ქალაქში ბევრგან ნახავ აფიშებს, წარწერებს კედლებზე, რეკლამებს ბილბორდებზე: „გვახსოვდეს აფხაზეთი“, „აფხაზეთი ჩემი ტკივილია“, მაგრამ ვის უნდა, რომ რეალურად გვახსოვდეს ის მოვლენები და შედეგები, რომლებიც ტერიტორიული მთლიანობის დარღვევას, სამოქალაქო ომს მოჰყვა?
ნუგზარ შატაიძის „მოგზაურობა აფრიკაში“ ის ტექსტია, რომელიც ფოტოგრაფიული მეხსიერების სიზუსტით აღადგენს ოცი-ოცდახუთი წლის წინანდელ რეალობას. ბავშვები, რომლებიც წებოს სუნთქავენ, იპარავენ, მოკლედ, აკეთებენ ყველაფერს, რომ გადარჩნენ. აქ არ არის კლასობრივი ბრძოლა და ბიურგერულ-პურიტანული საზოგადოებების ვახშმობები, რომელთა პერსონაჟებს სქელტანიანი რომანების ფურცლებზე ვხვდებით. ამ ტექსტის გმირები დღესაც ჩვენ გვერდით ცხოვრობენ, ბავშვობაში ჩვენთან ერთად თანაშობდნენ, ჩვენც ვართ ისინი, ნაწილობრივ მაინც.
ბოლო წლების განმავლობაში, სოციალურ ქსელებში უამრავი ვიდეომიმართვა, თუ პოსტი გავრცელდა იმასთან დაკავშირებით, რომ ეს ტექსტი არ უნდა ისწავლებოდეს სკოლაში, რომ ბევრი ამორალური მონაკვეთი, რომლებიც, მათი თქმით, იქ არის, ბავშვებზე ძალიან ცუდად იმოქმედებს. მოდი სხვანაირად დავსვათ საკითხი: უკეთესია, მეშვიდე-მერვე კლასელებმა, მასწავლებლის სწორი აქცენტების დასმის მეშვეობით, იცოდნენ უახლესი ისტორია, სამოქალაქო თუ პიროვნული შეცდომების შედეგების სიმძიმე, თუ ის, რომ იმ უძველესი – სირაქლემას პოზის პრინციპით ვმალოთ მათგან ჩვენივე უახლესი მანკიერებები და მეტი შანსი დავუტოვოთ იმავეს გასამეორებლად?
ტექსტის ბოლოს, მოხუც მარო ბებიას კედელზე გაჩერებული საათი აქვს ჩამოკიდებული, საიდანაც გუგული აღარ გამოდის დროის მანიშნებლად. ეს საათიც თითქოს იმ გაყინული, გაჩერებული კონფლიქტის, უმოძრაობისა და იქნებ პირიქით – რეგრესის სიმბოლოა, რაც მაშინ დაიწყო და დღემდე გრძელდება. ჩვენ კი, ჩვენი საზოგადოების დიდი ნაწილი, თვალებსა და ყურებზე ხელს ვაფარებთ სხვა თაობას, რომ მათ ავი კარგისგან არ გაარჩიონ. ის ხომ გახსოვთ, გურამიშვილი: „ავს თუ ავი არ ვუწოდო, კარგს სახელად რა დავარქვო?” – ჰოდა, ეგეც ვერ გვისწავლია თურმე ჯერ.
ტექსტის ბოლოს, აფხაზეთიდან დაბრუნებული ბიჭი თავის სარდაფში დაბრუნდა, ცელოფნის პარკებითა და წებოთი: „იმ ღამით უამრავი ცხოველი მოვიდა…
მოვიდნენ სპილოები, მარტორქები, ჟირაფები, ზებრები, კამეჩები, ლომები, ანტილოპები…
მოდიოდნენ და მოდიოდნენ…
მე ვიდექი მაღალ, ხმელ ბალახში და მესმოდა მათი ცხელი სუნთქვა, ვგრძნობდი მათ სუნს…
ვხედავდი იქვე, ჩემს ფეხებთან ჩაწოლილ ლომებს, რომლებიც ყვითელი თვალებით მისჩერებოდნენ შორს, მინდვრის ბოლოსკენ მიმავალ ანტილოპებს… ერთი მათგანი წეღან დაეჭირათ და ახლა იმისი სისხლით მოთხვრილ დრუნჩებს ენით ილოკავდნენ“.
სახლია აფრიკა ამ ბიჭებისთვის, შორეული, მზიანი სახლი, სადაც არ გცივა შინაგანად, ფიზიკურად თუნდაც. უცნაურია, რომ ადამიანებით სავსე ქალაქში, ბავშვები ცხოველებით სავსე ადგილს წარმოიდგენენ, სრულიად ასოციალურნი ხდებიან. ეს არაა საწყისთან, ბუნებასთან დაბრუნების მეტაფორა ტექსტში, ეს ადამიანებისგან იქ გაქცევის მეტაფორაა, სადაც ასევე არსებობს მსხვერპლი – ანტილოპა და მონადირე – ლომი, თუმცა ყველაფერი უფრო ლოგიკურია, კანონზომიერი, უფრო ადამიანური.
