ხუთშაბათი, მარტი 28, 2024
28 მარტი, ხუთშაბათი, 2024

სპეცსაჭიროებასა და დისტანციურ სწავლებაზე მორგებული კომპლექსური დავალება

თუ თქვენი მოწაფეებისთვის ინგლისური ენის ან სხვა საგნის კომპლექსური დავალებების შედგენას დაგავალებენ, იცოდეთ, რომ თავადაც ამავე ტიპის დავალების წინაშე დგახართ. უნდა ითქვას, რომ ინგლისური ენის კომპლექსური დავალებების ნიმუშების მოძებნა, რომლითაც შესაძლოა, ქართველმა მასწავლებლებმა იხელმძღვანელონ, ჯერჯერობით არცთუ მარტივი საქმეა.  მაგრამ კარგია, რომ არსებობს რობერტ მარზანოს 2007 წლის ცნობილი პუბლიკაცია „სწავლების ხელოვნება და მეცნიერება: ეფექტური ინსტრუქტირების ჩარჩო“[1], რომელიც ფუნდამენტური სახელმძღვანელოა და განათლების სფეროში ჩართული მუშაკების ყურადღებას ნამდვილად იმსახურებს.

რობერტ მარზანოს აღნიშნული პუბლიკაციის თანახმად, მასწავლებელმა მოსწავლეს შესაძლოა შემეცნების კომპლექსური დავალების (COGNITIVELY COMPLEX TASK) მრავალფეროვანი ტიპები შესთავაზოს და მათში ჩართოს. ეს ტიპებია: გადაწყვეტილების მიღება, პრობლემის გადაჭრა, ექსპერიმენტი, კითხვა-მიმოხილვითი, კვლევითი, გამომგონებლური და სხვ. კომპლექსური დავალების მოთხოვნა და ამოცანა კი ისაა, რომ მოსწავლეებმა უნდა შეძლონ თავიანთი დასკვნების ჩამოყალიბება და დაცვა. რობერტ მარზანო ამ აზრამდე კვლევათა შედეგებმა მიიყვანა და აჩვენა, რომ ეფექტურად დაგეგმილი და შესრულებული კომპლექსური დავალებებით მოსწავლეები სწვდებიან და იგებენ საფუძვლებსა და პრინციპებს და იძენენ  ცოდნას. შემეცნების კომპლექსური დავალებები მოითხოვს, რომ მოსწავლემ შეკითხვები დაუსვას თავის ცოდნას, და იგი მოარგოს და მიუსადაგოს თავის მიგნებებს.

შევეცადეთ, ჩვენი კომპლექსური დავალებები ამ პრინციპებისთვის შეგვესაბამებინა. თან ისინი სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების ბავშვებზეცაა მორგებული. აღნიშნული დავალებებისთვის ძირითადი სახელმძღვანელო რესურსად შეირჩა ინგლისური ენის Top Score-ის მოსწავლეთა წიგნის მესამე დონე, რომელიც მიესადაგება ქართულ სკოლებში სწავლების საბაზო საფეხურს. დამატებით რესურსებად გამოვიყენეთ შემდეგი ბმულები:

თემად შეირჩა  Body and Mind, რომელიც, სავარაუდოდ, 8-10 საგაკვეთილო საათს მოიცავს.

სამიზნე ცნებად და მათთან დაკავშირებულ „მკვიდრ წარმოდგენებად“ განისაზღვრა: ზეპირი კომუნიკაცია ინგლისური ენის ეროვნული სასწავლო გეგმის მისაღწევი შედეგებით: 1 , 2, 3, 4, 5, 8.

  • უნდა გავიაზრო საკომუნიკაციო სიტუაციის მახასიათებლები: რა არის კომუნიკაციის თემა, რა მიზანი მაქვს, ვინ არის ჩემი მსმენელი;
  • საკომუნიკაციო სიტუაციის მახასიათებლების გათვალისწინებით, უნდა შევარჩიო დისკურსის ჟანრი და ენობრივი  საშუალებები;
  • უნდა გამოვიყენო მსგავსი ჟანრისა და თემატიკის, ასევე მათ შესაქმნელად საჭირო ენობრივი საშუალებების (სამეტყველო ფუნქციური გამონათქვამები, კონსტრუქციები, ლექსიკა, გრამატიკული საკითხები, კომუნიკაციის არავერბალური ხერხები) ცოდნა. 
  • დავალების განხორციელების თითოეულ ეტაპზე უნდა გამოვიყენო სტრატეგიები, რომლებიც დამეხმარება სიძნელეთა წარმატებით გადალახვაში;
  • ზეპირ მეტყველებაში წინსვლა დამოკიდებულია ჩემს  სტრატეგიულობაზე და არა ჩემს თანდაყოლილ უნარებზე.

