მორიგი ახალი წელი დაიწყო და მის დადგომასთან ერთად, ბევრი ადამიანი, მათ შორის მეც, ახალ მიზნებს, ახალ გამოწვევებს ვუსახავთ საკუთარ თავს. ამ აზრებისა და იდეების ტრიალში, ვფიქრობდი, ნეტავ, რა იქნებოდა საუკეთესო მიზანი სასკოლო განათლების სისტემაში. რისი მიღწევა იქნებოდა ყველაზე სასარგებლო, თან რეალურიც. და ბოლოს, ზედმეტი ფიქრის გარეშე, მივხვდი, რომ ეს აუცილებლად სასკოლო კვების პროგრამა იქნებოდა, თანაც, საყოველთაო.
სასკოლო კვების პროგრამაზე რეალური ფიქრი 2020 წელს დავიწყე, როდესაც კონსულტაციისა და ტრენინგის ცენტრის (CTC) სკოლა ლაბის პროგრამის ფარგლებში ამ მიმართულებით დაიწყო მუშაობა. მაშინ შთაგონებულმა მოკლე სტატიაც კი მოვამზადე mastsavlebeli.ge-სათვის. ძალიან მალე CTC-იმ ამ თემაზე ერთ-ერთი პირველი კვლევაც გამოაქვეყნა. პარალელურად, მოძრაობა „ხმამ“ დაიწყო საკითხის ადვოკატირება, განათლების კოალიციაშიც გავაქტიურდით და ნელ-ნელა ეს ამბავი პოლიტიკის დღის წესრიგშიც დადგა.
სხვათა შორის, ამ მოძრაობის ბოლო კვლევით, სასკოლო კვება, დამატებით ხარჯებთან ერთად, სახელმწიფოს დაახლოებით 200 მილიონი ლარი დაუჯდება. ბუნებრივია, ეს მხოლოდ საორიენტაციო გაანგარიშებაა და, რეალურად, თანხა შესაძლოა უფრო ნაკლებიც იყოს. მეორე მხრივ, ვფიქრობ, სულაც რომ მეტი დაჯდეს, ეს ყველაფერი ნამდვილად ღირს იმად, რომ მოსწავლეები გამოკვებილები იყვნენ, რადგან ეს ამბავი მათ ჯანმრთელობაზეც აისახება, აკადემიურ მოსწრებაზეც, სკოლის მიტოვების მაჩვენებლის შემცირებაზე, ოჯახების მდგომარეობაზეც და ა.შ. სასკოლო კვების შესახებ უფრო მეტი შეგიძლიათ მათ პლატფორმაზეც წაიკითხოთ, ისევ როგორც ზემოთ ნახსენებ ბმულებზე.
როგორც ცნობილია, 2022 წელს განათლების მინისტრმაც არაერთხელ დააანონსა, რომ სამინისტრო ამ მიმართულებით აქტიურად მუშაობს. შესაბამისად, ამ მხრივ იმედია, მნიშვნელოვანი ცვლილებები გვექნება და საზოგადოების, განსაკუთრებით სასკოლო საზოგადოების ყურადღება აქეთ უნდა იყოს მიმართული. მეტმა აქტიურობამ შესაძლოა უკეთეს შედეგამდეც მიგვიყვანოს.
მოკლედ, ჩემთვის 2023 წლის N1 მიზანი განათლებაში სასკოლო კვების ამოქმედებაა.
რაც შეეხება დანარჩენ მიზნებს, ძალიან ვგულშემატკივრობ მცირე თუ არც თუ ისე მცირე მასშტაბის მიზნობრივ პროგრამებს, რომლებიც ძალიან კონკრეტულ საკითხებზე/გამოწვევებზეა ორიენტირებული. ამიტომაც მომწონს პროგრამა „ასწავლე საქართველოსთვის“ და ხშირად მითქვამს ამის შესახებ. ცხადია, ამ პროგრამასაც მრავალი მიმართულებით სჭირდება ცვლილებები და განვითარება. ზოგადად კი, ვფიქრობ, ამ ტიპის ინიციატივები სისტემაში მეტი უნდა იყოს. მაგალითად, ინგლისურის გაძლიერების პროგრამები ან „ასწავლე საქართველოსთვის“ მსგავსი პროგრამა, დირექტორებთან მიმართებით. თუ დაგაინტერესებთ, რატომ მაინც და მაინც ინგლისური, შეგიძლიათ ნახოთ Educare Georgia-ს საკმაოდ საინტერესო ინიციატივა − რატომ ინგლისური – https://www.facebook.com/WhyEnglishGeorgia. ბუნებრივია, აღნიშნულისათვის აუცილებელია ინტერნეტიზაციის მხარდაჭერა, როგორც დაფარვის, ასევე ხარისხის კუთხით. სამწუხაროდ, რეგიონების ასობით სკოლაში ინტერნეტი კვლავ მნიშვნელოვანი გამოწვევაა.
