წიგნიერების  გაკვეთილები, რატომელასთან ერთად

იაკობ გოგებაშვილი წერდა: „ბავშვის მოძრავი ბუნება სრულიად ვერ მშვენობს დიდ ხანს შეჩერებას გრძელის, გაჭიანურებულის პლასტიკური სურათების კითხვასა და გაგებაზედ… ამ გვარის აღწერა ნამდვილს ნაკლულოვანებას შეადგენს საბავშვო მოთხრობებისთვის”.

საბავშვო ლიტერატურას უზარმაზარი  მნიშვნელობა აქვს  ბავშვის ფსიქო-ემოციური და  წიგნიერების უნარის  განვითარებაში.  სასიხარულოა, რომ დებიუტანტი საბავშვო მწერლის,  ინგა თეთრაძის  მიერ შექმნილი  საბავშვო წიგნი “რატომელა”, რომელიც სულ ახლახან გამოვიდა,   უკვე  მოზარდების საყვარელ წიგნად  იქცა.

რატომელა, ცნობისმოყვარე ბიჭი – ასეთია ამ საბავშვო, ფერადი ილუსტრირებული წიგნის სათაური.   ავტორი აღნიშნავს – „წლების მანძილზე ვქმნიდი ალტერნატიულ ტექსტებს, რათა ჩემი მოსწავლეებისთვის  ბუნების გაკვეთილები  შემეყვარებინა.  რატომელას ისტორიების წყალობით ვხედავდი   ბავშვების ცნობისმოყვარეობა როგორ გადაიზარდა ცოდნისმოყვარეობაში. მიხარია, რომ გამომცემლობა დაინტერესდა ამ მასალის წიგნად გამოცემით და რატომელას  ისტორიები ყველა ბავშვისთვის ხელმისაწვდომი გახდა“.   

ათიოდე წლის წინ ავტორის მიერ შექმნილი  პერსონაჟი – რატომელა და მისი ისტორიები  დღეს ყველა ბავშვს შეუძლია გაიცნოს.

წიგნი კარგი რესურსია მშობლებისთვის და დაწყებითი კლასების მასწავლებლებისთვის. დაწყებით კლასებში სხვადასხვა აქტივობისა თუ პროექტის განსახორციელებლად მასწავლებლები ხშირად იყენებენ უცხო ტექსტებს – ანუ ტექსტებს, რომელიც სასკოლო სახელმძღვანელოში არ არის შეტანილი. გთავაზობთ  რამდენიმე სახალისო აქტივობას, რომელიც  ამ წიგნის ტექსტების გამოყენებითაა შექმნილი   და სასწავლო პროცესის დიფერენცირების საშუალებას აძლევს მასწავლებელს.

  საყოველთაოდ ცნობილია,  რომ დიფერენცირებული სწავლება გულისხმობს  მოსწავლეთა საჭიროებების,  ინტერესების,  დამოკიდებულებებისა    თუ    ღირებულებების    გათვალისწინებით დაგეგმილ გაკვეთილებს, რომლებშიც ყველა მოსწავლე ჩართულია.

ტექსტის  გასააზრებელი   „ სახალისო სასწავლო მენიუები“,  საკმაოდ გავრცელებული ინსტრუმენტია და გამოიყენება დიფერენცირებული სწავლებისთვის.

სასწავლო მენიუს გამოყენებით მოსწავლეებს  საშუალება ეძლევათ, საკუთარი  სწავლის ტემპის,   ინტერესებისა  და  მზაობის  დონის  მიხედვით შეარჩიონ  სასწავლო  მენიუში მოცემული  აქტივობები.  მოსწავლეებისთვის კითხვებისა და დავალებების მენიუს შეთავაზება და მათთვის სასურველი დავალების არჩევანის შესაძლებლობა, სწავლების დიფერენცირების საშუალებას იძლევა.

გაეცანით რამდენიმე პატარა ტექსტს წიგნიდან და ამ ტექსტზე მეორეკლასელი მოსწავლეებისთვის შედგენილ სახალისო სასწავლო მენიუებს.

ვინ არის რატომელა?

კითხულობდა,     ფიქრობდა,     აზროვნებდა,  ხან თავად აღმოაჩენდა პასუხს,  ხანაც – უფროსების დახმარებით, აკვირდებოდა სამყაროს და ისიც ბევრ საიდუმლოს ანდობდა.

მოდით,  ვიმოგზაუროთ რატომელასთან  ერთად ცოდნის სამყაროში  და  ჩვენც  აუცილებლად  ვიპოვით  პასუხს კითხვაზე    „რატომ?“,   რადგან არაფერია იმაზე მშვენიერი,  ვიდრე ის,  რომ შენი ცხოვრების გზა ცოდნით იყოს განათებული.  მაშინ აღარ გეშინია და გიხარია,  რომ ადამიანი ხარ!

სახალისო სასწავლო მენიუ – ვინ არის რატომელა?

ტყეში

ჩაფიქრებული რატომელა ახლა ტყეში შევიდა და ერთი მაღალი ხის ქვეშ ჩამოჯდა.  უამრავი სხვადასხვანაირი ხის ცქერით ტკბებოდა და სუფთა ჰაერს ღრმად ისუნთქავდა.

ხეები ერთმანეთისაგან       ძალიან       განსხვავდებოდნენ სიმაღლით,  ღეროს სისქით,      ფორმით,      ფოთლების მოყვანილობით. ზოგიერთს

ფოთლების ნაცვლად წიწვები ჰქონდა, ზოგს – იმდენად სქელი ღერო, რომ ადამიანი ხელებსაც ვერ შემოაწვდენდა. ღეროდან ღონიერი ტოტები   იწყებოდა.   სხვადასხვა  ფორმისა  და ზომის ფოთლები შრიალით ესალმებოდნენ პატარა სტუმარს.

ამხელა   ხეებს ფესვებიც ძლიერ ღონიერი ექნებათ. აბა, ისე როგორ დადგებოდნენ ხეები ფეხზე, როგორ გაიზრდებოდნენ ასეთი დიდები? – ფიქრობდა რატომელა და შთაბეჭდილებებით სავსე მხიარულად მიაბიჯებდა დედამიწაზე ყველაზე დიდ მცენარეებს შორის.

სახალისო სასწავლო მენიუ – ტყეში

კითხვის პოპულარიზაციის კუთხით მუშაობა სერიოზული გამოწვევაა სკოლისთვის და  მართლაც, დიდი ძალისხმევაა საჭირო,  მოსწავლეებს ისევ შევაყვაროთ წიგნები, რომლებსაც ასე გაუუცხოვდა ახალი თაობა. კარგი საბავშვო ლიტერატურა კი საუკეთესო საშუალებაა,  მოსწავლეებს აღარ „ეშინოდეთ“ კითხვის და  კითხულობდნენ   სიამოვნებით.