თემის ფარგლებში დასამუშავებელ ქვეცნებებად/საკითხებად შემოვიტანეთ:

  • კომუნიკაცია
  • სამეტყველო ტექსტის სტრუქტურა, ორგანიზება
  • გრამატიკა
  • მაღალი სააზროვნო უნარების (ანალიზი, სინთეზი, შეფასება, შექმნა) განვითარება
  • სწავლის პროცესის მართვა
ენობრივი ქვეცნებები/საკითხები:

 

1. საკომუნიკაციო სიტუაცია:

·         სასაუბრო თემა

·          მიზანი

·         ადრესატი

2. ფუნქციური მაკროსამეტყველო მოქმედებები:

·         აღწერა

·         თხრობა

·         ახსნა-განმარტება

·         მსჯელობა.

3. ფუნქციური მიკროსამეტყველო მოქმედებები, ანუ გამონათქვამები და ენობრივი კონსტრუქციები, რომელთა მეშვეობითაც ხორციელდება ინტერაქცია:

·         სოციალურ რიტუალებში;

·         ინფორმაციის შესახებ;

·         შეხედულებებისა და დამოკიდებულების შესახებ;

·         ემოციებსა და გრძნობებზე;

ქმედებებსა და საქმიანობებზე.

4. ლექსიკა

·         ლექსიკური თემატიკა

·         სემანტიკური კავშირები – სინონიმები, ანტონიმები, ომონიმები, ლექსიკური ბუდეები;

·         შესიტყვებები, ფრაზეოლოგიზმები.

 

5. გრამატიკა

·         ფონეტიკის საკითხები;

·          მორფოლოგიის საკითხები;

·          ორთოეპიის საკითხები;

სინტაქსის საკითხები.

6.  ზეპირი მეტყველების არავერბალური კომუნიკაციის ხერხები:

§  ინტონაცია,

§  მახვილი,

§   პაუზა,

§   ხმის ტემბრი,

მეტყველების ტემპი.

7. ზეპირი მეტყველების ჟანრები – დიალოგი, ინტერვიუ, პრეზენტაცია, მულტიმედიური ტექსტები.

 

8. სტრატეგიები

· მოსმენის/კითხვის სტრატეგიები;

o       ლაპარაკის სტრატეგიები;

o       სტრატეგიები გრამატიკის შესასწავლად;

o       დამახსოვრების სტრატეგიები;

o       მეტაკოგნიტური სტრატეგიები.

 

 

დავალება:   შექმენი ვიდეოჩანაწერი თემაზე Food and Mood”

დავალების პირობა:

წარმოიდგინე, რომ ტელეგადაცემის შოუმენი ხარ  და ადამიანებს უნდა მისცე რჩევები თემაზე: ჯანსაღი კვება და განწყობა. ყველაფერი, რის შესახებაც ისაუბრებ, უნდა გადაიღო.

წინდაწინ დაძებნე მარტივი რეცეპტები და კარგად გაეცანი ჯანსაღი სალათების მომზადების წესებს. შეიძლება გამოიყენო ინტერვიუს მეთოდი და ახლობლებისგან აიღო რეცეპტები. აუცილებლად გახსენი და ნახე  ბმულებზე მოცემული ვიდეოები:

რჩევები:

 

o   ჯანმრთელი პროდუქტებით/ ინგრედიენტებით დაამზადე  სალათები/კერძები და ვიდეოკამერით გადაიღე მათი მომზადების პროცესი.

o   მომზადებისას აღწერე, რა პროდუქტები გამოიყენე და ისაუბრე მათ თვისებებზე.

o   გამოიყენე Present Perfect და Past Simple გრამატიკული დროები.

o   სალათები/კერძები შეგიძლია მოამზადო როგორც არსებული, ისე შენ მიერ გამოგონილი რეცეპტებით.

o   იხალისე და იყავი კრეატიული.

             სამახსოვრო:

 

  • ჩაწერისას უნდა დაიცვა ამ სიტუაციის შესაფერისი სამეტყველო ეტიკეტი.
  • საუბრისას უცქირე კამერას, წარმოიდგინე, რომ ის შენი მსმენელია.
  • ცვალე ინტონაცია და სხვა გამომსახველობითი ხერხები (მიმიკა-ჟესტიკულაცია, ხმის ტემპი და სიმაღლე, მეტყველების ტემპი).
  • რესურსების აღწერისას განმარტე, რა სარგებლობა მოაქვს მათ ადამიანის ჯანმრთელობისთვის.
  • იმსჯელე, რამდენად განსაზღვრავს ჯანსაღი კვება ჩვენს ხასიათსა თუ უხასიათობას.
  • ყურადღება მიაქციე შენი მეტყველების ენობრივ-გრამატიკულ მხარეს. თუ საჭიროდ თვლი, წინდაწინ გადაიკითხე და გაიხსენე წესები, რომლებიც Present Perfect და Past Simple გრამატიკული დროების სწორი წარმოებისთვის დაგეხმარება.
  • ნუ დაიძაბები, პირიქით, იხალისე, ისაუბრე თავისუფლად. გახსოვდეს, გადაღების დროსაც შეიძლება მოგივიდეს რაიმე კარგი იდეა, რომლის გაზიარება მსმენელისთვის საინტერესო იქნება.