რაც შეეხება დირექტორებს, სკოლაში მათი ფუნქცია, ვფიქრობ, ყველაზე მნიშვნელოვანია. შესაბამისად, მიზნობრივად კომპეტენტური ადამიანების მომზადება და კონკრეტულ სკოლებში მათი წარდგენა შესაძლოა, საინტერესო იყოს. ბუნებრივია, აქაც ბევრი საკითხია გასათვალისწინებელი, მათ შორის სკოლის ავტონომიის, თუმცა ეს ცალკე მსჯელობის საგანია.
და ბოლოს, ძალიან დიდი სურვილი მაქვს მასწავლებელთა შრომითი პირობების განვითარების. რა თქმა უნდა, მხოლოდ ანაზღაურებას არ ვგულისხმობ. მაგალითად, წარმოუდგენლად არამიმზიდველი სამუშაო სივრცე აქვთ სკოლებში მასწავლებლებს (ეს სივრცე ზოგჯერ მხოლოდ სამასწავლებლოა). შესაბამისად, აუცილებელია ამ მხრივ ქმედითი ნაბიჯების გადადგმა, მათ შორის თავად სკოლების მხრიდან. საინტერესო იქნებოდა საინტერესო გამოცდილების გაცნობა და კარგი სამუშაო გარემოს უპირატესობებზე საუბარი.
მეორე მხრივ, სახელმწიფოს მხრიდან მცირე შემოქმედებითი მიდგომაა საჭირო, რომ მიზნობრივი საინტერესო შეთავაზებები გაკეთდეს მასწავლებელთათვის. მაგალითად, ახალგაზრდა მასწავლებლებისთვის სამაგისტრო პროგრამების მხარდაჭერა, უფრო სტაჟიანთათვის – კიდევ რაიმე სხვა, მაგ. გაცვლითი პროგრამების მხარდაჭერის პროგრამა. ასევე, შესაძლოა ამ მხრივ კერძო სექტორის ჩართულობის გაძლიერება, მაგალითად, სასტუმროს ქსელებთან თანამშრომლობა და მასწავლებელთა გარკვეული ჯგუფებისათვის ზაფხულისა თუ ზამთრის ხარისხიანი დასვენებების უზრუნველყოფა. მოკლედ, ამ ტიპის ჩამონათვალი ძალიან დიდი შეიძლება იყოს და ცხადია, უფრო მეტ გათვლებსა და კვლევებს უნდა ეფუძნებოდეს. უბრალოდ, ამით იმის თქმა მინდა, რომ ასეთი ტიპის პროგრამები საკმაოდ დიდი სტიმულისა და მოტივაციის მიმცემი იქნება როგორც მოქმედი მასწავლებლებისთვის, ასევე მნიშვნელოვანია პროფესიის პოპულარიზებისთვის და კვალიფიციური კადრების მოსაზიდად.
ცხადია, ამ ყველაფერში მნიშვნელოვანია თავად მასწავლებელთა ჯგუფებისა და სასკოლო საზოგადოების, საზოგადოებრივი ორგანიზაციების გააქტიურებაც, რადგან როგორი პოზიტიური მიზნებიც არ უნდა ჰქონდეს გადაწყვეტილების მიმღებთ, ანგარიშვალდებულების სისტემის გარეშე, ნებისმიერი სისტემის განვითარება ძალიან რთულია. სუსტი სასკოლო თუ სამოქალაქო საზოგადოების პირობებში კი, ფაქტობრივად წარმოუდგენელია რეალური ანგარიშვალდებული სისტემის არსებობა.
