ოდესმე გინახავთ წვიმაში, მიცვალებულის მომლოდინე სასაფლაო? შორიდან ამოთხრილი მიწა მოჩანს. თქვენ გგონიათ ცარიელია და ამ დროს გამზადებულ სამარეში ოთხი მესაფლავე ზის – გოგილო, ომარიე, ზურიე და ბუგატა. მაღალი რეზინის ფეხსაცმელებით. გაქექილი ბუშლატებით. დახეთქილი ხელებით. აქვთ პომიდვრის მჟავე. ყველი. პური. არაყი. თავზე დიდი ცისფერი ცელოფანი ახურავს ამოთხრილ საფლავს, დაბრეცილ ჯოხებზე გაფენილი.
– ე, გამოჩდენ აღმრათზე, ამეიყვანენ საწყალს უკვე – ამბობს, ომარა, წვერიანი, გაბურძგნული კაცი, მუდამ გაფუჭებული თევზის სუნი რომ ამოსდის პირიდან.
– მუვასწრებთ ვორ-ვორს – პასუხობს გოგილო. ცოტა ენა ებმება და მეზღვაურის მაისური აცვია. ჭუჭყიანი და სველი.
– აბა, გუუმარჯოს საცხა წავა და იქნება!
– გუუმარჯოს, გუუმარჯოს – იმეორებს ყველა.
– უფ, რაფერი ენამოსწრებული კაცი იყო საწყალი – ამომარცვლავს დალევის შემდეგ ომარა, არაყის სიმჟავისგან დაჭყანული და აგრძელებს. – აბა, უცბათ ვახსენოთ ყოვლადწმინდა და მივასუფთაოთ აქოურობა, თვარა ამეიყვანეს მკტარი. აქანე თუ დავხდით, აღარ მოგვცემს ნათელიე არც საროჩკას და აღარც ნასკებს და ჩაატანს ჟორაიას.
ნათელიე გარდაცვლილის ცოლია. საროჩკა და ნასკები – სავარაუდო საჩუქარი მესაფლავეებისთვის. და ალაგებენ. და სანამ მიცვალებულს მოასვენებენ, სადღაც ქრებიან. ასე იოლად და მსუბუქად უთმობს ადგილს სიცოცხლე სიკვდილს და მერე პირიქით. ოდესმე ბუგატასაც დამარხავენ და ომარიასაც. მათ საფლავშიც იჯდება ვინმე. და რატომღაც ასე მგონია, რომ სანამ ვინმე იჯდება საფლავში, სადღაც, რომელიმე სოფელში მაინც, მანამდე დაამარცხებს სიცოცხლე სიკვდილს. რატომ მგონია, არ ვიცი. მაგრამ მგონია.
პირველი სიზმარი
ცოტა ვიარე თუ ბევრი, მამაჩემიც გამოჩნდა. ის ეზოც ძალიან ჰგავდა ჩვენსას, სურებისას, მაგრამ ღობე არ ჰქონდა. არც სახლი ჩანდა. ხეები ჰგავდნენ და ჩრდილები. ქარი ჰგავდა. მამა დაღლილი იყო, ოფლიანი და არ ჩამეხუტა. ასე იცოდა – დაგსვრიო.
მე სიგარეტი ამოვიღე. ოთხი ბლოკი. მივეცი.
– კაი, რათ გინდოდა ახლა მაი, მაგდენი, რეიზა ხარჯავდი ფულს! აბდალი ხარ შენ! თქვა მამაჩემმა და იქვე, ხის ძირას ჩამოჯდა. ისე, როგორც ადრე აკეთებდა, თითქოს, პირიქით, დგებაო – ჰოოოპა! და ჩამოჯდა.
– აიღე კაცო, ერთი თვე გეყოფა.
– არ ვარგა მაი. კაი რო ყოფილიყო, ხომ მოვწევდი იქინეც. წეიღე უკან
იცრუა მამაჩემმა. იქაც უყვარდა. თუ რამე უყვარდა, ეს და ლუდი. მაგრამ ჩუმად და იშვიათად ეწეოდა, თითქოს თავისთავს ემალებოდა. გაჭირვებებისას დაანება თავი. მერე, უფრო აქეთ, დედაჩემს მღვდელმა უთხრა ეგ ეშმაკის საკმეველიაო. ეგ – სიგარეტიო. დედაჩემმა მამაჩემს გადმოსცა. მამაჩემმა ან დაიჯერა, ან არა, მაგრამ საკუთარი „მარხვა’’ ამითაც გაამყარა. თუმცა ხანდახან, მე ჩამქონდა და მერე ვხედავდი, როგორ ეწეოდა, სადღაც შორს, თვალმოფარებული – მალულად და რიტუალის განცდით. ამიტომ ახლაც ასე ვუთხარი:
– დაიტოვე და მიეცი ვინმეს, თუ არ გინდა შენ!
– აკრძალეს აქანე მოწევა. რაცხა ადგილები დატიეს მოსაწევად მარტო.
– ვაჰ – გამიკვირდა მე – იქაც აკრძალეს. მაგრამ ასე ღია ადგილებში შეიძლება.
– აქანე მარტო ღია ადგილებია – თქვა მამაჩემმა და გაიცინა.
მერე რაღაც დრო ვდუმდით. მერე უკან მიიხედა და ასე, კეფით მითხრა:
– წაი ახლა, მეესწრები აქანე მოსვლას.
– კარგი, წავალ – ვუთხარი მე – მაგრამ ეს სიგარეტები მაინც დაიტოვე. დღეს შენი დაბადების დღეა.
– უი, მაი სულ არ მახსოვდა – თქვა მამაჩემმა. ან იმ ხემ თქვა. ან არ ვიცი. რადგან ხმა გავიგონე და ვეღარავის ვხედავდი. ეს ცოტა ხანი. ძალიან ცოტა. მერე ვხედავდი ჩემს ჭერს. და მესმოდა მეზობლის გინება, რომ ვერ გაურკვევია, სად მოიწიოს, რადგან ყველა ორმოცდაათ მეტრში ახალი საგანმანთლებლო დაწესებულება ხვდება.
მამაჩემი სამი წლის წინ გარდაიცვალა. მეზობელი ცოცხალია.