 

გაითვალისწინე, რომ

  • უნდა ისაუბრო იმაზე, თუ რა შეიცვალა შენს ყოველდღიურ ცხოვრებაში. რას და როგორ აკეთებდით ადრე და რას და როგორ აკეთებთ ახლა?
  • თამამად გამოხატე დამოკიდებულებები – რა მოგწონს და რა არ მოგწონს ამ ახალ ყოფაში? როგორი ემოციები გეუფლება?
  • მოცემული კრიტერიუმების გამოყენების მეშვეობით უნდა გაიუმჯობესო მეტყველება.

ნამუშევრის პრეზენტაციის შემდეგ ისაუბრე:

  • რა სტრატეგიები გამოიყენე დავალების შესრულების თითოეულ ეტაპზე დასმული ამოცანების გადასალახად (რეცეპტების მოძიება და კარგად გაცნობა; რესურსების შეგროვება და მათი დამუშავება: გარეცხვა, გათლა; სახელწოდებების  და ტექსტის დამახსოვრება, გამართული ვიდეოჩაწერის უზრუნველყოფა…);
  • თავიდან რომ იწყებდე, რას და როგორ გააუმჯობესებდით?

სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე მოსწავლისთვის დავალების პირობა და სახელწოდება იგივე დარჩება.

 

ადაპტირებული დავალება

 

  • ჯანმრთელი პროდუქტებით/ ინგრედიენტებით დაამზადე სალათი. სთხოვე მეგობარს ან ოჯახის წევრს, გადაიღოს მისი მომზადების პროცესი.

 

  • მომზადებისას დაასახელე ინგრედიენტები: sallad, tomato, cucumber, onion, oil…

 

  • იხალისე და იყავი კრეატიული.

             სამახსოვრო:

 

  • საუბრისას უცქირე კამერას, რადგან ის გისმენს.
  • ცვალე ინტონაცია.
  • თქვი, სასარგებლოა თუ არა ესა თუ ის რესურსი (მაგალითად: „ავოკადო სასარგებლოა“).
  • თქვი, განსაზღვრავს თუ არა ჯანსაღი კვება ჩვენს ხასიათსა თუ უხასიათობას.
  • გამოიყენე შენთვის ნაცნობი გრამატიკული დრო

 

შეფასების კრიტერიუმები:

 

  • მოსწავლეები ეფექტურად იყენებენ ნასწავლ სიტყვებს:

Curry, tasty, spicy, salty, olive

 

  • იყენებენ პირდაპირი და ირიბი ობიექტების გამოხატვის გრამატიკულ ფუნქციებს:

Me/ I , You, Him/he, Her/she, Us/we, They/them

  • იყენებენ აწმყო და წარსულ მარტივ დროებს უშეცდომოდ.

 

შეფასების ადაპტირებული კრიტერიუმები:

 

  • მოსწავლე ეფექტურად იყენებს ნასწავლ სიტყვებს: tasty, olive
  • იყენებს პირდაპირი ობიექტების გამოხატვის გრამატიკულ ფუნქციებს:

I , you, he, she, we, they

  • იყენებს აწმყო მარტივ დროებს.

 

აღნიშნული დავალება თავისუფლად ერგება დისტანციურ საკლასო გარემოს, თუმცა იგი წარმატებით შეიძლება განხორციელდეს და დაინერგოს სასკოლო სივრცეშიც. აქ მოსწავლის წარმატების გარანტად რჩება მასწავლებელი, ასევე კომპლექსური დავალებით მოსწავლეებისა და დანარჩენი საზოგადოების წინაშე. მის წარმატებას ის შედეგი ზომავს, რომელსაც თითოეულ მოსწავლესთან ყოველ გაკვეთილზე მუშაობით აღწევს და ის სიმაღლე, რომელსაც დღითი დღე მოსწავლეთა ცოდნის  საფეხურებზე აღმასვლით უახლოვდება.

[1] The Art and Science of Teaching: A Comprehensive Framework for Effective Instruction

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი