატრელი დასასრულია. ან იქნებ პირიქით – შეხვედრაა? ყველაფერ იმასთან, რასაც სკოლაში გასწავლიდნენ: ლექსად, მოთხრობად, სახელმძღვანელოს პარაგრაფად?

ახლა, როცა ამას ვწერ, ოქტომბერი იწურება. და არ ვიცით, რას მოგვიტანს შემდეგი თვე. იქნებ ასეთი ფიქრებია ბავშვობის დასასრული? როცა დროის მდინარებას მიაყურადებ, მისი ნაწილი ხდები?

ან იქნებ მაშინ მთავრდება ბავშვობა, როცა შვებით იტყვი: „გავიარეთ. გავიმარჯვეთ. ბრძოლა დასრულდა“.

და ხმალ და ცეცხლგამოვლილი,

ქვესკნელს მომრევი შიშის,

ახედავ მწვანე გორაკებს,

ათასჯერ ნანახს ძილში[1].

[1] „ჰობიტი“, ლექსები თარგმნა ციცო ხოცუაშვილმა.